İşKanunu

İş Kanunu'na göre, bir işçi günde en fazla 11 saat çalıştırılabilir. 12 saatlik çalışma, aşağıdaki durumlarda yasal olabilir: Turizm, sağlık ve özel güvenlik sektörlerinde, işin kesintisiz sürmesi gerektiği için günlük çalışma süreleri aşılabilir, ancak bu durumda fazla mesai ücreti ödenmesi gereklidir. Olağanüstü veya acil durumlarda, çalışanın onayıyla çalışma süresi geçici olarak artırılabilir. Ara dinlenmeleri, çalışma süresinden sayılmaz.

İşçinin çalışmasının sakıncalı olduğu durumlarda işveren, aşağıdaki adımları izlemelidir: İşyeri hekiminin görüşüne başvurmak. Sağlık durumuna uygun başka bir iş vermek. İş sözleşmesini feshetmek. Fesih için gerekli koşullar: İşçinin kendi kastı, derli toplu olmayan yaşantısı veya içkiye düşkünlüğü nedeniyle hastalığa yakalanması veya engelli hale gelmesi. Bu nedenle ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla devamsızlık yapması. Fesih durumunda işçinin hakları: En az bir yıllık çalışma süresi doluysa kıdem tazminatı. Bu süreçte, fesih için belirlenen usuli işlemlerin doğru şekilde yapılması önemlidir; aksi halde işçi tarafından açılabilecek davalarda işveren tazminat ödemekle yükümlü olabilir.

Evet, fazla mesai muvafakatnamesinde yıllık 270 saat sınırı vardır. İş Kanunu'na göre, işçi yılda 270 saatten fazla mesai yapamaz. Ayrıca, fazla mesai muvafakatnamesinin her yıl yenilenmesi gerekebilir. Fazla mesai muvafakatnamesi olmadan işçinin fazla mesai yapması yasal değildir.

Hayır, 1 yıl dolmadan emekli çalışan yıllık izin kullanamaz. Yıllık izin hakkı, çalışanın işe giriş tarihinden itibaren bir yıl dolduğunda kazanılır.

Belediye işçilerinin ek iş yapması, iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde aksi bir hüküm bulunmuyorsa mümkündür. Ek işin bazı koşulları: Asıl işe zarar vermemesi; İşçinin performansını düşürmemesi; İşverene karşı doğruluk ve bağlılık ilkesini ihlal etmemesi. Ek iş yapmanın yasak olduğu durumlar: Rekabet oluşturacak faaliyetlerde bulunmak; Dinlenme hakkını ihlal edecek şekilde yoğun çalışma süreleri ile çalışmak. Ek iş yapan işçinin iş sözleşmesinin feshi, iş sözleşmesinde yer alan yasağa rağmen ek iş yapılması durumunda geçerli bir fesih nedeni olabilir. Örneğin, 22. Hukuk Dairesi'nin bir kararına göre, iş sözleşmesinde "Çalışan, ASSOS’ta çalıştığı süre içerisinde, başka bir işverene ait işyerinde veya kendi nam ve hesabına ücretli veya ücretsiz olarak çalışamaz" maddesi yer alıyorsa, bu maddeye aykırı hareket eden işçi işten çıkarılabilir. Kadıköy Belediyesinde çalışan ve ek iş yaparken geçirdiği iş kazası sonucu hayatını kaybeden temizlik işçisi Coşkun Değirmenci'nin örneği, ek iş yapmanın işçiler için ne kadar riskli olabileceğini göstermektedir.

Gece çalışmasının 7,5 saati geçmesi durumunda aşağıdaki sonuçlar ortaya çıkar: Ücretlendirme: İşçiye, 7,5 saati aşan çalışma süresi için fazla mesai ücreti ödenir. Fesih Hakkı: İşçi, sürekli olarak gece çalıştırılması veya ücretinin ödenmemesi gibi durumlarda iş akdini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı ile fazla mesai alacaklarını talep edebilir. İdari Yaptırım: İşverene, kanundaki sınırların aşılması halinde idari para cezası uygulanır. İstisna Durumlar: Turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti gibi sektörlerde çalışan işçiler, yazılı onay vermeleri halinde 7,5 saatin üzerinde gece çalıştırılabilir.

Yarım çalışma öğle molası, İş Kanunu'na göre şu şekilde hesaplanır: 4 saat veya daha kısa süreli işlerde: 15 dakika ara dinlenmesi verilir. 4 saatten fazla ve 7,5 saate kadar süreli işlerde: Yarım saat ara dinlenmesi verilir. 7,5 saatten fazla süreli işlerde: En az 1 saat ara dinlenmesi verilir. Bu süreler, en az verilmesi gereken sürelerdir; işveren bu süreleri artırabilir, ancak azaltamaz. Örneğin, 8 saatlik bir çalışma gününde yarım saatlik bir ara dinlenmesi durumunda, işçi 7,5 saat çalışmış kabul edilir.

BES iptali sonrası tekrar giriş yapmak için, çalışanın kendi talebi doğrultusunda, işvereni tarafından ilgili emeklilik planına tekrar dahil edilmesi gerekmektedir. Bunun için, çalışanın: talep tarihi itibarıyla aynı işyerinde çalışıyor olması; ilgili takvim yılının ilk günü itibarıyla 45 yaşını doldurmamış olması gerekmektedir. Ayrıca, daha önce işvereni tarafından emeklilik planına dahil edilmiş ancak cayma veya ayrılma hakkını kullanmış olan çalışan, 3 yılın sonunda bir defalığına mahsus olarak emeklilik sistemine yeniden dahil edilebilecektir. Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu süreyi 1 yıla kadar azaltmaya ve 5 yıla kadar artırmaya yetkilidir. BES iptali ve yeniden giriş ile ilgili güncel bilgiler için emeklilik şirketinin çağrı merkezi, internet sitesi veya müşteri hizmetleri servisi ile iletişime geçilmesi önerilir.

4857 sayılı İş Kanunu'nda düzenlenen iş güvencesi, işçilerin haksız veya keyfi olarak işten çıkarılmasını engelleyen hukuki bir koruma sistemidir. İş güvencesinden yararlanabilmek için aşağıdaki koşullar sağlanmalıdır: İşçi, belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışmalıdır. İşyerinde en az 30 işçi çalışmalıdır. İşçinin en az 6 aylık kıdemi olmalıdır. İşçi, işveren vekili konumunda olmamalıdır. İş güvencesi kapsamında işçiler, haksız fesih durumunda işe iade davası açabilir ve işverenin kendilerini tekrar işe almasını veya tazminat ödemesini talep edebilir. İş güvencesinin bazı sonuçları: Geçersiz fesih durumunda işveren yükümlülükleri: İşçiyi bir ay içinde işe başlatmak veya tazminat ödemek. İşçinin sorumluluğu: İşe iade kararı sonrası 10 iş günü içinde işverene başvurmak. Boşta geçen süre ücreti: İşçinin dava süresince yaşadığı gelir kaybını gidermek için en fazla 4 aya kadar ödeme yapılması.

Basının eşi vefat ettiğinde kaç gün izin hakkına sahip olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, özel sektör çalışanları ve devlet memurlarının ölüm izni hakları şu şekildedir: Özel sektör çalışanları: 4857 sayılı İş Kanunu'nun Ek Madde 2'sine göre, eş, çocuk, anne veya babanın ölümü halinde 3 gün ücretli izin verilir. Devlet memurları: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 104. maddesinin (B) fıkrasına göre, eş, çocuk, kendisinin veya eşinin anne, babası ya da kardeşinin ölümü halinde 7 gün izin verilir.

İşverenin, İş Kanunu'nun 25. maddesine dayanarak fesih hakkı, fesih nedenini öğrendiği günden itibaren 6 iş günü içinde ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren 1 yıl içinde kullanılmalıdır. Ancak, işçinin bu durumda maddi bir çıkar sağlaması söz konusu olduysa, 1 yıllık süre geçerli olmayacaktır.

Askerlikte ek iş yapmak yasaktır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 28. maddesine göre, memurlar ticaret ve sanayi faaliyetlerinde bulunamaz, ticari temsilcilik veya ortaklık yapamaz. İşçiler için durum farklıdır. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre, işçilerin ek iş yapmaları yasaklayıcı bir hüküm bulunmamaktadır.

Yargıtay, işçinin haklı nedenle fesih hakkını şu şekilde değerlendirir: Sağlık sebepleri: İşçinin sağlığı veya yaşamı için işin tehlikeli olması durumunda işçi, iş akdini derhal feshedebilir. Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı haller: İşveren veya diğer işçiler tarafından işçinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf edilmesi, cinsel veya psikolojik tacize uğraması halinde işçi, iş akdini haklı nedenle feshedebilir. Zorlayıcı sebepler: İşverenin işçinin ücretini eksik veya hiç ödememesi, fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi gibi durumlar da haklı fesih nedenleri arasındadır. İşverenin suç işlemesi: İşveren tarafından işçinin veya aile bireylerinden birine karşı suç işlenmesi de haklı fesih sebebidir. İşçinin haklı fesih nedeni olduğunu iddia ettiği durumu açıkça belirtmesi ve fesih nedenlerini yazılı olarak bildirmesi, ispat açısından önemlidir.

Evet, sağlık personeli yıllık izinde rapor alabilir. Yıllık izinde alınan rapor, yıllık izni keser ve hastalık izni devreye girer. Ayrıca, yıllık iznini yurtdışında geçiren memurların aldıkları hastalık raporları, dış temsilciliklerce onaylanmalarını müteakip en geç izin bitim tarihinde disiplin amirlerine intikal ettirilmelidir. Daha detaylı bilgi için "Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" incelenebilir.

Evet, emekliler 4857 sayılı İş Kanunu'ndan yararlanabilirler. Emekli çalışanlar, sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeyerek çalışmaya devam ederler ve diğer çalışanlarla aynı haklara sahiptirler.

Geçici işçilere doğrudan ceza verilmesi mümkün değildir. Ancak, geçici işçi çalıştıran işverenlere, geçici iş ilişkisi hükümlerine aykırı davranmaları durumunda idari para cezaları uygulanabilir. 2025 yılı için bazı cezalar şunlardır: Öngörülen ilke ve yükümlülüklere aykırı olarak geçici işçi çalıştırmak: 2.345 TL. Çalışma koşullarına ilişkin belge vermemek: 1.402 TL. Çağrı üzerine çalışma usulüne ilişkin hükümlere uymamak: 1.402 TL. Geçici işçiler, işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği, eğitim ve bilgilendirme gibi yükümlülüklerine tabidir. Bu yükümlülüklerin ihlali durumunda işverenler, idari yaptırımlarla karşılaşabilir. Daha detaylı bilgi için 4857 sayılı İş Kanunu'na başvurulabilir.

Sözleşmede belirtilen sürenin üstünde çalışma, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma olarak adlandırılır. Fazla çalışma, kanunda belirtilen koşullar çerçevesinde haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. Fazla sürelerle çalışma, haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle 45 saatin altında belirlendiği durumlarda, bu süreyi aşan ve 45 saate kadar yapılan çalışmaları ifade eder. Haftalık çalışma süresi, aksi belirtilmediği sürece 45 saattir.

Nakil olan bir personelin raporluyken işten çıkarılması mümkündür, ancak bu durum bazı koşullara bağlıdır. Uzun süreli ve kesintisiz rapor: İşçinin rapor süresi, ihbar süresini 6 hafta aşarsa işveren, iş akdini feshedebilir. İşverene zarar verme: İşçi, raporu sadece işten kaçınmak veya tatile gitmek amacıyla almışsa ve bu durum işverenin güvenini kötüye kullanma olarak değerlendirilirse, iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilebilir. Sık sık rapor kullanımı: İşverenin, işçinin raporlarının sıklığı nedeniyle iş akışının aksadığını ve çalışma düzeninin bozulduğunu kanıtlaması durumunda, geçerli bir fesih sebebi doğabilir. İşverenin, fesih işlemini yasal ve usulüne uygun bir şekilde gerçekleştirmesi önemlidir.

2 saatlik çalışma süresi için mola sayısı, çalışma süresine ve işin niteliğine bağlı olarak değişir. 4 saat veya daha kısa süreli işlerde: En az 15 dakika mola verilir. 4 saatten fazla ve 7,5 saate kadar süreli işlerde: En az 30 dakika mola verilir. 7,5 saatten fazla süreli işlerde: En az 1 saat mola verilir. Bu süreler, en az mola süreleridir ve işveren bu süreleri artırabilir, ancak azaltamaz.

112 acil çağrı merkezi çalışanlarının yıllık izin kullanımı, genel olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve ilgili yönetmeliklere tabidir. İzin Süresi: Hizmet süresi 1 yıldan 10 yıla kadar olanlar için 20 gün, 10 yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Kullanım Şekli: Yıllık izin, amirin uygun bulacağı zamanlarda toptan veya kısım kısım kullanılabilir. Kesintiler: 1 ay içinde 5 günden fazla izin alındığında performans kesintisi olabilir. Yıllık izin kullanımı, işverenin belirlediği plan veya çizelgeye göre yapılır.