İşHukuku

İhbar tazminatı süreleri, işçinin kıdemine göre değişiklik gösterir ve 4857 sayılı İş Kanunu'nun 17. maddesinde belirlenmiştir: 1. Altı aydan az kıdemi olanlar için: Bildirimin yapılmasından başlayarak iki hafta sonra. 2. Altı ay ile bir buçuk yıl arası kıdemi olanlar için: Bildirimin yapılmasından başlayarak dört hafta sonra. 3. Bir buçuk yıl ile üç yıl arası kıdemi olanlar için: Bildirimin yapılmasından başlayarak altı hafta sonra. 4. Üç yıldan fazla kıdemi olanlar için: Bildirimin yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra. Bu süreler asgari olup, sözleşmelerle artırılabilir.

İş yerinde gizlilik sözleşmesi imzalamak zorunlu değildir, ancak ticari ilişkilere başlamadan önce bu tür bir sözleşmenin imzalanması taraflara ciddiyet kazandırabilir. Gizlilik sözleşmesi, özellikle teknik çizim, patent, yazılım kaynak kodu, algoritma, özgün fikir, tasarım, iş fikri gibi bilgilerin korunması amacıyla yapılır.

İhtarlı uyarı, bir tarafın diğer tarafa belirli bir süre içinde yerine getirilmesi gereken bir yükümlülüğü hatırlatması veya ihlal edilen bir yükümlülüğün düzeltilmesini talep etmesi anlamına gelir. Bu tür bir uyarı, hukuki bir belge formatında yazılı olarak hazırlanır ve aşağıdaki unsurları içermelidir: - İhtarın tarihi; - Çalışan bilgileri (adı, soyadı, iş pozisyonu); - İhtar nedeni (ihlal edilen kurallar veya eksiklikler); - İşçinin ne yapması veya neyi düzeltmesi gerektiği; - İşverenin iletişim bilgileri; - İhtarın nasıl teslim edildiği ve alındığının nasıl kayıt altına alındığına dair açıklama. İhtarlı uyarı, işveren ve işçi arasındaki hukuki ilişkinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için önemlidir.

7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu, iş mahkemelerinin kuruluş, görev, yetki ve yargılama usulünü düzenler. Bazı önemli maddeleri: İş mahkemelerinin kuruluşu: Tek hâkimli ve asliye mahkemesi derecesinde, Adalet Bakanlığınca gerekli görülen yerlerde kurulur. Dava şartı olarak arabuluculuk: İşçi veya işveren alacağı, tazminatı ve işe iade taleplerinde arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Yetki: Davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ve işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesi yetkilidir. Yargılama usulü: İş mahkemelerinde basit yargılama usulü uygulanır. Kanun, 25 Ekim 2017 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Rücu kelimesi, bir kişinin hukuken diğerinin yerine geçerek onun hak ve sorumluluklarını devralması anlamına gelir. Bu terim, çeşitli hukuk alanlarında kullanılır: - Sigorta hukuku: Sigorta şirketleri, tazminat ödedikleri oranda hukuken sigortalının yerine geçerek kusurlu üçüncü şahıslara rücu etme hakkı kazanırlar. - İş hukuku: İşveren, işçisinin işyeri dışında üçüncü bir kişiye verdiği zararı tazmin ettiğinde, bu zararı işçisinden talep etme hakkına sahiptir. - Ceza hukuku: Mağdur, devlete karşı cezai dava açtıktan sonra, zararının tazmin edilmesini suçlu kişiden talep edebilir.

1 iş günü, hafta sonları (Cumartesi ve Pazar) ve resmi tatiller hariç tutularak hesaplanır. İş günü hesaplaması için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Tarihlerin belirlenmesi: Başlangıç ve bitiş tarihleri seçilir. 2. Hafta sonlarının çıkarılması: Cumartesi ve Pazar günleri hesaplamadan çıkarılır. 3. Resmi tatillerin çıkarılması: Ulusal, dini veya özel resmi tatiller hesaplamadan çıkarılır. 4. Hesaplama: Toplam gün sayısından hafta sonları ve resmi tatiller çıkarılarak iş günü sayısı bulunur. Bazı sektörlerde Cumartesi iş günü olarak kabul edilebilir ve bu durumda hesaplamaya dahil edilir. İş günü hesaplamaları için aşağıdaki siteler kullanılabilir: is-gunu.hesaplama.net; isinolsun.com; ekasunucu.com; pratikhesaplama.com; smarthesap.com.

Yıllık izin hakları şunlardır: 1. Yıllık izne hak kazanma: Bir iş yerinde deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışan işçiler, yıllık izin hakkına sahip olur. 2. Yıllık izin süreleri: Hizmet süresine göre yıllık izin süreleri şu şekildedir: - 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) hizmet süresi olanlar: 14 iş günü. - 5 yıldan fazla ve 15 yıldan az hizmet süresi olanlar: 20 iş günü. - 15 yıl (15 yıl dahil) ve daha fazla hizmet süresi olanlar: 26 iş günü. 3. Yıllık izin dilekçesi: Yıllık izne ayrılacak işçi, işverene en az bir ay önce yazılı olarak bildirimde bulunmalıdır. 4. Yıllık izin ücreti: Yıllık iznini kullanmadan işten ayrılan işçi, hak ettiği yıllık izin ücretini, brüt ücreti üzerinden alabilir. 5. Özel durumlar: 18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük işçilere en az 20 gün yıllık izin verilmesi zorunludur.

İhbar tazminatına hak kazanılamayan haller şunlardır: 1. Deneme süresinde işten çıkma: İş ilişkisi deneme süresi içinde sona erdirilirse ihbar tazminatı doğmaz. 2. Askerlik nedeni ile işten çıkma: Askerlik görevi nedeniyle iş sözleşmesi feshedilirse ihbar tazminatı talep edilemez. 3. Evlilik nedeni ile işten çıkma: Kadın işçinin evlenmesi durumunda bir yıl içinde iş sözleşmesini feshetmesi halinde ihbar tazminatı hakkı yoktur. 4. Haklı nedenle derhal fesih: İşçi veya işveren, haklı bir nedene dayanarak sözleşmeyi feshetmişse ihbar tazminatı ödenmez. 5. Belirli süreli iş sözleşmesinin feshi: Belirli süreli iş sözleşmelerinde ihbar tazminatı talebi mümkün değildir.

Mesaide çalışmak zorunlu değildir, çünkü işçinin fazla mesai yapması için yazılı onayı alınmalıdır. Ayrıca, yıllık fazla mesai süresi 270 saati aşamaz ve bu sınırı aşan çalışmalar için işçinin iş sözleşmesini haklı nedenlerle feshetme hakkı vardır.

Grev ve lokavt, işçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıkların çözümü için başvurulan iki önemli kavramdır. Grev, işçilerin, toplu bir şekilde anlaşarak işi durdurmaları veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmalarıdır. Lokavt ise işverenin, işyerinde çalışanları topluca işten çıkarması veya işçilerin çalışmasını engellemesi anlamına gelir.

Grev ve lokavt, işçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıkların çözümü için başvurulan iki önemli kavramdır. Grev, işçilerin, toplu bir şekilde anlaşarak işi durdurmaları veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmalarıdır. Lokavt ise işverenin, işyerinde çalışanları topluca işten çıkarması veya işçilerin çalışmasını engellemesi anlamına gelir.

İş sözleşmesinin temel unsurları şunlardır: 1. Taraflar: İş sözleşmesi, işçi ve işveren olmak üzere iki taraf arasında kurulur. 2. İşin Konusu: Sözleşmede, işçinin yapacağı işin türü ve görevleri açıkça belirtilmelidir. 3. Ücret: İşçinin çalışması karşılığında işveren tarafından ödenecek ücretin miktarı, ödeme şekli ve periyodu sözleşmede yer alır. 4. Çalışma Süresi: İşçinin haftalık veya aylık toplam çalışma saati, fazla mesai koşulları ve dinlenme günleri gibi çalışma süresine ilişkin düzenlemeler sözleşmede belirtilir. 5. İşyeri ve İşin Yeri: İşçinin hangi işyerinde veya lokasyonda çalışacağı bilgisi sözleşmede belirtilir. 6. Süre: İş sözleşmesinin belirli süreli mi yoksa belirsiz süreli mi olduğu belirtilmelidir. 7. Deneme Süresi: Eğer iş sözleşmesinde bir deneme süresi öngörülüyorsa, bu sürenin süresi ve koşulları belirtilir. 8. Fesih Koşulları: Sözleşmenin nasıl sonlandırılabileceği, ihbar süreleri ve tazminatlar gibi fesih koşulları açıkça belirtilmelidir. 9. Sigorta ve Sosyal Haklar: İşçinin sosyal güvenlik hakları ve diğer sosyal ve ekonomik haklarına ilişkin bilgiler sözleşmede yer alır.

Grevin süresi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'na göre en az 6 iş günüdür.

İşten çıkarılan işçi, çıkış belgesini almazsa aşağıdaki olumsuz durumlarla karşılaşabilir: 1. Yasal Hakların Kaybı: Çıkış belgesi, işçinin kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı gibi yasal haklarını alabilmesi için gereklidir. Belgenin imzalanmaması, bu hakların korunmasını engelleyebilir. 2. İşverenin İddiaları: İşveren, işçinin işten kendi isteğiyle ayrıldığını iddia edebilir ve bu durumda işçi, haksız yere işten çıkarıldığını kanıtlamakta zorlanabilir. 3. Devamsızlık Tutanakları: İşyerine alınmayan işçi hakkında devamsızlık tutanakları tutulabilir, bu da işçinin iş sicilini olumsuz etkileyebilir. Bu tür durumlarda işçinin, noter aracılığıyla ihtarname göndererek durumunu belgelendirmesi önerilir.

3. derece akrabaların ölümü durumunda ölüm izni verilmez. Ölüm izni, yalnızca birinci derece akrabaların (eş, çocuk, anne, baba, kardeş) vefatı durumunda geçerlidir. Özel sektör çalışanları için ölüm izni süresi 3 gündür. Devlet memurları için ise 7 gündür.

İşe iade davasının süresi, ortalama olarak 2 yıldır. Bu süre, mahkemelerin iş yoğunluğuna ve davanın karmaşıklığına göre değişiklik gösterebilir.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 63. maddesi, çalışma süresini düzenler. Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok 45 saattir. Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde 11 saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir.

1475 Sayılı İş Kanunu'nun 25-2 maddesi, işçinin iş akdinin işveren tarafından haklı nedenle ve derhal feshedilebileceği durumları düzenler. Bu madde kapsamında yer alan haller şunlardır: 1. İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi. 2. İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.

SGK'ya giriş ve çıkış bilgilerinizi öğrenmek için aşağıdaki yöntemlerden birini kullanabilirsiniz: 1. E-Devlet Sistemi: E-devlet hesabınıza giriş yaparak "Sosyal Güvenlik Kurumu" bölümünden veya doğrudan "SGK Hizmet Dökümü" hizmetinden sigorta başlangıç tarihlerinizi, prim günlerinizi ve işten çıkış tarihinizi görebilirsiniz. 2. SGK İnternet Sitesi: SGK'nın resmi web sitesine (www.sgk.gov.tr) giderek "Hizmet Dökümü" kısmını ziyaret edebilirsiniz. 3. SGK İl Müdürlükleri: En yakın SGK il veya ilçe müdürlüğüne giderek, kimliğinizle başvuruda bulunabilirsiniz. 4. Alo 170 İletişim Hattı: SGK ile ilgili her türlü soru ve bilgi için 170 numaralı hattı arayarak sigorta giriş ve çıkışlarınızı öğrenebilirsiniz. 5. İşvereninize Danışma: Hala çalışıyorsanız, işvereniniz veya insan kaynakları departmanıyla iletişime geçerek de SGK giriş ve çıkış tarihleriniz hakkında bilgi alabilirsiniz.

3.000 TL asgari ücret, 225 saat çalışıldığında alınır. 2025 yılı için asgari ücret saatlik brüt 115,58 TL, saatlik net ise 98,24 TL olarak belirlenmiştir. Bu durumda, 3.000 TL (98,24 TL x 30 gün) / 225 saat = 225 saat çalışmayla elde edilir.