İşSözleşmesi

İş yerinde çalışırken iş görüşmesine gitmek, doğrudan bir suç teşkil etmez. Ancak, bu durumun işverenin güvenini kötüye kullanma veya sadakat yükümlülüğüne aykırılık gibi nedenlerle iş akdinin feshedilmesine yol açabileceği durumlar olabilir. Ayrıca, iş görüşmesine giderken eski işverenin sırlarını ifşa etmek veya iş yerinde hukuka aykırı başka davranışlar sergilemek, iş ve çalışma hürriyetinin ihlali suçuna vücut verebilir.

Belirli süreli iş sözleşmesinden belirsiz süreli iş sözleşmesine geçişte kıdem tazminatı ödenmez. Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işçinin ölümü veya kanunda belirtilen fesih hallerine dayalı olarak sona ermesi durumunda ödenir.

Çalışma Bakanlığı onaylı iş sözleşmesi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından onaylanan ve belirli şartları içeren iş sözleşmesidir. Bu tür bir iş sözleşmesi, genellikle yabancı işçilerin Türkiye'de çalışabilmesi için gerekli olan çalışma izni ile birlikte düzenlenir. Sözleşmenin temel unsurları arasında şunlar yer alır: Tarafların kimlik bilgileri (işveren ve işçi). İşin türü ve tanımı. Çalışma süresi ve saatleri. Ücret ve ödeme koşulları. Sözleşmenin süresi (belirli süreli iş sözleşmelerinde başlangıç ve bitiş tarihi). İş sözleşmesinin geçerli olabilmesi için yazılı olarak yapılması esastır, ancak süresi bir yıl ve daha uzun olan iş sözleşmelerinde noter onayı da gerekebilir.

Tutuklama halinde iş sözleşmesinin feshi, İş Kanunu'nun 25/4. maddesine göre düzenlenir. Fesih süreci şu adımları içerir: 1. Tutanak Hazırlama: İşçinin tutuklanması veya gözaltına alınması ile ilgili bir tutanak hazırlanır ve bu belgede adli vakıa belgeleri de yer alır. 2. Fesih Bildirimi: Fesih, olay tarihinden itibaren 6 gün içinde gerçekleştirilir ve yazılı olarak işçiye bildirilir. 3. Kıdem Tazminatı: Tutukluluk süresi bildirim önellerini aştığında, işveren iş sözleşmesini feshederken kıdem tazminatını ödemek zorundadır. Bu süreçte, alanında uzman bir iş hukuku avukatından destek almak faydalı olabilir.

İş yerinde fazla mesai yapılabilmesi için işçinin yazılı onayının alınması zorunludur. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 41. maddesine göre, işverenin bu onayı her yılbaşında yeniden alması gerekmektedir.

Asgari ücretten daha az ücret ödenemez maddesi iş sözleşmesinde yer almalıdır, çünkü iş sözleşmesinin tarafları, asgari ücretin altında kalmamak kaydıyla ücretin miktarını serbestçe kararlaştırabilirler.

İşten çıkarma kodları 25/2-a, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendine göre, iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek işçiyi yanıltmak anlamına gelir.

İş yerinin devri halinde işveren yeni bir sözleşme imzalatmak isterse, işçinin yazılı onay vermesi gerekmektedir. Eğer işçi, yeni işverenle çalışmak istemediğini beyan ederse, bu durumda kendi isteğiyle işten ayrıldığı kabul edilir ve kıdem tazminatı hakkını kaybedebilir. İşçi, haklarını alamadığı takdirde iş mahkemesine başvurarak tazminat talebinde bulunabilir.

SGK'da 001 kodu, "Deneme Süreli İş Sözleşmesinin İşverence Feshi" anlamına gelir.

İş sözleşmesinin süresi, sözleşmenin türüne göre değişiklik gösterir: 1. Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi: İşin bitiş tarihi belirlenmemiştir ve iş ilişkisi taraflardan biri feshedene kadar süresiz devam eder. 2. Belirli Süreli İş Sözleşmesi: İşin süresi belirlenmiştir ve bitiş tarihi net bir şekilde belirtilmiştir.

Toplu işçi çıkarma olarak değerlendirilebilmesi için, işyerinde en az 30 işçinin iş akdinin bir aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde feshedilmesi gerekmektedir. İşyerinde çalışan işçi sayısına göre bu sayı şu şekilde değişir: - 20 ile 100 işçi arasında ise en az 10 işçi; - 101 ile 300 işçi arasında ise en az %10 oranında işçi.

Fesih işleminin süresi, işlemin türüne ve karmaşıklığına bağlı olarak değişir: 1. Şirket Feshi: Şahıs şirketlerinin feshi genellikle birkaç hafta içinde tamamlanırken, anonim ve limited şirketlerin feshi aylar sürebilir. 2. İş Sözleşmesi Feshi: İş sözleşmelerinin feshi için belirlenen bildirim süreleri, işçinin çalışma süresine göre değişir: - İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için iki hafta. - İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için dört hafta. - İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için altı hafta. - İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için sekiz hafta. Bu süreler asgari olup, sözleşmelerle artırılabilir.

Evet, işçinin işvereni zarara uğratması halinde iş sözleşmesi feshedilebilir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25. maddesinin II-ı bendine göre, işçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi veya işverenin malı olan eşyaları otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara uğratması, işverene haklı nedenle iş sözleşmesini feshetme hakkı tanır. Bu durumda işverenin yapması gerekenler: 1. Zararın maddi olarak tespit edilmesi ve bilirkişi veya ekspertiz raporu ile belgelenmesi. 2. İşçinin kasıtlı veya ağır ihmalle zarar verdiğinin belgelerle desteklenmesi. 3. Fesih işleminin, zararın öğrenilmesinden itibaren 6 iş günü içinde ve her halde olayın gerçekleşmesinden itibaren 1 yıl içinde gerçekleştirilmesi.

İşverenin çalışma koşullarında esaslı değişiklik yapması halinde işçinin iş sözleşmesini feshetmesi, işçinin haklı fesih hakkı kapsamında değerlendirilir. Bu durumda işçi, İş Kanunu'nun 24. maddesinin 2. fıkrasının f bendinde yer alan "çalışma şartlarının uygulanmaması" gerekçesiyle iş sözleşmesini feshedebilir ve kıdem tazminatına hak kazanır.

İş sözleşmesinde yüklenicinin sorumlulukları şunlardır: 1. Özen ve İhtimam Gösterme: Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlamak, projelendirmek, yürütmek ve tamamlamak zorundadır. 2. Malzeme ve İşçilik Kalitesi: Yüklenici, kusurlu veya standartlara uygun olmayan malzeme seçimi, tasarım hatası ve uygulama yanlışlarından doğan zararlardan doğrudan sorumludur. 3. Alt Yükleniciler: Yüklenici, işlerin bir kısmını alt yüklenicilere devredebilir, ancak bu durumda da İdareye karşı sorumludur ve alt yüklenicilerin fiillerinden de sorumlu tutulur. 4. Güvenlik Önlemleri: Yüklenici, iş yerinde güvenlik tedbirlerini almak ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. 5. İş Programı ve Süre: Yüklenici, işi sözleşmede belirtilen süre içinde tamamlamak zorundadır ve gecikmeler durumunda ceza ödemekle yükümlüdür. 6. Sigorta: Yüklenici, işin ve işyerinin sigortalanmasını sağlamakla yükümlüdür.

İş Kanunu'nun 17. maddesi, belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesini düzenler. Bu maddeye göre, iş sözleşmeleri şu sürelerle feshedilmiş sayılır: 1. İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin yapılmasından başlayarak iki hafta sonra. 2. İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin yapılmasından başlayarak dört hafta sonra. 3. İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin yapılmasından başlayarak altı hafta sonra. 4. İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirimin yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra. Bu süreler asgari olup, sözleşmelerle artırılabilir.

Şantiye Şefi iş sözleşmesinin süresi, inşa edilecek yapının ruhsat tarihi ile yapı kullanma izni tarihi arasında geçen süre olarak belirlenmiştir.

Aynı işveren farklı işyeri arası nakil işlemleri şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Prosedürün Başlatılması: İş sözleşmesinin devri ve nakil bilgisi, işyerinin personel işleri ile görevli birimine bildirilir. 2. Sözleşme Hazırlığı: Nakil sözleşmesini, devreden işveren, devralacak işveren ve çalışan birlikte hazırlar. 3. SGK Bildirimi: İş sözleşmesi devredilen çalışan için SGK'ya bildirim yapılır ve çalışanın işten çıkış işlemi gerçekleştirilir. 4. Özlük Dosyası ve Zimmet: Devreden işveren, çalışana teslim ettiği iş malzemesi ve araçları geri alır ve tutanak düzenler. 5. Yeni İşe Giriş: Çalışanın yeni işyerinde işe giriş işlemleri yapılır ve gerekli evraklar tamamlatılır. Bu süreçte, her iki işyerinin de vergi numaralarının aynı olması gerekmektedir.

Bir işçinin yıllık zam hakkı, iş sözleşmesinde bu konuda bir hüküm bulunması durumunda vardır. İş sözleşmesinde ücret artışına ilişkin bir yükümlülük belirtilmemişse, işverenin zam yapma zorunluluğu yoktur ve bu durum işverenin inisiyatifine bağlıdır.

4D kamu işçileri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4. maddesinin D fıkrasına tabi olan çalışanları ifade eder. Bu kapsamda yer alan işçiler, belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan sürekli işçiler ve mevsimlik veya belirli süreli iş sözleşmeleriyle çalışan geçici işçiler olarak ikiye ayrılır.