İşHukuku

Genel olarak, 1 yıl çalışmadan tazminat almak mümkün değildir. Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin aynı işveren altında en az 1 yıl çalışmış olması gerekir. İstisnai durumlar şunlardır: Sağlık sebepleri nedeniyle iş sözleşmesinin sonlandırılması. İş yerinin kapanması ya da işin sona ermesi gibi zorunlu sebepler. İşverenin haksız feshi. Askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılma. Emeklilik (15 yıl ve 3600 gün şartını sağlayanlar için). Bu durumlarda, 1 yıl dolmadan da olsa kıdem tazminatı alma hakkı söz konusu olabilir.

İş Kanunu'na göre, bir ayda en fazla 180 ila 195 saat fazla mesai yapılabilir. Çünkü yasal olarak bir yıl içinde en fazla 270 saat fazla mesai yapılabilir ve bu da aylık olarak 22,5 saate denk gelir. Ancak, bu hesaplama yöntemi günlük değil, haftalık fazla mesai esasına dayanır.

İşçinin hakları, İş Kanunu kapsamında şu şekilde sıralanabilir: 1. Çalışma Süreleri: Günlük çalışma süresi 11 saati, haftalık çalışma süresi ise 45 saati aşamaz. 2. Ücret Hakkı: İşçilerin ücretleri tam ve zamanında ödenmelidir, en geç 20 gün içinde ödenmezse işçi iş akdini feshedebilir. 3. Yıllık İzin Hakkı: 1-5 yıl çalışan işçiler için 14 gün, 5-15 yıl çalışan işçiler için 20 gün, 15 yıl ve üzeri çalışan işçiler için ise 26 gün yıllık izin hakkı vardır. 4. İş Güvenliği ve Sağlığı: İşveren, iş yerinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür. 5. Tazminat Hakları: İşten çıkarılma durumunda işçiler, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanır. Diğer haklar arasında sendika kurma ve sendikal faaliyetlerde bulunma özgürlüğü de yer alır.

İş davalarının süresi ortalama olarak birkaç ay ile birkaç yıl arasında değişebilir. Ancak bu süre, davanın karmaşıklığı, kanıtların toplanması, tarafların anlaşmaya varma isteği, yargıcın ve avukatların yoğunluğu gibi faktörlere bağlı olarak uzayabilir. Ayrıca, iş davalarında istinaf ve Yargıtay süreçleri de ek süreler ekleyebilir ve bu süreçler 3-4 yıla kadar uzayabilir.

İş sağlığı ve güvenliği zorunluluğu, 1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.

Evet, 10 yıl çalışan ve belirli şartları sağlayan işçiler kıdem tazminatı alabilir. Kıdem tazminatını hak edebilmek için gereken şartlar: İşçinin aynı işveren altında kesintisiz olarak en az 10 yıl çalışmış olması. İş akdinin, kıdem tazminatını hak edecek şekilde sona ermesi. Emeklilik, evlilik, askerlik gibi geçerli fesih nedenleri. Ayrıca, 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar için 5400 gün prim, 1 Mayıs 2008 tarihinden önce sigortalı olanlar için ise 3600 gün prim şartı aranmaktadır. Kıdem tazminatı miktarı, işçinin brüt ücreti, kıdemi ve sigortalı olduğu süre baz alınarak hesaplanır. İş hukuku konusunda uzman bir avukattan destek almak, tazminat hakkının doğru bir şekilde değerlendirilmesi açısından faydalı olabilir.

Ölüm izni, hafta sonu ve resmi tatillere denk geldiğinde süresinde bir değişiklik olmaz.

Restoran şefi ile iş sözleşmesi yapılırken aşağıdaki unsurların yer alması gerekmektedir: 1. Tarafların Bilgileri: İşverenin adı, soyadı, unvanı, adresi, SGK numarası, vergi numarası ve iletişim bilgileri; işçinin adı, soyadı, TC kimlik numarası, adresi ve iletişim bilgileri. 2. Ücret ve Ödeme Tarihi: İşçinin aylık net veya brüt ücreti ve ödeme tarihi. 3. Görev Tanımı: Şefin hangi işi yapacağı ve görev unvanı. 4. Çalışma Süreleri: Tam veya kısmi süreli çalışma, günlük ve haftalık çalışma saatleri. 5. Sözleşmenin Süresi: Sözleşmenin belirli süreli mi yoksa belirsiz süreli mi olduğu. 6. Fesih Halleri: Sözleşmenin nasıl ve hangi koşullarda feshedilebileceği. Ayrıca, rekabet yasağı, cezai şart ve gizlilik gibi ek hükümler de sözleşmeye eklenebilir. İş sözleşmesinin yazılı olması, özellikle süresi bir yılı aşan sözleşmeler için zorunludur.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 25. maddesi, işverenin, belirli hallerde iş sözleşmesini bildirim süresi beklemeden ve tazminat ödemeden feshetme hakkını düzenler. 25/2 ise, bu maddenin ikinci fıkrasını ifade eder ve işverenin, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi durumunu belirtir. İşverenin 25/2 maddesine dayanarak işten çıkarma yapabilmesi için, fesih nedeninin açıkça yazılı olarak belirtilmesi ve işçinin davranışının öğrenilmesinden itibaren 6 gün veya bir yıl geçmiş olmaması gerekir.

İşten çıkarma sebepleri İş Kanunu'nun 25. maddesine göre şunlardır: 1. Sağlık Sebepleri: İşçinin kendi kastı, düzensiz yaşam tarzı veya alkol bağımlılığı nedeniyle hastalanması veya engelli hale gelmesi. 2. Ahlak ve İyi Niyete Aykırı Hususlar: İşçinin işvereni yanıltması, işveren veya ailesine hakaret etmesi, cinsel tacizde bulunması. 3. Zorlayıcı Sebepler: İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süreyle çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir durumun ortaya çıkması. 4. Gözaltına Alma veya Tutuklama: İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması durumunda, devamsızlığın bildirim süresini aşması. Bu durumlar gerçekleştiğinde işveren, işçiyle olan iş sözleşmesini tazminatsız olarak feshedebilir.

Sigortasız çalıştırılan işçinin hakları şunlardır: 1. Hizmet Tespit Davası Açma Hakkı: İşçi, Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) başvurarak sigortasız çalıştırıldığını tespit ettirebilir ve hizmet tespiti davası açabilir. 2. Ücret ve Fazla Mesai Alacakları: Sigortasız işçi de diğer işçiler gibi ücret ve fazla mesai alacaklarını talep edebilir. 3. Kıdem ve İhbar Tazminatı Hakkı: İş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanır. 4. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Durumunda Haklar: Sigortasız işçi, iş kazası geçirdiğinde veya meslek hastalığına yakalandığında işverenden tazminat talep edebilir. 5. Diğer Yasal Haklar: Yıllık izin, hafta tatili ve resmi tatil ücretleri gibi diğer yasal haklarını da kullanabilir. Bu hakların korunması için profesyonel bir hukuki destek almak önemlidir.

En yaygın sözleşme türleri şunlardır: 1. Satış Sözleşmesi: Mal veya hizmetin belirli bir bedel karşılığında satıcıdan alıcıya devredilmesini düzenler. 2. Kira Sözleşmesi: Bir malın belirli bir süre için kiracı tarafından kullanılmasına ve bunun karşılığında kiraya verenin kira bedeli almasına ilişkin sözleşmedir. 3. İş Sözleşmesi: İşveren ile çalışan arasında imzalanan, işverenin çalışana iş verdiği, çalışanın da belirli bir ücret karşılığında işi yaptığı sözleşmedir. 4. Hizmet Sözleşmesi: Bir kişinin belirli bir işi yapmak veya bir hizmeti sunmak üzere diğer kişiyle yaptığı sözleşmedir. 5. Lisans Sözleşmesi: Bir tarafın diğer tarafa belirli bir teknoloji, marka veya patent kullanım hakkı vermesi işlemine ilişkin sözleşmedir. 6. Franchise Sözleşmesi: Franchise veren ile franchise alan arasında, belirli bir markanın ürün veya hizmetlerinin belirli şartlar altında kullanılmasına ilişkin sözleşmedir. 7. Taşıma Sözleşmesi: Mal veya insanların bir yerden başka bir yere taşınmasıyla ilgilidir.

Hizmet tespit davası, iş ilişkisinin sona ermesinden sonra beş yıllık hak düşürücü süre içinde açılabilir.

Hizmet tespit davasını işçi açar. Bu dava, sigortasız çalıştırılan işçinin, sigorta kayıtlarının düzeltilmesi ve yatırılmayan eksik primlerinin yatırılması için işverene karşı açtığı bir davadır.

SGK işten çıkış kodu 25, "İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih" anlamına gelir.

İhaleli işlerde fiyat farkı asgari işçilik hesaplaması şu şekilde yapılır: 1. Hakediş Tutarı: İhale makamı tarafından yükleniciye ödenen, Katma Değer Vergisi hariç, malzeme fiyat farkı ve akreditif bedeli dahil toplam hakediş tutarı belirlenir. 2. Asgari İşçilik Oranı: İş için tespit edilen asgari işçilik oranı kullanılır ve bu oran %25 eksiltilir. 3. Hesaplama: Hakediş tutarı, elde edilen asgari işçilik oranı ile çarpılır. 4. Fark İşçilik Tutarı: Çıkan sonuç, işveren tarafından SGK'ya bildirilen işçilikten fazla ise, fark işçilik tutarı işverene tebliğ edilir.

8 saat çalışan bir kişinin yıllık izin süresi, çalışma süresine göre değişir: 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil): 14 gün. 5 yıldan 15 yıla kadar: 20 gün. 15 yıl ve üzeri: 26 gün. Yeraltı işlerinde çalışan işçiler için bu süreler dörder gün artırılır. Yıllık izin süresi, iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile artırılabilir, ancak azaltılamaz.

Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçilikler için a2 katsayısı fiyat farkı formülünde uygulanır.

1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesine göre kıdem tazminatı, işçinin son brüt ücreti esas alınarak hesaplanır. Hesaplamada dikkate alınan unsurlar: Giydirilmiş ücret: Temel maaşa ek olarak, yol, yemek, prim gibi düzenli ödemeler bu hesaplamaya dahil edilir. Bir yıldan artan süreler: Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Damga vergisi: Tazminattan sadece damga vergisi kesintisi yapılır. Örnek hesaplama: 2025 yılı için kıdem tazminatı tavanı 46.655,43 TL'dir.

Mühendisler, iş kolu temelinde kurulan sendikalara üye olabilirler. Üye olabilecekleri sendikalar şunlardır: - İşçi sendikaları: On altı yaşını doldurmuş ve işçi statüsünde olan mühendisler, işçi sendikalarına üye olabilirler. - İşveren sendikaları: İşveren vekili konumundaki mühendisler, işveren sendikalarına üye olabilirler. Ayrıca, meslek esasına göre sendika kurulması yasaktır ve mühendisler ayrı bir sendikaya üye olamazlar.