İşHukuku

İşçilik alacaklarında genellikle brüt tutar üzerinden karar verilir, ancak net tutar talep edilmişse mahkeme kararı net tutar üzerinden olmalıdır. Brüt tutar üzerinden verilen kararların icra aşamasında netleştirilmesi gerekir. Net tutar üzerinden karar verildiğine dair bir ibare yoksa, hükmedilen alacak tutarının brüt olduğu kabul edilir. Özetle: - Brüt: Vergi ve prim kayıpları önlenir, ancak icra aşamasında kesintiler yapılır. - Net: Daha hızlı ve kesin çözüm sunar, ancak vergi ve primlerin işveren tarafından ödenmesi gerekir.

Kıdem tazminatında 30 gün, işçinin çalıştığı her tam yıl için işveren tarafından brüt aylık üzerinden hesaplama yapılarak belirlenir. Hesaplama şu şekilde yapılır: 1. Giydirilmiş brüt ücretin belirlenmesi. 2. Gün sayısının hesaplanması. 3. Tazminat tutarının hesaplanması. 2025 yılı için kıdem tazminatı tavanı 46.655,43 TL olarak belirlenmiştir. Kıdem tazminatı hesaplaması karmaşık olabileceğinden, bir uzmana danışılması önerilir.

Ekstra ücret almak, genellikle yasal olmayan bir şekilde, belirli işlemler veya hizmetler için müşterilerden ek ücret talep etmek anlamına gelir. Örneğin, banka kartı veya kredi kartıyla yapılan ödemelerde, indirim dönemleri de dahil olmak üzere, müşterilerin kartla ödemelerini herhangi bir ek ücret talep etmeksizin kabul etmek zorunda olan işletmelerden, yasal olmayan şekilde ekstra ücret alınması durumu söz konusu olabilir. Ayrıca, liste fiyatına dahil olmayan hizmetlerin kiracı tarafından tekne tesliminde ödenmesi de ekstra ücret alma olarak değerlendirilebilir.

Hayır, 45 saat çalışma zorunlu değildir. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre, Türkiye'de haftalık çalışma süresi en fazla 45 saattir. Ancak, haftalık çalışma süresi 45 saati aştığında, fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir.

Evet, askere giden işçi kıdem tazminatı alabilir. İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için en az bir yıl o işyerinde çalışmış olması gerekir. İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için: Fesih usulü. İhbar tazminatı. Bedelli askerlik. Tüm bu şartlar sağlandığı takdirde, işveren işçiye brüt ücreti üzerinden kıdem tazminatını tam olarak ödemekle yükümlüdür.

İşten çıkarılan işçi, iş mahkemesine başvurmalıdır. İşe iade davalarında görevli mahkemeler, işçinin çalıştığı iş yerinin bulunduğu yerdeki iş mahkemeleridir. Ayrıca, işe iade davası açmadan önce arabuluculuk sürecine başvurmak zorunludur.

Engellilerin çalıştırılamayacağı işler şunlardır: Fiziksel olarak ağır ve sürekli güç gerektiren işler. Kimyasallarla ya da toksik maddelerle temas gerektiren işler. Gürültülü, tozlu veya hava kalitesi düşük ortamlarda yapılan işler. Yüksek dikkat gerektiren ve refleks hızı kritik olan işler. Gece vardiyası ya da düzensiz saatlerde çalışmayı gerektiren görevler. Yer altı ve su altı işler. Özel güvenlik şirketlerinde veya kamu kurum ve kuruluşlarının kendi ihtiyaçları için kurduğu güvenlik birimlerinde güvenlik elemanı olarak çalıştırılma. Sağlık kurulu raporunda çalıştırılamayacakları açıkça belirtilmiş işler. Ayrıca, engellilik derecesi fark etmeksizin madencilik gibi tüm ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılmaya izin verilmez.

Belediye sürekli işçilerinin tayin hakkı, genel olarak mevzuat gereği bulunmamaktadır. Ancak, sağlık ve eş durumu gibi özel mazeretler söz konusu olduğunda, işçilerin kendi kurumları içinde iller arası yer değiştirme imkanı tanınması için çalışmalar yapılmaktadır.

4857 sayılı İş Kanunu'na göre, Türkiye'de bir işyerinde haftalık çalışma süresi en fazla 45 saattir. Günlük çalışma süresi ise fazla mesai hariç olmak üzere en fazla 11 saattir. Bazı özel durumlarda günlük ve haftalık çalışma süreleri farklılık gösterebilir: Yer altı maden işlerinde günlük çalışma süresi en fazla 7,5 saat, haftalık çalışma süresi ise en fazla 37,5 saattir. 15 yaşını tamamlamış çocuklar için günlük çalışma süresi 8 saate, haftalık çalışma süresi ise 40 saate kadar çıkarılabilir. Örgün eğitime devam eden çocuklar için günlük çalışma süresi en fazla 2 saat, haftalık çalışma süresi ise en fazla 10 saattir. Ayrıca, yıllık fazla mesai süresi 270 saati aşamaz.

Bilirkişi talep dilekçesi, ilgili mahkemenin veya kurumun bilirkişilik bölge kuruluna verilir. Bilirkişilik başvuruları, ilgilinin yerleşim yerinin veya mesleki faaliyetlerini yürüttüğü yerin bağlı olduğu bilirkişilik bölge kuruluna sadece e-devlet üzerinden UYAP Bilirkişi Portal Bilgi Sistemi’nde yer alan adımlar izlenerek yapılır.

İşçi tazminatını hesaplamak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Brüt ücretin belirlenmesi. 2. Yan ödemelerin eklenmesi. 3. Kıdem süresinin hesaplanması. 4. Hesaplamanın yapılması. 5. Kesintilerin yapılması. Tazminat hesaplama araçları için aşağıdaki siteler kullanılabilir: kulacoglu.av.tr; eleman.net; vepara.com.tr. Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı hesaplamaları karmaşık olabileceğinden, bir hukuk uzmanına danışılması önerilir.

APHB'nin (Aylık Prim ve Hizmet Belgesi) yüksek çıkmasının birkaç nedeni olabilir: Brüt ücret: Çalışanın işverenden aldığı düzenli maaş veya ücret, SGK primine dâhil olur ve bu da APHB'nin yüksek çıkmasına yol açabilir. Ek ödemeler: Fazla mesai, ek çalışma, ikramiyeler, primler, ödüller, özel sağlık sigortası primleri ve yemek-servis ücretleri gibi ek ödemeler de prim hesaplamasına dahil edilir. Eksik gün bildirimi: Bir çalışanın ay içinde 30 günden az çalışması durumunda, işveren bu durumu SGK'ye eksik gün bildirimi ile açıklamak zorundadır. APHB'nin doğru ve güncel olması hayati önem taşır; çalışanların bilgileri, çalıştıkları dönem, prim tutarları ve diğer ilgili bilgiler eksiksiz ve hatasız olmalıdır.

15 günde izin hakkı, çalışanın hizmet süresine göre değişir: 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) hizmet süresi olan çalışanlar, 14 gün izin hakkına sahiptir. 5 yıldan 15 yıla kadar hizmet süresi olan çalışanlar, 20 gün izin hakkına sahiptir. 15 yıl ve üzeri hizmet süresi olan çalışanlar, 26 gün izin hakkına sahiptir. 18 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlar için izin süresi en az 20 gündür. Bu süreler asgari olup, iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.

1 ay sigortasız çalışan bir işçi, haklarını korumak için aşağıdaki adımları izleyebilir: Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) Şikayet: ALO 170 hattı üzerinden veya SGK il/ilçe müdürlüklerine yazılı dilekçe ile başvuru yapılabilir. Hizmet Tespit Davası: İşten ayrıldıktan sonra 5 yıl içinde hizmet tespit davası açılarak sigortasız çalışılan süre SGK kayıtlarına işlenebilir. Tazminat Talebi: Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve diğer işçilik alacakları talep edilebilir. İş Sözleşmesinin Feshi: İş Kanunu Madde 24/II-e uyarınca, sigortanın yapılmaması iş sözleşmesini haklı nedenle fesih sebebi olarak değerlendirilebilir. Bu süreçte bir iş hukuku avukatından destek alınması önerilir.

İşyeri taahhütnamesi yapmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Taahhüt Eden ve Mal Sahibi Bilgileri: Taahhütnamede kiracı (taahhüt eden) ve mal sahibinin (kiraya veren) kimlik ve iletişim bilgileri yer almalıdır. 2. Tahliye Tarihi: İşyerinin boşaltılacağı tarih açıkça belirtilmelidir. 3. Tahliye Şartları: Kiracının, belirtilen tarihte işyerini boş, sağlam ve eksiksiz bir şekilde tahliye edeceği ve olası gecikme durumunda doğacak zararları ödeyeceği taahhüt edilmelidir. 4. İmza: Taahhütname, kiracı tarafından imzalanmalıdır. Örnek bir işyeri tahliye taahhütnamesi şu şekilde olabilir: > "Kiracı olarak kullanmakta olduğum, yukarıda açık adresi belirtilen taşınmazı, hiçbir ihtara veya ihbara gerek kalmaksızın, kayıtsız ve şartsız şekilde, Türk Borçlar Kanunu ve ilgili yasal mevzuat hükümleri doğrultusunda, iyi niyet kurallarına uygun olarak, herhangi bir zarara sebebiyet vermeden, boş, sağlam ve eksiksiz bir şekilde yukarıda belirtilen tarihte tahliye edeceğimi taahhüt ederim." Dikkat Edilmesi Gerekenler: Taahhütname, kira sözleşmesinin imzalanmasından sonra düzenlenmelidir. Belgenin yazılı olarak düzenlenmesi gereklidir; sözlü taahhütler geçerli kabul edilmez. Taahhüdün serbest irade ile verilmesi gerekir; baskı altında imzalanan taahhütnameler hukuken geçersiz sayılabilir.

Hayır, günlük asgari ücret 225 saat değildir. Türkiye'de haftalık çalışma süresi 45 saat kabul edilir ve günlük çalışma süresi 7,5 saat olarak belirlenir. Dolayısıyla, günlük asgari ücret hesaplanırken 225 değil, 240 (8 saatlik günlük çalışma süresi) veya 225 (7,5 saatlik günlük çalışma süresi) kullanılabilir. 2025 yılı için saatlik asgari ücret, 115,58 TL olarak belirlenmiştir.

Doğum izni, toplam 16 haftadır. Bu izin, doğumdan 8 hafta önce ve 8 hafta sonra olacak şekilde hesaplanır. Çoğul gebelik durumunda ise doğum izni 18 haftaya çıkar; 10 haftası doğumdan önce, 8 haftası ise doğumdan sonradır.

Meslek kodunun yanlış girilmesi durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından aşağıdaki yaptırımlar uygulanabilir: İdari para cezası: Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde, sigortalılar için işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun olmayan veya gerçeğe aykırı meslek adı ve kodu bildirimi yapılırsa, bildirime konu her bir işyeri için aylık asgari ücreti geçmemek üzere, meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır. Denetim süreci: Meslek kodunun hatalı verildiğinin mahkeme kararı veya denetim elemanlarının soruşturmaları neticesinde tespit edilmesi durumunda da idari para cezası uygulanır. İşverenler, geriye dönük meslek kodu güncellemesi yapabilir veya bu tür durumlar için SGK'ya dilekçe ile başvurabilir.

İşsizlik maaşı alabilmek için SGK çıkış kodunun işten çıkarılma veya haklı fesih nedenini yansıtması gerekir. İşsizlik maaşı hakkı doğuran temel çıkış kodları şunlardır: 4 numaralı kod. 15 numaralı kod. 17 ve 18 numaralı kodlar. 23, 24, 25 numaralı kodlar. İşsizlik maaşı alınamayan çıkış kodları: 01, 02, 03 numaralı kodlar (deneme süreli iş sözleşmesinin işverence veya işçi tarafından feshi, belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)). 08, 09, 10 numaralı kodlar (emeklilik, malulen emeklilik, ölüm). İşsizlik maaşı alabilmek için ayrıca, işçinin son üç yıl içinde en az 600 gün prim ödemiş olması ve iş arama iradesi göstermiş olması gerekir.

Ekstra mesai ve fazla mesai aynı anlama gelir. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre fazla mesai, haftalık 45 saati aşan çalışma süreleridir.