İşHukuku

Ev hizmetlerinde çalışan kişiler için iki farklı sigorta türü bulunmaktadır: 1. Ay içinde 10 gün ve daha fazla süre ile çalışanlar: Bu kişiler, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun ek 9. maddesi kapsamında 4/1-a (SSK) sigortalıları olarak kabul edilir. 2. Ay içinde 10 günden az süre ile çalışanlar: Bu kişiler, sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamında sigortalı sayılır.

Hayır, hamile bir kadının doğumdan sonra 6 ay ücretsiz izinde sigortası yatmaz. Doğum sonrası ücretsiz izin, İş Kanunu’nun 74. maddesinden kaynaklanan ve adı üzerinde ücretsiz olan bir izindir. Ancak, isteyen işveren işçinin bu iznini ücretli olarak da kullandırabilir; böyle bir durumda işçinin sosyal güvenlik primi ödenir.

İşe iade davasında işe başlatmama tazminatı, işçinin brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Tazminatın tutarı, mahkeme tarafından belirlenen süreye (4 ila 8 ay arası) ve işçinin brüt ücretine göre belirlenir. Hesaplamada dikkate alınan unsurlar şunlardır: Emsal işçi ücreti. Boşta geçen süre. İşe başlatmama tazminatı, brüt ücret üzerinden hesaplansa da yalnızca damga vergisine tabidir; gelir vergisinden ve SGK kesintisinden muaftır.

696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile sürekli işçi kadrosuna geçirilen personel, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye (KHK) ekli Geçici 23. madde hükümlerine tabidir. Bu personel, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinin belirli şartlarını taşımak zorundadır.

UBGT (Ulusal Bayram ve Genel Tatil) ücreti şu şekilde hesaplanır: Çalışılmayan gün: İşçinin o günün ücreti tam olarak ödenir. Çalışılan gün: İşçi, o gün için ayrıca bir günlük ücret daha alır; bu, ilave bir günlük ücrete karşılık gelir. Hesaplama, işçinin ücret türüne, haftalık çalışma saatine ve çalışma/çalışmama durumuna göre değişir. Günlük ücret: Aylık brüt ücretin 30'a bölünmesiyle bulunur. Saatlik ücret: Aylık brüt ücretin haftalık saat × 5'e bölünmesiyle hesaplanır. Yarım günler için ödemeler, ilgili tutarın yarısı kadar yapılır. Örnek: Aylık brüt 30.000 TL ve haftalık 45 saat çalışan bir işçi için: Çalışılmayan 1 tam UBGT günü: 1 günlük brüt ücret 1.000 TL. Çalışılan 2 tam UBGT günü: İlave 2 günlük brüt ücret 2.000 TL. Arife yarım gün çalışıldı: 0,5 günlük brüt ücret 500 TL. Net tutar, vergi ve kesintilerin düşülmesiyle belirlenir.

Lokavt, işveren veya işveren vekili tarafından uygulanır. Kanuni lokavt, toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması ve işçi sendikası tarafından grev kararı alınması durumunda, işverenin yasaların öngördüğü usullere uyarak uyguladığı lokavt türüdür. Kanun dışı lokavt ise işverenin, ortada herhangi bir grev kararı olmadan işçileri topluca işten uzaklaştırması durumudur.

Belediyelerin işçi çıkarması yasak değildir, ancak belirli yasal prosedürlere uymak zorundadır. İşten çıkarma, işçinin haklı bir sebebe dayanmıyorsa, personel hem işe iade talebinde bulunabilir hem de kıdem tazminatı gibi alacaklarını talep edebilir. İşten çıkarma nedenleri arasında performans düşüklüğü, ahlak dışı davranışlarda bulunma, hizmete ihtiyaç kalmaması veya belediye şirketinin mali durumunun iyi olmaması gibi sebepler bulunabilir. Ayrıca, 696 sayılı KHK ile belediye şirketi personeline statüsüne geçirilenlerin istihdam süreleri, sosyal güvenlik kurumlarından emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazandıkları tarihi geçemez.

25/2 koduyla işten çıkarılan bir işçi, en az 1 yıl aynı işyerinde çalışmış olması şartıyla aşağıdaki tazminatları alabilir: Kıdem Tazminatı: Her tam yıl için 30 günlük brüt ücret. İhbar Tazminatı: İşverenin işçiyi işten çıkarmadan önce ihbar süresi vermemesi durumunda, bildirim süresi kadar brüt ücret. İşçinin tazminat alabilmesi için feshin haklı bir nedene dayanmaması gerekmektedir. Tazminat hesaplaması ve talep süreci için bir hukuk uzmanından destek alınması önerilir.

2025 yılı için bayram mesaisi, İş Kanunu'na göre normal günlük ücretin iki katı olarak hesaplanır. Örneğin, brüt asgari ücret üzerinden hesaplama yapıldığında: 1 günlük bayram mesaisi: 1.733,70 TL; 2 günlük bayram mesaisi: 3.467,40 TL; 3 günlük bayram mesaisi: 5.201,10 TL; 4 günlük bayram mesaisi: 6.934,80 TL; 3,5 günlük bayram mesaisi: 3.033 TL. Eğer çalışma hafta sonuna denk gelirse, bayram mesaisi 2,5 kat ücret üzerinden hesaplanır.

İşyerinde kavga eden işçi, bazı durumlarda tazminatsız işten atılabilir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/II-d maddesine göre, işçinin işverenin başka bir işçisine sataşması veya kavga etmesi, işveren açısından haklı fesih sebebi sayılır. Ancak, kavga işçi tarafından başlatılmamışsa yahut işçi saldırıya uğramış ve sadece kendini müdafaa etmişse iş sözleşmesi geçerli nedenle feshedilebilir ve işçi kıdem tazminatı alabilir. İşverenin fesih kararını haklı sebeplerle alması, savunma alınması ve disiplin yönetmeliğine uyulması gerekir. Bu nedenle, işyerinde kavga eden bir işçinin tazminatsız işten atılıp atılmayacağı, olayın tüm yönlerinin değerlendirilmesiyle belirlenebilir.

SGK işe başlama geç bildirme indiriminin nasıl hesaplandığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, işe giriş bildirgesinin geç verilmesi durumunda uygulanacak cezada indirim sağlanması için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir: Kendiliğinden beyan. 30 gün içinde teslim. 15 gün içinde ödeme. Örnek bir hesaplama için cottgroup.com sitesindeki "SGK İdari Para Cezalarında İndirim Uygulaması" başlıklı makale incelenebilir.

Hayır, pazar mesai ücreti %100 değildir. Pazar günü yapılan fazla mesailerde ücret, 2,5 katı olacak şekilde hesaplanır. Örneğin, saatlik brüt ücreti 200 TL olan bir çalışan Pazar günü 1 saat fazla mesai yaparsa, fazla mesai ücreti 500 TL olur.

İşverenin 07 koduyla çıkış yapması, kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmez. SGK çıkış kodlarından 07, "belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)" anlamına gelir. Kıdem tazminatı hakkı, genellikle işverenin haklı bir sebep göstermeden iş akdini feshettiği durumlar (kod 4) veya belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi (kod 5) gibi durumlarda doğar.

İşten çıkarken işe giriş belgesini işveren verir. İşe giriş bildirgesi, çalışanın işe başladığı tarih itibarıyla işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bildirilir.

İşten çıkış kodu düzeltme davasının ne kadar süreceğine dair kesin bir bilgi vermek mümkün değildir. Ancak, işten çıkış kodunun düzeltilmesi için işverenin SGK'ya sunduğu tarihten itibaren on gün içinde başvuruda bulunması gerekmektedir. Eğer işveren düzeltme talebini kabul etmezse, işçinin iş mahkemesinde dava açması gerekmektedir. Dava süreci, mahkemenin yoğunluğuna ve davanın içeriğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak, işten çıkış kodu düzeltme davasının sonuçlanması için birkaç ay sürebilir. Kesin süre için bir avukattan hukuki danışmanlık alınması önerilir.

Servis ücreti tatillerde şu şekilde hesaplanır: Resmi tatillerde: İstanbul'da UKOME kararına göre, öğretim yılı boyunca resmi ve idari tatiller ücrete tabidir. Hafta sonlarında: Hafta sonu tatillerinde servis ücreti, günlük ücretin 1,5 katı olarak hesaplanır. Servis ücretinin hesaplanması, iş sözleşmesine göre değişiklik gösterebilir; iş sözleşmesinde tatil günlerinde çalışma ücreti belirlenmişse, bu kurallara göre ödeme yapılır.

Kullanılmayan yan hakların nasıl değerlendirilebileceği hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, yan haklar konusunda bazı genel bilgiler mevcuttur: Yan Hakların Talebi: İş sözleşmesinde belirli yan haklar tanımlanmışsa, işveren bu hakları sağlamakla yükümlüdür. Yan Hakların Eşit Uygulanması: 4857 sayılı İş Kanunu'nun 5. maddesine göre, işverenlerin çalışanlara karşı eşit davranma yükümlülüğü vardır. Yan Hakların Değiştirilmesi: Zorunlu yan haklar için işverenin ilgili kanunlara uyum sağlaması gerekir.

Eşinizin ek mesai ücreti, haftalık 45 saati aşan çalışma süreleri için hesaplanır. Hesaplama formülü: 1. Saatlik brüt ücret: Aylık brüt ücretin 225'e bölünmesiyle bulunur. 2. Fazla mesai ücreti: Saatlik brüt ücretin 1,5 ile çarpılmasıyla hesaplanır. Örnek: 2025 yılı için asgari ücret üzerinden hesaplama: - Saatlik brüt ücret: 26.005,50 TL / 225 = 115,58 TL. - Fazla mesai ücreti: 115,58 TL x 1,5 = 173,37 TL. Not: İşçi ve işveren anlaşarak daha yüksek bir fazla mesai ücreti belirleyebilir. Hesaplama araçları: - Jibble'ın ücretsiz fazla mesai ücreti hesaplama aracı. - eleman.net'in fazla mesai ücreti hesaplama aracı.

Evet, 28 çıkış kodu (işveren tarafından sağlık nedeniyle fesih) kıdem tazminatı ödenmesini gerektirir. Kıdem tazminatı hakkı veren çıkış kodları arasında 4, 5, 15, 17, 18, 23, 24, 25, 27 ve 28 numaralı kodlar bulunur. Ancak, işten çıkış kodlarının doğru girilmesi önemlidir; hatalı kod, kıdem tazminatı alınamamasına yol açabilir.

Evet, kısmi süreli iş sözleşmesi tam zamanlı çalışmaya çevrilebilir. Tam süreli çalışmaya geçmek isteyen işçi, işverene en az bir ay önce yazılı talepte bulunmalıdır.