TürkBorçlarKanunu

Şartların değişmesi durumunda farklı sonuçlar ortaya çıkabilir: Hukuki bağlamda: İhtiyati tedbirin değiştirilmesi veya kaldırılması. Sözleşmenin uyarlanması. İşçinin iş sözleşmesini feshi. Genel anlamda: Kişisel değişim.

Evet, iki kişi ortak iş kurabilir. Ortak iş kurma modelleri arasında iş ortaklığı (partnership) ve ortak girişim (joint venture) bulunmaktadır. İş ortaklığı, iki veya daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek amacıyla birleştirmesiyle oluşur. Ortak girişim, iki veya daha fazla tarafın belirli bir proje veya iş amacı doğrultusunda sınırlı bir süre için birleşerek oluşturdukları yeni bir işletmedir. Ortak iş kurarken, kapsam ve amaç, hak ve yükümlülükler, karar alma mekanizması ve uyuşmazlık çözümü gibi unsurların sözleşmede açıkça belirtilmesi önerilir.

Kiracı, kira sözleşmesini belirli koşullar altında revize edebilir, ancak bu değişiklikler kiracının aleyhine olamaz. Kira sözleşmesinde yapılabilecek değişiklikler: Kira bedeli: Belirli şartlar altında kira bedelinin yeniden belirlenmesi mahkemeden talep edilebilir. Yan yükümlülükler ve ek hizmetler: Aidat, kullanım koşulları gibi yan maddelerde ve ek hizmetlerde değişiklik, tarafların açık rızasıyla yapılabilir. Kira sözleşmesinde yapılamayacak değişiklikler: Kiracının aleyhine değişiklikler: Kiraya verenin haklarını genişleten veya kiracının haklarını kısıtlayan değişiklikler yapılamaz. Kullanım amacı, süre ve yan yükümlülükler: Sözleşmenin süresi, kiralananın kullanım amacı ve kiracıya getirilen yan yükümlülükler gibi hususlarda değişiklik yapılamaz. Değişikliğin geçerli olabilmesi için her iki tarafın da rızasının bulunması gereklidir.

Emlakçı ile yapılan sözleşmenin geçerli sayılabilmesi için yazılı olması zorunludur. Sözleşme, tarafların imzalarını içermelidir; sözlü sözleşmeler geçerli sayılmaz. Ayrıca, sözleşmede aşağıdaki unsurların yer alması gereklidir: tarafların bilgileri; sözleşmenin kapsamı; komisyon oranı; ödeme koşulları. Bu koşullara uyulmadığı takdirde, emlakçının komisyon talep etme hakkı ortadan kalkar.

Eser sözleşmesinde ayıplı ifa oranının nasıl belirlendiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, eser sözleşmelerinde ayıplı ifa durumunda iş sahibinin sahip olduğu bazı seçimlik haklar şunlardır: Sözleşmeden dönme. Bedelden indirim isteme. Ücretsiz onarım isteme. Ayıplı ifa oranının belirlenmesinde, sözleşmede aranan niteliklerle eserin fiilen taşıdığı niteliklerin karşılaştırılması ve bu işlemin somut olayın şartlarına göre yapılması gerektiği belirtilmiştir.

10 yıl oturan kiracı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) hükümlerine tabidir. Belirli süreli kira sözleşmelerinde: Kiracı, belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulunmazsa, sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır. Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez. Ancak, on yıllık uzama süresi sonunda kiraya veren, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilir. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde: Kiracı her zaman, kiraya veren ise kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra, genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilir.

Ev kirasının rayiç bedele göre fazla olması durumunda, kiracı fazla ödenen tutarın iadesini talep edebilir. Eğer kira sözleşmesinde bir artış oranı belirtilmemişse, yasal hükümler devreye girer ve kira artışı, geçmiş yılın enflasyon rakamları ve piyasadaki genel koşullar göz önünde bulundurularak makul bir düzeyde yapılır. Kiracı, belirlenen artış oranına uyulmazsa hukuki yollara başvurabilir. Kira konularında doğru bilgi ve destek almak için bir avukata danışılması önerilir.

Türk Borçlar Kanunu (TBK) 341 ve 342. maddeler şu şekildedir: TBK 341. madde: Bu madde hakkında bilgi bulunamadı. TBK 342. madde: "Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmeyle kiracıya güvence verme borcu getirilmişse, bu güvence üç aylık kira bedelini aşamaz". Güvence olarak para veya kıymetli evrak verilmesi kararlaştırılmışsa, kiracı bu güvenceyi kiraya verenin onayı olmaksızın çekilemeyecek şekilde vadeli bir hesaba yatırır veya bankaya teslim eder. Bu madde, kiraya verenlerin kiracılardan aldıkları depozitoları korumak amacıyla düzenlenmiştir.

Satıcının sözleşmeden dönmesi, Türk Borçlar Kanunu'nun 235. maddesine göre, alıcının satış bedelini ödeme borcunda temerrüde düşmesi durumunda mümkündür. Bu hak, satışın peşin veya ön ödemeli olması durumunda satıcıya herhangi bir süre tanımaksızın sözleşmeden dönme yetkisi verirken, kredili satışlarda bu hak ancak sözleşmede açıkça kararlaştırılmışsa kullanılabilir. Ayrıca, satıcının sözleşmeden dönebilmesi için durumu derhal alıcıya bildirmesi gereklidir.

Ev hizmetlisi, ev sahibi ile aynı evde kalabilir. Ancak, bu durumda ev hizmetlisinin hakları ve yükümlülükleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'na göre belirlenir. Ayrıca, ev hizmetlisi işverenin evinde birlikte yaşıyorsa, kıdem ve ihbar tazminatı gibi İş Kanunu kapsamındaki haklardan yararlanamaz.

Kiralayan ve kiracı birlikte kusurlu ise, Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 54. maddesi uygulanmaz. TBK 54. madde, kusur sorumluluğu ile ilgilidir ve kusur durumuna göre tazminat hesaplamalarını düzenler. Ancak, kira sözleşmesinin feshi ve tazminat konularında, tarafların kusur durumu tek başına belirleyici değildir. Kira sözleşmesinin feshi ve tazminat konularında, hakim durum ve koşulları göz önünde tutarak karar verir. Özetle, kiralayan ve kiracı birlikte kusurlu olsa bile, bu durum TBK 54. maddenin uygulanmasını gerektirmez.

Ayıplı mal ile ilgili Türk Borçlar Kanunu (TBK) maddeleri şunlardır: TBK m. 219: Satıcı, alıcıya karşı herhangi bir surette bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması sebebiyle sorumlu olduğu gibi, nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların bulunmasından da sorumlu olur. TBK m. 223: Alıcı, devraldığı satılanın durumunu işlerin olağan akışına göre imkân bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satılanda satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse, bunu uygun bir süre içinde ona bildirmek zorundadır. TBK m. 227: Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hallerde alıcı, sözleşmeden dönme, satış bedelinde indirim isteme, ücretsiz onarım isteme veya ayıpsız bir benzeri ile değiştirme gibi seçimlik haklara sahiptir. Ayrıca, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun da ayıplı mal kavramını ve tüketicinin haklarını düzenlemektedir.

Geçmişe dönük kira sözleşmesi yapılamaz, çünkü kira sözleşmesinde belirlenen artış oranı ancak o dönemden itibaren uygulanabilir. Eğer kira sözleşmesinde artış oranı belirlenmişse ve bu oran uygulanmadan daha düşük bir artışla ödeme yapılmışsa, kiraya veren bu farkı beş yıl geriye dönük olarak talep edebilir. Kira artış oranı konusunda anlaşmazlık yaşanması durumunda, taraflar arasında yeni bir sözleşme yapılabilir veya konu yargıya taşınabilir.

Süreli iş sözleşmesinde cezai şartın hesaplanması şu şekilde yapılır: Cezai şart miktarı taraflar arasında serbestçe belirlenir. Eğitim karşılığı cezai şart durumunda, işverenin yaptığı eğitim masrafları dikkate alınır. Hakim müdahalesi: Belirlenen cezai şart miktarı, hakkaniyete aykırı bulunursa hakim tarafından indirilebilir. Fesih durumunda uygulama: Cezai şart, iş sözleşmesinin süresinden önce feshi durumunda uygulanır. Önemli noktalar: Cezai şart, karşılıklı olmalıdır; tek taraflı cezai şart geçersiz kabul edilir. İşçi lehine veya işveren lehine orantısız cezai şartlar geçersiz sayılır. Cezai şart hesaplaması ve sözleşmenin özel koşullarına göre detaylı bilgi için bir hukuk uzmanına danışılması önerilir.

Evet, Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 644. maddesi adi ortaklıkta uygulanır. TBK 644. madde, adi ortaklığın tasfiyesi usulünü düzenler. Ancak, ortaklık sözleşmesinde belirli bazı işlemlerin tek başına yapılması öngörülmüşse, bu ortak, ortaklığın sona ermesinden sonra da o işlemleri tek başına yapmaya devam edebilir.

Tahliye taahhüdüne dayalı tahliye davası, Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 352. maddesinin birinci fıkrasına dayanmaktadır. Bu maddeye göre, kiracı, kiralananı belirli bir tarihte boşaltmayı yazılı olarak taahhüt eder ve bu süre sonunda tahliyeyi gerçekleştirmezse, kiraya veren, taahhüt tarihinden itibaren bir ay içinde tahliye davası açabilir.

Haksız fiil tazminatında zamanaşımı süresi, Türk Borçlar Kanunu'nun 72. maddesine göre iki farklı şekilde belirlenir: 1. İki yıllık süre: Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yıl içinde yapılmalıdır. 2. On yıllık süre: Her hâlde fiilin işlendiği tarihten itibaren on yıl geçmesiyle zamanaşımı gerçekleşir. Eğer tazminat, ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü bir fiilden doğmuşsa, bu süre uygulanır.

Borç verilen paranın değer kaybı, borçluya aittir. Türk Borçlar Kanunu'na göre, borçlu temerrüde düşmede kusurlu olduğunda, alacaklı temerrüt faizini aşan bir zarara uğrarsa, bu zararı borçlu gidermek zorundadır. Bu durumda, alacaklı munzam zarar davası açarak, borçlunun temerrüdü nedeniyle oluşan değer kaybını talep edebilir.

Kusurlu sorumlu olmak için ayırt etme gücü şarttır. Ayırt etme gücü, kusur sorumluluğu için gerekli olan unsurlardan biridir. Ancak, TBK m. 65'te düzenlenen hakkaniyet sorumluluğu kapsamında, ayırt etme gücünden yoksun kişilerin vermiş oldukları zarardan sorumlu tutulmaları mümkündür.

Kiraya verenin üçüncü kişinin ileri sürdüğü haklar sebebiyle sorumluluğu, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 309. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, bir üçüncü kişi, kiralananda kiracının hakkıyla bağdaşmayan bir hak ileri sürerse, kiraya veren: Kiracının bildirimi üzerine davayı üstlenmek zorundadır. Kiracının uğradığı her türlü zararı gidermekle yükümlüdür. Kiraya verenin bu sorumluluğu için, kiracının üçüncü kişi tarafından ileri sürülen hakları kiralayana bildirmesi gereklidir.