TBK

Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 27. maddesi, sözleşme serbestisini kısıtlayan bazı durumları düzenler: Kanunun emredici hükümlerine aykırılık. Ahlaka aykırılık. Kamu düzenine aykırılık. Kişilik haklarına aykırılık. Konusu imkansız olan sözleşmeler. Bu maddelere göre, belirtilen niteliklere sahip sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür.

3 342'nin ne zaman çıktığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, 342 telefon alan kodu, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan Gaziantep iline aittir.

TBK'nın 313. maddesi, kiracının kira bedelini ödeme borcunu genel olarak düzenler. TBK'nın 314. maddesi ise kiracının kira bedelini ödeme borcunda ifa zamanını belirtir. Ayrıca, maddede bu kuralın aksine sözleşme yapılabileceği veya aksine yerel âdet olabileceği de belirtilmiştir.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) kapsamında irade sakatlığı, üç ana başlıkta incelenir: 1. Hata (yanılma). 2. Hile (aldatma). 3. İkrah (korkutma). Hata, açıklamada yanılma, saikte yanılma ve iletmede yanılma olarak üçe ayrılır.

Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 49. maddesine göre haksız fiilden sorumluluk, kusur sorumluluğu ilkesine dayanır. Bu maddeye göre, "kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür". Ancak, modern hukuk sistemlerinde, teknolojik gelişmeler ve toplumsal ihtiyaçlar doğrultusunda kusursuz sorumluluk halleri de kabul edilmiştir.

Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 352/2. maddesi, kiracının kira bedelini ödememesi durumunda kiraya verene tahliye davası açma hakkı tanır. İki haklı ihtar nedeniyle tahliye davası şartları: Kiracının kira bedelini ödememesi. İhtarların yazılı olması. İhtarların aynı kira yılı içinde ve farklı aylara ait olması. İki haklı ihtarın aynı kira dönemine ilişkin olması. Davanın, kira süresinin veya ihtarların yapıldığı kira yılının bitiminden itibaren bir ay içinde açılması. Bu şartların sağlanması durumunda, kiraya veren, kira süresinin sonunda veya ihtarların yapıldığı kira yılının bitiminden itibaren bir aylık süre içinde dava açarak tahliye talep edebilir.

TBK madde 344, 345, 346 ve 347 arasındaki farklar şu şekildedir: TBK madde 344: Kira bedelinin belirlenmesi ile ilgilidir. TBK madde 345: Kira bedeli tespiti davasının dava açma süresi ve kararın etkisini düzenler. TBK madde 346: Kira sözleşmesinde kiracıya kira bedeli ve yan giderler dışında herhangi bir ödeme yükümlülüğü öngörülemeyeceğini belirtir. TBK madde 347: Kira sözleşmelerinin sona ermesiyle ilgilidir. Kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik edilir.

Evet, bu ifade doğrudur. Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 349. maddesi, aile konutu olarak kullanılmak üzere kiralanan taşınmazlarda kiracının, eşinin açık rızası olmadıkça kira sözleşmesini feshedemeyeceğini belirtir. Bu maddenin gerekçesi, eşlerden birinin düşüncesiz, keyfi veya özensiz davranışlarda bulunması halinde ailenin olumsuz etkilenmesini önlemektir. Eğer eş, haklı bir sebep olmaksızın rızasını vermekten kaçınırsa, kiracı hakimden bu konuda bir karar vermesini isteyebilir.

TBK 351, 349 ve 347 arasındaki farklar şu şekildedir: TBK 351: Yeni malikin ihtiyacı sebebiyle tahliye davasını düzenler. TBK 349: Konuya dair bilgi bulunamamıştır. TBK 347: On yıllık uzama süresi sonunda kiraya verenin, her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebileceğini düzenler. Özetle, TBK 351 yeni malikin ihtiyaç durumunda tahliye hakkını, TBK 347 kiraya verenin belirli durumlarda sözleşmeyi feshetme hakkını, TBK 349 ise konuya dair başka bir düzenlemeyi ifade eder.

TBK madde 320 ve 318-319 arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: TBK madde 320, kiracının kiraya verenin yazılı rızasıyla kiralananda yenilik ve değişiklikler yapabileceğini belirtir. TBK madde 318-319 ise, kiracının kiralananın ayıplarının giderilmesine ya da zararların önlenmesine yönelik çalışmalara katlanmakla yükümlü olduğunu ve kiraya verenin, çalışmaları ve kiralananın gezilip görüleceğini uygun bir süre önce kiracıya bildirmek ve bunların yapıldığı sırada kiracının yararlarını göz önünde tutmak zorunda olduğunu düzenler. Bu maddeler arasındaki temel fark, 320. maddenin kiracının yenilik ve değişiklik yapma hakkını, 318-319. maddelerin ise kiralananın bakımı ve gösterilmesine ilişkin yükümlülükleri ele almasıdır.

Türk Borçlar Kanunu (TBK) madde 124 ve 125 arasındaki temel fark, temerrüde düşen borçluya karşı alacaklının sahip olduğu seçimlik hakların kullanım koşulundadır. TBK madde 124, borçlunun temerrüdü durumunda süre verilmesini gerektirmeyen durumları belirtir. Bu durumlar şunlardır: Borçlunun içinde bulunduğu durumdan veya tutumundan süre verilmesinin etkisiz olacağı anlaşılıyorsa. Borçlunun temerrüdü sonucunda borcun ifası alacaklı için yararsız kalmışsa. Borcun ifasının, belirli bir zamanda veya belirli bir süre içinde gerçekleşmemesi üzerine, ifanın artık kabul edilmeyeceği sözleşmeden anlaşılıyorsa. TBK madde 125 ise, bu durumların varlığı halinde alacaklının sahip olduğu seçimlik hakları düzenler. Bu haklar şunlardır: Borcun ifasını ve gecikme tazminatını talep etme. Borcun ifasından ve gecikme tazminatından vazgeçerek, ifa edilmemeden doğan zararın giderilmesini isteme. Sözleşmeden dönerek, menfi zararının tazminini talep etme. Özetle, madde 124, seçimlik hakların kullanımı için süre verilmesi gerekip gerekmediğini belirlerken, madde 125 bu hakların içeriğini ve kullanım koşullarını belirtir.

Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 147. maddesi, aşağıdaki alacaklar için beş yıllık zamanaşımı uygulanmasını öngörür: kira bedelleri, anapara faizleri ve ücret gibi diğer dönemsel edimler; otel, motel, pansiyon ve tatil köyü gibi yerlerdeki konaklama bedelleri ile lokanta ve benzeri yerlerdeki yeme içme bedelleri; küçük sanat işlerinden ve küçük çapta perakende satışlardan doğan alacaklar; bir ortaklıkta, ortaklık sözleşmesinden doğan ve ortakların birbirleri veya kendileri ile ortaklık arasındaki alacaklar; vekâlet, komisyon ve acentalık sözleşmelerinden doğan alacaklar; yüklenicinin yükümlülüklerini ağır kusuruyla hiç ya da gereği gibi ifa etmemesi dışında, eser sözleşmesinden doğan alacaklar. TBK'nın 148. maddesi ise, bu ayırımda belirlenen zamanaşımı sürelerinin sözleşmeyle değiştirilemeyeceğini belirtir.

TBK'nın nispi emrediciliği, aksi işçi lehine kararlaştırılabilen hükümlerini ifade eder. Nispi emredici hükümler, iş mevzuatında işçi hakları için bir alt sınır belirler. Örneğin, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 14/2 maddesi uyarınca, tarafların hafta, ay, yıl gibi zaman dilimlerinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını belirlememeleri durumunda, haftalık çalışma süresi 20 saat olarak kararlaştırılmış sayılır. Ayrıca, Türk Borçlar Kanunu'nun 445. maddesinde yer alan rekabet yasağı sözleşmeleri de nispi emredici normlar arasında değerlendirilir.

TBK madde 439 ile ilgili Yargıtay kararına dair bilgi bulunamadı. Ancak, bu madde ile ilgili bazı bilgiler şu şekildedir: Türk Borçlar Kanunu'nun 439. maddesi, hizmet akdini haksız ve bildirim süresine uymadan fesheden işçilere uygulanacak yaptırımı düzenler. Maddenin ilk fıkrasına göre, işçi haklı sebep olmaksızın işe başlamadığı veya işi aniden bıraktığı takdirde işveren, işçinin aylık ücretinin dörtte birine eşit bir tazminat talep edebilir. İkinci fıkraya göre, işverenin zararı yoksa veya bu zarar işçinin aylık ücretinin dörtte birinden az ise, hakim tazminatı indirebilir. Üçüncü fıkraya göre, tazminat talebi takas yoluyla sona ermemişse işverenin, işçinin işe başlamamasından veya işi bırakmasından itibaren otuz gün içinde dava veya takip yoluyla hakkını kullanması gerekir; aksi takdirde tazminat talebi düşer.

Türk Borçlar Kanunu (TBK) 207. maddeye göre, aksi sözleşme veya adetle kararlaştırılmadıkça, satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler. Bu durumda, araç teslimatı ve bedelinin ödenmesi aynı anda gerçekleşir.

TBK 301. madde, kiralayanın, taşınmazı sözleşme ile amaçlanan kullanıma uygun bir halde teslim ve sözleşme süresince bu halde bulundurma yükümlülüğünü düzenler. TBK 319. madde ise kiracının ayıpların giderilmesine ve kiralananın gösterilmesine katlanma borcunu düzenler. TBK 319. maddenin içeriği: Kiracı, kiralananın ayıplarının giderilmesine ya da zararların önlenmesine yönelik çalışmalara katlanmakla yükümlüdür. Kiracı, bakım, satış ya da sonraki kiralama için zorunlu olduğu ölçüde, kiraya verenin ve onun belirlediği üçüncü kişinin kiralananı gezip görmesine izin vermekle yükümlüdür. Kiraya veren, çalışmaları ve kiralananın gezilip görüleceğini uygun bir süre önce kiracıya bildirmek ve bunların yapıldığı sırada kiracının yararlarını göz önünde tutmak zorundadır. Kiracının, kira bedelinin indirilmesine ve zararının giderilmesine ilişkin hakları saklıdır.

Türk Borçlar Kanunu (TBK) madde 315 ve 316'nın birlikte nasıl uygulandığına dair bazı bilgiler şu şekildedir: Kiracının kira bedelini veya yan giderleri ödememesi durumunda: TBK madde 315'e göre, kiraya veren, kiracıya yazılı bir süre vererek bu borçların ödenmesini talep edebilir. Eğer kiracı bu süre içinde ödeme yapmazsa, kiraya veren temerrüt nedeniyle tahliye davası açabilir. Kiracının kiralananı özenle kullanmaması durumunda: TBK madde 316'ya göre, kiracı kiralananı özenle kullanmakla yükümlüdür. Kiracının bu yükümlülüğe aykırı davranması durumunda, kiraya veren konut ve çatılı iş yerlerinde en az 30 gün süre vererek yazılı bir ihtar gönderebilir ve aykırılığın giderilmesini talep edebilir. Aykırılık giderilmezse, kiraya veren sözleşmeyi feshedebilir. Konut ve çatılı iş yerleri dışında kalan genel hükümlere tabi kiralamalarda, sözleşmeye aykırılık durumunda kiraya veren, kiracıya süre vermeksizin doğrudan tahliye davası açabilir.

İki haklı ihtar ve TBK m. 315 (kiracının temerrüdü) aynı anda kullanılabilir, çünkü bu iki tahliye sebebi Türk Borçlar Kanunu'nda farklı maddelere dayanmaktadır ve dava sebepleri ile tarafları farklıdır. İki haklı ihtar (TBK m. 352/2), kiracının aynı kira yılı içinde iki kez kira bedelini ödemede temerrüde düşmesi ve kiraya verenin bu duruma iki yazılı ihtar ile tepki vermesi durumunda geçerlidir. TBK m. 315, kiracının kira bedelini ödemede temerrüde düşmesi durumunda kiraya verenin kira sözleşmesini feshedebileceğini düzenler. Her iki durumda da tahliye davasının, ilgili kira döneminin veya ihtarların yapıldığı kira yılının bitiminden itibaren bir ay içinde açılması gerekir.

TBK m. 351 ve TBK m. 352 arasındaki temel fark, tahliye davasının açılma zamanlaması ve sebebidir. TBK m. 351: - Yeni malikin ihtiyacı nedeniyle tahliye: Kiralananı sonradan edinen (yeni malik) kişi, kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut veya işyeri gereksinimi nedeniyle tahliye davası açabilir. - Açma süresi: Yeni malik, edinme tarihinden itibaren bir ay içinde durumu kiracıya yazılı olarak bildirmek koşuluyla, altı ay sonra tahliye davası açabilir. TBK m. 352: - Tahliye taahhütnamesi ve iki haklı ihtar nedeniyle tahliye: Tahliye taahhütnamesi: Kiracının, kiralananı belirli bir tarihte tahliye edeceğini yazılı olarak taahhüt etmesine rağmen taahhüdünü yerine getirmemesi halinde tahliye davası açılabilir. İki haklı ihtar: Kiracının kira bedelini ödemede temerrüde düşmesi ve bu durumun iki ayrı yazılı ihtarla bildirilmesi durumunda, belirli bir süre sonunda tahliye davası açılabilir. Özetle, TBK m. 351, kiralananı sonradan edinen kişinin ihtiyacına dayanırken; TBK m. 352, tahliye taahhütnamesi veya iki haklı ihtar gibi belirli durumlara dayanır.

Türk Borçlar Kanunu (TBK) Madde 349, aile konutu olarak kullanılmak üzere kiralanan taşınmazlarda geçerlidir. İş yeri kira sözleşmeleri bu madde kapsamında değerlendirilmez. Madde 349, yalnızca aile konutu olarak kiralanan yerlerde uygulanır.