HaksızFiil

Türk Borçlar Kanunu'na (TBK) göre haksız fiil, bir kişinin hukuka aykırı ve kusurlu bir fiille başka bir kişiye zarar vermesidir. Haksız fiilin unsurları: Hukuka aykırı fiil. Zarar. Kusur. İlliyet bağı. Haksız fiil sorumluluğu, sözleşmeye dayanmaz; tamamen dışsal zarar doğuran eylemlerdir.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 16. maddesi, haksız fiilden doğan davalarda aşağıdaki mahkemeleri yetkili kılar: Haksız fiilin işlendiği yer mahkemesi. Zararın meydana geldiği yer mahkemesi. Zararın meydana gelme ihtimalinin bulunduğu yer mahkemesi. Zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi. Bu yetki, kesin yetki değil, seçimlik yetkidir; davacı, bu mahkemelerden birinde dava açabilir.

Borçlar Hukuku, üç ana başlık altında incelenir: 1. Sözleşmeden Doğan Borçlar. 2. Haksız Fiilden Doğan Borçlar. 3. Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borçlar.

Borçlar Hukuku'nda önemli konular şunlardır: Sözleşmeler. Haksız fiiller. Sebepsiz zenginleşme. Borçların ifası ve temerrüt. Borçların sona ermesi. Dürüstlük ilkesi. İrade özerkliği ilkesi. Eşitlik ilkesi.

Borçlar hukukunda en çok soru çıkan konular arasında sözleşmeler, haksız fiiller ve sebepsiz zenginleşme yer alır. Sözleşmeler: Borçlar hukuku, sözleşmelerin kurulumundan uygulanmasına kadar her aşamayı düzenler. Haksız Fiiller: Bir kişinin haksız fiili sonucu başka birinin zarar görmesi, borçlar hukukunda önemli bir konudur. Sebepsiz Zenginleşme: Bir kimsenin mal varlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine zenginleşmesi durumu, borçlar hukukunda borç ilişkisi doğuran kaynaklardan biridir. Ayrıca, borçların ifası, temerrüt, zamanaşımı ve imkansızlık gibi konular da sıkça sorulan sorular arasındadır.

Üçüncü şahısların sorumluluğu, bir kişinin, başka bir kişi tarafından gerçekleştirilen bir fiil sonucu üçüncü bir kişiye zarar vermesi durumunda, zararı tazmin etme yükümlülüğüdür. Üçüncü şahıs mali mesuliyet sigortası, sigortalının faaliyetleri sırasında meydana gelen olaylar sonucu üçüncü kişilerin maddi ve bedeni zarar ve ziyanlarını güvence altına alır. Üçüncü şahısların sorumlu tutulduğu bazı durumlar: Kasten verilen zararlar sigorta kapsamı dışındadır. Motorlu araç, bisiklet, römork ve hava nakil vasıtalarını kullanan kişilere ve sahiplerine karşı ileri sürülen talepler. 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nda yer alan terör eylemleri ve bu eylemlerden kaynaklanan sabotaj. Üçüncü şahısların sorumlu tutulmadığı bazı durumlar: İç kargaşa, ayaklanma, isyan, ihtilal ve harpler. Çürüme veya tedrici surette rutubet alma yüzünden meydana gelen zararlar. Sigortalının aile üyeleri ve hizmet veya vekalet sözleşmesiyle bağlı kişilerin talepleri.

Haksız fiil ve suç arasındaki temel farklar şunlardır: Kavramsal farklılıklar: Haksız fiil, özel hukuk alanında düzenlenen bir kavramdır. Suç, kamu hukuku alanında düzenlenir. Amaç: Haksız fiilde amaç, zararın tazmin edilmesidir. Suçta amaç, failin cezalandırılmasıdır. Yaptırım farklılıkları: Haksız fiilde yaptırım tazminattır. Suçta yaptırım cezadır. Kanunilik ilkesi: Suçlar için kanunilik ilkesi (Kanunsuz suç olmaz ilkesi) geçerlidir. Haksız fiiller için kanunilik ilkesi söz konusu değildir. Her haksız fiil suç teşkil etmez, her suç da haksız fiil olarak nitelendirilmez. Örneğin, bir kimsenin başkasının malına zarar vermesi hem haksız fiil hem suç oluştururken, sözleşmeden doğan borcun ödenmemesi sadece haksız fiil niteliğindedir.

Evet, avukat haksız fiil davası açabilir. Haksız fiil davası, bir kişinin hukuka aykırı ve kusurlu bir davranışla başka birine zarar vermesi sonucu zarar görenin açtığı hukuki bir davadır. Dolayısıyla, bir avukat bu yetki alanlarından herhangi birinde haksız fiil davası açabilir.

Haksız fiilden kaynaklı tazminat, sigorta kapsamında olabilir. Sigorta tazminatı, sigortalanmış bir riskin gerçekleşmesi sonucu, sigorta şirketinin, sigorta poliçesinde belirlenen şartlar çerçevesinde ödemekle yükümlü olduğu miktarı ifade eder. Örneğin, trafik sigortası, bir araç kazasında, sigortalının veya sürücünün kusuru sonucu üçüncü şahıslara verilen zararın karşılanması için ödenir. Ancak, tazminatın tutarı, ne zaman ve nasıl talep edileceği, fiilin veya ihlalin niteliğine, zarar görenin özelliklerine, zararın türüne ve sebebine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Daha fazla bilgi için bir avukata veya sigorta şirketine başvurulması önerilir.

Haksız fiilden kaynaklanan alacak davası açmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Dava Dilekçesi Hazırlama: Zarar gören kişi veya kurum, zararı ve zararın nasıl meydana geldiğini detaylı bir şekilde anlatan bir dava dilekçesi hazırlamalıdır. 2. Görevli ve Yetkili Mahkemeyi Belirleme: Haksız fiilden kaynaklanan tazminat davalarında görevli mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemesidir. 3. Harçların Ödenmesi: Talep edilen tazminat miktarına göre belirlenen harcın ödenmesi gereklidir. 4. Dava Açma: Hazırlanan dilekçe ve gerekli belgelerle birlikte belirlenen yetkili mahkemeye başvuru yapılmalıdır. Önemli Notlar: Zamanaşımı: Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl, fiilin işlendiği tarihten itibaren ise 10 yıl içinde açılmalıdır. Arabuluculuk: Zorunlu değildir, ancak bazı özel durumlarda (örneğin ticari davalar) zorunlu olabilir.

Haksız fiilde arabulucuya başvuru, dava açılmadan önce veya dava sırasında yapılabilir. Dava açılmadan önce: Arabuluculuk, bazı uyuşmazlıklarda dava şartı olarak düzenlenmiştir ve bu durumda dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması zorunludur. Dava sırasında: Mahkeme, tarafları arabulucuya başvurmak konusunda aydınlatabilir ve teşvik edebilir. Arabuluculuk başvurusu, adliyelerde bulunan arabuluculuk bürolarına veya bu büroların bulunmadığı yerlerde yetkili sulh hukuk mahkemesine yapılır.

Haksız fiilde kusur ispat yükü, zarar görendedir. Türk Borçlar Kanunu'nun 50. maddesinin birinci fıkrasına göre, zarar gören, zararını ve zarar verenin kusurunu ispatlamakla yükümlüdür. Ancak, bazı istisnai durumlarda zarar veren hakkında kusur karinesi mevcut olabilir.

Haksız fiil sorumluluğunun atipik görünümleri hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, haksız fiil sorumluluğunun temel unsurları hakkında bilgi verilebilir. Haksız fiil sorumluluğunun temel unsurları: Fiil (hareket). Hukuka aykırılık. Zarar. İlliyet bağı. Ayrıca, bazı durumlarda kusur aranmaksızın sorumluluk doğabilir; bu durumlara kusursuz sorumluluk halleri denir.

Menfi zarar, haksız fiil sorumluluğunda değil, sözleşmesel sorumluluk kapsamında gündeme gelen bir kavramdır. Menfi zarar, uyulacağına veya yerine getirileceğine inanılan bir sözleşmenin hüküm ifade etmemesi veya yerine getirilmemesi yüzünden güvenin boşa çıkması nedeniyle uğranılan zarardır. Menfi zarar, sözleşmenin yerine getirilmesi güvenine dayalı olarak kaçırılmış fırsatlara göre hesaplanır.

Haksız fiilden kaynaklanan maddi zarar, bir kişinin hukuka aykırı ve kusurlu bir davranışı nedeniyle başkasının malvarlığına, maddi haklarına veya maddi çıkarlarına zarar vermesi durumudur. Maddi zarar türleri: Fiili zarar. Yoksun kalınan kâr. Maddi tazminat, bu zararların giderilmesi için açılan davada belirlenir ve miktarı, uğranılan zararın türüne, şiddetine, davacının kusuruna ve diğer özel durumlara bağlı olarak mahkeme tarafından belirlenir.

Haksız tahrikin şartları: 1. Tahriki oluşturan haksız bir fiil bulunmalıdır. 2. Fail, öfke veya şiddetli elemin etkisi altında kalmalıdır. 3. Failin işlediği suç, bu ruhsal durumunun tepkisi olmalıdır. 4. Haksız tahrik teşkil eden eylem, mağdurdan sadır olmalıdır. Ek şartlar: Suç, tahriki oluşturan kişiye karşı işlenmelidir. Failin yaşadığı öfke, yalnızca haksız eylemden kaynaklanmalı ve bu ruhsal etki onu suça yöneltmiş olmalıdır. Nedensellik bağı kurulmalıdır, yani "Eğer bu haksız davranış gerçekleşmemiş olsaydı, fail bu suçu işlemezdi" şeklinde bir sonuca ulaşılabilmelidir.

Haksız fiilde genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. Ayrıca, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 16. maddesine göre, haksız fiilden doğan davalarda aşağıdaki mahkemeler de yetkilidir: haksız fiilin işlendiği yer mahkemesi; zararın meydana geldiği yer mahkemesi; zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi.

En ağır haksız fiil olarak değerlendirilebilecek bir eylem, kasten ve bilerek bir başkasına zarar verme durumudur. Kast, hukuka aykırı sonucun fail tarafından bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir. Bazı ağır haksız fiil örnekleri: Adam öldürme veya yaralama. Mülkiyete ağır zarar verme (örneğin, bir aracın başka bir araca çarpması). Kişilik haklarına ciddi saldırılar (örneğin, hakaret, iftira). Haksız fiil sorumluluğu, Türk Borçlar Kanunu'nun 49. maddesinde düzenlenmiştir ve hukuka aykırı fiil, kusur, zarar ve illiyet bağı unsurlarının birlikte bulunmasını gerektirir.

Hayır, haksız fiil zamanaşımı ıslahla uzatılamaz. Zamanaşımı, belirli bir süre içinde dava açılması veya hak talep edilmesi gereken bir kuraldır ve bu süre dolduğunda ilgili haklar genellikle geçersiz hale gelir. Islah, yargılama sürecinde şekil ve süreye aykırılık sebebiyle ortaya çıkabilecek maddi hak kayıplarını ortadan kaldırmak için öngörülmüş bir müessesedir.

Evet, avukat haksız fiilden mahrum kalınan karı talep edebilir. Türk Borçlar Kanunu'nun 50. maddesine göre, zarar gören, zararını ve zarar verenin kusurunu ispat etmekle yükümlüdür. Tazminat miktarı, uğranılan zararın türüne, şiddetine, davacının kusuruna ve diğer özel durumlara bağlı olarak belirlenir.