TBK

TBK'ya göre borç ilişkisi, borçlu ve alacaklı olmak üzere iki taraf arasında bir edimin yerine getirilmesine dayanan hukuki bağdır. Borç ilişkisinin unsurları: 1. Borçlu: Edimini yerine getirmekle yükümlü olan taraf. 2. Alacaklı: Ediminin yerine getirilmesini isteme hakkına sahip olan taraf. 3. Edim: Borçlunun bir şey vermek, bir şey yapmak veya bir şey yapmamak şeklindeki yükümlülüğü.

Kiracı, Türk Borçlar Kanunu (TBK) madde 349 uyarınca kiralanan taşınmazın aile konutu olması durumunda, eşinin açık rızası olmadıkça kira sözleşmesini her zaman feshedemez.

TBK 347, Türk Borçlar Kanunu'nun konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmenin bildirim yoluyla sona ermesi ile ilgili maddesidir. Bu maddeye göre: - Belirli süreli sözleşmelerde kiracı, sürenin bitiminden en az onbeş gün önce bildirimde bulunmazsa sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır. - Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez. - On yıllık uzama süresi sonunda kiraya veren, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilir. - Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde kiracı her zaman, kiraya veren ise kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra, genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilirler.

Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 351. maddesi, kiralananı sonradan edinen kişinin, belirli koşullar altında kira sözleşmesini sona erdirebilmesine ilişkin hükümleri içerir. Bu maddeye göre: 1. Yeni malikin gereksinimi: Kiralananı sonradan edinen kişi, onu kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut veya işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa, edinme tarihinden başlayarak bir ay içinde durumu kiracıya yazılı olarak bildirmek koşuluyla, kira sözleşmesini altı ay sonra açacağı bir davayla sona erdirebilir. 2. Alternatif dava açma hakkı: Kiralananı sonradan edinen kişi, dilerse gereksinim sebebiyle sözleşmeyi sona erdirme hakkını, sözleşme süresinin bitiminden başlayarak bir ay içinde açacağı dava yoluyla da kullanabilir.

TBK'nın 353 ve 354 maddeleri ile 352. maddenin 3. fıkrası arasındaki farklar şunlardır: 1. TBK'nın 353. maddesi, kiraya verenin dava açma süresini düzenler. 2. TBK'nın 354. maddesi, dava yoluyla kira sözleşmesinin sona erdirilmesine ilişkin genel hükümleri içerir ve bu hükümlerin kiracı aleyhine değiştirilemeyeceğini belirtir. 3. 352. maddenin 3. fıkrası ise, kiracının belirli durumlarda kiraya verene karşı tahliye davası açma hakkını düzenler.

TBK 352/3 maddesine göre tahliye davası, kira sözleşmesinin bitiminden itibaren bir ay içinde açılmalıdır.

TBK'nın 202. maddesi, malvarlığının veya işletmenin devralınması ile ilgilidir. Bu maddeye göre: 1. Bir malvarlığını veya işletmeyi aktif ve pasifleri ile birlikte devralan kişi, bunu alacaklılara bildirdiği veya ticari işletmeler için Ticaret Sicili Gazetesinde, diğerleri için Türkiye genelinde dağıtımı yapılan gazetelerden birinde yayımlanacak ilanla duyurduğu tarihten başlayarak, onlara karşı malvarlığındaki veya işletmedeki borçlardan sorumlu olur. 2. Bununla birlikte, iki yıl süreyle önceki borçlu da devralanla birlikte müteselsil borçlu olarak sorumlu kalır. 3. Borçların bu yoldan üstlenilmesinin sonuçları, dış üstlenme sözleşmesinden doğan sonuçlarla özdeştir. 4. Bildirme veya ilanla duyurma yükümlülüğü devralan tarafından yerine getirilmedikçe, ikinci fıkrada öngörülen iki yıllık süre işlemeye başlamaz.

TBK'nın 349. maddesi, aile konutu olarak kiralanan taşınmazlarda kira sözleşmesinin feshi ile ilgilidir. Bu maddeye göre: - Kiracı, eşinin açık rızası olmadıkça kira sözleşmesini feshedemez. - Bu rızanın alınması mümkün olmazsa veya eş haklı sebep olmaksızın rızasını vermekten kaçınırsa, kiracı hâkimden bu konuda bir karar vermesini isteyebilir. - Kiracı olmayan eş, kiraya verene bildirimde bulunarak kira sözleşmesinin tarafı sıfatını kazanabilir.

Türk Borçlar Kanunu (TBK) Madde 609 şu şekildedir: "Ömür Boyu Gelir Sözleşmesi – Gelir Alacaklısının Hakları – Hakkın Kullanılması". Bu maddeye göre: 1. Sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa ömür boyu gelir, her altı ayda bir ve peşin olarak ödenir. 2. Gelirin süresi ömrüne bağlanmış olan kişi, peşin ödeme öngörülen dönemin sona ermesinden önce ölse bile, o döneme ait gelirin tamamı gelir borçlusu tarafından borçlanılmış sayılır. 3. Gelir borçlusu iflas ederse, gelir alacaklısı, gelir borçlusunun yükümlü olduğu dönemsel gelirin elde edilebilmesi için ilgili sosyal güvenlik kurumunca ödenmesi gereken anaparaya denk düşen bir parayı iflas masasına kaydettirme hakkını elde eder.

TBK'nın 345 ve 346 maddeleri konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin düzenlemeleri içerir: TBK Madde 345: Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin davanın her zaman açılabileceğini, ancak yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açılması gerektiğini veya kiraya verenin kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunması durumunda, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açılması halinde, mahkemece belirlenecek kira bedelinin bu yeni kira döneminin başlangıcından itibaren kiracıyı bağlayacağını düzenler. TBK Madde 346: Kiracıya, kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemeyeceğini, özellikle kira bedelinin zamanında ödenmemesi halinde ceza koşulu ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına ilişkin anlaşmaların geçersiz olduğunu belirtir.

Türk Borçlar Kanunu (TBK) kapsamında kira uyarlama davası, iki farklı madde çerçevesinde düzenlenmiştir: 1. TBK Madde 138: Bu maddeye göre, sözleşme yapılırken öngörülemeyen ve beklenmeyen olağanüstü bir durum ortaya çıkarsa, borçlu hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteyebilir. 2. TBK Madde 344: Yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedelinin, bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE) on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını aşamayacağı hükme bağlanmıştır.

Kira artış sınırı, TBK m. 344/3'te düzenlenmiştir. Bu hükme göre, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir.

TBK orta otomatik kabarcık kaldırma, TBK-108C ve TBK-808 gibi TBK markasına ait laminasyon makinelerinin bir özelliğidir. Bu makineler, OCA/LCD laminasyonu sırasında oluşan hava kabarcıklarını otomatik olarak giderir ve ekranın tamamen yapışmasını sağlar.

Değer kaybı hasarı TBK kapsamında, Türk Borçlar Kanunu'nun 49. maddesi çerçevesinde değerlendirilir. Dolayısıyla, bir trafik kazası sonucu araçta meydana gelen değer kaybı, zarara yol açan kişinin tazminat sorumluluğu altına girer ve bu tazminat, sigorta şirketi veya kazaya sebep olan kişi tarafından ödenir.

TBK'nın 114 ve 115 maddeleri şu şekildedir: Madde 114: 1. Hakkaniyet sorumluluğu: Hakkaniyet gerektiriyorsa; hâkim, ayırt etme gücü bulunmayan kişinin verdiği zararın, tamamen veya kısmen giderilmesine karar verir. 2. Özen sorumluluğu: - Adam çalıştıranın sorumluluğu: Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür. - Sorumsuzluk anlaşması: Borçlunun ağır kusurundan sorumlu olmayacağına ilişkin önceden yapılan anlaşma kesin olarak hükümsüzdür. Madde 115: 1. Diğer edimlerde: Borcun konusu bir şeyin teslimini gerektirmiyorsa, alacaklının temerrüdü hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir. 2. Yardımcı kişilerin fiillerinden sorumluluk: Borçlu, borcun ifasını veya bir borç ilişkisinden doğan hakkın kullanılmasını, yardımcılarına kanuna uygun surette bırakmış olsa bile, onların işi yürüttükleri sırada diğer tarafa verdikleri zararı gidermekle yükümlüdür.

TBK'nın 60. maddesi, haksız fiillerden doğan borç ilişkilerinde sorumluluk sebeplerinin çokluğu ve sebeplerin yarışması konularına ilişkindir.

Yargıtay'ın 08.02.2016 tarihli kararı, TBK'nın 347. maddesinin 3. fıkrasının yorumu ile ilgilidir.

Haksız fesih tazminatı, Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 437. maddesinde düzenlenmiştir.

TBK'da (Türk Borçlar Kanunu) yasal fesih süreleri şu şekildedir: 1. Kira sözleşmelerinde: - Taşınmaz kiralarında fesih bildirimi karşı tarafa ulaştıktan sonra üç ay sonra, - Taşınır kiralarında ise üç gün sonra kira sözleşmesi sona erer. 2. Hizmet sözleşmelerinde: - Belirsiz süreli hizmet sözleşmelerinde fesih bildirimi, işçinin hizmet süresine göre değişen sürelerde yapılır: - Hizmet süresi bir yıla kadar sürmüşse iki hafta, - En az bir yıl, en çok beş yıl sürmüşse dört hafta, - Beş yıldan fazla sürmüşse altı hafta sonra hizmet sözleşmesi sona erer.

TBK'nın 583 ve 584 maddeleri arasındaki farklar şunlardır: TBK Madde 583: Kefalet sözleşmesinin geçerli olabilmesi için belirli şekil şartlarına uyulması gerektiğini düzenler. Bu şartlar şunlardır: - Kefalet sözleşmesi yazılı olarak yapılmalıdır. - Kefilin sorumlu olacağı azami miktar ve kefalet tarihi sözleşmede belirtilmelidir. - Müteselsil kefalet söz konusu ise, bu sıfatla veya bu anlama gelen herhangi bir ifadeyle yükümlülük altına girildiği kefilin el yazısıyla belirtilmelidir. TBK Madde 584: Eşin rızasına ilişkin hükümleri içerir. Ayrıca, kefalet sözleşmesinde sonradan yapılan ve kefilin sorumlu olacağı miktarın artmasına veya adi kefaletin müteselsil kefalete dönüşmesine ya da kefil yararına olan güvencelerin önemli ölçüde azalmasına sebep olmayan değişiklikler için eşin rızası gerekmez.