İşKanunu

İlk asgari ücretin ne kadar olduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, Türkiye'de asgari ücret uygulamasının yasal olarak belirlendiği ilk örnek 1936 yılında 1936 sayılı İş Kanunu ile olmuştur.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 46. maddesi, hafta tatili ücretini düzenler. Bu maddeye göre: Bu kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63. maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile, yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme (hafta tatili) verilir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir. Ayrıca, çalışmadığı halde kanunen çalışma süresinden sayılan zamanlar ile günlük ücret ödenen veya ödenmeyen kanundan veya sözleşmeden doğan tatil günleri de hafta tatili hesabına dahil edilir.

Çoğul hamilelikte süt izni, tekil hamilelikten farklı olarak ekstra 2 hafta eklenerek 18 hafta olarak uygulanır. Kullanım şekli: 1. İzin Başlangıcı: Doğumdan sonra analık izninin bitimi ile başlar. 2. Günlük Kullanım: Özel sektörde çalışanlar için günde 1,5 saat olarak kullanılır. 3. İzin Süresi: İlk 6 ay günde 3 saat, ikinci 6 ay ise günde 1,5 saat olarak bölünerek kullanılır. 4. Dilekçe: Çalışanın, süt izninden faydalanmak için kurumuna yazılı dilekçe vermesi gerekir.

Maden işçileri, 4857 sayılı İş Kanunu'na tabidir.

Yol molasında kahve içmek, doğrudan yasak değildir. Ancak, ara dinlenme süreleri kapsamında değerlendirilebilir ve bu süreler çalışma süresinden sayılmaz. İş Kanunu'nun 68. maddesine göre, günlük çalışma süresi 7,5 saatten fazla olan işler için işçilere bir saat ara dinlenmesi verilmesi zorunludur. Bu nedenle, yol molasında kahve içmek, ara dinlenme süresi içinde kabul edilirse, çalışma saati olarak değerlendirilmez.

İşten çıkarılan bir işçinin 28 gün içinde işe dönebilmesi, işçinin kıdemine bağlı olarak mümkündür. İş Kanunu'na göre, işçinin işyerinde 6 aydan 1,5 yıla kadar çalışmış olması durumunda ihbar süresi 4 hafta (28 gün) olarak belirlenmiştir. Bu süreye uyulmadan iş sözleşmesi feshedilirse, hem işçi hem de işveren ihbar tazminatına hak kazanır.

Günlük çalışma saatinin 12 saat olması durumunda fazla mesai, İş Kanunu'na göre haftalık 45 saati aşan çalışmalar olarak hesaplanır. Fazla mesai hesaplaması şu şekilde yapılır: 1. Haftalık toplam çalışma saati 45'ten çıkarılır. 2. Kalan saatler fazla mesai olarak kabul edilir ve bu saatler için normal mesai saat ücretinin %50 fazlası ödenir. Dolayısıyla, günlük 12 saat çalışan bir işçinin fazla mesai ücreti, haftalık 45 saati aşan 3 saat için hesaplanır ve bu saatler normal ücretin %50 zamlı haliyle ödenir.

Toplu işten çıkarma haberleri genellikle doğru olarak kabul edilir, çünkü bu tür işlemler yasal düzenlemelere tabidir ve işverenler tarafından belirli prosedürlerin izlenmesi gerekmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 29. maddesine göre, işverenin ekonomik, teknolojik, yapısal veya benzeri nedenlerle toplu işten çıkarma yapabilmesi için en az 30 gün önceden ilgili kurumlara ve işçi sendikasına bildirimde bulunması zorunludur. Ancak, toplu işten çıkarmaların hukuka aykırı olabilmesi de mümkündür, eğer işveren gerekli şartları yerine getirmezse veya keyfi nedenlerle işten çıkarmalar yaparsa.

Evet, birden fazla yıl süreli iş sözleşmelerinde yazılı şekil şartı vardır.

İşten çıkarılma 5. madde, İş Kanunu'nun 25. maddesi kapsamında, aşağıdaki hallerde uygulanır: 1. İşçinin işvereni yanıltması: İşçinin, iş sözleşmesi yapılırken işin gerektirdiği vasıflar kendisinde olmadığı halde yalan beyanda bulunması. 2. İşverene veya aile üyelerine hakaret: İşçinin, işveren veya ailesi üyelerine şeref ve namusa dokunacak sözler söylemesi veya asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması. 3. Cinsel taciz: İşçinin, işverene ya da iş yerinde çalışan başka bir çalışana cinsel tacizde bulunması. 4. Sataşma ve yasaklı madde kullanımı: İşçinin, işverene, herhangi bir aile bireyine ya da başka bir çalışana sataşması veya iş yerine sarhoş ya da yasaklı madde kullanarak gelmesi. 5. Hırsızlık ve güveni kötüye kullanma: İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanması, hırsızlık yapması veya meslek sırlarını ifşa etmesi. 6. Suç işleme: İşçinin, işyerinde 7 günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.

Mazeret izninde maaş kesintisi, çalışanın kullandığı izin türüne göre değişiklik gösterir. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre, mazeret izinleri ücretli izinler arasında yer alır ve bu izinlerin ücreti işveren veya SGK tarafından ödenir. Özel sektörde, çalışanın çocuğunun süreklilik arz eden bir hastalığı veya engelliliği olması durumunda, yılda 10 gün izin kullanabilir ve bu izin ücretli olarak hesaplanır. Kamu sektöründe ise, memurun raporlu olduğu ve raporunun hastalık iznine çevrildiği gün sayısı 7'yi aştığında, aşan kısım için zam ve tazminatlarda %25 kesinti yapılır.

Şirket aracının özel işlerde kullanılması, hem işveren hem de işçi açısından çeşitli hukuki sonuçlar doğurabilir. İşveren açısından: - 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/2-ı maddesi uyarınca, işçinin kendi kusuru sonucu işyerinin malına zarar vermesi durumunda işverene haklı fesih hakkı tanır. - Ayrıca, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın denetimlerine göre, mesai saatleri dışında yapılan özel kullanımlar vergi cezası ile sonuçlanabilir. İşçi açısından: - Şirket aracını izinsiz olarak özel işlerde kullanan işçi, iş akdinin feshedilmesi riskini taşır.

Özel sektörde cenaze izni, 4857 sayılı İş Kanunu'nun ek 2. maddesine göre hesaplanır ve 3 gün olarak belirlenmiştir.

36 saatlik gece mesaisinin nasıl hesaplanacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, gece mesaisi ve fazla mesai hesaplamaları hakkında genel bilgi verilebilir. Gece Mesaisi ve Fazla Mesai Hesaplaması: Gece Mesaisi: 4857 sayılı İş Kanunu'na göre, gece mesaisi 20.00 ile 06.00 saatleri arasında yapılan çalışmadır. Fazla Mesai: Haftalık 45 saatten fazla çalışma durumunda fazla mesai ücreti ödenir. Örnek Hesaplama: Aylık 15.000 TL maaş alan bir işçi, 10 saat gece mesaisi yaptığında: 15.000 / 225 = 66,6666667 × 1,5 × 10 = 1.000,0001 TL gece mesaisi ücreti alır. Hesaplamalar, işçinin saatlik ücretinin belirlenmesine ve fazla mesai süresinin doğru hesaplanmasına bağlıdır. Detaylı hesaplama için bir hukuk profesyoneline danışılması önerilir.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 25-II-g maddesi, işçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi durumunu ifade eder. Bu maddeye göre işveren, iş sözleşmesini bildirim süresini beklemeden feshedebilir.

Zihinsel engelliler, belirli koşullar altında AVM'lerde çalışabilirler. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 30. maddesi gereği, işverenler, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde en az %3 oranında engelli çalışanı istihdam etmekle yükümlüdür. Ancak, zihinsel engellilerin sağlık kurulu raporuyla belirlenmiş en az %40 vücut fonksiyonu kaybına sahip olmaları ve bu durumu belgelendirmeleri gerekmektedir.

Kurula yatan işçinin maaş alma süresi, 4857 sayılı İş Kanunu'na göre 30 gündür.

1. derece akraba ölüm izni, çalışanın eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin anne, baba ya da kardeşinin ölümü durumunda geçerlidir. Özel sektör çalışanları için, 4857 sayılı İş Kanunu'nun Ek 2. maddesine göre, ölüm izni süresi 3 gündür. Devlet memurları için, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 104. maddesinin (B) fıkrasına göre, ölüm izni süresi 7 gündür. Ölüm izni, hafta sonu veya resmi tatil günlerine denk gelse bile bu günler izin süresine dahil edilir ve izin süresi uzatılmaz.

Kaplı çiftler ifadesi, muhtemelen evlilik izni anlamına gelmektedir. Evlilik izni süresi, memurlar için 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre 7 gün olarak belirlenmiştir.

Gündüz çalışan bir işçinin gece vardiyasına zorlanması, belirli koşullar altında mümkündür, ancak işçinin yazılı onayı gereklidir. İş Kanunu'na göre, gece çalışması 20.00 ile 06.00 saatleri arasında yapılır ve bu süre zarfında işçilerin 7,5 saatten fazla çalıştırılması yasaktır. Ayrıca, işçinin sağlık durumu veya yaşı gibi nedenlerle gece çalışmasında çalışması uygun değilse, bu durum doktor raporu ile belgelenebilir ve gece vardiyasına zorlanması yasa dışı olur.