Tazminat

AİHM tazminatı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 41. maddesi uyarınca hesaplanır ve şu unsurları içerir: 1. Zarar: Tazminata hükmedilebilmesi için, sorumlu devletin müdahalesi nedeniyle ortaya çıkan maddi ve manevi bir zarar olmalıdır. 2. İlliyet Bağı: Zarar, ihlal teşkil eden müdahalenin bir sonucu olarak ortaya çıkmış olmalıdır. 3. Hakkaniyete Uygun Tazminat: Mahkeme, iç hukukun zararı tam olarak gideremediği durumlarda adil bir tazminat belirler. 4. Ekonomik Koşullar: Tazminat miktarı belirlenirken, hem başvurucunun hem de devletin ekonomik durumları dikkate alınır. Tazminat hesaplama süreci genellikle şu adımları içerir: 1. Delillerin Sunulması: Mahkemede durumu kanıtlayacak delillerin sunulması önemlidir. 2. Hukuki Danışmanlık: Hukuki süreçler karmaşık olduğundan, bir avukat veya hukuk danışmanından destek almak gereklidir. 3. Mahkeme Kararı: Mahkeme veya alternatif çözüm yöntemlerinden biri sonucunda bir karar çıkar ve tazminat miktarı belirlenir.

İş bize düşerse, yani işe iade davası kazanılırsa, şu sonuçlar doğar: 1. İşveren işçiyi tekrar işe başlatmak zorundadır. 2. İşçiye tazminat ödenir. 3. Boşta geçen süre ücreti ödenir. İşe iade davasının kaybedilmesi durumunda ise, işçinin iş sözleşmesi işveren tarafından geçerli veya haklı bir nedenle feshedilmiş sayılır ve işçi tazminat haklarını kaybeder.

Manevi tazminat, kaskodan şu adımlarla alınabilir: 1. Kazanın Tespit Edilmesi ve Raporlama: Kaza mahallinde gerekli tutanakların tutulması ve polis veya jandarma tarafından düzenlenen kaza raporunun alınması gereklidir. 2. Manevi Zararın Belirlenmesi: Kazanın kişi üzerinde nasıl bir duygusal ve psikolojik zarar bıraktığını belirlemek için doktor raporları ve psikolojik değerlendirmeler yapılmalıdır. 3. Tazminat Talebinin Değerlendirilmesi: Sigortalı, kasko şirketine manevi tazminat talebinde bulunur. 4. Ödeme Alınması: Eğer kasko poliçesinde manevi tazminat teminatı varsa ve talep uygun bulunursa, kasko şirketi sigortalıya belirlenen tazminat miktarını öder. Önemli Not: Manevi tazminat talepleri, genellikle trafik sigortasının ana poliçesi kapsamında yer almaz ve ek teminat olarak eklenir.

Sigorta hasar durumu açık kalırsa, aşağıdaki olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: 1. Sigorta Primlerinin Artması: Hasar kaydı bulunan araçların sigorta primleri daha yüksek olur. 2. Sigorta Kapsamının Sınırlandırılması: Hasar kaydı, sigorta kapsamının daralmasına neden olabilir. 3. Tazminat Hakkının Kaybı: Yasal süre içinde hasar ihbarı yapılmadığında, hasar dosyası reddedilebilir ve tazminat hakkı kaybedilebilir. 4. Ödeme Sürecinin Gecikmesi: Hasarın bildirilmemesi, ödeme sürecinin ciddi şekilde gecikmesine veya tamamen iptaline yol açabilir.

Kasa tazminatından kesinti yapılabilecek durumlar şunlardır: 1. İzinli veya raporlu olunan günler: Kasa tazminatı sadece fiilen çalışılan günler için ödenir, izinli veya raporlu olunan dönemlerde ödeme yapılmaz. 2. Kasa açığı: Kasiyerlerin kasa bakiyelerinde eksiklik olması durumunda, tazminat priminden kesinti yapılır. Kesintiler dışında, kasa tazminatından gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır, ancak sosyal güvenlik primi kesintisi yapılmaz.

Tazminat talep edilmesi teslimden feragat ifadesi, bir kişinin belirli bir tazminat hakkından tek taraflı olarak vazgeçmesi anlamına gelir.

Kırılan valiz yerine şu adımlar izlenebilir: 1. Fotoğraf Çekme: Valizi teslim etmeden önce sağlam halinin fotoğrafını çekmek önemlidir. 2. Havayolu Şirketine Başvuru: Havaalanında en kısa sürede havayolu şirketinin bagaj işlem merkezine giderek hasarlı bagaj raporu alınmalıdır. 3. Gerekli Belgelerin Toplanması: Uçuş bilgileri, bagaj etiketi, hasarın fotoğrafları ve diğer belgeler saklanmalıdır. 4. Tazminat Talebi: Havayolu şirketinin bagaj hasarı için öngördüğü tazminat politikası öğrenilmeli ve tazminat talep formu doğru şekilde doldurulmalıdır. 5. Alternatif Çözüm: Havayolu şirketi ile doğrudan bir uzlaşma yoluna gidilebilir veya hukuki yollara başvurulabilir.

Trafik kazasında fark alacağı için ek dava, kazanın tespitine ilişkin delillerin toplandığı ve zarar görenin zararı ile tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde açılabilir. Ayrıca, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 109. maddesine göre, maddi hasarlı trafik kazalarında tazminat talepleri için on yıllık bir zamanaşımı süresi de bulunmaktadır.

CMK'ya göre tazminat isteminde bulunma süresi, kararın kesinleşmesinin ilgilisine tebliğinden itibaren üç ay ve her hâlde kesinleşme tarihini izleyen bir yıldır.

Evi almadan önce apartman görevlisinin tazminatını eski ev sahibi öder. Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre, kapıcıların kıdem tazminatı gibi giderlerden son işveren olan kat malikleri sorumludur.

Tazminat hesaplaması, olayın tarihine göre değil, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki son brüt ücret üzerinden yapılır.

Haksız fiil ve sorumluluk türleri şu şekilde özetlenebilir: Haksız Fiil: Bir kişinin hukuka aykırı bir davranışla diğer bir kişiye zarar vermesidir. Haksız fiilin unsurları şunlardır: 1. Fiil: Hukuka aykırı bir eylem veya ihmal. 2. Hukuka Aykırılık: Kanuna, sözleşmeye veya ahlaka aykırılık. 3. Zarar: Maddi veya manevi bir zarar meydana gelmesi. 4. Nedensellik Bağı: Fiil ile zarar arasında bir neden-sonuç ilişkisi. Sorumluluk Türleri: 1. Kusur Sorumluluğu (TBK Madde 49): Kişi, kusurlu olduğu takdirde verdiği zararı tazminle yükümlüdür. 2. Kusursuz Sorumluluk: Kişinin kusuru bulunmasa bile başkalarına verdiği zarardan sorumlu tutulması durumudur. Bu haller arasında: - Adam Çalıştıranın Sorumluluğu: İşveren, çalışanlarının verdiği zararlardan sorumludur. - Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu: Hayvanın başkalarına zarar vermesi durumunda, sahibi veya onu gözetim altında bulunduran kişi sorumludur. - Bina ve Yapı Eserlerinden Sorumluluk: Binanın veya yapı eserinin kusurlu yapımı veya bakımsızlığı nedeniyle meydana gelen zararlardan, yapı sahibi sorumludur. - Tehlike Sorumluluğu: Tehlike yaratan faaliyetlerden doğan zararlar, faaliyeti gerçekleştirenin kusuru olmasa bile sorumluluk doğurur. - Hakkaniyet Sorumluluğu: Adalet gereği, zarar veren kişi kusuru bulunmasa bile sorumlu tutulabilir.

3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında tazminat alan kişiler şunlardır: Erbaş ve erler: Terörle mücadele görevi sırasında yaralanarak veya engelli hâle gelerek malullük aylığı almaya hak kazananlar. Şehit yakınları: Hayatını kaybeden erbaş ve erlerin dul kalan eşleri, T.C. Emekli Sandığı dışındaki sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan ve aylık almayan kız çocukları, erkek çocukları, reşit olmayan çocukları ile anne ve babaları. Diğer kamu görevlileri: Görevlerini ifa ederken terör eylemlerine maruz kalarak yaralanan, engelli hâle gelen veya hayatını kaybeden kamu görevlileri. Ayrıca, 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun kapsamında, terör eylemleri nedeniyle zarar gören sivil vatandaşlara da tazminat ödenmektedir.

İş kazası tazminatı hesaplaması, çeşitli faktörlerin dikkate alınmasıyla yapılır. İşte temel unsurlar: 1. Geçici İş Göremezlik Tazminatı: İşçi, tedavi sürecinde çalışamaz hale geldiğinde ödenir. 2. Sürekli İş Göremezlik Tazminatı: İşçi, iş gücünü kalıcı olarak kaybettiğinde ödenir. 3. Manevi Tazminat: İş kazası sonucu işçinin yaşadığı psikolojik ve duygusal zararlar için ödenir. 4. Ölümlü İş Kazaları İçin Tazminat: İş kazası sonucu hayatını kaybeden işçinin yakınlarına ödenir. Ek olarak, iş kazası tazminatında kusur oranı da önemli bir rol oynar; işverenin kusur oranı arttıkça işçinin alacağı tazminat miktarı da artar. Hesaplama karmaşık olabileceğinden, profesyonel destek almak faydalı olabilir.

Yükseköğretim tazminatı, yükseköğretim kurumlarında görev yapan profesör, doçent, doktor öğretim üyesi, öğretim görevlisi ve araştırma görevlisi kadrolarında çalışanlara verilir.

Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat davası, karar veya hükümlerin kesinleştiğinin ilgilisine tebliğinden itibaren 3 ay ve her hâlde karar veya hükümlerin kesinleşme tarihini izleyen 1 yıl içinde açılabilir. Bu süreler, hak düşürücü sürelerdir ve mahkeme tarafından re'sen dikkate alınır.

Muallak tazminat karşılığı ayırma şartları şunlardır: 1. Tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş tazminat bedelleri için muallak tazminat karşılığı ayrılması zorunludur. 2. Gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat bedelleri de muallak tazminat karşılığına dahil edilir. 3. Rücu, sovtaj ve benzeri gelir kalemleri tenzil edilmiş olarak dikkate alınmalıdır. 4. Hesaplama yöntemleri arasında zincir merdiven yöntemi, ayırma yöntemi ve ihbar başına düşen hasar yöntemi gibi istatistiksel yöntemler kullanılır. 5. Ek karşılıklar, Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde alınabilir.

Manevi tazminatı belirleme görevi, hâkimin takdirine bırakılmıştır.

Trafik kazası sonrası açılacak tazminat davalarında yetkili mahkeme şu şekilde belirlenir: 1. Genel yetki kuralı: Davalı gerçek veya tüzel kişinin yerleşim yeri mahkemesi. 2. Sigorta şirketi davalarında: Sigortacının merkez veya şubesinin bulunduğu yer mahkemesi veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin yerleşim yeri mahkemesi. 3. Kazanın meydana geldiği yer: Trafik kazasının gerçekleştiği yerdeki mahkeme de yetkilidir. 4. Zararın ortaya çıktığı yer: Mağdurun zararının gerçekleştiği yer mahkemesi de yetkili kabul edilir. Bu seçeneklerden biri tercih edilerek dava açılabilir.

Maddi ve manevi tazminat dilekçesi hazırlamak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Dava Mahkemesi İsmi: En üste dava mahkemesi ismi yazılmalıdır. 2. Davacının Bilgileri: Davacının adı, soyadı, adresi ve T.C. kimlik numarası belirtilmelidir. 3. Davalı Bilgileri: Davalının isim, soyisim ve adres bilgileri yazılmalıdır. 4. Talep Edilen Tazminat Miktarı: Talep edilen maddi ve manevi tazminat miktarı açıkça yazılmalıdır. 5. Zarara Neden Olan Fiil veya Olay: Tazminat hakkına neden olan fiil, olay ve hukuki sebepler detaylı bir şekilde açıklanmalıdır. 6. Deliller: Zararın ve nedenlerinin kanıtlanması için gerekli belge ve deliller eklenmelidir. Dilekçe hazırlama sürecinde bir avukattan hukuki destek almak, davanın doğru ve eksiksiz bir şekilde açılması açısından önemlidir.