Tazminat

İş mahkemesi tazminat davasında arabulucuya başvuru yapmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Yetkili Arabuluculuk Bürosuna Başvuru: İşçi veya işveren, karşı tarafın yerleşim yerindeki veya işin yapıldığı yerdeki arabuluculuk bürosuna başvurmalıdır. 2. Başvuru Formunun Doldurulması: Başvuru, fiziki olarak veya internet üzerinden E devlet üzerinden yapılabilir. 3. Arabulucu Atanması: Başvuru yapıldıktan sonra, arabuluculuk siciline kayıtlı bir arabulucu görevlendirilir. 4. Görüşmeler ve Sürecin Sonuçlanması: Arabulucu, başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren 3 hafta içinde sonuçlandırır.

Manevi tazminat, kaskodan şu adımlarla alınabilir: 1. Kazanın Tespit Edilmesi ve Raporlama: Kaza mahallinde gerekli tutanakların tutulması ve polis veya jandarma tarafından düzenlenen kaza raporunun alınması gereklidir. 2. Manevi Zararın Belirlenmesi: Kazanın kişi üzerinde nasıl bir duygusal ve psikolojik zarar bıraktığını belirlemek için doktor raporları ve psikolojik değerlendirmeler yapılmalıdır. 3. Tazminat Talebinin Değerlendirilmesi: Sigortalı, kasko şirketine manevi tazminat talebinde bulunur. 4. Ödeme Alınması: Eğer kasko poliçesinde manevi tazminat teminatı varsa ve talep uygun bulunursa, kasko şirketi sigortalıya belirlenen tazminat miktarını öder. Önemli Not: Manevi tazminat talepleri, genellikle trafik sigortasının ana poliçesi kapsamında yer almaz ve ek teminat olarak eklenir.

Kasa tazminatından kesinti yapılabilecek durumlar şunlardır: 1. İzinli veya raporlu olunan günler: Kasa tazminatı sadece fiilen çalışılan günler için ödenir, izinli veya raporlu olunan dönemlerde ödeme yapılmaz. 2. Kasa açığı: Kasiyerlerin kasa bakiyelerinde eksiklik olması durumunda, tazminat priminden kesinti yapılır. Kesintiler dışında, kasa tazminatından gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır, ancak sosyal güvenlik primi kesintisi yapılmaz.

Tazminat hesaplaması, olayın tarihine göre değil, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki son brüt ücret üzerinden yapılır.

Sigorta hasar durumu açık kalırsa, aşağıdaki olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: 1. Sigorta Primlerinin Artması: Hasar kaydı bulunan araçların sigorta primleri daha yüksek olur. 2. Sigorta Kapsamının Sınırlandırılması: Hasar kaydı, sigorta kapsamının daralmasına neden olabilir. 3. Tazminat Hakkının Kaybı: Yasal süre içinde hasar ihbarı yapılmadığında, hasar dosyası reddedilebilir ve tazminat hakkı kaybedilebilir. 4. Ödeme Sürecinin Gecikmesi: Hasarın bildirilmemesi, ödeme sürecinin ciddi şekilde gecikmesine veya tamamen iptaline yol açabilir.

Evi almadan önce apartman görevlisinin tazminatını eski ev sahibi öder. Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre, kapıcıların kıdem tazminatı gibi giderlerden son işveren olan kat malikleri sorumludur.

Trafik kazasında fark alacağı için ek dava, kazanın tespitine ilişkin delillerin toplandığı ve zarar görenin zararı ile tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde açılabilir. Ayrıca, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 109. maddesine göre, maddi hasarlı trafik kazalarında tazminat talepleri için on yıllık bir zamanaşımı süresi de bulunmaktadır.

CMK'ya göre tazminat isteminde bulunma süresi, kararın kesinleşmesinin ilgilisine tebliğinden itibaren üç ay ve her hâlde kesinleşme tarihini izleyen bir yıldır.

İş bize düşerse, yani işe iade davası kazanılırsa, şu sonuçlar doğar: 1. İşveren işçiyi tekrar işe başlatmak zorundadır. 2. İşçiye tazminat ödenir. 3. Boşta geçen süre ücreti ödenir. İşe iade davasının kaybedilmesi durumunda ise, işçinin iş sözleşmesi işveren tarafından geçerli veya haklı bir nedenle feshedilmiş sayılır ve işçi tazminat haklarını kaybeder.

Tazminat talep edilmesi teslimden feragat ifadesi, bir kişinin belirli bir tazminat hakkından tek taraflı olarak vazgeçmesi anlamına gelir.

Haksız fiil ve sorumluluk türleri şu şekilde özetlenebilir: Haksız Fiil: Bir kişinin hukuka aykırı bir davranışla diğer bir kişiye zarar vermesidir. Haksız fiilin unsurları şunlardır: 1. Fiil: Hukuka aykırı bir eylem veya ihmal. 2. Hukuka Aykırılık: Kanuna, sözleşmeye veya ahlaka aykırılık. 3. Zarar: Maddi veya manevi bir zarar meydana gelmesi. 4. Nedensellik Bağı: Fiil ile zarar arasında bir neden-sonuç ilişkisi. Sorumluluk Türleri: 1. Kusur Sorumluluğu (TBK Madde 49): Kişi, kusurlu olduğu takdirde verdiği zararı tazminle yükümlüdür. 2. Kusursuz Sorumluluk: Kişinin kusuru bulunmasa bile başkalarına verdiği zarardan sorumlu tutulması durumudur. Bu haller arasında: - Adam Çalıştıranın Sorumluluğu: İşveren, çalışanlarının verdiği zararlardan sorumludur. - Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu: Hayvanın başkalarına zarar vermesi durumunda, sahibi veya onu gözetim altında bulunduran kişi sorumludur. - Bina ve Yapı Eserlerinden Sorumluluk: Binanın veya yapı eserinin kusurlu yapımı veya bakımsızlığı nedeniyle meydana gelen zararlardan, yapı sahibi sorumludur. - Tehlike Sorumluluğu: Tehlike yaratan faaliyetlerden doğan zararlar, faaliyeti gerçekleştirenin kusuru olmasa bile sorumluluk doğurur. - Hakkaniyet Sorumluluğu: Adalet gereği, zarar veren kişi kusuru bulunmasa bile sorumlu tutulabilir.

Kırılan valiz yerine şu adımlar izlenebilir: 1. Fotoğraf Çekme: Valizi teslim etmeden önce sağlam halinin fotoğrafını çekmek önemlidir. 2. Havayolu Şirketine Başvuru: Havaalanında en kısa sürede havayolu şirketinin bagaj işlem merkezine giderek hasarlı bagaj raporu alınmalıdır. 3. Gerekli Belgelerin Toplanması: Uçuş bilgileri, bagaj etiketi, hasarın fotoğrafları ve diğer belgeler saklanmalıdır. 4. Tazminat Talebi: Havayolu şirketinin bagaj hasarı için öngördüğü tazminat politikası öğrenilmeli ve tazminat talep formu doğru şekilde doldurulmalıdır. 5. Alternatif Çözüm: Havayolu şirketi ile doğrudan bir uzlaşma yoluna gidilebilir veya hukuki yollara başvurulabilir.

Muallak tazminat karşılığı ayırma şartları şunlardır: 1. Tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş tazminat bedelleri için muallak tazminat karşılığı ayrılması zorunludur. 2. Gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat bedelleri de muallak tazminat karşılığına dahil edilir. 3. Rücu, sovtaj ve benzeri gelir kalemleri tenzil edilmiş olarak dikkate alınmalıdır. 4. Hesaplama yöntemleri arasında zincir merdiven yöntemi, ayırma yöntemi ve ihbar başına düşen hasar yöntemi gibi istatistiksel yöntemler kullanılır. 5. Ek karşılıklar, Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde alınabilir.

Genel kural olarak, 6 yıl çalışan ve kendi isteğiyle istifa eden bir işçi kıdem tazminatı alamaz. Ancak, bazı özel durumlarda istifa eden işçi kıdem tazminatına hak kazanabilir: Emeklilik: İşçi, emeklilik için gerekli prim gün sayısını tamamladığında kendi isteğiyle işten ayrılırsa kıdem tazminatı alabilir. Evlilik: Kadın işçi, evlendikten sonra bir yıl içinde işten ayrılırsa kıdem tazminatı hakkına sahiptir. Askerlik: Erkek çalışanlar, askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilirler. Sağlık sebepleri: İşçinin iş yerindeki sağlık koşulları nedeniyle kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda, kıdem tazminatına hak kazanma durumu söz konusudur. Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık: İşverenin, işçiye karşı ahlaka veya iyi niyet kurallarına aykırı davranışlarda bulunması durumunda, işçi iş akdini feshedip tazminat alabilir. Kıdem tazminatı hakkı konusunda bir avukattan destek alınması önerilir.

Manevi tazminatı belirleme görevi, hâkimin takdirine bırakılmıştır.

İş kazası tazminatı hesaplaması, çeşitli faktörlerin dikkate alınmasıyla yapılır. İşte temel unsurlar: 1. Geçici İş Göremezlik Tazminatı: İşçi, tedavi sürecinde çalışamaz hale geldiğinde ödenir. 2. Sürekli İş Göremezlik Tazminatı: İşçi, iş gücünü kalıcı olarak kaybettiğinde ödenir. 3. Manevi Tazminat: İş kazası sonucu işçinin yaşadığı psikolojik ve duygusal zararlar için ödenir. 4. Ölümlü İş Kazaları İçin Tazminat: İş kazası sonucu hayatını kaybeden işçinin yakınlarına ödenir. Ek olarak, iş kazası tazminatında kusur oranı da önemli bir rol oynar; işverenin kusur oranı arttıkça işçinin alacağı tazminat miktarı da artar. Hesaplama karmaşık olabileceğinden, profesyonel destek almak faydalı olabilir.

Yükseköğretim tazminatı, yükseköğretim kurumlarında görev yapan profesör, doçent, doktor öğretim üyesi, öğretim görevlisi ve araştırma görevlisi kadrolarında çalışanlara verilir.

Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat davası, karar veya hükümlerin kesinleştiğinin ilgilisine tebliğinden itibaren 3 ay ve her hâlde karar veya hükümlerin kesinleşme tarihini izleyen 1 yıl içinde açılabilir. Bu süreler, hak düşürücü sürelerdir ve mahkeme tarafından re'sen dikkate alınır.

Kötüniyet tazminatına hükmedilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir: 1. Sürekli bir işte çalışma: En az 30 iş gününden uzun sürecek bir işte çalışılmış olmalıdır. 2. İş güvencesinden yararlanmama: 30'dan az işçi çalıştıran bir işyerinde veya 6 aydan kısa süredir çalışıyor olmak. 3. İş sözleşmesinin kötü niyetle feshedilmesi: İşverenin fesih hakkını kötüye kullanması veya işçiye zarar verme amacıyla hareket etmesi gerekmektedir. 4. Belirsiz süreli iş sözleşmesi: Sözleşmenin bitiş tarihinin belli olmaması gerekir. Kötüniyet tazminatı, ihbar tazminatının üç katı tutarında olup, bu tazminat sadece işveren tarafından ödenir.

İş kazası tazminat davasında araştırılan hususlar şunlardır: 1. Kazanın İş Kazası Niteliği: Kazanın işyeri veya işin yürütümü sırasında meydana gelip gelmediği ve ani, beklenmedik bir olay olup olmadığı. 2. İşverenin Kusuru: İşverenin gerekli güvenlik önlemlerini alıp almadığı, koruyucu ekipman temin edip etmediği gibi işverenin kusur durumu. 3. Zararların Belirlenmesi: Geçici veya sürekli iş göremezlik, tedavi giderleri, cenaze giderleri, destekten yoksun kalma gibi maddi ve manevi zararların tespiti. 4. Delillerin Toplanması: Kaza tutanağı, SGK raporları, tanık ifadeleri, sağlık raporları ve iş güvenliği uzmanı raporu gibi delillerin toplanması. 5. Dava Süresi: İş kazasından itibaren 10 yıl içinde dava açılması gerekliliği.