CMK

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 141. maddesi, suç soruşturması veya kovuşturması sırasında haksız koruma tedbirlerine maruz kalan kişilerin devlete karşı açabileceği tazminat davasını düzenler. Bu maddeye göre, tazminat istenebilecek durumlar şunlardır: 1. Kanunlarda belirtilen koşullar dışında yakalanma, tutuklama veya tutukluluğun devamına karar verilmesi. 2. Kanunî gözaltı süresi içinde hâkim önüne çıkarılmama. 3. Kanunî hakları hatırlatılmadan veya hatırlatılan haklarından yararlandırılma isteğinin yerine getirilmemesi. 4. Kanuna uygun olarak tutuklandığı hâlde makul sürede yargılama mercii huzuruna çıkarılmama. 5. Kanuna uygun olarak yakalandıktan veya tutuklandıktan sonra kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilmesi. 6. Mahkûm olup da gözaltı ve tutuklulukta geçirdiği sürelerin, hükümlülük sürelerinden fazla olması. 7. Yakalama veya tutuklama nedenleri ve suçlamaların yazıyla veya sözle açıklanmaması. 8. Yakalanmaları veya tutuklanmalarının yakınlarına bildirilmemesi. 9. Arama kararının ölçüsüz bir şekilde gerçekleştirilmesi. 10. Eşyasına veya diğer malvarlığı değerlerine, koşulları oluşmadığı halde elkonulması veya korunması için gerekli tedbirlerin alınmaması. Tazminat talebinde bulunabilmek için, kişi hakkındaki kararın veya hükmün kesinleşmesi ve üç ay içinde ilgili mahkemeye başvurulması gerekmektedir.

CMK'ya göre soruşturma evresi, ceza muhakemesinin suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi ifade eder.

CMK'nın 144. maddesi gereğince tazminat talep edebilecek kişiler, kanuna uygun olarak gözaltına alınan veya tutuklanan ancak belirli şartları taşıyan kişilerdir. Bu şartlar şunlardır: 1. Sonradan yürürlüğe giren lehte düzenlemeler: Tazminata hak kazanmadığı hâlde, sonradan yürürlüğe giren ve lehte düzenlemeler getiren kanun gereği durumları tazminat istemeye uygun hâle dönüşenler. 2. Kovuşturmaya yer olmadığına veya davanın düşmesine karar verilmesi: Genel veya özel af, şikâyetten vazgeçme, uzlaşma gibi nedenlerle hakkında kovuşturmaya yer olmadığına veya davanın düşmesine karar verilenler. 3. Kusur yeteneğinin bulunmaması: Kusur yeteneğinin bulunmaması nedeniyle hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verilenler. 4. Gerçek dışı beyanla suç işleme: Adlî makamlar huzurunda gerçek dışı beyanla suç işlediğini veya suça katıldığını bildirerek gözaltına alınmasına veya tutuklanmasına neden olanlar. Tazminat talebi, kararın kesinleşmesinden itibaren 3 ay ve her hâlde kararın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde ilgili ağır ceza mahkemesinde açılmalıdır.

CMK 308/A maddesine göre, Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının itirazı, kararın kendisine tebliğ edilmesinden itibaren 30 gün içinde yapılabilir.

CMK 286/2-g maddesi, ilk derece mahkemesince verilen ve on yıl veya daha az hapis cezasını gerektiren suçlardan beraat kararlarına ilişkin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararların temyiz edilemeyeceğini düzenler.

CMK 109, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 109. maddesi anlamına gelir ve bu madde "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçunu düzenler. Özetle, CMK 109'a göre: - Bir kimseyi hukuka aykırı olarak bir yere gitmek veya bir yerde kalmak hürriyetinden yoksun bırakan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir. - Kişi, bu fiili işlemek için veya işlediği sırada cebir, tehdit veya hile kullanırsa, iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Ayrıca, adli kontrol kararı da CMK 109 kapsamında yer alır ve bu tedbir, tutuklama yerine uygulanabilecek daha hafif bir koruma tedbiridir.

CMK'da görev almak zorunlu değildir, ancak görevlendirme yetkisi münhasıran baroya aittir.

CMK'ya göre adli kontrol altına alınan kişi, adli kontrol tedbirlerine uymak zorundadır. Bu tedbirler arasında şunlar yer alabilir: İmza atma: Şüpheli veya sanığın belirli periyotlarla mahkemeye imza atması gerekir. Yurtdışına çıkış yasağı: Belirli bir süre boyunca yurtdışına çıkamama tedbiri uygulanabilir. Belirli yerlere gitmeme: Şüpheli veya sanığın belirlenen yerlere gitmemesi gerekebilir. Silah bulundurmama: Silah bulundurma ve taşıma yasağı getirilebilir. Tedavi ve muayene: Uyuşturucu veya alkol bağımlılığı durumunda tedavi veya muayene tedbirlerine uyma zorunluluğu vardır. Adli kontrol tedbirlerine uyulmaması halinde, şüpheli veya sanık hakkında tutuklama kararı verilebilir.

OCAS (Otomatik CMK Atama Sistemi) şu şekilde çalışır: 1. Talep Alımı: Avukat talep edebilen soruşturma ve kovuşturma makamları, müdafi veya vekil taleplerini bulundukları il barosunun resmi web sayfası ile entegre edilmiş OCAS sisteminin kullanıcı ekranından yapar. 2. Avukat Seçimi: Sistem, yapılan talepleri değerlendirerek belirlenen algoritmaya göre görevlendirmeye uygun avukatı seçer. 3. İletişim ve Bilgilendirme: OCAS, talep bilgilerini ses dosyası haline getirir ve bu bilgileri avukata robot konuşma ile iletir. 4. Görevlendirme ve Yetki Belgesi: Dosyayı kabul eden avukat, yetki belgesini internet üzerinden alabilir ve görev yerine gitmesine gerek kalmaz. 5. Ödeme ve Raporlama: Savcılık, ödeme taleplerini sisteme girip onayladığında, sistem bu belgeleri ödeme yapılması için gerekli formata dönüştürür ve ödeme miktarlarını hesaplar.

Katalog suçlar, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 100/3 hükmünde yer alan ve özel soruşturma yöntemleri gerektiren suçlardır. Katalog suçlar şunlardır: Soykırım ve insanlığa karşı suçlar; Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti; Kasten öldürme; Kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış kasten yaralama; İşkence; Cinsel saldırı ve çocukların cinsel istismarı; Hırsızlık ve yağma; Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti; Suç işlemek amacıyla örgüt kurma; Devletin güvenliğine karşı suçlar. Bu suçlar, genellikle topluma ciddi zararlar verdiği için uzun süreli hapis cezaları ve diğer ağır cezai yaptırımlarla cezalandırılır.

Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) uyarınca temyiz edilemeyen kararlar şunlardır: 1. Beş yıl veya daha az hapis cezaları ile miktarı ne olursa olsun adli para cezalarına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine dair bölge adliye mahkemesi kararları. 2. Hapis cezasından çevrilen seçenek yaptırımlara ilişkin ilk derece mahkemesi kararları. 3. On yıl veya daha az hapis cezasını veya adli para cezasını gerektiren suçlardan, ilk derece mahkemesince verilen beraat kararları. 4. Davanın düşmesine, ceza verilmesine yer olmadığına, güvenlik tedbirine ilişkin ilk derece mahkemesi kararları. 5. Eşya veya kazanç müsaderesine veya bunlara yer olmadığına ilişkin ilk derece mahkemesi kararları. Ayrıca, Türk Ceza Kanunu'nda belirtilen bazı suçlar da temyiz edilemeyecek kararlar kapsamındadır.

Beraat kararı, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) uyarınca aşağıdaki hallerde verilir: 1. Yüklenen fiilin kanunda suç olarak tanımlanmamış olması. 2. Yüklenen suçun sanık tarafından işlenmediğinin sabit olması. 3. Yüklenen suç açısından failin kast veya taksirinin bulunmaması. 4. Etkin pişmanlık, şahsi cezasızlık sebebinin varlığı, karşılıklı hakaret veya işlenen fiilin haksızlık içeriğinin azlığı gibi durumlarda, işlenen fiilin suç olma özelliğini devam ettirmesine rağmen faile ceza verilmemesi. 5. Delil yetersizliği.

Evet, CMK görevlendirmesi zorunlu müdafiliktir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 150. maddesine göre, belirli durumlarda sanığa zorunlu müdafi atanması zorunludur.

2025 yılı CMK asgari ücret tarifesi 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

CMK'da müdafilik ücreti, görevin türü ve aşamasına göre hesaplanır. 2025 yılı için belirlenen tarifeye göre bazı müdafilik ücretleri şunlardır: Soruşturma aşaması: İfade alma, sorgu, yer gösterme ve keşif işlemleri için 3.209 TL. Kovuşturma aşaması: Sulh Ceza Hakimliği işlemleri için 4.998 TL, Asliye Ceza Mahkemesi işlemleri için 5.502 TL. Ağır Ceza Mahkemesi: Davalar için 9.871 TL. Çocuk Mahkemesi: Davalar için 5.502 TL. Bu ücretler KDV hariç tutarlardır ve her yıl 1 Ocak'ta güncellenir.

Haksız fiilden kaynaklanan tazminat davasında vekalet ücreti, 5271 sayılı CMK'nın 142. maddesine göre hesaplanır. Buna göre: 1. Nispi Vekalet Ücreti: Davanın konusu para ile ölçülebilen bir tazminat ise, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nde belirtilen oranlara göre hesaplanır. 2. Maktu Vekalet Ücreti: Davanın konusu para ile ölçülemeyen veya ölçülemesinin mümkün olmadığı durumlarda, tarifede mahkemelere ve dava türlerine göre belirlenen sabit ücret uygulanır. Ayrıca, vekalet ücreti davanın tamamen reddi halinde davalı hazine lehine hükmedilebilirken, kısmen kabulü halinde sadece davacı lehine hükmedilir.

CMK avukatlarına ödeme yapılması için gerekli adımlar şunlardır: 1. Görevlendirme Yazısı: Avukatın katıldığı soruşturma veya kovuşturma evresine ilişkin görevlendirme yazısı alınmalıdır. 2. Tutanaklar: Duruşma tutanakları ve imzalı aslı bulunmayan ifade tutanakları ilgili kurumca "aslı gibidir" yapılarak mühürlenmelidir. 3. Yol Giderleri: Zorunlu yol giderlerine ilişkin OCAS'tan alınacak gider belgesi ve yol giderine ilişkin belgeler eklenmelidir. 4. Banka Bilgileri: Ödemeyi alacak avukat tarafından imzalanmış banka hesap ve IBAN bilgilerini içerir dilekçe sunulmalıdır. 5. Serbest Meslek Makbuzu: Görevin ifa edildiği ilgili Başsavcılığa hitaben serbest meslek makbuzu düzenlenmelidir. 6. Evrakların Kontrolü: Baro CMK Servisi tarafından belgelerin kontrolü sağlandıktan sonra, avukat elektronik makbuz kesmesi için aranacaktır. Ödemeler her ayın 1'i ve 10'u arasında teslim alınır.

CMK'ya göre şüpheli, soruşturma evresinde, suç şüphesi altında bulunan kişiyi ifade eder.

CMK avukatı, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) kapsamında zorunlu müdafilik görevini üstlenen avukattır. Bu avukatların temel görevleri şunlardır: 1. Soruşturma Aşaması: Kolluk kuvvetleri tarafından yürütülen soruşturmalarda, müvekkillerinin haklarını korumak için kritik bir rol oynar. 2. Kovuşturma Aşaması: Dava mahkemeye taşındığında, müvekkilinin savunmalarını hazırlar ve mahkemede temsil eder. 3. Mağdur Temsili: Ceza davalarında mağdur veya müşteki olarak yer alan kişileri temsil eder, onların haklarının korunmasını ve adaletin sağlanmasını temin eder. 4. Üst Mahkemelere Başvuru: Mahkeme kararına itiraz edebilir, hak ihlali olduğunu düşünüyorsa Anayasa Mahkemesi veya Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurabilir.

CMK işlerinin süresi, dosyaların CMK Merkezi tarafından incelenme sürecine bağlı olarak yaklaşık 5 iş günü sürmektedir.