Tazminat

Uçakta mahsur kalma süresi, yaşanan duruma bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Örneğin, İstanbul Havalimanı'nda 24 Ocak 2022 tarihinde yaşanan olayda, yolcular yaklaşık 7,5 saat boyunca uçakta mahsur kalmıştır. Genel olarak, uçuşların tehiri durumunda yolculara 2-5 saat arasında yardım ve tazminat hakkı tanınmaktadır. Ancak, bu süreler uçuşun uzunluğuna ve yaşanan aksaklığın türüne göre değişebilir.

Tazminat alabilmek için en az 1 yıl aynı işyerinde kesintisiz çalışılmış olması gerekir. Tazminat alma şartları, işe giriş tarihine göre değişiklik gösterir: 8 Eylül 1999'dan önce işe girenler: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü. 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe girenler: 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günü. 1 Mayıs 2008'den sonra işe girenler: 25 yıl sigortalılık süresi ve 5400 prim günü. 9 Eylül 1999'dan sonra işe girenler: Sigortalılık süresi şartı aranmaksızın 7000 prim günü. Ayrıca, emeklilik, askerlik, evlilik gibi belirli durumlarda kendi isteğiyle işten ayrılanlar da tazminat alabilir.

Yargıtay'ın "ihbar tazminatı ücretten mahsup edilemez" kararı, işverenin, işçinin rızası olmadan ihbar tazminatını işçinin maaşından kesemeyeceği anlamına gelir. İşveren, ancak işçinin yazılı muvafakati ile ihbar tazminatını işçinin ücretinden mahsup edebilir. Bu konuda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 407/2. maddesi şu şekildedir: "İşveren, işçiden olan alacağı ile ücret borcunu işçinin rızası olmadıkça takas edemez. Ancak, işçinin kasten sebebiyet verdiği yargı kararıyla sabit bir zarardan doğan alacaklar, ücretin haczedilebilir kısmı kadar takas edilebilir".

Araç kazası sonrası düzenlenen ibranamenin nasıl olması gerektiğine dair bilgi bulunamamıştır. Ancak, trafik kazası tazminatında düzenlenen ibraname örneklerine aşağıdaki sitelerden ulaşılabilir: sanalhukuk.org; av-saimincekas.com. Ayrıca, İstanbul Avukatım sitesinde araç değer kaybında sigorta şirketi ile yapılan ibraname hakkında bilgi bulunmaktadır. İbraname gibi hukuki belgelerin hazırlanması için bir avukata danışılması önerilir.

46 ve 25-2 kodlarıyla işten çıkarılan bir işçi, kıdem tazminatı alabilir, ancak ihbar tazminatı alamaz. 46 kodu, işçinin işverenin güvenini kötüye kullanması, hırsızlık yapması veya işverenin meslek sırlarını ortaya atması gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlar sergilemesi durumunda işverenin iş sözleşmesini feshettiğini gösterir. 25-2 kodu ise, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları nedeniyle işverenin iş sözleşmesini feshettiğini belirtir. İşçinin tazminat alıp alamayacağı, işten çıkış koduna ve fesih sebebine bağlı olarak değişir. SGK'dan "kıdem tazminatı alabilir" yazısı alınması, işçinin tazminat hakkını yasal olarak kullanmasını sağlar.

İstifa eden memur, tazminat alamaz. Ancak, bazı istisnalar bulunmaktadır: Emeklilik için gerekli hizmet süresini doldurmuş memurlar, istifa etseler bile emekli olduklarında memuriyet sürelerine ait ikramiyelerini alabilirler. 8 Eylül 1999 tarihinden önce memur olup, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün sayısına sahip olan memurlar, istifa ettikten sonra gerekli koşulları sağladıklarında emekli ikramiyesi alabilirler. Muvazzaf askerlik görevi nedeniyle istifa eden erkekler ve evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde istifa eden kadın memurlar, tazminat alabilirler.

İhbar tazminatı, gelir vergisi matrahına dahildir. İhbar tazminatı hesaplanırken işçinin brüt ücreti esas alınır ve bu ücret üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır. Gelir vergisi matrahı, işçinin brüt ücretinden genel sağlık sigortası işçi payı ve işsizlik sigortası işçi payı kesintilerinin çıkarılmasıyla elde edilen asıl gelirdir. İhbar tazminatı hesaplamalarında en çok yapılan yanlışlardan biri, giydirilmiş brüt ücrete sosyal hakların eklenmemesi ve kümülatif gelir vergisi matrahının yazılmamasıdır.

Kaskoda manevi tazminat, trafik kazası sonucu yaşanan duygusal ve psikolojik zararları ifade eder. Manevi tazminat teminatının kapsadığı durumlar: stres, korku ve kaygı bozuklukları gibi psikolojik sorunlar; acı, üzüntü ve iç huzursuzluk; yaşam kalitesinde düşüş; aile içi veya sosyal ilişkilerde yaşanan zorluklar ve kopmalar; travma sonrası uyku bozuklukları ve depresyon gibi uzun süreli psikolojik etkiler; fiziksel yaralanmalardan doğan psikolojik rahatsızlıklar. Manevi tazminat, ancak kasko poliçesine "İhtiyari Mali Mesuliyet (İMM) Sigortası" ekletilmesi durumunda teminat altına alınır.

Kısmi davada ecrimisil hesaplaması, taşınmazın niteliği, konumu, kullanım amacı ve süresi gibi faktörler dikkate alınarak yapılır. Ecrimisil hesaplaması için genel adımlar: 1. Taşınmazın güncel rayiç değerinin belirlenmesi. 2. Kullanım süresinin tespiti ve dönemsel hesaplama. 3. Taşınmazın kullanım amacı ve şeklinin değerlendirilmesi. 4. Bölgesel faktörlerin ve ekonomik göstergelerin analizi. 5. Yıllık artış oranlarının (ÜFE) uygulanması. Hesaplamada kullanılan yöntemler: Kira esaslı hesaplama: Emsal kira bedelleri araştırılır, taşınmazın özellikleri değerlendirilir, yıllık artış oranları uygulanır ve kullanım amacına göre katsayılar belirlenir. Rayiç bedel üzerinden hesaplama: Taşınmazın güncel değeri belirlenir, yıllık getiri oranı hesaplanır, dönemsel değer artışları eklenir ve kullanım türüne göre düzeltmeler yapılır. Ecrimisil hesaplaması uzmanlık gerektirdiğinden, bir avukat veya bilirkişiden destek alınması önerilir.

İş kazası nedeniyle oluşan işgücü kaybı oranı, Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğine göre hesaplanır. Bu hesaplama için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Kazalının yaşının girilmesi. 2. Arıza grubunun seçilmesi. 3. İşkolunun ve mesleğin seçilmesi. 4. Hesaplama. E Cetveline göre belirlenen oran, işgücü kayıp oranıdır. Maluliyet oranı hesaplaması, zararın bölgesine, boyutuna ve vücutta meydana getirdiği hasara gibi birçok değişkene bağlıdır. Bu hesaplama yalnızca fikir vermek amacıyla tasarlanmış olup, asıl hesaplamanın uzmanlar tarafından yapılması gerekmektedir.

Temerrüt faizi ve gecikme tazminatı arasındaki temel farklar şunlardır: Kusur: Gecikme tazminatının talep edilebilmesi için borçlunun kusurlu olması gerekir. Zarar İspatı: Gecikme tazminatı için alacaklının zararını ispatlaması gerekir. Talep Şekli: Temerrüt faizi, asıl borcun sona ermesiyle son bulur ve çekince konulmadan kabul edilen ifadan sonra talep edilemez. Miktar: Temerrüt faizi, gecikme tazminatından daha düşük olabilir; çünkü temerrüt faizi, uğranılan zararın tamamını karşılamayabilir. Özetle, temerrüt faizi daha genel bir kavram olup, gecikme tazminatı ise özel bir tazminat türüdür ve belirli koşullar altında talep edilir.

Haksız fiil nedeniyle tazminat davası cevap dilekçesinden sonra ne olacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, tazminat davalarında genel süreç şu şekilde ilerler: Dava süreci. Sonuçlanma süresi. Karar sonrası tahsilat. Tazminat davası sürecinde doğru ve etkili bir savunma için profesyonel bir hukuk danışmanından veya avukattan destek almak önemlidir.

Evet, malpraktis (tıbbi hata) davasında idarenin rücu hakkı vardır. İdare, zarar görene tazminat ödedikten sonra, tıbbi hatanın hekimin kişisel bir ihmali veya kusurundan kaynaklandığını tespit ederse, ödediği tazminatı ilgili hekime rücu edebilir (geri isteyebilir). Ancak, 2025 yılında yapılan bir yönetmelik değişikliği ile idarenin rücu hakkı, hekimin kasten görev gereklerine aykırı hareket ettiğinin kesinleşmiş ceza mahkemesi kararıyla belirlenmesi haline bağlanmıştır. Malpraktis davalarında rücu hakkına ilişkin hukuki süreçlerin detayları karmaşık olabileceğinden, bir avukata danışılması önerilir.

Bursa Barosu'nun tazminat hesaplama hizmeti hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, tazminat hesaplamaları için aşağıdaki siteler kullanılabilir: eleman.net. akademikhukuk.org. fdpartners.av.tr. Ayrıca, VDR Veri Denetim ve Raporlama Firması'nın geliştirdiği tazminatonline.com uygulaması, Bursa Barosu üyeleri için %50 indirimli olarak kullanılabilir.

İşe iade davası sürecinde, işçinin 30 gün içinde işe başlatılmaması durumunda işveren, aşağıdaki yükümlülüklerle karşı karşıya kalır: İşe başlatmama tazminatı ödemek. Boşta geçen süre ücretini ödemek. İşçinin, işe iade kararının kesinleşmesinden itibaren 10 iş günü içinde işverene başvurması gerekir. İşe iade davası, belirli bir süreli iş sözleşmesi olan veya deneme süresinde olan çalışanlar tarafından açılamaz. İşe iade davası süreci ve sonuçları hakkında doğru bilgi almak için bir avukata danışılması önerilir.

Check-in sırasında bagaj teslim edilmezse, aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Havayolu firmasının Kayıp ve Bulunan Eşya Ofisi'ne başvurulmalıdır. 2. Belgeler saklanmalıdır. 3. Tazminat hakkı araştırılmalıdır. 4. Süreç takip edilmelidir. Bagajın teslim edilmemesi durumu, beş ila on dört gün arasında bulunamayıp sahibine teslim edilemediğinde "kayıp" olarak kabul edilir.

Tasarrufun iptalinde tazminat, üçüncü kişinin malı elden çıkarması durumunda, malın dava tarihindeki rayiç değeri üzerinden hesaplanır. Hesaplama adımları: 1. Dava değerinin belirlenmesi. 2. Tazminatın hesaplanması. Örneğin, bir taşınmazın tapuda 10.000 TL olarak gösterilip gerçekte 20.000 TL etmesi durumunda, misli aşan fark olduğu kabul edilir. Tasarrufun iptali davasında tazminat hesaplaması, uzmanlık gerektirdiğinden bir avukata danışılması önerilir.

Trafik kazası yolcu maddi tazminat davası açmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Kaza Tespit Tutanağı ve Sağlık Raporları: Kaza sonrası, kusur ve detayların yer aldığı kaza tespit tutanağı hazırlanmalı ve tedavi süreciyle ilgili tüm belgeler (doktor raporları, hastane faturaları) toplanmalıdır. 2. Sigorta Şirketine Başvuru: Kazaya karışan aracın zorunlu trafik sigortası kapsamındaki şirkete başvuru yapılmalıdır. 3. Uzman Avukat Desteği: Tazminat sürecinin doğru ve hızlı ilerlemesi için alanında uzman bir avukattan yardım alınmalıdır. 4. Tahkim Komisyonu veya Dava: Sigorta şirketi talebi eksik öderse veya reddederse, Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurulabilir veya yetkili mahkemeye dava açılabilir. Yetkili Mahkemeler: Asliye Ticaret Mahkemesi: Sigorta şirketine karşı açılacak davalar için. Asliye Hukuk Mahkemesi: Yolcu tarafından açılacak maddi ve manevi tazminat davaları için. Zamanaşımı: Yaralanma Durumu: 8 yıl. Vefat Durumu: 15 yıl.

Kira sözleşmesinde haksız fesih tazminatı, taraflardan birinin sözleşmeyi haklı bir sebep olmaksızın ve sözleşme kurallarına aykırı biçimde sona erdirmesi durumunda, diğer tarafın uğradığı zararların tazminini ifade eder. Haksız fesih tazminatı kapsamında talep edilebilecek bazı zarar kalemleri: Maddi tazminat: Gelir kaybı, yapılan masraflar, hazırlık giderleri gibi doğrudan zararlar; Kâr kaybı: İş yeri kiralarında, haksız fesih nedeniyle kaybedilen kâr; Manevi tazminat: Kişilik haklarının zedelenmesi durumunda, özellikle iş sözleşmelerinde; Tadilat giderleri: Kiracı tarafından yapılan tadilatların değeri. Tazminat talep edilebilmesi için geçerli bir sözleşmenin bulunması, feshin haksız olması, zararın varlığı ve ispat edilebilmesi, fesih ile zarar arasında nedensellik bağı gibi şartlar gereklidir.

Çek tazminatı davası açmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Bankaya İhtar: Çekin karşılıksız çıkması durumunda, banka tarafından düzenleyene 7 gün içinde gecikme faizi ile birlikte hamilin hesabına ödeme yapılması için ihtar çekilir. 2. İcra Takibi: Eğer borçlu, belirtilen süre içinde ödeme yapmazsa, çek hamili ilamsız icra takibi başlatabilir. 3. Dava: Hamil, çek bedelinin %10'u oranında çek tazminatı ve çekten kaynaklanan diğer zararlarını (ibraz günü itibarıyla faiz, protesto ve ihbar masrafları, komisyon ücreti vb.) keşideciden (çeki düzenleyen kişi) talep edebilir. Önemli Notlar: Cirantalar (çeki imzalayanlar) çek tazminatından sorumlu değildir; ancak icra hukuk mahkemesine başvurarak çek tazminatı ile ilgili kısmın iptalini sağlayabilirler. Sebepsiz zenginleşme davası gibi alternatif hukuki yollar da mevcuttur. Hukuki süreçler karmaşık olabileceğinden, bir avukata danışılması önerilir.