İşKanunları

15 yaşında çalışmak için gerekli şartlar şunlardır: Yaş: 15 yaşını tamamlamış olmak. Eğitim: Zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olmak. Çalışma Süresi: Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocuklar için günlük 7 saat, haftalık 35 saat çalışma sınırı vardır. Yasak İşler: 15 yaşını doldurmamış çocukların maden ocakları, kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında çalışılacak işlerde çalıştırılması yasaktır. Ayrıca, işverenlerin çocuk ve genç işçilere iş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermesi ve çalışma koşullarını çocuğun gelişimine uygun şekilde düzenlemesi gerekmektedir. Çocuk ve genç işçilerin çalıştırılması ile ilgili detaylı bilgiye, 06.04.2004 tarih / 25424 R.G. sayılı “Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılması Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”ten ulaşılabilir.

Kolay işverenlik teşviki, belirli bir bitiş tarihine sahip değildir. Ancak, bazı istihdam teşvikleri belirli sürelerle sınırlıdır. Örneğin, 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun geçici 10. maddesi uyarınca işverenlere sağlanan prim teşviki, 31 Aralık 2025 tarihine kadar geçerlidir. Kolay işverenlik kapsamına geçiş için ise, internet (e-Devlet) üzerinden yapılan başvurularla otomatik olarak gerçekleşmektedir ve geriye yönelik tescillerde kolay işverenliğe geçiş tarihi, işyeri bildirgesinin işverence sisteme girildiği tarih olarak belirlenir. Daha fazla bilgi için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) veya Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) ile iletişime geçilmesi önerilir.

24 ay, 2 yıl anlamına gelir. İş Kanunu'na göre, bir çalışanın yıllık izin süresi, hizmet süresine göre belirlenir: 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) hizmet süresi olan çalışanlar için 14 gün. 5 yıldan fazla, 15 yıldan az hizmet süresi olan çalışanlar için 20 gün. 15 yıl ve üzeri hizmet süresi olan çalışanlar için 26 gün. Bu bilgilere göre, 24 ay (2 yıl) hizmet süresi olan bir çalışan, 20 gün yıllık izne hak kazanır.

Kısmi süreli çalışanların aylık toplam çalışma süresi en fazla 120 saat, 4 hafta tatili (30 saat) eklendiğinde ise ay içinde kısmi süreli çalışanın toplam ücrete hak kazandığı süre en fazla 150 saat olabilmektedir. Kısmi süreli çalışanların aylık en fazla kaç gün çalışabileceğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, kısmi süreli çalışan bir işçi, haftalık çalışma süresi 30 saati aşmamak kaydıyla haftanın 6 günü çalıştırılabilir. Daha detaylı bilgi için bir avukata danışılması önerilir.

Ev kadınları için haftalık çalışma süresi, İş Kanunu'na göre en fazla 45 saattir. Haftalık çalışma süresinin 6 güne yayılması durumunda, günlük çalışma süresi kısalır ancak haftanın bir günü tam tatil hakkı korunur. Ev kadınları için özel bir sınırlama bulunmamaktadır; dolayısıyla tam zamanlı veya kısmi süreli çalışma seçenekleri değerlendirilebilir.

Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP), emekli aylığı almakta olan bireylerin tekrar çalışmaya başlamaları durumunda, hem sosyal güvenlik sistemine yeniden katkıda bulunmalarını sağlar hem de çalışanın emekli maaşı kesilmeden üretime devam edebilmesine olanak tanır. SGDP'nin bazı işlevleri: Sağlık hizmetlerinden yararlanma: Çalışan, iş kazası veya meslek hastalığına karşı korunur ve sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam eder. Gelir kaybı yaşamama: Emekli çalışan, aylık kesintisi olmadan çalışabilir. İşverene maliyet avantajı: İşveren, daha düşük prim oranlarıyla deneyimli iş gücünden yararlanabilir. Ancak, SGDP kapsamında uzun vadeli sigorta kolları, işsizlik sigortası primi veya ikinci bir emeklilik hakkı sağlanmaz.

8 saat çalışan bir kişi, günlük en az 2 saat iş arama izni kullanabilir. İş arama izni süresi, çalışanın toplam çalışma süresine göre değişir: 0-6 ay arası çalışma süresi: 28 saat. 6-18 ay arası çalışma süresi: 56 saat. 18-36 ay arası çalışma süresi: 84 saat. 36 ay ve üzeri çalışma süresi: 112 saat. Çalışan, bu süreleri günlük olarak veya toplu şekilde kullanabilir.

45 saat çalışma yasasının ne zaman çıkacağına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın açıklamalarına göre, haftalık çalışma saatlerinin 45 saatten 40 saate düşürülmesi planlanmaktadır. Esnek çalışma modelinin TBMM'den geçip yürürlüğe girmesi beklenmektedir, ancak bu süreç henüz tamamlanmamıştır. Daha fazla bilgi için resmi duyuruların takip edilmesi önerilir.

Sağlık çalışanlarının bir günde kaç saat izin kullanabileceği, çalıştıkları kuruma ve pozisyonlarına göre değişiklik gösterebilir. Bazı izin türleri ve süreleri: Süt izni: Doğum sonrası ilk 6 ay günde 3 saat, sonraki 6 ay günde 1,5 saat izin kullanılabilir. Mazeret izni: Amirin takdirine bağlı olarak, bir yıl içinde toptan veya parça parça 10 gün izin verilebilir. Hastalık izni: Ayakta tedavi gerektiren hastalıklar için en fazla 10 gün izin verilir, ancak doktor raporu ile bu süre 20 güne kadar uzatılabilir. Ayrıca, özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan hekimlere, günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında, işin gereğine göre ayarlanmak suretiyle belirli süreler boyunca ara dinlenmesi ve izin verilmesi zorunludur. Daha detaylı bilgi için Sağlık Bakanlığı'nın güncel izin yönergelerine başvurulması önerilir.

Evet, işyeri hekimlerinin de fazla mesai sınırı vardır. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre, bir çalışan yılda en fazla 270 saat fazla mesai yapabilir. Ayrıca, İSG-KATİP sistemi üzerinden yapılan sözleşmelerde, tam zamanlı çalışan işyeri hekimlerinin başka bir işyeri ile sözleşme yapmalarına izin verilmediği belirtilmektedir.

Yabancıların SGK prim oranı, görev tanımlarına göre belirlenen asgari ücret üzerinden hesaplanır. 2025 yılı için bazı oranlar şu şekildedir: Taban asgari ücret: 26.005,50 TL. Asgari ücretin 1,5 katı: 39.008,25 TL. Asgari ücretin 2 katı: 52.011,00 TL. Asgari ücretin 3 katı: 78.016,50 TL. Asgari ücretin 4 katı: 104.022,00 TL. Asgari ücretin 5 katı: 130.027,50 TL. Yabancı uyruklu çalışanların SGK primlerinin, görev tanımlarına göre belirlenen asgari ücretler üzerinden hesaplanması ve bu tutarların altında prim yatırılmaması gerekmektedir. Güncel ve detaylı bilgiler için e-ikametsigorta.com veya t4danismanlik.com gibi kaynaklar ziyaret edilebilir.

Yabancı uyruklu işçi maaşı, Türkiye'de asgari ücretin belirli katları üzerinden hesaplanır. Bazı meslek grupları için hesaplama örnekleri: Ev hizmetlerinde çalışanlar: Brüt asgari ücret 26.005,50 TL. Turizm ve animasyon sektöründe akrobat, masör, masöz, SPA terapisti gibi unvanlarda çalışanlar: Asgari ücretin 2 katı, yani 52.011,00 TL. Satış elemanları, pazarlama, ihracat görevlileri: Asgari ücretin 1,5 katı, yani 39.008,25 TL. Uzman ve usta kadroları (öğretmenler, doktorlar gibi meslek grupları): Asgari ücretin 3 katı, yani 78.016,50 TL. Birim veya şube müdürleri, mühendisler, mimarlar: Asgari ücretin 4 katı, yani 104.022,00 TL. Üst düzey yöneticiler, pilotlar: Asgari ücretin 6,5 katı, yani 169.035,75 TL. Yabancı çalışanlara ödenecek maaş, Türk Lirası üzerinden hesaplanır. Çalışma izni başvurularında, çalışanlara teklif edilen maaşın belirlenen taban ücretin altında olmaması gerekir.

İşten ayrılış bildirgesinin sistemde görünmemesinin birkaç nedeni olabilir: Sistemsel hata: İşten ayrılış bildirgesinin düzenlenmiş olmasına rağmen SGK sisteminde görünmemesi, sistemsel bir hata olabilir. Geç bildirim: İşverenin, işten ayrılış bildirgesini çıkış tarihinden itibaren en geç 10 gün içinde SGK'ya bildirmesi gerekir. Belgenin kaybolması: İşten ayrılış bildirgesinin işveren tarafından kaybedilmesi veya yanlışlıkla iptal edilmesi de olası nedenler arasındadır. İşten ayrılış bildirgesinin görüntülenmesi için e-Devlet üzerinden "SGK İşten Ayrılış Bildirgesi" sorgulaması yapılabilir.

Asgari ücrette Temmuz 2025 için ek zam kararı henüz kesinleşmemiştir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Temmuz ayında asgari ücrete ara zam yapılmasının henüz gündemde olmadığını, ancak enflasyonda beklenen düşüşe bağlı olarak durumun değerlendirilebileceğini belirtmiştir. Şu an için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın asgari ücret ara zammına ilişkin yeni bir çalışması bulunmamaktadır.

Kolay işverenlik kapsamında, 5510 sayılı Kanunun ek 9. maddesi kapsamındaki konut kapıcılığı işyerlerinde sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenmez. Kolay işverenlik kapsamına geçen konut kapıcılığı işyeri işverenlerine, damga vergisi tahakkuku da yapılmaz. Ancak, kolay işverenlik kapsamındaki işyerlerinde çalışan sigortalıların prime esas kazançları üzerinden, gün ve kazanç beyanında değişiklik yapılmadığı sürece, sistem tarafından otomatik olarak tahakkuk ettirilen sigorta primleri, ilgili ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmelidir.

Esnaf ve sanatkâr yanında çalışan işçiler, eğer işyerinde 3 veya daha az kişi çalışıyorsa İş Kanunu'na tabi değildir. Ancak, esnaf ve sanatkâr yanında çalışan işçiler, 3 veya daha az kişi çalışsa bile, İş Kanunu'nun 32, 35, 37 ve 38. madde hükümlerinden faydalanabilirler. Eğer işyerinde 4 veya daha fazla kişi çalışıyorsa, bu durumda çalışanlar işçi olarak kabul edilir ve İş Kanunu'na tabi olur.

İşe giriş bildirgesinin e-Devlet'te görüntülenebilmesi, işe giriş tarihinden itibaren genellikle birkaç gün içinde gerçekleşir. Çalışanlar, sigorta giriş tarihlerini ve detaylarını genellikle işe başladıkları ayın 26'sından sonra e-Devlet'te görebilirler.

6772 sayılı kanun, "Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2. Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun"dur. Kanunun bazı maddeleri: Madde 1: Belirli kurum ve kuruluşlarda çalışan işçilere, ücret sistemlerine bakılmaksızın, her yıl için bir aylık istihkakları tutarında ilave tediye ödenir. Madde 2: Maden işletmelerinin yeraltı işlerinde çalışan işçilere, yerüstü işçilerinden daha fazla olacak şekilde, ilave tediye verilir. Madde 3: Cumhurbaşkanı kararıyla, işçilere bir aylık istihkakları tutarını aşmayacak şekilde ek ilave tediye yapılabilir. Madde 4: İlave tediyelerin zamanı, Cumhurbaşkanınca belirlenir. Kanun, 4 Temmuz 1956'da kabul edilmiş ve 11 Temmuz 1956'da Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Öğretmenlere savunma için en az 7 gün süre verilir. Bu süre, savunma isteme yazısının öğretmene tebliğ edilmesiyle başlar.

Evet, çalışma izni için 5 Türk işçi şartı kalkmıştır. Ancak, aynı iş yerinde 3'ten fazla yabancı çalıştırılması durumunda, her yabancı için 5 Türk vatandaşı istihdam edilmesi zorunluluğu devam etmektedir. Ayrıca, şirket ortağı olan yabancılar için belirli mali yeterlilik ve istihdam kriterleri geçerlidir.