KamuHukuku

Tüzel kişiler, iki ana gruba ayrılır: 1. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri: Kamu hizmeti sağlamak amacıyla oluşturulan ve devlet tarafından denetlenen yapılardır. 2. Özel Hukuk Tüzel Kişileri: Bireylerin özel girişimleriyle kurulan ve özel hukuka tabi olan yapılardır.

Görevi kötüye kullanma suçu, aşağıdaki hallerde oluşur: 1. Görevin gereklerine aykırı hareket etmek: Kamu görevlisi, yetki sınırlarını aşarak veya takdir yetkisini keyfi olarak kullanarak görevinin gereklerine aykırı davranır. 2. Görevi ihmal veya geciktirmek: Kamu görevlisi, yapması gereken bir işi yapmaz veya zamanında yapmaz. Bu fiillerin sonucunda kamunun zarara uğraması, bir kimsenin mağduriyet yaşaması veya haksız çıkar sağlanması gerekir. Önemli not: Görevi kötüye kullanma suçu sadece kamu görevlileri tarafından işlenebilir.

İdare avukatı, kamu kurumları ve bireyler arasında doğan hukuki uyuşmazlıkları içeren çeşitli davalara bakar. Bu davalar arasında: İptal davaları: İdarenin hukuka aykırı bir eylem veya işlemi nedeniyle açılan davalar. Tam yargı davaları: İdarenin eylemi veya işlemi nedeniyle doğan maddi veya manevi zararların tazmin edilmesi amacıyla açılan davalar. İdari sözleşmeden kaynaklanan davalar: Kamu kurumları ile özel kişiler veya diğer kamu kurumları arasında yapılan sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar. Kamulaştırma davaları: Kamulaştırma işlemlerinde vatandaşların haklarını koruma ve adil bedel tespiti için açılan davalar. İdari para cezalarına itiraz davaları: Haksız veya orantısız idari para cezalarına karşı açılan davalar. Memur disiplin soruşturmaları: Kamu görevlilerine yönelik disiplin soruşturmalarında hukuki destek sağlama.

Kamu İhale Kanunu, kamu hukukuna tabi olan veya kamunun denetimi altında bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirleyen kanundur. Kanunun amacı, kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak, rekabeti ve saydamlığı artırmaktır. Kanunda belirtilen ihale usulleri şunlardır: 1. Açık ihale usulü: Bütün isteklilerin teklif verebildiği usul. 2. Belli istekliler arasında ihale usulü: Ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idare tarafından davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usul. 3. Pazarlık usulü: İhale sürecinin iki aşamalı olarak gerçekleştirildiği ve idarenin fiyatı isteklilerle görüştüğü usul. 4. Doğrudan temin: İhtiyaçların, idare tarafından davet edilen isteklilerle teknik şartların ve fiyatın görüşülerek doğrudan temin edilebildiği usul.

6830 sayılı İstimlâk Kanunu, 31 Ağustos 1956 tarihinde kabul edilmiş ve 8 Eylül 1956'da Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu kanun, amme hükmi şahısları ve müesseseleri tarafından umumi menfaatler için lüzumlu işlere tahsis edilmek üzere özel şahıslara ait gayrimenkullerin ve kaynakların istimlâki ile özel şahıslar lehine mahsus kanunlara dayanarak yapılacak istimlâkleri düzenler. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu ile yürürlükten kaldırılmıştır.

İdari işlemlerin hukuka aykırılık halleri şunlardır: 1. Yetki Bakımından: İdarenin, kanunun açıkça yetki vermediği bir konuda işlem yapması. 2. Yer Yönünden: İdarenin, yetkili olduğu coğrafi alan dışında işlem yapması. 3. Zaman Yönünden: Görev süresi dolan idari personel tarafından işlem yapılması. 4. Şekil Bakımından: İdari işlemin, mevzuatta öngörülen biçim şartlarına uygun yapılmaması. 5. Sebep Yönünden: İşlemin sebebinin hukuka veya gerçeğe aykırı olması. 6. Konu Bakımından: İdari işlemin konusunun imkansız veya gayri meşru olması. 7. Amaç Yönünden: İşlemin, kamu yararı yerine kişisel, felsefi, dini veya siyasi amaçlarla yapılması.

Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliği, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi memurlar hakkında disiplin hükümlerinin uygulanmasını düzenleyen bir yönetmeliktir. Yönetmeliğin amacı: - Disiplin kurullarının kuruluşunu ve çalışma usullerini belirlemek. - Disiplin amirlerinin tayin ve tespitinde uygulanacak esasları düzenlemek. - Disiplin soruşturmalarına ilişkin usul ve esasları belirlemek. Yönetmeliğe göre disiplin amirleri, uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını vermeye yetkilidir ve bu cezalar için soruşturma açmak zorundadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirler. Kanunun amacı: Saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği sağlamak. Kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını temin etmek. İhtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını sağlamak. Kapsamı: Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri. Özel bütçeli idareler. İl özel idareleri ve belediyeler. Bağlı kuruluşlar ve tüzel kişiler. İhale usulleri: Açık ihale usulü. Belli istekliler arasında ihale usulü. Pazarlık usulü. Doğrudan temin.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK), özellikle geçici 35. maddesi ile bilinen ve kamu görevlilerinin memuriyetten ihraç edilmesi gibi hükümleri içeren bir kararnamedir. Bazı önemli maddeleri: Ek 35. madde: Terör örgütleri ile irtibatlı olduğu tespit edilen kamu görevlilerinin, bakan onayı ile memuriyetten ihraç edilebilmesine olanak tanır. Geçici 35. madde: 15 Temmuz darbe girişimi sonrası, OHAL döneminde, FETÖ irtibatlı olduğu tespit edilen kamu görevlilerinin ihraç edilmesi için düzenlenmiştir. Kararname, 1989 yılında ilk halini almış olup, zaman içinde çeşitli değişiklikler geçirmiştir.

Taşınmaz mal hukuku genel olarak iki ana kategoriye ayrılır: 1. Özel Hukuk Açısından: Taşınmaz malların mülkiyeti, kullanımı, devri ve bunlarla ilgili hukuki ilişkileri düzenler. 2. Kamu Hukuku Açısından: Taşınmaz malların kamu yararı için kullanımını düzenleyen kuralları kapsar.

İstimlak (kamulaştırma), özel kişilere ait taşınmaz malların kamu yararı gerekçesiyle devlet veya diğer kamu tüzel kişileri tarafından alınması veya üzerinde irtifak hakkı kurulması anlamına gelir. Dolayısıyla, bir taşınmazın istimlağa tabi olması, bu taşınmazın kamulaştırma işlemine konu olması demektir.

Uygulanmakla tükenen idari işlemler, etkisi geri dönülmez sonuçlar doğuran ve icra edildikleri takdirde geri alınamayan işlemlerdir. Bu kapsamda bazı örnekler şunlardır: - Yıkım kararları: Belediyenin bir binanın yıkımı kararı alması durumunda, bu kararın uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabilir. - Sınır dışı etme kararları: Bir yabancının sınır dışı edilmesine ilişkin kararlar, uygulanmakla etkisi tükenecek işlemler arasında yer alır. - Öğrencilik işlerine ilişkin kararlar: Öğrencilerin okuldan uzaklaştırılması gibi işlemler de bu kategoriye girer. Ayrıca, kamu görevlileri hakkındaki atama, naklen atama, görev ve unvan değişikliği gibi işlemler de uygulanmakla etkisi tükenecek idari işlemlerden sayılmaz.

Danıştay Onikinci Daire, aşağıdaki davalara bakar: 1. Kamu görevlilerinin göreve alınma, adaylık ve disiplin işlemleri ile bu işlemlere dayalı tazminat talepleri. 2. Özelleştirme uygulamaları sonucu işsiz kalanların yeniden işe alınmaları ve bu hususa ilişkin düzenlemeler. 3. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/C maddesi kapsamında çalışanlarla ilgili mevzuat (sözleşme yapma, feshetme ve parasal konular dahil). Bu daireler ayrıca, Danıştay Beşinci Daire'nin görevleri dışında kalan diğer davaları da çözümler.

Bölge İdare Mahkemesinde görülen davalar şunlardır: 1. İptal Davaları: Kamu kurum ve kuruluşları tarafından tesis edilen hukuka aykırı işlemlerin iptali amacıyla açılan davalar. 2. Tam Yargı Davaları: Kamu kurumlarının hukuka aykırı işlem veya eylemleri nedeniyle maddi ya da manevi zarara uğrayan bireylerin zararlarının giderilmesi amacıyla açtıkları davalar. 3. Vergi Davaları: Vergi mahkemelerinde görülen, vergi cezaları, haksız tahakkuk eden vergiler ve diğer vergi uyuşmazlıklarını kapsayan davalar. 4. İdari sözleşmeden doğan uyuşmazlıklar: Kamu hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla yapılan idari sözleşmelere aykırılık nedeniyle açılan davalar. Bu mahkemeler ayrıca, ilk derece mahkemeleri tarafından verilen kararlara karşı yapılan itirazları da değerlendirir.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (KHK) Geçici 35. maddesi, terör örgütlerine veya Millî Güvenlik Kurulunca devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen kamu görevlilerinin meslekten çıkarılmasını düzenler. Bu madde uyarınca kamu görevinden çıkarma işlemi şu şekilde gerçekleşir: Muhataptan savunma istenir. Savunma sonrası, en üst amirin teklifi ve bakan onayı ile kamu görevinden çıkarılma işlemi tesis edilir. 375 sayılı KHK'nın Geçici 35. maddesinin uygulama süresi sona erdiğinde, TSK mensupları bakımından TSK Disiplin Kanunu'nun 20. maddesi, askerler için ihraç işlemlerini düzenleyecektir. Bu madde, 31 Temmuz 2023 tarihine kadar geçerliydi; ancak TBMM tarafından maddenin süresi bir yıl daha uzatıldı.

Türk hukuku, iki ana başlık altında ayrılır: kamu hukuku ve özel hukuk. Kamu hukuku dalları şunlardır: - anayasa hukuku; - idare hukuku; - ceza hukuku; - vergi hukuku; - devletler umumi hukuku. Özel hukuk dalları ise şunlardır: - medeni hukuk; - borçlar hukuku; - ticaret hukuku; - devletler özel hukuku.

Vergi icra hukuku, vergilerin zamanında ve eksiksiz olarak ödenmemesi durumunda, vergi alacaklısı tarafından hangi yol ve yöntemlerle tahsil edileceğini düzenleyen hukuk dalıdır. Bu hukuk dalı, genel olarak vergi alacaklarının cebren tahsilinde, alacaklı kamu idaresi ile vergi mükellefleri ve/ya da sorumlularının ilişkilerini düzenler. Vergi icra hukukunun temel konuları arasında: - haciz süreci, - ödeme emri, - iflas yer alır.

Memurlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabidir.

4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun'a göre soruşturma izni verilmezse, Cumhuriyet savcılığı tarafından "kovuşturmaya yer olmadığına dair karar" (takipsizlik kararı) verilir. Ayrıca, 4483 sayılı Kanun kapsamına giren bir suç ihbarı veya şikayeti halinde, yetkili merciden soruşturma izni alınmaksızın ve izin itiraz edilmeksizin veya itirazın reddi üzerine kesinleşmeksizin soruşturma işlemlerinin yapılması mümkün değildir.

4483 sayılı "Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun" kapsamında soruşturma izni almak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. İhbar veya Şikayet: Cumhuriyet başsavcıları, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin bu kanun kapsamına giren suçlarına ilişkin ihbar veya şikayet aldıklarında, ivedilikle toplanması gerekli ve kaybolma ihtimali bulunan delilleri tespit eder, ancak başka bir işlem yapmaz. 2. Yetkili Mercie İletme: İhbar veya şikayet, izin vermeye yetkili mercie iletilir. 3. Ön İnceleme: Yetkili merci veya görevlendirdiği kişiler tarafından ön inceleme yapılır. 4. Rapor ve Karar: Ön inceleme raporu, yetkili merci tarafından değerlendirilir ve soruşturma izni verilip verilmemesine karar verilir. 5. İtiraz: Karara karşı itiraz yolu açıktır ve itiraz süresi 10 gündür. Soruşturma izni, şikayet, ihbar veya iddia konusu olaylar ile bunlara bağlı olarak ileride soruşturma sırasında ortaya çıkabilecek konuları kapsar.