Fesih

İşverenin İş Kanunu'nun 25. maddesine dayanarak iş sözleşmesini feshetme hakkı, olayın öğrenilmesinden itibaren 6 iş günü içinde kullanılmalıdır.

Haklı fesih sebepleri, işçinin veya işverenin iş sözleşmesini derhal sona erdirme hakkını tanıyan durumlardır. İşçinin haklı fesih sebepleri üç ana başlık altında toplanmıştır: 1. Sağlık sebepleri. 2. Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık. 3. Zorlayıcı sebepler. Ayrıca, işçinin ücretin ödenmemesi nedeniyle de haklı fesih yapma hakkı vardır.

Evet, sözleşmeyi fesheden taraf menfi zararını isteyebilir. Menfi zarar, sözleşmenin karşı tarafınca yerine getirileceğine olan güvenin boşa çıkması nedeniyle uğranılan zarardır.

İşten ayrılış kodları 29 ve 36, istifa anlamına gelmez. - İşten ayrılış kodu 29, "İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih" anlamına gelir. - İşten ayrılış kodu 36, "İşçi tarafından malulen emeklilik nedeniyle fesih" anlamına gelir.

Yargıtay, işçinin haklı nedenle fesih hakkını değerlendirirken 4857 sayılı İş Kanunu'nun 24. maddesi çerçevesinde belirlenen durumları göz önünde bulundurur. Bu durumlar üç ana başlık altında toplanabilir: 1. Sağlık Sebepleri: İşçinin yaptığı iş, onun sağlığı veya yaşamı için tehlike oluşturuyorsa işçi haklı fesih yapabilir. 2. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırılık: İşverenin işçiye veya ailesine hakaret etmesi, cinsel tacizde bulunması, işçinin ücretini eksik veya hiç ödememesi gibi durumlar haklı fesih sebebidir. 3. Zorlayıcı Sebepler: İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek doğal afetler, salgın hastalıklar veya ulaşımın kesilmesi gibi durumlar zorlayıcı sebep olarak değerlendirilir. Ayrıca, işçinin haklı nedenle feshi için altı iş günü içinde işverene bildirimde bulunması ve bir yıl içinde fesihi gerçekleştirmesi gerekmektedir.

Haksız fesih nedeniyle yoksun kalınan kar, "kesinti yöntemi" ile hesaplanır. Bu yönteme göre: 1. Yapılmayan işin bedeli veya işe hiç başlanmamışsa iş bedelinin tamamı belirlenir. 2. Yüklenicinin yapmaktan kurtulduğu giderler (işçilik, malzeme, vergi, sigorta, amortisman vb.) ve başka bir iş yaparak kazandığı veya kazanmaktan bilerek kaçındığı yararlar bu bedelden düşülür. Bu hesaplama sonucunda elde edilen fark, yüklenicinin olumlu zarar kapsamındaki kar kaybı olarak kabul edilir. Önemli not: Kar kaybı talebinin kabul edilebilmesi için yüklenicinin fesih sürecinde tamamen kusursuz olması gerekmektedir.

03 işten ayrılış kodu, "Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi" (istifa) anlamına gelir.

Sözleşmeli subayların sözleşmesinin feshedilebileceği haller şunlardır: 1. Sağlık Sebepleri: Görevini devam ettiremeyecek derecede sağlık problemi yaşayan subaylar, sağlık raporu ile bu durumlarını belgelendirerek sözleşmelerini feshedebilirler. 2. Disiplin Sorunları: Disiplin kurallarına uymayan ve hakkında disiplin cezası verilen subayların sözleşmeleri feshedilebilir. 3. Performans Yetersizliği: Görevlerinde yetersiz bulunan subayların, belirlenen performans kriterlerine uymamaları durumunda sözleşmeleri feshedilebilir. 4. Kişisel Nedenler: Ailevi, ekonomik veya kişisel nedenlerle görevine devam etmek istemeyen subaylar, belirli prosedürleri takip ederek sözleşmelerini feshetme talebinde bulunabilirler. 5. Diğer Nedenler: Yabancı uyruklu kişilerle yapılan evliliklerin Milli Savunma Bakanlığınca uygun görülmemesi, yetkili sağlık kurullarınca verilen kararlara göre göreve devam edilememesi gibi durumlar da sözleşmenin feshedilmesine yol açabilir.

Evet, 1 yıldan fazla hapis cezası alan işçi tazminatsız işten çıkarılabilir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25. maddesinin II. fıkrasına göre, işçinin işyerinde yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi, işveren için haklı nedenle fesih sebebidir ve bu durumda kıdem tazminatı ödenmez.

Ücretsiz izin onayı alınmazsa, işçi mazeretsiz devamsızlık yapmış sayılır ve bu durum iş sözleşmesinin tazminatsız feshine yol açabilir. Ayrıca, işverenin ücretsiz izin talebini tek taraflı olarak uygulaması da geçerli bir fesih olarak değerlendirilebilir ve işçi işe iade ve buna bağlı tazminat haklarını talep edebilir.

TBK 328 ve 329 arasındaki fark, kira sözleşmesinin türüne ve süresine göre fesih bildiriminde bulunma yetkisinin düzenlenmesinde ortaya çıkar. TBK 328, belirsiz süreli kira sözleşmelerinde, tarafların daha uzun bir fesih bildirim süresi veya başka bir fesih dönemi kararlaştırmamış olmaları durumunda, yasal fesih dönemlerine ve bildirim sürelerine uyarak sözleşmeyi feshedebileceklerini öngörür. TBK 329 ise taşınmaz ve taşınır yapı kiralarında, tarafların yerel âdette belirlenen kira döneminin sonu için veya böyle bir âdet yoksa altı aylık kira döneminin sonu için, üç aylık fesih bildirim süresine uyarak sözleşmeyi feshedebileceklerini düzenler.

16 çıkış kodu, "İşverenin Haklı Nedenle Feshi" anlamına gelir.

Fesih ve iptal kavramları benzer görünse de farklı anlamlar taşır. Fesih, bir sözleşmenin taraflardan biri veya her ikisi tarafından ileriye dönük olarak sona erdirilmesi anlamına gelir. İptal ise sözleşmenin en başından itibaren geçersiz sayılması demektir. Dolayısıyla, fesih ve iptal aynı şey değildir; fesih sözleşmenin bir kısmını etkilerken, iptal sözleşmeyi tamamen ortadan kaldırır.

Türk hukukunda adi kira sözleşmesinin son bulması üç şekilde gerçekleşebilir: 1. Sürenin sona ermesi. 2. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde taraflardan birinin fesih bildirimi. 3. Olağanüstü fesih.

4A b si z süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi, belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin dolması veya işin ifası ile kendiliğinden sona ermesi anlamına gelir.

Fesih kelimesi, daha önce anlaşmaya varılmış bir kararın bozulması ve hükmünün geçersiz kılınması anlamına gelir. Diğer anlamları ise şunlardır: - Hukukta: Bir sözleşmenin taraflardan biri veya her ikisi tarafından geçersiz hale getirilmesi süreci. - İş hayatında: İşverenin ya da çalışanın iş akdini sona erdirmesi. - Genel kullanımda: Herhangi bir ilişki veya üyeliğin iptali.

BK m.314 ve m.315, Türk Borçlar Kanunu'nun kiracının temerrüdü ile ilgili hükümleridir. BK m.314 uyarınca, kiracı, kiralananın tesliminden sonra muaccel olan kira bedelini veya yan gideri ödeme borcunu ifa etmezse, kiraya veren kiracıya yazılı olarak bir süre verip, bu sürede de ifa etmeme durumunda, sözleşmeyi feshedeceğini bildirebilir. BK m.315 ise şu şekildedir: "Kiracı, kiralananın tesliminden sonra muaccel olan kira bedelini veya yan gideri ödeme borcunu ifa etmezse, kiraya veren kiracıya yazılı olarak bir süre verip, bu sürede de ifa etmeme durumunda, sözleşmeyi feshedeceğini bildirebilir. Kiracıya verilecek süre en az on gün, konut ve çatılı işyeri kiralarında ise en az otuz gündür. Bu süre, kiracıya yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden itibaren işlemeye başlar".

İşverenin haklı fesihte ispat yükü, iş sözleşmesini feshetme gerekçesini açıkça belirtmek ve yazılı delillerle kanıtlamak zorundadır. Bu süreçte işveren, aşağıdaki adımları izlemelidir: 1. Fesih Bildirimi: Feshi yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek. 2. Delillerin Sunulması: Şahit ifadeleri, e-posta ve mesajlaşmalar, resmi disiplin süreci dokümantasyonu gibi belgelerle haklı fesih gerekçesini desteklemek. 3. Yasal Uygunluk Kontrolü: İş Kanunu ve ilgili mevzuata uygunluk incelemesi yapmak. Yargıtay kararlarına göre, feshin haklı bir gerekçeye dayandığını ispat yükü işverene aittir.

İş akdi feshedilen bir işçi, aşağıdaki adımları izlemelidir: 1. Fesih Bildiriminin Alınması: İşverenin yazılı fesih bildirimini almak ve bu bildirimi saklamak gereklidir. 2. Fesih Sebebini Öğrenme: İşverenden fesih sebebi hakkında bilgi talep etmek ve bu sebebin İş Kanunu'na uygun olup olmadığını kontrol etmek önemlidir. 3. Alacakların Hesaplanması: Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve diğer alacakların (ücret, prim, fazla mesai, kullanılmamış yıllık izin ücreti vb.) hesaplanması gerekmektedir. 4. Alacakların Talep Edilmesi: Hesaplanan alacakların işverenden yazılı olarak talep edilmesi tavsiye edilir. 5. İşsizlik Sigortası Başvurusu: Şartları taşıyorsa, İş-Kur'a başvurarak işsizlik sigortası yardımı alınabilir. 6. Hukuki Yollara Başvurma: Alacaklar ödenmezse veya feshin haksız olduğunu düşünülüyorsa, iş mahkemesinde dava açılabilir. 7. Belgelerin Saklanması: İş sözleşmesi, ücret bordroları, fesih bildirimi ve diğer işle ilgili belgelerin saklanması, herhangi bir hukuki işlem sırasında delil olarak kullanılabilir.

İşçinin haklı nedenle fesih hakkı kullanmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Haklı sebebin tespiti: İşçinin, işverenin eylemlerinin iş sözleşmesini feshetmeyi gerektirecek kadar ciddi ve ağır olup olmadığını objektif bir şekilde değerlendirmesi gerekir. 2. Yazılı bildirim: Fesih nedenlerini içeren bir yazılı bildirimi işverene sunmak şarttır. 3. Kanıt toplama: İşçinin, işverenin hatalı davranışlarını destekleyen belge, mesaj, e-posta veya tanık ifadelerini toplaması önemlidir. 4. Zamanında hareket: İşçi, işverenin hukuka aykırı davranışının tespit edildiği tarihten itibaren en geç altı işgünü içinde fesih hakkını kullanmalıdır; aksi takdirde bu hak zaman aşımına uğrayabilir. 5. Hukuki destek: Süreci yasalara uygun bir şekilde yürütebilmek için bir avukattan hukuki destek almak faydalı olabilir. Bu süreçte, işçinin haklarını tam anlamıyla koruyabilmesi ve olası bir iş mahkemesi sürecinde menfaatlerini savunabilmesi için yasal prosedürlere titizlikle uyulması gerekmektedir.