İşKanunu

Evet, işvereni zarara uğratan işçi tazminat öder. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/2-ı bendine göre, işçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işyerinin malını hasara uğratması durumunda işveren, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve işçi kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamaz. Ayrıca, işçinin verdiği zarar işçinin 30 günlük brüt ücretini aşıyorsa, işveren bu zararı işçiden talep edebilir ve işçinin maaşından kesinti yapabilir.

Kamuda çalışan bir mali müşavirin kaç saat fazla mesai yapabileceği, 4857 sayılı İş Kanunu'na göre haftalık 45 saati aşan çalışmalar olarak belirlenmiştir. Ayrıca, yıllık fazla mesai sınırı 270 saat olarak emredici bir şekilde belirlenmiştir. Dolayısıyla, mali müşavirin yılda en fazla 270 saat fazla mesai yapması mümkündür.

Ücretli öğretmenlere de mazeret izni verilebilir, ancak bu izin türü ve süresi, çalıştıkları kurumun mevzuatına ve ilgili yasal düzenlemelere göre değişiklik gösterebilir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre, devlet memurlarına doğum, evlilik, ölüm gibi özel durumlar için ücretli mazeret izni verilmektedir. Özel sektörde çalışan ücretli öğretmenlerin mazeret izni hakları, iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile belirlenebilir.

Hemşirelikte 12 saatlik çalışma zorunlu değildir, ancak bazı hastanelerde ve vardiya sistemlerinde bu süre uygulanabilir. Genel olarak, hemşirelerin çalışma saatleri 8 saatlik üç vardiya veya 24 saat nöbet şeklinde düzenlenir.

İşletmelerde mesleki eğitim için mazeret izni süresi, 4857 sayılı İş Kanunu'na göre 3 gündür.

Kargo aracında çocuk çalıştırmak, belirli koşullar altında yasaktır. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 71. maddesine göre, 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ayrıca, "Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılması Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik"e göre, parlayıcı, patlayıcı, zararlı ve tehlikeli maddelerin bulunduğu işlerde çocukların çalıştırılması da yasaktır.

İşverenin İş Kanunu'nun 25. maddesinden faydalanarak fesih hakkını kullanabilmesi için aşağıdaki adımları izlemesi gerekmektedir: 1. Fesih nedeninin kanunda belirtilmiş olması. 2. Olayın belgelenmesi ve delillendirilmesi. 3. İşçiden savunma alınması. 4. Fesih bildiriminin yazılı yapılması. 5. Fesih süresinin geçmemesi. 6. Çalışma belgesi ve yasal bildirimlerin yapılması. Bu süreçte hukuki destek almak, işverenin haklarını doğru bir şekilde kullanması açısından önemlidir.

İşsizlik sigortası, aşağıdaki durumlarda devreye girer: 1. Kendi kusuru olmaksızın işsiz kalmak: Sigortalının iş akdi, işveren tarafından İş Kanunu'nda belirtilen haklı nedenlere bağlı olarak feshedilmemelidir. 2. Son 120 gün prim ödemek: İşten çıkarılmadan önceki son 120 gün boyunca sigortalı olarak çalışmış olmak gereklidir. 3. Son 3 yıl prim ödemesi: Son 3 yıl içinde sigortalı adına en az 600 günlük işsizlik sigortası primi ödenmiş olmalıdır. 4. 30 gün içinde başvuru: İş akdinin sona erdiği tarihten itibaren en geç 30 gün içinde İŞKUR'a şahsen ya da elektronik ortamda başvuru yapılmalıdır. Bu şartlar sağlandığında, sigortalı işsizlik maaşı almaya hak kazanır.

Gece 12'den sonra çalışmak, belirli koşullar altında yasaktır. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre, gece çalışması en geç 20.00'de başlayıp en erken 06.00'da biten ve her halde en fazla 11 saat süren dönemdir. Ancak, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti gibi sektörlerde işçinin yazılı onayı alınarak 7,5 saatin üzerinde gece çalışması yapılabilir.

Memur, hastalık iznini almak için aşağıdaki adımları izlemelidir: 1. Sağlık Kurulu Raporu Almak: Öncelikle, memurun yakını için tam teşekküllü bir hastaneden sağlık durumu ve refakat gerekliliğini belirten bir sağlık kurulu raporu alması gerekmektedir. 2. Akrabalık Belgesini Sunmak: Memur ile hastanın akrabalık ilişkisini gösteren resmi bir belgeyi (nüfus kayıt örneği veya kimlik/vekâlet belgesi) sunması gerekir. 3. Dilekçe Yazmak: Çalıştığı kuruma hitaben, refakat izni talebini içeren bir dilekçe yazmalıdır. 4. Kurumun Onayı: Kurum, sunulan belgeleri ve raporu inceleyerek şartları uygun bulursa refakat iznini onaylar. Özel sektörde ise 4857 sayılı İş Kanunu'na göre hastalık izni ile ilgili doğrudan bir düzenleme bulunmamaktadır.

İş Kanunu ve ilgili mevzuatları şunlardır: 1. 4857 Sayılı İş Kanunu: Türkiye'de işçi ve işveren ilişkilerini düzenleyen temel yasadır. 2. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu: İş sağlığı ve güvenliği konularını düzenler. 3. 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu: İşçilerin sendikal haklarını ve toplu iş sözleşmesi yapma haklarını düzenler. 4. 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu: İşçi-işveren uyuşmazlıklarının çözümünü düzenler. 5. Diğer Yönetmelikler: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan, iş sağlığı, işçi hakları ve çalışma koşulları ile ilgili çeşitli yönetmelikler.

Kısmi zamanlı çalışanlar da asgari ücret alabilirler, ancak bu durum bazı koşullara bağlıdır. İş Kanunu'na göre, kısmi zamanlı çalışanların ücreti, tam zamanlı çalışanların saatlik ücreti ile aynı olmak zorundadır. Ayrıca, kısmi zamanlı çalışanların sigorta primleri, çalıştıkları saat sayısına göre hesaplanır ve bu primler de asgari ücret üzerinden belirlenir.

İş yerinde memleket izni olarak adlandırılan bir izin türü bulunmamaktadır. Ancak, mazeret izni kapsamında bazı özel durumlar için izin verilebilir ve bu izin süreleri şu şekildedir: - Evlilik izni: 4857 sayılı İş Kanunu'na göre, evlilik durumunda işçilere 3 gün ücretli izin verilir. - Yakın bir aile ferdinin vefatı: Anne, baba, eş, çocuk veya kardeşin ölümü halinde işçilere 3 gün izin verilir. - Doğal afetler: Olağanüstü hallerde (deprem, yangın, sel vb.) en az 3 gün izin sağlanabilir. Bu süreler, işverenin inisiyatifine ve iş sözleşmesinin şartlarına göre değişebilir.

15 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını doldurmamış genç işçiler, günde en fazla 8 saat ve haftada en fazla 40 saat çalıştırılabilirler. Okul eğitimine devam eden genç işçilerin, ders saatleri haricinde çalışabilecekleri süre ise günde 2 saat, haftada ise toplamda 10 saat ile sınırlıdır. Ayrıca, 24 saatlik zaman diliminde, kesintisiz en az 14 saat dinlendirilmeleri zorunludur.

Gebe kadınlar, İş Kanunu'na göre doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta çalıştırılamaz. Ancak, çoğul gebelik durumunda bu süreye 2 hafta daha eklenir.

Şirket hesabına gelen para, işçinin ücreti olarak ödenebilir, ancak belirli kurallara uyulması gerekmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre, işçinin ücreti Türk Lirası ile ve özel olarak açılan bir banka hesabına yatırılmalıdır. Elden ödeme veya bono, kupon gibi araçlarla ödeme yapılması yasaktır.

Kamu işçilerinin çalışma saatleri, 657 sayılı Kanun kapsamında haftalık 40 saat olarak belirlenmiştir. Ancak, 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olan 4/D kapsamındaki kamu işçileri için haftalık çalışma süresi 45 saate kadar çıkabilmektedir. Ayrıca, kamu işçilerinin mesai saatleri, işin gereksinimlerine ve ilgili mevzuatlara göre de farklılık gösterebilir.

UBGT ücreti, Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti anlamına gelir. Bu ücret, işçilerin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmaları durumunda hak kazandıkları ek ödemedir.

İşe başlatılmayan işçinin hakları şunlardır: 1. İşe Başlatmama Tazminatı: İşveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmazsa, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. 2. Boşta Geçen Süre Ücreti: İşe iade davasını kazanan işçi, hukuka aykırı fesih nedeniyle işsiz kaldığı süre için en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarını talep edebilir. 3. Arabuluculuk ve Dava Açma: İşe iade davası için öncelikle fesih bildiriminden sonra bir ay içinde arabulucuya başvurulmalıdır. Anlaşamama durumunda iki hafta içinde iş mahkemesine başvurulmalıdır. Bu haklar, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 21. maddesinde düzenlenmiştir.

Kiralık personel, yani sözleşmeli personel, kadroya geçebilmek için 3 yıl görev yapması gerekmektedir. Kadroya geçiş süreci şu şekilde gerçekleşir: 1. İlgili kurumda kadro açığı olması gerekir. 2. Sözleşmeli personel, 3 yılın sonunda aday memurluğa geçiş yapabilir. 3. Kadroya geçiş, 3+1 yıllık bir süreyi kapsar.