ÇocukKoruma

Risk grubu çocuklar, genellikle dört ana kategoriye ayrılır: 1. Sokak çocukları. 2. Suça itilen çocuklar. 3. İstismara maruz kalan çocuklar. 4. Çalışan çocuklar. Ayrıca, son yıllarda sayıları artan mülteci çocuklar da bu kategoriye dahil edilmektedir. Bu gruplar, birbirinden bağımsız olmayıp, iç içe geçmiş durumdadır.

Darülaceze'de kalabilecek kişiler: 0 ile 3 yaş arasındaki çocuklar. Bedensel engelli bireyler. Yaşlı bireyler. İstanbul'da doğmuş veya en az 5 yıldır İstanbul'da sürekli ikamet eden bireyler. Çalışma gücünü kaybetmiş, bakıma, barınmaya ve korunmaya gereksinim duyan bireyler. Kanunen bakmakla sorumlu kimsesi bulunmayan bireyler. Ayrıca, sokakta bulunmuş bireyler psiko-sosyal değerlendirme ve tıbbi muayeneden geçtikten sonra kabul edilebilir.

İstismar ve ihmalden korunma yolları: Çocukları dinlemek ve desteklemek: Çocukları yaşadıkları olayları anlatmaları için cesaretlendirmek, ancak baskı yapmamak ve yönlendirmek. Eğitim ve bilgilendirme: Çocuklara beden sınırlarını koruma, "hayır" deme hakkı ve iyi-kötü dokunuşu ayırt etme konularında eğitim vermek. Güvenli ortamlar sağlamak: Çocukların kendilerini rahat hissedecekleri, konuşabilecekleri ortamlar oluşturmak. Yetkililere bildirmek: Şüpheli durumlarda sosyal hizmetler, çocuk polisi veya ilgili kurumlara haber vermek. Koruyucu faktörler geliştirmek: Ebeveynlerin esneklik, sevgi, bilgi ve iletişim becerilerini geliştirmek, aile krizlerinde destek sağlamak. Çocuk istismarı ve ihmali durumlarında, profesyonel yardım almak önemlidir.

Devlet koruması altındaki çocuklar, çeşitli sosyal hizmet kuruluşlarında bulunmaktadır: Sevgi Evleri: 0-18 yaş arasındaki çocukların kaldığı, ev ortamında dizayn edilmiş kuruluşlardır. Çocuk Evleri Siteleri: Aynı yerleşkede bulunan birden fazla ev tipi sosyal hizmet biriminden oluşan kuruluşlardır. Çocuk Yuvaları: 0-12 yaş arasındaki çocukların kaldığı, yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır. Yetiştirme Yurtları: 13-18 yaş arasındaki çocukların kaldığı, yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır. Koruyucu Aile Yanı: Biyolojik ailesi yanında bakımları sağlanamayan çocuklar, anne-baba özelliklerini taşıyan kişilerin yanında bakılabilir. Ayrıca, 2022 yılı itibarıyla çocukların aile sıcaklığını hissedebilecekleri, yaş gruplarına uygun ve gelişimlerine katkı sağlayacak anlayışla inşa edilen ev tipi kuruluşlarda kalmaları sağlanmıştır.

5395 sayılı kanun, Çocuk Koruma Kanunu'dur. Bu kanunun amacı, korunma ihtiyacı olan veya suça sürüklenen çocukların korunmasına, haklarının ve esenliklerinin güvence altına alınmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Kapsamı, korunma ihtiyacı olan çocuklar hakkında alınacak tedbirler ile suça sürüklenen çocuklar hakkında uygulanacak güvenlik tedbirlerinin usul ve esaslarını, çocuk mahkemelerinin kuruluş, görev ve yetkilerini kapsar.

5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu'na göre çocuk, daha erken yaşta ergin olsa bile, on sekiz yaşını doldurmamış kişi olarak tanımlanır. Bu tanım kapsamında iki tür çocuk bulunmaktadır: 1. Korunma ihtiyacı olan çocuk: Bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal ve duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen ya da suç mağduru olan çocuk. 2. Suça sürüklenen çocuk: Kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuk.

5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu'na göre koruyucu ve destekleyici tedbirler şunlardır: Danışmanlık tedbiri: Çocuğun bakımından sorumlu olan kimselere çocuk yetiştirme konusunda, çocuğa ise eğitimi ve gelişimi ile ilgili sorunlarının çözümünde yol göstermeye yönelik hizmet. Eğitim tedbiri: Çocuğun bir eğitim kurumuna devamının sağlanması, meslek veya sanat edinme kurslarına gönderilmesi ya da bir ustanın yanına veya kamuya ya da özel sektöre ait iş yerlerine yerleştirilmesi. Bakım tedbiri: Çocuğun, bakımından sorumlu olan kimsenin görevini yerine getirememesi durumunda, resmi veya özel bakım yurtlarına ya da koruyucu aile hizmetlerine yerleştirilmesi. Sağlık tedbiri: Çocuğun fiziksel ve ruhsal sağlığının korunması ve tedavisi için gerekli tıbbi bakım ve rehabilitasyonunun yapılması, bağımlılık yapan maddeleri kullanan çocuklar için ise tedavilerinin gerçekleştirilmesi. Barınma tedbiri: Barınma yeri olmayan çocuklu kimselere veya hayatı tehlikede olan hamile kadınlara uygun barınma yeri sağlanması.

5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu'nun 45. maddesi, koruyucu ve destekleyici tedbirlerin hangi kurumlar tarafından yerine getirileceğini düzenler. Buna göre, kanunun 5. maddesinde yer alan koruyucu ve destekleyici tedbirlerden: Danışmanlık ve barınma tedbirleri, Milli Eğitim Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ve yerel yönetimler tarafından yerine getirilir. Eğitim tedbiri, Milli Eğitim Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yerine getirilir. Bakım tedbiri, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından yerine getirilir. Sağlık tedbiri, Sağlık Bakanlığı tarafından yerine getirilir. Ayrıca, bakım ve barınma tedbirlerinin yerine getirilmesi sırasında ihtiyaç duyulan kolluk hizmetlerinin yerine getirilmesi ve çocukların rehabilitasyonu gibi konularda Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'nun yaptığı her türlü yardım ve destek talepleri ilgili bakanlıklar ve kamu kurum ve kuruluşları tarafından karşılanır.

Çocuk Koruma Kanunu'na göre danışmanlık tedbiri, çocuğun bakımından sorumlu olan kimselere çocuk yetiştirme konusunda; çocuklara da eğitim ve gelişimleri ile ilgili sorunlarının çözümünde yol göstermeye yönelik rehberlik tedbirleridir. Danışmanlık tedbirleri, çocuğun ailesi yanında korunmasını sağlamak veya çocuk hakkında verilen tedbir kararlarının uygulanması sırasında onu ve bakımından sorumlu olan kimseleri desteklemek ya da uygulanması muhtemel tedbirler hakkında bilgilendirmek amacıyla uygulanır. Danışmanlık hizmeti, kurumlarda görevli sosyal çalışma görevlileri ile alanında mesleki eğitim almış görevlilerce yürütülür. Danışmanlık tedbiri, Millî Eğitim Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ve yerel yönetimler tarafından yerine getirilir.

Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM) yönetmeliği, cinsel istismara uğrama şüphesi altındaki mağdur çocukların adli ve tıbbi işlemlerinin tek merkezde, eğitimli kişiler tarafından ve tek seferde gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla Sağlık Bakanlığına bağlı hastaneler veya kurumlar bünyesinde ÇİM'lerin kurulmasını ve işleyişini düzenler. ÇİM yönetmeliği kapsamında bazı hususlar: ÇİM'lerin 7/24 esasına göre çalışması ve psikolog, sosyal hizmet uzmanı, hemşire, çocuk psikiyatrisi uzmanı, adli tıp uzmanı ve çocuk hekiminin görev yapması. Merkezin, dışarıdan bakıldığında diğer bölümlerden ayırt edilemeyecek şekilde kurulması. Personelin eğitiminin Sağlık Bakanlığı tarafından yapılması. Adli ve tıbbi işlemlerin, ilgili mevzuatlara uygun şekilde yürütülmesi. ÇİM'lerin çalışma usul ve esasları, Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenir ve Kurul'un onayıyla yürürlüğe girer.

Çocuk İzlem Merkezi'nde (ÇİM) çalışan bazı personel: Psikolog, çocuk geliştirme uzmanı veya sosyal hizmet uzmanı. Adli tıp uzmanı. Çocuk hekimi. Hemşire. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Genel Müdürlüğü temsilcisi. Sekreter ve danışman hekimler. Ayrıca, soruşturmayla ilgili durumlarda savcı ve avukat da süreçte yer alır. ÇİM'de görev yapacak personelin eğitimi, Sağlık Bakanlığı tarafından koordine edilir.

ASHB kısaltması farklı anlamlara gelebilir: The Association for Smarter Homes & Buildings (ASHB), 1988'den beri evlerde ve binalarda ileri teknolojileri teşvik eden uluslararası, kâr amacı gütmeyen bir endüstri kuruluşudur. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB), çocukların korunması, haklarının güvence altına alınması ve sağlıklı gelişimlerinin sağlanması için çalışmalar yürütür. ASHB'nin bazı görevleri: Koruyucu aileler için destek hizmetleri sunmak. Çocukların dijital risklerden korunması için eğitimler düzenlemek. İhmal ve istismar vakalarına müdahale etmek. Sosyal hizmet kuruluşlarında bakım ve destek hizmetleri sağlamak.

NCMEC raporu, çocuk pornografisi ve cinsel istismar içeren içeriklerin tespiti için hazırlanan bir belgedir. NCMEC raporunun değerlendirilmesi şu adımları içerir: İlk inceleme: Raporun hangi verilere dayandığı ve metodolojisi incelenir. Hukuki danışmanlık: Uzman bir avukatla görüşülerek raporun yasal dayanakları ve olası sonuçları analiz edilir. Resmi itiraz: Rapora itiraz, belirli bir format ve süre içinde sunulmalıdır. Takip ve yanıt: Süreç hakkında bilgi almak ve gerektiğinde ek bilgi veya belge sunmak için sürecin takip edilmesi gerekir. Karar: NCMEC, itirazı değerlendirir ve bir karar verir. NCMEC raporu, tek başına yeterli bir delil değildir.

2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu'na göre, korunma kararı genel olarak çocuk reşit olana kadar devam eder. Reşit olduktan sonra korunma kararının devamı şu şartlara bağlıdır: Ortaöğretime devam edenler için 20 yaşına kadar; Yükseköğretime devam edenler için 25 yaşına kadar; Öğrenime devam etmeyenler için 20 yaşına kadar. Ayrıca, bedensel, zihinsel ve ruhsal sakatlıkları nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda bulunan ve çalışmaktan aciz olan çocukların korunma kararı uzatılır.

Güvenli internet kullanımı, özellikle çocuklar ve gençler için önemlidir, çünkü internet ortamında karşılaşabilecekleri zararlı içeriklerden korunmalarına yardımcı olur. Güvenli internet kullanması gereken diğer gruplar: İnternet kullanıcıları: Güvenli internet, kişisel bilgilerin güvenliğini ve çeşitli dijital tehditlere karşı koruma sağlar. Ebeveynler: Çocuklarının internet kullanımını denetlemek ve güvenli internet filtreleri kullanarak onları zararlı içeriklerden korumak için güvenli internet kullanmalıdır. Güvenli internet kullanımı, isteğe bağlı ve ücretsiz bir hizmettir; bu hizmeti kullanmak zorunlu değildir.

Çocuk Koruma Kanunu'na göre suça sürüklenen çocuk, kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen 18 yaşını doldurmamış kişidir. Bu tanım, suçu bizzat işleyen bir failden çok, bir eylem sonucu adalet sistemiyle karşı karşıya kalan ve hâlâ çocuk statüsünde olan bir bireyi ifade eder.

Çocuk Esirgeme Kurumu'nda kalan çocuklar, 18 yaşını doldurana kadar bu kurumlarda kalabilirler. Eğitim hayatına devam eden çocuklar için bu süre uzatılabilir ve çocuklar liseyi bitirene kadar yurtta kalabilirler. Ayrıca, 18 yaşını doldurmuş olsa bile, koruma altında bulunan ve eğitim hayatına devam eden çocuklar, 25 yaşına kadar yani eğitim hayatları bitene kadar devlet tarafından yurt ve ekonomik destek almaya devam ederler.

Güvenli Net, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından sunulan Güvenli İnternet Hizmeti'nin kısaltması olabilir. Güvenli İnternet Hizmeti, internet kullanıcılarının zararlı içeriklerden korunmasını sağlayan, internet servis sağlayıcıları tarafından sunulan ücretsiz bir hizmettir. Bu hizmet, çocuk profili ve aile profili olmak üzere iki farklı seçenek sunar: Çocuk profili, internetteki risklerden en üst seviyede koruma sağlar ve yalnızca güvenli olduğu onaylanmış sitelere erişim imkanı tanır. Aile profili, müstehcenlik, şiddet, ırkçılık, kumar gibi zararlı içeriklerden koruma sağlar ve ayrıca kişisel sitelere, forum ve paylaşım sitelerine erişim imkanı sunar. Güvenli İnternet Hizmeti'ne geçmek veya mevcut profili değiştirmek için internet servis sağlayıcısının sitesi, online işlem merkezi, çağrı merkezi veya SMS hizmetleri kullanılabilir.

Koruncuk Vakfı'nın amacı, temel ihtiyaçları ve eğitime erişimleri risk altındaki çocukları, kendilerini ifade edebilen, haklarının bilincinde bireyler olarak toplum içinde yer almalarını sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda Koruncuk Vakfı, sosyal, psikolojik ve ekonomik açıdan önleyici, koruyucu ve iyileştirici çözümlerle barınma, eğitime erişim ve danışmanlık hizmetleri sunmaktadır.

Türkiye'de çocuğa yönelik şiddet vakalarıyla ilgilenen başlıca bakanlık ve kurumlar şunlardır: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Sağlık Bakanlığı. Adalet Bakanlığı. Milli Eğitim Bakanlığı. Ayrıca, şiddete maruz kalan veya kalma riski taşıyan çocuklar, Alo 183 hattı üzerinden psikolojik, hukuki ve ekonomik danışmanlık hizmetleri alabilir.