Tazminat

Ecrimisil (haksız işgal tazminatı) bedelini, bir malın sahibinden izinsiz olarak kullanan kişi öder. Ecrimisil tazminatına hükmedilebilmesi için bazı şartlar gereklidir: Haksız işgal. Kötü niyet. Zarar. İlliyet bağı. Ecrimisil, genellikle hukuki bir ilişkinin olmadığı veya hukuki ilişki sona erdikten sonra kullanıma devam edilmesi durumunda mal sahibinin, malını kullanan kişiden talep ettiği bir bedeldir.

Tazminat talebi karşı dava değildir. Tazminat davası, haksız fiil veya sözleşme ihlalinden doğan zararların giderilmesi için açılır. Ancak, eşyalarının karşılığı olarak maddi tazminat taleplerinde, davalının mutlaka harçlandırılmış bir karşılık dava açması gerekir.

İş Kanunu'nun 25. maddesi kapsamında yapılan fesihlerde ihbar tazminatı ödenmez, ancak kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü, feshin sebebine bağlı olarak değişir. Sağlık sebepleri, zorlayıcı nedenler veya göz altına alınma durumunda işçi kıdem tazminatına hak kazanır, ancak ihbar tazminatı alamaz. İşçinin doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması durumunda ise işçi hem ihbar tazminatı hem de kıdem tazminatı alamaz.

Bedensel zararlarda zamanaşımı süresi, Türk Borçlar Kanunu'na göre 2 yıldır. 2 yıllık süre, zararın ve tazminat sorumlusunun öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. 10 yıllık süre ise her hâlde geçerlidir ve bu süre geçtikten sonra tazminat talep edilemez.

Severance package, Türkçede "tazminat paketi" veya "işten çıkarma tazminatı" olarak adlandırılır. Bir işverenin, işten çıkarılan bir çalışana genellikle belirli bir süre boyunca ekstra maaş, sağlık sigortası, iş arama yardımı ve/veya emeklilik katkılarını içeren bir dizi ödeme veya hizmet sunmasını ifade eder. Tazminat paketinin büyüklüğü ve içeriği, kıdem, pozisyon, sözleşme koşulları ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir.

Tazminat faturasını, zarar gören veya eksik teslim edilen ürünlerin sahibi (gönderici veya alıcı) keser. Kargo taşımacılığı sırasında meydana gelen hasar veya kayıp durumlarında, tazminat faturası, kargonun taşınmasından sorumlu olan kargo firması tarafından da düzenlenebilir. Tazminat faturası kesilirken, hasarın veya eksikliğin tespit edilmesi, maliyetin hesaplanması ve faturanın doğru bilgilerle hazırlanması gibi aşamalar gereklidir.

İhbar tazminatına yasal faiz uygulanır. İş Kanunu’nda ihbar tazminatına uygulanacak faiz türüne dair özel bir düzenleme bulunmamaktadır.

Kıdem ve ihbar tazminatı tavanı aşıldığında, aşan kısım üzerinden belirli kesintiler yapılır: Gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi. SGK prim tahakkuku. Örneğin, 2024 yılı için kıdem tazminatı tavan ücreti 35.058,58 TL'dir. Önemli not: İşveren, tavanın üzerinde kıdem tazminatı ödemeyi tercih edebilir, ancak bu durumda yasal yükümlülükleri yerine getirmesi gerekir.

Manevi tazminat davalarında faiz hesaplaması, olayın meydana geldiği tarihten itibaren başlar. Ancak, faizin uygulanabilmesi için dava dilekçesinde bu talebin açıkça belirtilmiş olması gerekir; aksi takdirde mahkeme kendiliğinden faize hükmedemez. Yargıtay'ın yerleşik içtihatlarına göre, gerek haksız fiil gerekse sebepsiz zenginleşme hallerinde olay tarihinden itibaren manevi tazminata temerrüt faizi işletilmelidir. Ayrıca, boşanma davalarında maddi ve manevi tazminata faiz, hükmün kesinleşme tarihinden itibaren uygulanır.

Enflasyon farkı (munzam zarar) aşağıdaki davalarda istenebilir: Alacak davaları: Eğer alacak davası devam ediyorsa, davanın başında veya devam ederken talep genişletilerek munzam zarar da dava dilekçesine eklenebilir. Ayrı bir dava: Alacak tahsil edildikten sonra, enflasyon karşısında uğranılan zarar hesaplanarak ayrı bir munzam zarar davası açılabilir. Munzam zarar davası açılabilmesi için: Faizi aşan bir zararın varlığı, Borçlunun temerrüde düşme kusuru, Zarar ile temerrüt arasında nedensellik bağı gibi unsurların birlikte gerçekleşmesi gerekir. Ayrıca, yüksek enflasyon döneminde paranın değer kaybından dolayı zarara uğranıldığının ispatı da gereklidir.

Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 174 ve 176 arasındaki fark şu şekildedir: Madde 174: Boşanmada maddi ve manevi tazminat ile ilgilidir. Madde 176: Tazminat ve nafakanın ödenme biçimi ile ilgilidir. Özetle, madde 174 tazminat haklarını, madde 176 ise bu tazminatların nasıl ödeneceğini düzenler.

Fenerbahçe Spor Kulübü, Türkiye Futbol Federasyonu'ndan (TFF) 250 milyon Türk Lirası tutarında tazminat davası açmıştır. Ancak, bu davanın sonucunda Fenerbahçe'nin ne kadar tazminat aldığına dair resmi bir açıklama yapılmamıştır. Fenerbahçe'nin açtığı bu dava, 3 Temmuz Kumpası olarak bilinen süreçte yaşanan zararların tazmini içindir.

Bhopal Felaketi, 3 Aralık 1984'te Hindistan'ın Bhopal şehrinde, ABD kökenli Union Carbide firmasına ait bir böcek ilacı fabrikasında meydana gelen gaz kaçağıdır. Felaketin sonuçları: Ölümler: 18.000 kişi hayatını kaybetmiştir. Zehirlenme: 550.000'den fazla insan zehirlenmiştir. Sakatlıklar: 38.478 kişi geçici, 3.900 kişi ise kalıcı olarak sakat kalmıştır. Felaket sonrası, Bhopal eyaleti doğal afet bölgesi ilan edilmiştir. Union Carbide firması, mağdurlara ve yakınlarına 470 milyon dolar tazminat ödemek zorunda kalmıştır.

Muvazzaf subay ve astsubayların tazminatları, iki farklı duruma göre hesaplanır: 1. Mecburi hizmet süresini doldurmadan istifa etme durumunda: 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun 112. maddesi uyarınca, subay ve astsubaylar fiilen 15 yıl hizmet etmedikçe istifa edemezler. 2. TSK ile ilişiği kesilen diğer durumlarda: Sağlık raporu alarak Türk Silâhlı Kuvvetleri'nde görev yapamaz şeklinde değerlendirilenler veya vazife malûlü olarak ayrılanlar hariç, her yıl kuvvet komutanlıkları tarafından belirlenen yükümlülük sürelerinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak kanuni faizi ile birlikte tazminat ödenir.

"En az bir hakkın ihlal edildiği dava sonucu" ifadesi, Anayasa Mahkemesi'nin bir davada en az bir hakkın ihlal edildiğine karar vermesi anlamına gelir. Bu durum, kişilerin Anayasa ve yasalarla korunan temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiği iddiasının haklı ve geçerli olduğunu gösterir.

İhraç sonrası göreve iade manevi tazminatının nasıl hesaplanacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, göreve iade edilenlerin manevi tazminat davası açabilmesi için izleyebileceği adımlar şu şekildedir: Dilekçe hazırlama. Belge toplama. Başvuru sonrası süreç. Tazminat miktarı, maddi ve manevi zararların tespitine bağlıdır.

Trafik kazası nedeniyle araç değer kaybı ve maddi hasar tazminat dilekçesi, kazaya karışan aracın sigorta şirketine veya Sigorta Tahkim Komisyonu'na verilir. Eğer sigorta şirketi ödeme yapmazsa, dava yolu ile talep için asliye ticaret mahkemelerine başvurulabilir. Dilekçenin doğru mahkemeye sunulması, davanın reddedilmemesi için kritik öneme sahiptir. Dilekçe örneği ve gerekli belgeler için bir avukata danışılması önerilir.

İş ilişkisinin sona ermesinin hukuki sonuçlarından bazıları şunlardır: Çalışma belgesi verilmesi. İbraname yapılması. Kıdem tazminatına hak kazanılması. İş ilişkisinin sona ermesinin diğer hukuki sonuçları hakkında bilgi almak için bir avukata danışılması önerilir.

Bedensel zararlar, zarar görenin olay tarihindeki net ücreti üzerinden hesaplanır. Hesaplamaya dahil olan unsurlar şunlardır: Maaş. Yan haklar. Ücret artışları. Vergi mükellefi serbest meslek sahipleri için ise daha önceki dönemlerde ödenen vergiler dikkate alınarak bir tespit yapılır. Hesaplama genellikle bilirkişiler tarafından yapılır.

Ayıplı malda tazminat hesaplaması, malın ayıplı olması nedeniyle alıcının uğradığı maddi ve manevi zararların karşılanmasına dayanır. Bu zararlar şunlar olabilir: onarım giderleri; değer kaybı; malın kullanılamaması nedeniyle uğranılan kazanç kaybı; sağlık sorunları nedeniyle doğan zararlardan ileri gelen tazminat; ticari itibar zedelenmesi. Tazminat, genellikle alıcının seçimlik haklarıyla birlikte talep edilir. Ayıplı malda tazminat hesaplaması için bir avukata danışılması önerilir.