Lahana

1 dönümden 2-8 ton arasında lahana hasat edilebilir.

Mor lahana tohumu, ilkbahar ve sonbahar aylarında ekilir. İlkbahar ekimi için, tohumlar mart ayında iç mekanlarda başlanabilir ve mayıs ayında dış mekanlara aktarılabilir.

Hayrabolu'da lahana hasadı, ekim-kasım ayı ile mart ayları arasında gerçekleştirilir.

Zeytinyağlı lahana sarmasına şu baharatlar eklenir: Pul biber; Karabiber; Nane; Kuş üzümü (isteğe bağlı).

Bafra lahana tohumu, ilkbahar, sonbahar ve yaz ayları içindeki aylarda ekilebilir.

En güzel lahana salatası için aşağıdaki tarifi deneyebilirsiniz: Malzemeler: - Yarım kırmızı lahana - 2 havuç - 2 çarliston biber - Yarım limonun suyu - 1 yemek kaşığı mayonez - 1 yemek kaşığı yoğurt - 1 çay kaşığı taneli hardal - 1 tatlı kaşığı dijon hardalı - 2 yemek kaşığı zeytin yağı - Tuz - 2 dilim tost ekmeği Yapılışı: 1. Kırmızı lahanayı yıkayıp suyunu süzün ve ince doğrayın. 2. Havuçların kabuğunu soyarak jülyen doğrayın ve biberlerin çekirdeklerini temizleyip ince şeritler halinde doğrayın. 3. Tüm sebzeleri harmanlayın. 4. Mayonez, yoğurt ve hardalları birlikte çırpın. 5. Zeytin yağı, limon suyu ve tuz ekleyip sosu salataya karıştırın. 6. Tost ekmeklerini parmak şeklinde dilimleyip fırın ızgarasında kızartın. 7. Salatayla birlikte servis yapın. Alternatif olarak, beyaz lahana salatası (coleslaw) tarifi de deneyebilirsiniz: Malzemeler: - 250 gram beyaz lahana - 1 yemek kaşığı sirke - 1 tatlı kaşığı tuz - 1 adet rendelenmiş havuç - 3 dal taze soğan - 1/2 demet maydanoz - 2 yemek kaşığı süzme yoğurt - 1 tatlı kaşığı hardal Yapılışı: 1. Lahanaları yıkayıp kurulayıp ince ince kıyıp derin bir kaseye alın. 2. Tuz ve sirke ekleyip lahanaları ovun. 3. Üzerine rendelenmiş havuç ekleyin. 4. Yoğurt, mayonez ve hardalı da ekleyin. 5. Kıyılmış taze soğan ve maydanozu ekleyin. 6. Homojen bir kıvam alıncaya kadar karıştırın. 7. Üzerine kıyılmış ceviz ve dereotu serpiştirip, zeytinyağı gezdirin.

Lahana bitkisi çiçek açtıktan sonra hasat olgunluğuna gelmesi 20-60 gün arasında değişir. Genel olarak, lahanalar dikimden 3-5 ay sonra hasat edilmeye başlanır.

Lahana tohumundan ürün alma süresi, çeşidine göre değişiklik göstermekle birlikte genellikle 60-105 gün arasında değişmektedir. Bazı erkenci çeşitler 55 gün içinde hasat edilebilirken, geççi çeşitler dikim işleminden yaklaşık 95-105 gün sonra olgunlaşır.

Lahana ile çeşitli makarna tarifleri yapılabilir. İşte iki örnek: 1. Tereyağlı Lahana ve Makarna Yemeği: Orta boy bir lahanayı dilimleyip tuzlayarak bir gece dolapta bekletin. 2. Beyaz Lahana ve Beşamel Soslu Makarna: 1-1,5 kilogram beyaz lahanayı incecik doğrayın.

Lahana kelebeği (Pieris brassicae) ve tırtıllarını yok etmek için aşağıdaki yöntemler önerilir: 1. Mekanik Mücadele: Yumurtaları grup halinde bıraktığı ve larvaları kolayca görülebildiği için, küçük alanlarda bunları toplayarak yok etmek etkili bir yöntemdir. 2. Ev İlaçları: Tırtıllar henüz bitkilerin iç kısımlarını yememişse, tütün külü veya taş tozu kullanarak onları uzaklaştırmak veya öldürmek mümkündür. 3. Bitki Koruma Ağları: Lahana bitkilerini kültürel koruma ağlarıyla örtmek, zararlı kelebeklerin ve diğer böceklerin girişini engeller. 4. Biyolojik Kontrol: Parazit yaban arıları (Cotesia glomerata) gibi doğal yırtıcıların kullanılması, kelebeklerin yumurtlamasını önler. Kimyasal mücadele için, İl/İlçe Tarım Müdürlükleri'nden ilaç ve doz bilgisi alınmalıdır.

Lahana diyetinde, ana öğünlerde günde iki veya üç kez lahana çorbası tüketilmesi önerilir. Ayrıca, diyetin yan besinleri her gün değişiklik gösterebilir ve bu besinler arasında meyve, sebze, yoğurt, süt ve beyaz et çeşitleri de yer alabilir. Lahana diyetinin uzun süreli uygulanması tavsiye edilmez ve diyete başlamadan önce bir doktora danışılması önerilir.

Beyaz lahana turşusu, C, B ve E vitaminleri içerir. Ayrıca, lahana turşusunda demir, potasyum ve magnezyum gibi mineraller de bulunur.

Lahana dolması yapmak için gerekli malzemeler: 1 kg orta yağlı kıyma; 1 orta boy lahana; 1 kase dolma içi (ince bulgur ve aşlık karışımı) ya da ince bulgur; 4 orta boy kuru soğan; 3 kaşık domates salçası; 3 baş sarımsak; Tuz, karabiber, pul biber; Tereyağı ve sıvı yağ. Yapılışı: 1. Soğanları küp küp doğrayın. 2. Dolma içini ayıklayıp yıkayın, derin bir kaba koyun ve sıcak su ile biraz ıslatın. 3. Doğranan soğanları, kıymayı, baharatları ve salçayı ilave ederek iyice karıştırın ve yoğurun. 4. Lahanları dallarından ayırarak haşlayın ve soğutun. 5. Lahanların kalın dallarını ayırarak 2 santimlik şeritler halinde kesin. 6. Şeritlerin uç kısmına iç koyarak muska şeklinde sarın. 7. Tencereye dizin, aralarına soyulmuş sarımsak dişlerini koyun. 8. Üzerine tereyağı parçalarını koyun, biraz sıvı yağ gezdirin, 1 bardak sıcak su ilave ederek kısık ateşte 3-4 saatte pişirin (dolmanın suyu çektikçe azar azar sıcak su ilave edilir). Ayrıca, etli lahana dolması tarifi için Arda'nın Mutfağı'ndaki şu adımları da izleyebilirsiniz: 1. Lahananın dış yapraklarını ayıklayın. 2. Lahana yapraklarını kaynar suda 1-2 dakika haşlayın. 3. Sarmanın içi için tüm malzemeleri bir kaba alıp iyice harmanlayın. 4. Lahanaların orta damarlarını ayıklayın. 5. İç harç ile sarmaları doldurup sarın. 6. Tencerenin dibine lahanaların damarlı kısımlarını yerleştirin ve sardığınız sarmaları üzerine dizmeye başlayın. 7. Tencereye dizdiğiniz sarmaların üzerine sos için olan malzemeleri karıştırıp dökün. 8. Sarmalar açılmasın diye üzerine tabak kapatın ve kısık ateşte yumuşayana kadar pişirin.

Siyah lahana ve yabani lahana aynı bitki değildir. Yabani lahana (Brassica oleracea), lahanagiller ailesinin atası olarak kabul edilir ve modern lahananın yanı sıra karnabahar, brokoli, kabak gibi bitkilerin de kökenidir. Siyah lahana ise, lahananın bir çeşidi olarak bilinir ve genellikle koyu renkli yapraklara sahiptir.

Lahana sarması için lahana kesme adımları: 1. Dış Yaprakların Temizlenmesi: Lahananın dış yapraklarını dikkatlice ayırın ve yıpranmış veya solmuşsa keserek çıkarın. 2. Yıkama: Lahanayı soğuk suyla yıkayın. 3. Kök Kısmının Kesilmesi: Lahananın kök kısmını kesin. 4. Kaynar Suya Daldırma: Lahanayı bir tencereye koyup kaynar suya daldırın, bu işlem yaprakların yumuşamasını sağlar. 5. Yaprakların Çıkarılması: Dış yaprakları tek tek dikkatlice çıkarın ve soğuk suya daldırarak şoklayın, bu yaprakların rengini korumasına yardımcı olur. 6. Damarın Kesilmesi: Yumuşayan yaprakların ortasında bulunan kalın damarı kesin, bu kesim sarma işlemini kolaylaştırır. Kesim sırasında yaprakları mümkün olduğunca bütün bırakmaya özen gösterin, koparlarsa dolmanın görünümünü olumsuz etkileyebilir.

Lahana ezmesi yapmak için iki farklı tarif bulunmaktadır: 1. Geleneksel Lahana Ezmesi Tarifi: - Malzemeler: 1 kilo kara lahana, 1 kilo pazı, 1 su bardağı barbunya fasulyesi, 1 yemek kaşığı tereyağı veya 3 yemek kaşığı sıvı yağ, 5-6 diş sarımsak. - Yapılışı: Lahanalar ve pazılar ayıklanır, yıkanır ve doğranır. Büyük bir tencereye su konur ve kaynatılır, kaynayan suya tuz eklenir. Önce lahanalar koyulur, yumuşayınca üzerine pazı eklenir ve iyice yumuşayıncaya kadar pişirilir. Akşamdan ıslatılıp haşlanmış olan fasulye de eklenir, süzülür ve bir yemek kaşığı tereyağı kızdırılarak lahananın üzerine gezdirilir. Beş altı diş sarımsak ayıklanır ve rendelenerek dövme tahtası ile lahana ezilir. 2. Modern Lahana Ezmesi Tarifi: - Malzemeler: Yarım kırmızı lahana, 1 dilim bayat ekmek, 1 su bardağı yoğurt, 3 diş sarımsak, 2 yemek kaşığı zeytinyağı, yarım çay kaşığı sirke, 1 çay kaşığı pul biber. - Yapılışı: Kırmızı lahanayı ince ince kıyın ve 1 kaşık tuzla ovun. Yıkadıktan sonra mutfak robotunda püre haline getirin. Ekmek diliminin kabuklarını kesin, 10 dakika suda bırakın, çıkarıp avucunuzla sıkın ve didikleyin. Sarmısağı ayıklayın, dövün ve yoğurda katın. Önce kırmızı lahana püresi, ekmek ve sarımsaklı yoğurdu karıştırın, ardından zeytinyağı ve sirkeyi ekleyip tekrar karıştırın.

Şeker hastalığı için nişasta içermeyen sebzeler arasında yer alan lahana türleri önerilir. Bunun yanı sıra, haşlanmış lahana suyu da şeker hastalığının etkilerini hafifletmede faydalı olabilir. Ancak, şeker hastalığı gibi ciddi bir rahatsızlık için beslenme düzeninde yapılacak değişiklikler öncesinde mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

Lahana tohumları, 8-10 gün içerisinde çimlenir.

Altı ana lahana çeşidi bulunmaktadır: 1. Beyaz Lahana (Brassica oleracea var. capitata f. alba). 2. Kırmızı Lahana (Brassica oleracea var. capitata f. rubra). 3. Savoy Lahanası (Brassica oleracea var. capitata f. sabauda). 4. Çin Lahanası (Brassica rapa subsp. pekinensis). 5. Brüksel Lahanası (Brassica oleracea var. gemmifera). 6. Kolrabi (Brassica oleracea var. gongylodes).

Lahana turşusu doğrudan B12 vitamini kaynağı değildir. Vegan ve vejetaryen bireylerin B12 vitamini ihtiyacını karşılamak için takviye gıdalar veya zenginleştirilmiş gıdalar tüketmeleri önerilir.