Felsefe

Slavoj Žižek, çeşitli felsefi ve toplumsal konularda görüşler öne sürmektedir: 1. Marksizm ve İdeoloji Eleştirisi: Žižek, Marx'ın ideoloji eleştirisini Lacancı psikanalizle birleştirerek, kapitalizmin ve neoliberalizmin eleştirisini yapar. 2. Popüler Kültür ve Sinema: Žižek, popüler kültürü ve sinemayı felsefi bir mercekten inceler, Hollywood filmleri ve diğer popüler kültür fenomenlerinin insanların nasıl düşündüğüne ve davrandığına dair derin ideolojik ipuçları sunduğunu iddia eder. 3. Politika ve Demokrasi: Žižek, günümüz demokrasisini ve popülizmi eleştirir, liberal demokrasinin özgürlük ve eşitlik gibi evrensel değerlere dayandığını iddia etmesine rağmen, aslında bir ideolojik yanılsama olduğunu öne sürer. 4. Çokkültürlülük: Žižek, geleneksel imparatorluk çokkültürlülüğünü, küresel kapitalizmin yarattığı çokkültürlülükten daha üstün bulur. 5. Yeni Evrensellik: Žižek, kimlik siyasetinin evrenselcilikle örtüşmeyen doğasını eleştirir ve yeni bir evrensellik anlayışının gerekliliğini vurgular.

Türk düşünce tarihini anlatan bazı kitaplar şunlardır: 1. "Türk Düşünce Tarihi" - H. Ömer Özden. 2. "Türk Düşünce Tarihine Bir Bakış" - Selahattin Döğüş. 3. "Türk Düşünce Tarihinde Felsefe Hareketleri" - İbrahim Agah Çubukçu. 4. "Kutadgu Bilig: Türk Düşünce Tarihi Açısından" - Fatih Mehmet Şeker.

Filozofların amacı, insanın varoluşunu, bilgiyi, gerçekliği, ahlakı ve diğer temel kavramları anlamak ve eleştirmektir. Bunun yanı sıra, filozofların bazı diğer amaçları da şunlardır: - Gerçeğe, iyiye ve güzele ulaşmak. - Potansiyellerini en iyi şekilde kullanmak. - Topluma doğrularını paylaşmak ve alternatif yaşam yolları sunmak. - Kötülük, ikiyüzlülük ve çıkarcılık gibi olgulara açıklama getirmek. Filozoflar, bu amaçları gerçekleştirmek için düşünce sistemleri oluşturur, felsefi sorunları çözer ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirirler.

Felsefe bağlamında doğruluk, bir düşüncenin, düşünceye konu olan nesnesi ile örtüşmesi, ona uygun olması anlamına gelir. Felsefe tarihinde doğruluğun açıklanmasında dört ana kuram öne çıkmıştır: 1. Uygunluk Kuramı: Bir önermenin, hakkında iddiada bulunduğu varlığın durumuna uygun olması durumunda doğru olduğunu savunur. 2. Tutarlılık Kuramı: Bir önermenin doğruluğunun, daha önceden kabul edilmiş önermelerle çelişmemesine dayandığını öne sürer. 3. Tümel Uzlaşım Kuramı: Doğruluğun, herkesin veya çoğunluğun kabul ettiği bilgiler olduğunu belirtir. 4. Apaçıklık Kuramı: Bilginin hem açık, hem seçik hem de kuşku duyulmayan bir nitelikte olmasını gerektirir.

İşte bazı ünlü filozofların felsefi aforizmaları: 1. Sokrates: "Sorgulanmamış hayat yaşanmaya değmez". 2. Blaise Pascal: "Gönlün, usla kavranmayacak nitelikte kesin kanıtları vardır". 3. Jean-Jacques Rousseau: "İnsan özgür doğar, oysa her yerde zincire vurulmuştur". 4. Arthur Schopenhauer: "Hayat bir sarkaç gibi, sağdan sola, soldan sağa, acıyla sıkıntı arasında gidip gelir". 5. Immanuel Kant: "Şeylere ilişkin olarak ancak onlara kendi koyduklarımızı a priori biliriz". 6. Friedrich Nietzsche: "Beni öldürmeyen şey güçlendirir!". 7. René Descartes: "Düşünüyorum, öyleyse varım". 8. Herakleitos: "Değişimden başka kalıcı hiçbir şey yoktur!".

"Yazgısı olmak" ifadesi, kaderi olmak anlamına gelir. Yazgı kelimesi, aynı zamanda Tanrı'nın uygun görmesi, takdiriilahi gibi anlamlara da gelir.

“Dil Belası” kitabı, İmam Gazali tarafından yazılmış olup, dilin insan hayatındaki önemini ve yanlış kullanımının yol açtığı sorunları ele almaktadır. Kitap üç ana bölümden oluşmaktadır: 1. Dilin Önemi: Konuşmanın insanı diğer canlılardan ayıran en önemli özellik olduğu vurgulanır. 2. Dilin Afetleri: Yalan söylemek, gıybet etmek, iftira atmak, alay etmek, sövmek gibi dilin yirmi farklı afeti detaylı bir şekilde anlatılır. 3. Korunma Yolları: Dilin afetlerinden korunmak için dilin kontrol altına alınması, doğru ve güzel konuşmaya özen gösterilmesi gerektiği belirtilir.

Varoluşçu felsefenin bazı önemli temsilcileri şunlardır: 1. Søren Kierkegaard: Modern varoluşçuluğun öncüsü olarak kabul edilir, bireyin inanç ve inançsızlık arasındaki derin ikilemini ele almıştır. 2. Friedrich Nietzsche: "Tanrı öldü" ifadesiyle geleneksel değerlerin eksikliğini savunmuş ve üstinsan kavramını ortaya atmıştır. 3. Jean-Paul Sartre: İnsanların tamamen özgür olduklarını ve bu özgürlüğün getirdiği sorumlulukları üstlenmeleri gerektiğini belirtmiştir. 4. Albert Camus: Hayatın herhangi bir anlamı olmadığını, ancak insanların yine de bu anlam arayışına girmeleri gerektiğini savunmuştur. 5. Martin Heidegger: Varoluşsal soruları derinlemesine incelemiş ve insan varoluşunun doğasını irdelemiştir.

İbn-i Sina'nın dört büyük eseri şunlardır: 1. "Kitab al-Qanun fi al-Tibb" (Tıp Kanunu). 2. "Kitab al-Shifa" (İyileştirme Kitabı). 3. "Kitab al-Najat" (Kurtuluş Kitabı). 4. "Kitab al-Isharat wa al-Tanbihat" (İşaretler ve Uyarılar Kitabı).

Montaigne'nin en önemli eseri, "Denemeler" (Essais) adlı yapıtıdır.

Salt düşünce, Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre, "içerisinde duyudan ve fikirden başka hiçbir şey bulunmayan, deneyden bağımsız olan" anlamına gelir.

Kritisist yaklaşım, doğru bilgiye ulaşmada hem akıl hem de deneyimin rolünü vurgulayan bir felsefi yaklaşımdır. Kritisizmin temel ilkeleri: - Sentetik a priori bilgi: Bazı bilgiler deneyimden bağımsız olarak elde edilebilirken, aynı zamanda deneyime dayalıdır. - Fenomenler ve numena: Bilgi, fenomenler (duyularımızla algıladığımız dünya) ve numena (şeylerin kendisi, deneyimle kavranamayan gerçeklik) olarak iki düzeyde ele alınır. - Zihnin aktif rolü: İnsan zihni, bilgi edinme sürecinde pasif bir alıcı değil, aktif bir özne olarak işlev görür. Kritisizmin kurucusu Alman düşünür Immanuel Kant'tır.

Ebû Bekir er-Râzî, İslam dünyasının önemli bilim insanlarından biri olarak kabul edilir ve çeşitli alanlarda yaptığı katkılarla tanınır: 1. Tıp: Râzî, tıp alanında yazdığı "el-Hâvî" adlı ansiklopedi ile tanınır ve bu eser, 17. yüzyıla kadar tıp alanında en önemli başvuru kaynağı olmuştur. 2. Farmakoloji: Râzî, çeşitli maddelerden ilaçlar icat etmiş ve hazırlamıştır. 3. Felsefe ve Bilim: Antik Çağ felsefesini İslam uygarlığı içinde tekrar canlandırmış, Aristoteles ve idealizm felsefesinin takipçisi olmuştur. 4. Eğitim: Rey ve Bağdat hastanelerinde başhekim olarak çalışmış ve birçok öğrenci yetiştirmiştir. Bu nedenlerle, Râzî'nin katkıları, hem bilimsel hem de kültürel açıdan İslam ve dünya tarihine önemli bir miras bırakmıştır.

Zaman ve mekan kavramları, bir anlatının hangi zamanda ve nerede geçtiğini ifade eder. Zaman kavramı, iki ana kategoriye ayrılır: 1. Fiziki zaman: Evrende gerçekleşen hareketlerin süreye dönüştürülmesi. 2. Sosyal zaman: Bireylerin ve toplumların zamanı algılayış ve kullanma biçimleri. Mekan ise, varlıkların bulunduğu yer olarak tanımlanır ve fiziki, felsefi, toplumsal ve sanatsal gibi çeşitli alt başlıklarda incelenebilir.

A'mâk-ı Hayâl, Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi tarafından 1910 yılında yazılmış, tasavvuf edebiyatının önemli eserlerinden biridir. Eserin önemli olmasının bazı nedenleri: Tasavvufi görüş: Vahdet-i Vücûd inancını anlatır ve bu yönüyle yazarın tasavvufî görüşünü en iyi yansıtan eserlerden biri olarak kabul edilir. Doğu-Batı çatışması: Doğu ve Batı medeniyetlerinin bir çatışma anlatısıdır ve bu çatışmada tavrını Doğu düşüncesinden yana koyar. Arayış ve bunalım: Mevcut bilgilerin ve felsefi argümanların insanın varoluş sorularına cevap veremediği bir arayış ve bunalım temasını işler. Sembolik hikayeler: Felsefi ve düşünsel derinlikli sembolik hikayelerden oluşur ve bu hikayeler hem bağımsız bir formattadır hem de sonunda bütünlüğe ulaşır. Otobiyografik özellik: Kitaptaki Raci tipi, birçok yönüyle yazarın kendisi olarak kabul edilir.

Animizm, kısaca doğadaki tüm varlıkların, canlı ve cansız ayrım yapmaksızın, bir ruha sahip olduğu inancı olarak tanımlanabilir. Bu inanç, özellikle Afrika ülkeleri, Kenya, Kongo, Benin, Botsvana, Madagaskar, Gine-Bissau gibi yerlerde yaygındır.

Animizm, kısaca doğadaki tüm varlıkların, canlı ve cansız ayrım yapmaksızın, bir ruha sahip olduğu inancı olarak tanımlanabilir. Bu inanç, özellikle Afrika ülkeleri, Kenya, Kongo, Benin, Botsvana, Madagaskar, Gine-Bissau gibi yerlerde yaygındır.

İdealist ve pragmatist terimleri, farklı felsefi yaklaşımları ifade eder: 1. İdealist: Temel gerçekliğin düşüncelerden veya fikirlerden oluştuğunu savunan felsefi bir yaklaşımı ifade eder. 2. Pragmatist: Teorileri veya inançları, pratik uygulamalarının başarısı açısından değerlendiren felsefi bir yaklaşımı temsil eder.

Nietzsche'ye göre nihilizm, geleneksel anlam kaynaklarının otoritesini yitirmesi ve insan varoluşu için sağlam bir temel oluşturamaması nedeniyle ortaya çıktı. Bu durum, özellikle Sokrates sonrası dönemde bilgi ve bilim arayışının insana egemen olan dizginlenemeyen bir hırsa dönüşmesi ve Hristiyanlığın etkisiyle insanın doğal yapısını ve yaratıcılığını yok eden bir yaşam tarzına dönüşmesiyle hızlandı.

"Elmadan Bakmak" kitabının özeti şu şekildedir: Kitap, iki farklı bakış açısını ele alır: elmaya bakmak ve elmadan bakmak. Elmaya bakmak, elmanın maddi özelliklerini görmek ve içindeki yararlı vitaminleri konuşmak anlamına gelir. Elmadan bakmak ise, elmanın bir sanat eseri olduğunu ve o eseri yaratan bir sanatkârın olduğunu merak etmek demektir. Kitap, bu bakış açısıyla Allah'ın varlığını ve birliğini tefekkür ettirmeyi amaçlar.