Sokrates

Sokrates'in savunduğu bazı temel fikirler şunlardır: Erdem ve bilgelik: Sokrates, erdemli bir hayatın önemini vurgular ve bilgeliği, gerçek varoluşun doğasını anlamak olarak tanımlar. Sorgulama: Sokrates, insanların içinde var olan bilgileri ortaya çıkarmak için sorgulama yöntemini kullanır. Adalet: Adaletsizliğe katlanmanın, adaletsizlik yapmaktan daha az zararlı olduğunu savunur. İlahi iç ses: Sokrates, "daimon" adını verdiği ve vicdanla örtüşen bir iç sese sahip olduğunu iddia eder. Sokrates, MÖ 399 yılında hakkında açılan davada, şehrin tanrılarına inanmamak ve gençliği zehirlemekle suçlanmış ve ölüme mahkûm edilmiştir.

Sokrates, MÖ 399 yılında iki suçlama nedeniyle ölüme mahkum edilmiştir: 1. Dinsizlik (asebeia): Şehrin kabul ettiği tanrıları tanımamak ve yeni tanrılar icat etmek. 2. Gençleri yozlaştırmak: Gençlerin aklını çelmek ve fikirlerini zehirlemek. Sokrates, dinsiz olmak bir yana, oldukça dindar bir kişi olduğunu savunmuştur.

Sokrates'in en büyük suçu olarak kabul edilen eylemler, MÖ 399 yılında yargılandığı davada öne sürülmüştür: Atina panteonuna karşı asebeia (dinsizlik). Gençlerin yozlaşması. Bu suçlamalar, Sokrates'in öğrencilerine siyasi-felsefi sorular sormasının yasal sonucu olarak ortaya çıkmıştır.

Sokrates'in felsefesi, insanın dünyadaki varoluş amacının ve nasıl yaşaması gerektiğinin sorularına cevaplar bulmaya odaklanır. Bazı temel görüşleri: Bilgelik: Bilgeliği, gerçek varoluşun doğasını anlamak olarak tanımlamıştır. Kötülük: Kötülüğün cehaletten kaynaklandığını savunmuştur; kimse bilerek kötülük yapmaz. Ruhun eğitimi: Erdemli bir yaşam sürmek için ruhun eğitilmesi gerektiğini belirtmiştir. İlahi iç ses: "Daimon" adını verdiği ilahi bir iç sesin yönlendirmesiyle hareket ettiğini iddia etmiştir. Doğru yaşam: Maddi varlıklar ve fiziksel güzelliğe önem vermek yerine, ruhların daha çok önemsenmesi gerektiğini öğretmiştir. Sokrates, Sokratik yöntem olarak bilinen, soru-cevap yoluyla ilerleyen bir sorgulama tekniği geliştirmiştir.

Sokrates, gençleri yoldan çıkarmak ve dinsizlik (Atina panteonuna karşı asebeia) suçlamalarıyla idam edilmiştir. İdamına yol açan sözlerinden bazıları: "Tek bildiğim hiçbir şey bilmediğimdir". "Sorgulanmamış hayat yaşamaya değmez". Sokrates, dinsiz olmak bir yana, oldukça dindar ve sofu biri olduğunu savunmuştur.

Temet Nosce (kendini bil) deyişi, beş Antik Yunan filozofuna atfedilmiştir: Spartalı Chilon; Miletli Thales; Sokrates; Pisagor; Atinalı Solon. Ayrıca, bazı kaynaklara göre bu deyiş, mitik Yunan şairi Phemonoe'ye de aittir.

Sokrates'in dört temel ilkesi şunlardır: 1. Ruhun tanrısal varlığı: Sokrates, insanı bedensel bir varlık olarak görmekten çok, onu ruhsal bir varlık olarak kabul eder ve ruhu, öncesiz ve sonrasız, tanrısal olana açık bir varlık olarak konumlandırır. 2. Hatırlama kuramı: Sokrates, ölümsüz ruhun, yeryüzünde ve Hades'te her şeyi görmüş olduğunu ve bu yüzden öğrenmediği hiçbir şeyin kalmadığını ileri sürer. 3. Eleştirel düşünme ve sorgulama: Sokratik yöntem, soru sorma ve yanıt alma yoluyla yanlış savları ayıklamayı, kavramları mantıksal ve dilsel çözümlemelerle zayıflatıp çürütmeyi ve yeni savlar ileri sürmeyi temel alır. 4. Erdem ve bilgi ilişkisi: Sokrates'e göre, erdem bilgi ile ilgilidir ve insanlar erdemli olmak için doğru bilgiye sahip olmalı ve bu bilgiye göre hareket etmelidir.

Sokrates'in sorgulama yöntemi, antik dönem Yunan filozofu Sokrates'in bilgiyi soru sorarak öğretme yöntemidir ve "Sokratik Diyalog" olarak bilinir. Bu yöntem üç aşamada gerçekleşir: 1. Sorgulama: Karşıdaki kişinin neyi bilip neyi bilmediğini araştırmak için sorular sorulur. 2. İroni (Alay). 3. Fikir Doğurtma: Yeni bilgilerin ışığında eski önermeler yanlışlanır veya revize edilir. Bilişsel Davranışçı Terapi'de kullanılan Sokratik sorgulama, yönlendirilmiş keşif (guided discovery) olarak adlandırılır. Yöntemin aşamaları: 1. Sorunun tanımlanması. 2. Alternatiflerin incelenmesi ve değerlendirilmesi. 3. Yeni bilgiler ışığında yeniden tanımlama yapılması ve eski çarpık inançların sorgulanması. 4. Yeni bilgi ışığında bir sonuca varılması. 5. Uygulama. Yöntemde kullanılan soru tipleri: bilgi edinmeye yönelik sorular; çeviri soruları; yorum soruları; geçmişteki benzer durumlara ilişkin uygulama soruları; analiz soruları; değerlendirme soruları.

Sokrates'in Savunması, Yunan filozof Platon tarafından yazılmış, Sokrates'in bir grup Atinalı tarafından kentin ilahlarına inanmaması ve gençlerin ahlakını bozması iddialarıyla suçlanmasını, Atina demokrasisi tarafından yargılanma ve cezalandırılma sürecini konu alan Sokratik bir diyalogdur. Eserde öne çıkan bazı temalar: Bilgelik ve cehalet: Sokrates, bilmediğini bilmenin gerçek bilgelik olduğunu savunur. Sorgulama: Sokrates, insanları kendilerini sorgulamaya ve tanımaya teşvik eder. Adalet ve dürüstlük: Sokrates, ölümden kaçınmanın değil, haksızlıktan kaçınmanın önemli olduğunu belirtir. Ruhun eğitimi: Sokrates, insanların maddi değerlere değil, ruhun terbiyesine önem vermesi gerektiğini vurgular. Sokrates, savunmasında özür dilemez veya pişmanlık göstermez; sadece inandığı değerler adına konuştuğunu ifade eder.

Atina Okulu, İtalyan Rönesans dönemi ressamı Raffaello Sanzio tarafından 1509-1511 yılları arasında yapılmış bir fresk olup, entelektüel kavramları görsel olarak temsil etmesi açısından önemlidir. Eserin önemli olmasının bazı nedenleri: Felsefi derinlik: Tablodaki figürler, Antik Yunan felsefesinin önde gelen isimlerini ve farklı ekollerden temsilcileri içerir. Kompozisyon ve teknik: Raffaello, figürleri zarif pozlar ve hareketlerle canlandırmış, mimari perspektif kullanarak derinlik hissi yaratmıştır. Kültürel etki: Eser, klasik ve Rönesans düşüncesinin birleşimini ve insanın entelektüel gelişimini kutlar. Tarihî ve sanatsal değer: Atina Okulu, Rönesans insanının bilgiye ve antik kültüre olan hayranlığını yansıtır ve sanat tarihinde unutulmaz bir eser olarak yerini almıştır.

Sokrates, savunmasında aşağıdaki felsefi görüşleri savunur: Cehalet ve kötülük: Sokrates, kötülüğün cehaletten kaynaklandığını iddia eder; kimse bilerek kötülük yapmaz. Ruhun eğitimi: Yaşamda doğruluk ve erdemli olmaktan yana olunması gerektiğini, bunun için ruhun eğitilmesi gerektiğini savunur. Bilgi ve bilgelik: Bilgeliği, gerçek varoluşun doğasını anlamak olarak tanımlar ve "tek bildiğim hiçbir şey bilmediğimdir" der. Sorgulama: İnsanların içinde bilince çıkmayı bekleyen hakikatlerin sorgulama ile ortaya çıkarılabileceğini öne sürer. Adalet ve liyakat: Adalet ve liyakat kavramlarının önemini vurgular. Sokrates, savunmasında özür dilemez veya pişmanlık göstermez; inandığı değerler adına konuşur.

Sokrates'in en ünlü sözlerinden biri "Tek bildiğim, hiçbir şey bilmediğimdir" şeklindedir. Diğer ünlü sözleri arasında şunlar da yer alır: "Haksızlık yapmak, haksızlığa uğramaktan daha acıdır". "Bir şeyleri değiştirmek isteyen insan, işe önce kendisinden başlamalıdır". "Kimseye hiçbir şey öğretemem, sadece onların düşünmelerini sağlayabilirim". "Felsefe, neleri bilmediğini bilmektir". "Ölüm insanlara verilmiş nimetlerin en büyüğü olabilir".

Sokrates'in en ünlü sözlerinden biri "Tek bildiğim, hiçbir şey bilmediğimdir" şeklindedir. Diğer ünlü sözleri arasında şunlar da yer alır: "Haksızlık yapmak, haksızlığa uğramaktan daha acıdır". "Bir şeyleri değiştirmek isteyen insan, işe önce kendisinden başlamalıdır". "Kimseye hiçbir şey öğretemem, sadece onların düşünmelerini sağlayabilirim". "Felsefe, neleri bilmediğini bilmektir". "Ölüm insanlara verilmiş nimetlerin en büyüğü olabilir".

"Sokrates'in Savunması" adlı tiyatro oyunu 75 dakika sürmektedir. Platon tarafından yazılan ve Sokrates'in bir grup Atinalı tarafından yargılanma sürecini konu alan Sokratik diyalog ise yaklaşık 1 saat 8 dakika sürmektedir.

Platon'un üç büyük filozofu, Sokrates, Platon ve Aristoteles'tir. Sokrates: Platon'un öğretmeni olan Sokrates, Batı felsefesinin temel taşlarından biridir ve sorgulayıcı yaklaşımıyla tanınır. Platon: İdeal devlet yapısı ve bilgi anlayışı konularında derin düşüncelere sahip olan Platon, Sokrates'in öğrencisi ve Aristoteles'in öğretmenidir. Aristoteles: Platon'un öğrencisi olan Aristoteles, bilgi kuramı, ontoloji ve estetik konularında özgün fikirler ortaya koymuştur.

Sokrates, aristokrasi veya anayasal monarşiyi savunmuştur. Sokrates'e göre, devletin yönetimi, uzman kişiler tarafından yapılmalıdır; herkes devlet yönetimine karışırsa çoğunluğun aklıyla “rastgele” kararlar alınabilir. Sokrates, ayrıca demokrasiyi şiddetle eleştirmiştir.

Evet, "Phaedo" ve "Phaidon" aynı eserdir. "Phaedo", Platon tarafından yazılmış, ruhun ölümsüzlüğü ve ölümden sonra yaşamın doğasını tartışan bir diyalogdur.

Sokrates'in bilge olmadığını anladığı kişi, Delfi'deki kahindir. Sokrates'in arkadaşı Khairephon, Delfi'deki kahine, Sokrates'ten daha bilge bir kişi olup olmadığını sormuş ve kahinden “Hayır!” cevabı almıştır. Sokrates, bu kehanetin doğruluğunu test etmek için, bilge olduklarını düşündüğü politikacılar, ozanlar ve zanaatkârları sorgulamaya başlamış ve onların bilge olmadıklarını fark etmiştir.

Sokrates'e göre erdeme ulaşmak için erdemin bilgisini edinmek gereklidir. Erdeme ulaşmak için izlenmesi gereken adımlar: Kendini bilmek: Kendini bilmek, bilgeliktir ve erdemin öğrenilmesine yol açar. İyi ve kötüyü bilmek: Erdem, iyi ve kötünün ne olduğunu bilmeyi sağlar. Bilgeliği geliştirmek: Bilgelik, teorik ve pratik bilgiyi kapsar; bu, erdemin hem düşünsel hem de eylemsel olarak uygulanmasını gerektirir. İyi insanlarla etkileşim: İyi insanlarla bir arada olmak, erdemi pekiştirir. Sokrates'e göre, erdem sahibi bir kişi bile bile kötülüğe yönelmez; çünkü erdem, insanın iç huzurunu ve mutluluğunu sağlar.

Xenophon'un "Apology of Socrates to the Jury" (Sokrates'in Jüriye Savunması) adlı eseri, filozof Sokrates'in 399 BC'deki duruşmasında sunduğu yasal savunmayı anlatır. Eserde, Sokrates'in ölüm cezasına karşı tutumu ve "senilliğin başlamasından önce ölmenin, adaletsiz bir zulme boyun eğerek ölümden kaçınmaktan daha iyi olduğu" görüşü işlenir. Xenophon'un "Apology"si, Sokrates'in savunmasının yanı sıra, Delphi Kahini'nin Sokrates hakkında "daha özgür, daha adil ve daha akıl sahibi bir insan olmadığı" şeklindeki sözlerini de içerir. Xenophon'un "Apology"si, Sokrates'in savunmasını açıklayan birçok eserden biridir; bu eserlerin her biri, kamu figürü Sokrates'e karşı verilen suçlu kararının yazarların algı ve yorumlarıyla aktarır.