Ontoloji

Materyalizmin temel ilkeleri şunlardır: 1. Tanrı, ruh gibi kanıtlanmamış kavramlarla olayları ve olguları açıklamaktan kaçınmak. 2. Her türlü önermeyi gözlem ve deney ile kanıtlama ve doğrulama. 3. Her şeyin maddeden gelip, madde olarak devam etmesi. Materyalizm, idealizmin karşıtı olup, soyut ve metafizik olguların tamamını reddeder.

Felsefenin beş temel ilkesi, Georges Politzer'in "Felsefenin Temel İlkeleri" kitabında ele alınan diyalektik yöntem ilkeleridir: 1. Her şey birbirine bağlıdır. 2. Her şey durum değiştirir. 3. Nitel değişiklik. 4. Karşıtların savaşı. 5. Toplumun manevi yaşamı, maddi yaşamının yansımasıdır. Bu ilkeler, Marksist diyalektik ve felsefi materyalizmin temel taşlarını oluşturur.

Metafiziğin amaçları şunlardır: Gerçekliğin doğasını anlamak. Bilincin sırrına ulaşmak. Varoluşun anlamını bulmak. İnsanın kendini keşfetmesi ve geliştirmesi. Dünyayı daha iyi anlamak. İç huzuru yakalamak. Yaşamı zenginleştirmek.

Ontolojinin temel amacı, varlık dünyasının bütününü yöneten ilkeleri tespit etmek ve açıklayabilmektir. Ontoloji, varlık kavramını inceleyen ve onun hakkında sorular soran bir felsefi disiplin olarak tanımlanabilir. Ontolojinin temel sorularından bazıları şunlardır: Varlık nedir? Bir nesne ne zaman yok olur ya da ne zaman değişir? Varoluş nedir? Fiziksel nesneler nedir? Doğru nedir? Ontoloji, aynı zamanda yapay zeka, anlamsal web ve yazılım mühendisliği alanlarında da kullanılmaktadır.

Hayır, varlık ve ontoloji aynı şey değildir. Varlık, felsefenin temel kavramlarından biridir ve genel olarak var olan her şeyi ifade eder. Ontoloji, varlığın mahiyetini, kategorilerini ve temel özelliklerini araştırır.

Ontolojik analiz yöntemi, sanat eserlerini ön yapı ve arka yapı şeklinde iki temel tabakaya ayırarak inceleyen bir yaklaşımdır. Bu yöntemdeki tabakalar: Ön yapı: Eserin malzeme ve seslerden oluşan, bağımsız ve kendi başına var olan katmanıdır. Arka yapı: Anlam, nesne, karakter ve kader tabakalarını içerir; bağımsız bir varlık tarzı yoktur, özneye bağlıdır. Ontolojik analiz, özellikle şiir gibi edebi metinlerin derinlikli bir şekilde çözümlenmesinde kullanılır.

Ontolojiye göre varlık, temel sorunu varlık olan felsefi bir disiplin olup, varlığın mahiyetini ve temel kategorilerini araştırır. Varlığın bazı ontolojik tanımları: Varlık oluştur. Varlık ideadır. Varlık maddedir. Varlık hem idea hem de maddedir. Varlık fenomendir.

Ontolojik sorular, varlık, gerçeklik ve varoluşla ilgili derinlemesine düşünceleri içeren sorulardır. Bazı ontolojik sorular: Varlık nedir? Varoluş nedir? Varlığı gerçek ve edimsel yapan nedir? Bir fiziksel nesnenin var olduğu söylemini kanıtlamak mümkün müdür? Var oluş bir özellik midir? Bilgi kuramı nedir? Bir nesne ne zaman yok olur, ne zaman değişir? Fiziksel nesneler nelerdir? Bir nesnenin özellikleri veya ilişkileri nedir ve bunlar nesneyle nasıl ilişkilidir? Doğru nedir?

OBO projesi, farklı alanlarda çeşitli şekillerde çalışabilir: Teknik analizde OBO formasyonu: Omuz baş omuz (OBO) formasyonu, yükselen bir trendin son bulacağına ve bir düşüş hareketinin gerçekleşeceğine işaret eder. BIM@OBO yazılımı: Elektrik tesisat planlaması için BIM (Building Information Modelling) uyumlu bir planlama aracı olarak kullanılır. OBO kablo yönlendirme sistemleri: Endüstriyel kurulumlar ve inşaat projeleri için kablo destek sistemleri, bağlantı ve sabitleme sistemleri sağlar.

"Düşünüyorum, o halde varım" (cogito ergo sum) ifadesi, Kartezyen felsefe (Descartes felsefesi) ile ilişkilidir. Bu söz, Rene Descartes'ın kendi felsefesini özetleyen ve "Düşünüyorum, öyleyse varım" veya "Düşünüyorum, öyleyse varım" şeklinde de ifade edilen bir cümledir.

Yeni ontolojinin kurucusu Nicolai Hartmann'dır.

Yeni ontolojiye göre varlık, iki ana kategoriye ayrılır: 1. Reel varlık: Mekân ve zaman boyutları içinde yer alan, değişen varlık kategorisidir. 2. İdeal varlık: Zaman ve mekân boyutlarının dışında kalan, değişmeyen varlık kategorisidir. Ayrıca, Hartmann'ın varlık anlayışı dört boyutludur ve bu boyutlar, varlığın katmanları olarak bilinir: 1. Fiziksel, maddesel veya inorganik katman. 2. Organik katman. 3. Ruhsal katman. 4. Tinsel katman.

Varoluşçu felsefenin temel ilkeleri şunlardır: Özgürlük: Birey, kendi seçimlerini yapma özgürlüğüne sahiptir. Sorumluluk: Yapılan her seçim, bireyi sorumluluk altına alır. Kaygı: Bireyin özgürlüğü, varoluşsal kaygıları da beraberinde getirir. İçsel deneyim: Bireyin iç dünyası ve hisleri, varoluşsal sorgulamalarında merkezi bir rol oynar. Anlam arayışı: İnsan, yaşamına anlam katma çabası içindedir. İzolasyon: Birey genellikle kendi varoluşunun anlamını tek başına aramak zorundadır. Deneyim: Yaşanan her deneyim, bireyin varoluşunu şekillendirir.

Yeni ontolojide varlık, iki temel kategoriye ayrılır: ideal varlık ve real varlık. İdeal varlık, zaman ve mekân boyutlarının dışında kalan ve değişmeyen varlık kategorisidir. Real varlık, mekân ve zaman boyutları içinde yer alan, değişen varlık kategorisidir. Hartmann'a göre varlık, birbiri üstüne yükselen tabakalara ve bu tabakaların kategorilerine sahiptir. Yeni ontoloji, varlığı bilginin öncesine koyar ve bilgi teorisinin öncel bir ontolojiye dayanması gerektiğini öne sürer.

Yeni ontoloji, kurucusu ve temsilcisi Nicolai Hartmann olan, varlığı temel alan bir felsefe akımıdır. Temel ilkeleri: Varlığın çokluk içinde birlik olması. Varlığın katmanları ve varoluş biçimleri. Felsefi yöntemi: Betimleyici-fenomenolojik yöntem. Aporetik yöntem (olgu ve gerçekliklerin görünmeyen çelişkilerini irdeleme). Varlık anlayışı: Reel varlık (kişiler, olaylar, eylemler). İdeal varlık (değişime kapalı, tinsel varlıklar). Öz boyutu. Varoluş boyutu. Yeni ontoloji, 20. yüzyıl felsefesinde etkili olmuş, ancak yaygın bir kabul görmemiştir.

Düalizm ve materyalizm arasındaki temel fark, doğanın ve insanın işleyişine dair farklı bakış açılarına sahip olmalarıdır. Düalizm, evrenin iki temel türün varlığı üzerine kuruludur: madde ve zihin. Materyalizm, evrenin tüm varlıklarıyla birlikte fiziksel madde ve enerjiden oluştuğunu öne sürer.

Varlık felsefesinin temel soruları şunlardır: Varlık var mıdır?. Varlığın mahiyeti nedir?. Varlığın türleri nelerdir?. Evrende amaçlılık var mıdır?. İnsanın varlık amacı nedir?. Ayrıca, varlığın niceliği (monizm, düalizm, plüralizm) ve niteliği (oluş, madde, idea, fenomen) sorunları da varlık felsefesinin temel problemleri arasında yer alır.

Felsefi düşünce, genellikle soyut kavramlar kullanarak evrenin doğası, insanın rolü, gerçekliğin doğası, değerler, varoluş gibi temel sorularla ilgilenir. Bazı örnekler: Gerçek nedir ve gerçeklik algısı nasıl oluşur? Kader var mı, hayatımız daha büyük bir güç tarafından mı kontrol ediliyor? Hayatın anlamı nedir? Ölümden sonra hayat var mı? Bilgi mümkün müdür, doğru bilgiyi nasıl biliriz? Ahlaken doğru veya yanlış hareketler arasında bir fark var mıdır? Felsefi sorular, eleştirel ve mantıksal bir şekilde incelenir ve cevapları kesin değildir; bu sorular üzerinde düşünme süreci her zaman devam eder.

Materyalizm, her şeyin maddeden oluştuğunu ve bilinen bütün görüngülerin maddi etkileşimler sonucu meydana geldiğini öne süren felsefi bir görüştür. Materyalizmin temel ilkeleri: Olay ve olguları tanrı gibi kanıtlanmamış kavramlarla açıklamaktan kaçınmak gerekir. Bütün önermeler gözlem ve deney ile kanıtlanmalı ve doğrulanmalıdır. Her şey maddeden gelir ve madde olarak devam eder. Materyalizm, idealizm ve tinselciliğin karşıtı olup, monist varlıkbilim sınıfına aittir.

Heidegger'in varlık anlayışı şu şekilde özetlenebilir: Varlık, var olanların toplamı değildir. Varlık, zaman aracılığıyla mevcudiyet olarak belirlenir. Varlık, daima bir varolanın varlığı olarak düşünülür. Varlığın anlamı, aletheia (gizlenmemişlik, açıkta olmak) olarak düşünülür. Dasein, varlığın açığa çıktığı varlık tarzıdır. Heidegger'in varlık anlayışı, varlık tarihinin eleştirisi ve yeniden kavramsallaştırılması üzerine kuruludur.