DilBilimi

Ünlü daralmasına örnek cümleler: 1. Bekle-yor → bekliyor. 2. Başla-yor → başlıyor. 3. Gülme-yor → gülmüyor. 4. Susma-yor → susmuyor. 5. Anla-yor → anlıyor. 6. Hopla-yor → hopluyor. 7. Özle-yor → özlüyor. 8. Sakla-yor → saklıyor. 9. Çatla-yor → çatlıyor. 10. Gel-yor → geliyor (yanlış kullanım, doğru hali "geliyor").

Kubbe Altı Lugatı, Osmanlı Türkçesi üzerine yapılmış en kapsamlı ve etkili sözlüklerden biri olması nedeniyle önemlidir. Bu eserin öne çıkan bazı önemli yönleri şunlardır: 1. Dilin Standardizasyonu ve Korunması: Osmanlı döneminde dilin standart hale getirilmesi ve eski Osmanlı Türkçesi'nin korunması adına önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. 2. Geniş Kelime Hazinesi: Hem günlük dilde kullanılan hem de edebi ve resmi metinlerde geçen kelimeleri içermesi, dilin tüm zenginliklerini belgelemesi açısından değerlidir. 3. Kültürel ve Tarihî Kaynak: Dönemin sosyal yapısını, geleneklerini ve kültürel özelliklerini yansıtan terimlerin yer alması, kültürel ve tarihi araştırmalar için önemli bir referans kaynağıdır. 4. Modern Araştırmalardaki Yeri: Günümüz dil bilimcileri ve araştırmacılar için hala temel bir kaynak olarak kabul edilmekte, Osmanlı Türkçesi üzerine yapılan modern araştırmalarda sıkça başvurulmaktadır.

"Çeviri" kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Dil bilimi terimi olarak: Bir dilden başka bir dile aktarma, çevirme, tercüme anlamına gelir. 2. Edebiyat terimi olarak: Bir dilden başka bir dile çevrilmiş yazı veya kitap, tercüme anlamına gelir.

Hint-Avrupa dil ailesi altı ana kola ayrılır: 1. Hint-İran dilleri. 2. Slav dilleri. 3. Roman dilleri. 4. Yunan dili. 5. Kelt dilleri. 6. Cermen dilleri.

Filoloji bölümü, dillerin yapısını, tarihsel gelişimini ve birbirleriyle olan ilişkilerini inceleyen bir bilim dalı olduğu için nispeten zor bir bölüm olarak değerlendirilebilir. Bu bölümde öğrenciler, dilbilim, edebiyat ve tarih gibi konularda derinlemesine bilgi edinirler ve edebi eserleri ve yazılı metinleri analiz etmek gibi karmaşık görevler üstlenirler.

Luvi dili, Hint-Avrupa dil ailesi içinde yer alan Anadolu dil grubuna aittir.

Kamboçya'nın ana dili olan Khmerce, Avustralasya dil ailesine aittir ve Malay Yarımadası'ndan Güneydoğu Asya'ya kadar uzanan bir bölgede konuşulan diğer dillerle benzerlik gösterir.

Ural-Altay dilleri, iki ana gruba ayrılır: Ural dilleri ve Altay dilleri. Ural dilleri üç ana gruba ayrılır: 1. Fin-Ugor dilleri (Fince, Sami, Estonca vb.). 2. Samoyed dilleri (Kuzey Samoyedçe, Güney Samoyedçe). 3. Yukagir dilleri (Kuzey Yukagir, Güney Yukagir). Altay dilleri ise Türk, Moğol ve Tunguz dillerini içerir: 1. Türk dilleri (Türkçe, Azerice, Türkmence, Özbekçe, Uygurca vb.). 2. Moğol dilleri (Halha Moğolcası, Oyratça, Kalmukça vb.). 3. Tunguz dilleri (Evenki, Solon, Manegir vb.).

Tiwi dili, dil izolatı olarak kabul edilir ve herhangi bir dil ailesine bağlı değildir.

Ural-Altay dil ailesi, 19. yüzyılda önerilen ve Ural ve Altay dillerini bir arada toplayan hipotezdir. Ural kolu üç ana gruptan oluşur: 1. Fin-Ugor dilleri: Fince, Macarca gibi. 2. Samoyed dilleri: Kuzey ve Güney Samoyedçe. 3. Yukagir dilleri: Kuzey ve Güney Yukagir. Altay kolu ise Türk, Moğol ve Tunguz dillerini içerir ve günümüzde Japonca ile Korece de bu gruba dahil edilmektedir. Günümüzde dil bilimciler arasında Ural-Altay dil ailesinin gerçek olmadığı ve bu dillerin birbiriyle alakasının olmadığı konusunda fikir birliği vardır.

Dil bilimi okuyan kişiler, dilin yapısını, işleyişini ve gelişimini bilimsel yöntemlerle incelediklerinden, çeşitli alanlarda kariyer yapabilirler. Dil bilimi mezunlarının çalışabileceği bazı iş alanları: Akademik araştırma ve öğretim. Dil eğitimi. Tercüme ve çeviri. Dil teknolojileri ve yapay zeka. Dil ve konuşma terapisi. Sözlük ve ansiklopedi yayıncılığı. Reklam ve pazarlama. Medya ve yayıncılık.

Anlam biliminin temel kavramlarından bazıları şunlardır: Gösterge. Temel anlam (düz anlam). Yan anlam. Sözcük anlamı. Anlam ilişkileri. Dil sezgisi. Çok anlamlılık (polysemy).

"Ahengi bozan" ifadesi, "ahengi bozulmak" deyiminde geçmektedir ve bu deyim, dirliği, düzeni bozulmak anlamına gelir. "Ahengi bozan" olarak tanımlanabilecek durumlar arasında şunlar sayılabilir: Seslerin kulağı rahatsız edici durumda bulunması. İsim tamlamalarında zincirlenme. Fiilimsiler ve bağlaçlarda zincirlenme.

Sözcük bilimi (semantik), kelimelerin anlamlarını ve anlam değişimlerini inceleyen bir bilim dalıdır ve bu alanda çeşitli kuramlar bulunmaktadır. İşte bazı önemli kuramlar: 1. Yansıma-Taklit Kuramı: Dilin, doğanın seslerini taklit ederek ortaya çıktığını savunur. 2. Ünlem Kuramı: İnsanların duygusal tepkilerini ifade ederken kullandıkları ünlemlerin dilin temelini oluşturduğunu öne sürer. 3. İş Kuramı: İnsanların iş birliği yaparken oluşturdukları etkileşimlerin dilin doğuşuna katkıda bulunduğunu iddia eder. 4. Güneş Dil Kuramı: Dilin doğuşunu güneşin insanlar üzerindeki etkilerine bağlar ve tüm dillerin Sümer dilinden türediğini savunur. 5. Yapısalcı ve Neoyapısalcı Anlambilim: Anlamın, dil içindeki anlam yapılarıyla ilişkili olduğunu ve eşzamanlı olarak incelendiğini öne sürer.

"Çeviri" kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Dil bilimi terimi olarak: Bir dilden başka bir dile aktarma, çevirme, tercüme anlamına gelir. 2. Edebiyat terimi olarak: Bir dilden başka bir dile çevrilmiş yazı veya kitap, tercüme anlamına gelir.

Epigrafist, yazıtları, kitabeleri ve tarihi yapıtlardaki yazıları inceleyen yazıt bilimi (epigrafi) ile uğraşan kişidir. Epigrafistin görevleri şunlardır: Yazıtların incelenmesi: Taş, metal, tahta, mermer, seramik gibi sert maddeler üzerine yazılmış eski Yunan ve Latin dillerindeki yazıları analiz etmek. Eksiklerin tamamlanması: Kırık, eksik veya zedelenmiş yazıtları restore ederek metinleri orijinal durumuna yaklaştırmak. Tarihsel bilgilerin çıkarılması: Yazıtlar üzerinden ait oldukları dönem hakkında bilgi edinmek ve bu bilgileri tarih araştırmalarında kullanmak. Epigrafist, filoloji ve paleografi gibi bilimlerle de işbirliği yapar.

Filoloji, dili ve yazılı belgeleri dil ve tarih açısından inceleyen bilim dalı olarak tanımlanır.

"Çeviri" kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Dil bilimi terimi olarak: Bir dilden başka bir dile aktarma, çevirme, tercüme anlamına gelir. 2. Edebiyat terimi olarak: Bir dilden başka bir dile çevrilmiş yazı veya kitap, tercüme anlamına gelir.

Rosetta Projesi kapsamında farklı anlamlar taşıyan iki farklı proje bulunmaktadır: 1. Rosetta Planı: Belçika'da 1999 yılında yürürlüğe giren ve gençlerin iş bulmasını kolaylaştırmayı amaçlayan bir plandır. 2. Rosetta Projesi: Dil uzmanları ve ana dil konuşmacılarının küresel bir işbirliği ile yürütülen bir projedir. Ayrıca, Rosetta adı, ESA tarafından 2004 yılında fırlatılan ve 2014 yılında kuyruklu yıldız 67P/Churyumov–Gerasimenko'ya ulaşan uzay aracının da adıdır.

Büyük Türkçe ailesinin en büyük kolu, Ural-Altay dil ailesi içinde yer alan Altay koludur.