DilBilimi

Ünlü daralmasına örnek cümleler: Ağla-yor → ağlıyor. Anla-yor → anlıyor. Ara-yor → arıyor. Başla-yor → başlıyor. Bekle-yor → bekliyor. Dile-yor → diliyor. Düşle-yor → düşlüyor. Hopla-yor → hopluyor. İzle-yor → izliyor. Oyna-yor → oynuyor. Birden çok heceli ve a, e ünlüleri ile biten fiiller, ünlüyle başlayan ek aldıklarında bu fiillerdeki a, e ünlülerinde söyleyişte yaygın bir daralma (ı ve i’ye dönme) eğilimi görülür. Örnekler: başlayan, yaşayacak, atlayarak, saklayalı, atmayalım. gelmeyen, izlemeyecek, gitmeyerek, gizleyeli, besleyelim. "Demek" ve "yemek" fiillerinde, söyleyişteki i ünlüsü yazıya da geçirilir. Örnekler: diyen, diyerek, diyecek, diyelim, diye. yiyen, yiyerek, yiyecek, yiyelim, yiye, yiyince.

Kubbealtı Lugatı'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Kapsamlı içerik: 3644 sayfada 61.000 ana madde ve ara madde, 35.000 deyim içerir. Etimolojik zenginlik: Etimolojik bilgiler oldukça zengindir. Örnekler: Kelime ve deyimler için Türk edebiyatının çeşitli metinlerinden seçilen örnekler sunar. Osmanlı Türkçesi: Osmanlı Türkçesi’nin kelime hazinesini kapsamlı bir şekilde sunar ve bu dilin standartlaştırılmasına ve korunmasına katkı sağlar. Kültürel değer: Dönemin sosyal yapısını, geleneklerini ve kültürel özelliklerini yansıtan terimler içerir. Güncellik: 2024 yılında Prof. Dr. Hayati Develi ve ekibi tarafından yenilenen sürümüne 4.000'den fazla yeni kelime eklenmiştir.

"Eçvri" kelimesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "çeviri" kelimesinin bazı anlamları şunlardır: bir dildeki metnin başka bir dile aktarılması işlemi; bu süreç sonucunda elde edilen ürün; "tercüme" sözcüğü ile eş anlamlı bir Türkçe kelime. Çeviri için aşağıdaki çevrimiçi hizmetler kullanılabilir: Google Çeviri; Tureng; Cambridge Dictionary; Microsoft Translator.

Hint-Avrupa dil ailesi, altı ana kola ayrılır: 1. Hint-İran dilleri. 2. Slav dilleri. 3. Roman dilleri. 4. Cermen dilleri. 5. Yunan dili. 6. Kelt dilleri. Bu kollardan bazıları da kendi içinde alt gruplara bölünür.

Filoloji bölümü, özellikle dil analizi, çeviri, edebi çalışmalar ve kültür araştırmaları gibi alanlar içerdiği için zor bir bölüm olarak değerlendirilebilir. Filoloji eğitimi alan kişiler, dilbilgisi, fonetik, morfoloji ve sentaks gibi yapıları öğrenmekle birlikte, tarihsel dönemlere göre metin çözümlemeleri yapmak ve akademik yazma ile eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek zorundadır. Ancak, filoloji eğitimi alan kişiler için kariyer fırsatları oldukça çeşitlidir ve bu alanda uzmanlaşan kişiler genellikle dil ve kültürle ilgili çeşitli işlerde çalışabilirler.

Luvi dili, Hint-Avrupa dil ailesine aittir. Aynı zamanda, Eski Anadolu Dilleri kapsamında değerlendirilen Luvi dili, Hititçe, Palaca ve Lidyaca ile birlikte M.Ö. I. binyıl gibi erken bir tarihte bu dil ailesini oluşturmuştur.

Kamboçya'nın ana dili olan Khmerce, Avustralasya dil ailesine aittir ve Malay Yarımadası'ndan Güneydoğu Asya'ya kadar uzanan bir bölgede konuşulan diğer dillerle benzerlik gösterir. Ancak, Kampocyaca hakkında spesifik bir benzerlik bilgisi bulunmamaktadır. Daha fazla bilgi için Kamboçya'nın dilbilimsel özellikleri veya komşu ülkelerle olan dil benzerlikleri hakkında kaynaklara başvurulması önerilir.

Ural-Altay dil ailesi, 19. yüzyılda yaygın olan ancak günümüzde kabul görmeyen bir hipoteze göre iki ana kola ayrılır: 1. Ural Kolu: Fin-Ugor, Samoyed ve Yukagir dillerini içerir. 2. Altay Kolu: Türk, Moğol, Tunguz, Korece ve Japonca dillerini kapsar. Günümüzde dilbilimciler, Ural ve Altay dillerinin birbiriyle akraba olmadığını ve bu dil ailesinin gerçek olmadığını kabul etmektedir.

Tiwi dili, Avustralya dil ailesine aittir. Uzun süre dil izolatı olarak kabul edilse de, son araştırmalar Tiwi dilinin Gunwinyguan dil ailesi altında yer alabileceğini göstermektedir.

Ural-Altay dil ailesi, 19. yüzyılda yaygın olan ve Ural ile Altay dillerini bir arada değerlendiren hipotezdir. Ural dilleri ve Altay dilleri olarak iki ana gruba ayrılır: Ural dilleri: Fin-Ugor dilleri (Fince, Macarca), Samoyed dilleri ve Yukagir dilleri. Altay dilleri: Türk dilleri (Türkçe, Kırgızca), Moğol dilleri (Moğolca), Tunguz dilleri (Mançu-Tunguz) ve son zamanlarda Japonca ile Korece de bu kola dahil edilmiştir.

Dilbilim bölümü mezunları, dilin yapısını, işleyişini ve kullanımını inceleyen bilim dalı olan dilbilim alanında çeşitli pozisyonlarda çalışabilirler. İşte bazı iş olanakları: Üniversitelerde araştırmacı veya öğretim görevlisi olarak akademik kariyer yapma. Çeviri ve dil eğitimi alanlarında çalışma. Dil öğrenim materyalleri geliştirme. Doğal dil işleme ve yapay zeka projelerinde görev alma. Kültürel araştırmalar yaparak antropoloji veya sosyoloji projelerine katkı sağlama. Konuşma terapisti olarak sağlık sektöründe çalışma. Editör, yazar veya sözlük yazarı olarak medya ve yayıncılık sektöründe yer alma. Yabancı dil öğretmeni olarak kamu sektöründe (örneğin, İngilizce öğretmenliği) çalışma. Dilbilim mezunlarının iş imkanları, özel sektörde teknoloji, reklamcılık ve medya alanlarında; kamu sektöründe ise eğitim ve araştırma kurumlarında bulunmaktadır.

Anlam biliminin temel kavramlarından bazıları şunlardır: Gösterge. Temel anlam (düz anlam). Yan anlam. Sözcük anlamı. Anlam ilişkileri. Dil sezgisi. Çok anlamlılık (polysemy).

"Ahengi bozan" ifadesi, "ahengi bozulmak" deyiminde geçmektedir ve bu deyim, dirliği, düzeni bozulmak anlamına gelir. "Ahengi bozan" olarak tanımlanabilecek durumlar arasında şunlar sayılabilir: Seslerin kulağı rahatsız edici durumda bulunması. İsim tamlamalarında zincirlenme. Fiilimsiler ve bağlaçlarda zincirlenme.

Sözcük bilimi kuramları şu konuları ele alır: Sözlüğün kuruluşunu, yapısını ve hacminin araştırılması. Sözlüğün içeriğinin ve türlerinin araştırılması. Element ve parametrelerin araştırılması. Sözlük bilimsel yapının temeli ve bilgisayar destekli ortamda kullanımının araştırılması. Alışılmış sözlük malzemesinin araştırılması. Sözlük çalışmalarının planlanması ve organize edilmesi araştırılması. Sözlükbilim kuram, yöntem, ilke ve kurallarının oluşturulması ve şekillendirilme çalışmaları. Sözcükbilim veya leksikoloji, sözcüğün biçimbilimin ilgilenmediği tüm görünüşlerini inceleyen bir söz varlığı çalışmasıdır.

"Çeviri", bir dildeki bir metnin başka bir dile aktarılması işlemini ve bu süreç sonucunda elde edilen ürünü anlatmak amacıyla kullanılır. "Çeviri" sözcüğü, Arapça kökenli bir Türkçe kelime olan "tercüme" sözcüğü ile eş anlamlıdır. Çeviri yapan kişi anlamında "çevirmen" sözcüğü kullanılır.

Epigrafist (yazıt bilimci), taş, metal, mermer, tahta, seramik gibi kalıcı ve sert maddeler üzerine eski Yunan ve Latin dilleriyle yazılmış yazıtları inceleyen kişidir. Epigrafistin görevleri: Eksik veya kırık yazıtları tamamlamak. Yazıtları tercüme etmek. Yazıtların tarihlemesini yapmak. Yazıtların koşullarını saptamak. Epigrafist, tarihi kitabe ve yazıtları inceleyerek yazılma amaçlarını ve dönemin şartlarını tespit eder.

Filoloji, kısaca "dillerin yapısını, tarihsel gelişimini ve birbirleri ile ilişkilerini inceleyen bilim dalı" olarak tanımlanabilir. Filoloji, bir dili o dile ait eski metinlerden yola çıkarak tüm yönleri ile inceler.

"Çwvir" kelimesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "çeviri" veya "tercüme" kelimeleri, bir dildeki metnin başka bir dile aktarılması işlemini ve bu süreç sonucunda elde edilen ürünü ifade eder. Çeviri için kullanılabilecek bazı platformlar şunlardır: Google Çeviri; Tureng; Cambridge Dictionary; Microsoft Translator.

Rosetta Projesi, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından 2 Mart 2004 tarihinde uzaya gönderilen Rosetta uzay aracının, 67P/Churyumov–Gerasimenko kuyrukluyıldızını incelemesi için gerçekleştirilen bir projedir. Projenin temel amaçları: Kuyrukluyıldızları yakından tanımak. Güneş Sistemi'nin oluşumu hakkında bilgi edinmek. RNA ve DNA'nın yapıtaşı olan nükleik asitler ile proteinlerin yapıtaşı olan amino asitlerin kaynağının geçmişte Dünya'ya çarpmış bir kuyrukluyıldız olup olmadığını test etmek. Rosetta, 17 ay boyunca 67/P kuyrukluyıldızının yörüngesinde dönerek en detaylı kuyrukluyıldız çalışmalarından birini gerçekleştirmiştir. Projenin toplam maliyeti yaklaşık 1,6 milyar avro olmuştur.

Büyük Türkçe ailesinin en büyük kolu, Oğuz grubudur. Oğuz grubu, Türkiye Türkçesi, Azerice, Türkmence ve Gagavuzca dillerini içerir.