Ahlak

Baba parası, yani başlık parası, hukuka ve ahlaka aykırı olduğu gerekçesiyle yasaklanmıştır. Türk Borçlar Kanunu'nun 81. maddesine göre, hukuka veya ahlaka aykırı bir sonucu elde etmek için verilen şey geri istenemez ve bu nedenle başlık parası adı altında yapılan ödemeler talep edilemez.

Fedakarlığın önemi şu şekillerde ortaya çıkar: 1. Toplumsal Bağların Güçlenmesi: Fedakarlık, aile, arkadaşlık ve iş ilişkileri gibi alanlarda dayanışmayı ve yardımlaşmayı artırarak toplumsal bağları kuvvetlendirir. 2. Güven ve Sevgi Bağlarının Artması: Bireyler arasında güven ve sevgi köprüleri oluşturur, karşılıklı anlayışı ve desteği teşvik eder. 3. Kişisel Tatmin ve Mutluluk: Fedakarlık yapmak, beyinde zevk merkezlerini harekete geçirerek mutluluk duygularını tetikler. 4. Etik ve Ahlaki Değerlerin Pekişmesi: Fedakarlık, erdemli bir davranış olarak kabul edilir ve bireyin karakterini olumlu yönde etkiler. Ancak, fedakarlığın dengeli bir şekilde yapılması önemlidir; aşırı fedakarlık sağlık sorunlarına ve tükenmişliğe yol açabilir.

Elite dizisi, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından "milli ve manevi değerler", "ahlak" ve "Türk aile yapısı" gibi gerekçelerle yasaklandı. Dizide ayrıca "eşcinsel ilişkiler" de ceza gerekçesi olarak gösterilmiştir.

İtiraf etmek, çeşitli açılardan önemli olabilir: 1. İlişkilerde Güvenin Yeniden İnşası: Aldatılan eşe itirafta bulunmak, ilişkide güveni yeniden kurma fırsatı sağlar ve açık iletişimi teşvik eder. 2. Psikolojik Rahatlama: Sırları paylaşmak, tükenmişlik, sosyal tecrit ve sağlığın zayıflaması gibi olumsuz duyguları azaltabilir. 3. Samimiyetin Artması: İtiraf, ilişkideki duygusal bağı güçlendirir ve samimiyeti artırır. 4. Yasal ve Ahlaki Sorumluluk: Hukukta, bazı durumlarda itiraf, cezai sorumluluğa yol açabilecek yanlışların kabul edilmesi anlamına gelir. Ancak, itirafın her zaman olumlu sonuçları olmayabilir; yanlış kişiye veya yanlış zamanda yapılan itiraf, daha fazla zarara yol açabilir.

“Monte Cristo Kontu” romanı, Alexandre Dumas tarafından yazılmış ve Edmond Dantès’in ihanet, intikam ve adalet arayışını konu almaktadır. Hikaye özeti: 1. Genç denizci Edmond Dantès, bir iftira sonucu suçsuz yere hapse atılır ve 14 yıl boyunca Château d'If zindanında kalır. 2. Zindanda kaldığı süre boyunca bilgelik kazanır ve intikam yemini eder. 3. Hapisten kaçtıktan sonra kendisine büyük bir servet miras kalır ve Monte Cristo Kontu adıyla geri döner. 4. Yeni kimliğiyle, kendisine ihanet edenlerden adaletini almaya başlar. 5. Ancak intikam yolculuğu sırasında, affetmenin ve sevginin gücünü yeniden keşfeder. Roman, güç, sevgi, sadakat ve ahlak gibi temaları da işlemektedir.

Evet, "riya" ve "gösteriş" aynı şeyi ifade eder: iş, söz ve davranışlarda gösterişe yer verme, bir iyiliği veya salih bir ameli Allah'ın rızasını kazanmak niyetiyle değil, insanların beğenisi için yapma.

Takvalı insan, Allah'a itaat ederek azabından sakınan ve O'ndan korkan bir mümindir. Böyle bir insanın davranışları şu şekilde özetlenebilir: 1. İyilik ve ibadet: Devamlı iyilik yapar, ibadetlerini yerine getirir ve sabırlı olur. 2. İnsan haklarına saygı: İnsan haklarına dikkat eder ve kul hakkıyla Allah'ın huzuruna çıkmaktan kaçınır. 3. Suspheli şeylerden kaçınma: Haramların yanı sıra mekruhlardan da sakınır. 4. Cömertlik: Varlıklı olduğu zamanlarda da yokluk içinde bulunduğu zamanlarda da Allah için harcamalarda bulunur. 5. Günahlardan tevbe: Günahlarından dolayı tevbe eder ve af diler. 6. Doğru ve dürüst olma: Söz ve davranışlarında uygunluğu gözetir, her türlü kötülükten kaçınır.

Tevazu, ağırbaşlılık anlamına gelir ve kişinin kendisini başkalarından üstün görmeyerek, alçakgönüllü ve mütevazı bir tavır sergilemesidir. Tevazu örnekleri: 1. Liderlik: Tevazu sahibi liderler, çalışanlarına değer verir, fikirlere açık olurlar ve başarıyı paylaşma kültürünü benimserler. 2. Eğitim: Öğrenciler arasında rekabet yerine işbirliğini teşvik eder ve bilgiye açık olma anlayışını destekler. 3. Sağlık sektörü: Hastalara empatiyle yaklaşır, onların duygusal ihtiyaçlarını anlar ve etkili iletişim kurar. 4. Günlük yaşam: Kendi hatalarını kabul eder, başkalarının hatalarına karşı daha hoşgörülü olur ve öz eleştiri yapabilme becerisine sahiptir. 5. Dini boyut: İslam'da tevazu, Allah'ın sevgisini kazandıran bir özellik olarak görülür ve Kur'an'da bu erdemin önemi vurgulanır.

Ahde vefakâr olmak önemlidir çünkü: 1. İnsan ilişkilerinin temelini oluşturur: Vefakârlık, dostlukların devamını sağlar ve sosyal dayanışmayı güçlendirir. 2. Güven ve itimadı sağlar: Verilen sözü tutmak, karşı tarafın güvenini kazandırır ve sürdürülebilir ilişkiler kurar. 3. Ahlaki bir sorumluluktur: İslam ahlakının en önemli ilkelerinden biridir ve verilen sözlerin yerine getirilmesi, iman etmenin bir gereği olarak kabul edilir. 4. Toplumsal huzuru artırır: Vefasızlık, toplumda huzursuzluk ve çözülmeye yol açarken, vefa cemiyete huzur ve güven duygularının sağlanmasına yardımcı olur.

Atabetü’l-Hakayık, Edip Ahmet Yükneki tarafından 12. yüzyılda yazılmış, ahlaklı insan olmanın yollarını ve ahlak ilkelerini anlatan bir eserdir. Eserde işlenen konular şunlardır: - Din ve ahlak: Eserin ana teması din ve ahlaktır. - Bilginin faydası ve bilgisizliğin zararı: Bilginin önemi ve bilgisizliğin olumsuz sonuçları ele alınır. - İnsanın diline sahip olması: İnsanın dilini doğru kullanması ve kötü sözlerden kaçınması öğütlenir. - Cömertlik ve hasislik: Cömertliğin erdemi ve hasisliğin yerilmesi vurgulanır. - Dünyanın geçiciliği: Dünyanın dönek ve geçici olduğu, ahrete hazırlanmak gerektiği anlatılır. Eser, ayet ve hadislere dayanarak İslamî düşünce ve görüşlere yol gösterici olmuştur.

Gelin, kayınpederine bakmak zorunda değildir, çünkü bu konuda onu doğrudan yükümlü kılan bir ayet veya hadis bulunmamaktadır. Ancak, kayınpederin bakıma muhtaç olması durumunda, gelinin ona yardımcı olması ahlaki bir görevdir.

Yaşlılara saygı göstermeliyiz çünkü onlar toplumun en değerli bireylerinden olup, birçok açıdan önemli işlevler üstlenirler. İşte bazı nedenler: 1. Tecrübe ve Bilgelik: Yaşlılar, geçmişte edindikleri tecrübeler ve bilgelikleriyle genç nesillere yol gösterirler. 2. Kültürel Miras: Kültürel mirasımızı geleceğe taşımada büyük rol oynarlar. 3. Aile İçi Saygı: Aile içinde sevgi ve saygının temel taşıdırlar. 4. Toplumsal Denge: Yaşlıların sosyal hayata katılımı, toplumsal dengeyi ve dayanışmayı güçlendirir. 5. Ahlaki Görev: İslam dinine göre, büyüklere ve yaşlılara saygı göstermek gençlerin ahlaki görevidir.

Sokrates, inandığı değerler adına savunmasını gerçekleştiren bir filozoftur. Temel savunduğu fikirler şunlardır: 1. Bilgelik ve Kendini Tanıma: Sokrates, gerçek bilgeliğin hiçbir şey bilmediğini bilmek olduğunu savunur. 2. Erdem ve Ahlak: Sokrates'e göre, erdem bilgidir ve insanın gerçek amacı, akli bir biçimde düzenlenmiş bir hayat sürmektir. 3. Gençlerin Eğitimi: Sokrates, gençlerin ahlakını bozduğu iddiasıyla suçlanmış, ancak bu iddiaları reddetmiştir. 4. Yasalara İtaat: Sokrates, Atina yasalarına sadık kalmış ve bu yasalara göre ölmeyi, sürgün edilmeyi tercih etmiştir.

Haysiyetli insan, onurlu ve saygın olan, ahlaki değerlerine ve dürüstlüğüne önem veren kişiye denir.

Vicdan, kişinin doğru ile yanlışı ayırt etmesini sağlayan içsel bir rehberdir. Vicdanın önemi: 1. Bireysel Huzur: Vicdan, bireyin iç huzurunu sağlayarak, yaptığı eylemlerden dolayı suçluluk veya pişmanlık hissetmesini engeller. 2. Etik ve Ahlaki Yaşam: Daha etik ve ahlaki bir yaşam sürmeyi mümkün kılar. 3. Toplumsal Adalet: Toplumsal adaletin sağlanmasına katkıda bulunur ve insan hakları ihlallerine karşı bir savunucu olur. 4. Karar Verme Süreci: Karar verme sürecinde doğru seçimleri yapmaya rehberlik eder.

Yunus Emre şiirlerinde ahlak, hikmet, din, aşk gibi konuları işlemiştir. Ayrıca, şiirlerinde ilahi adalet, insan sevgisi, doğum, ölüm ve benzeri konular da yer almaktadır. Yunus Emre'nin şiirlerinin temelinde tasavvuf görüşü yer alır ve bu çerçevede bir yere oturtulur.

Toplumsal normlar, toplumun düzenini ve işleyişini sağlamak için bireylerin uyması gereken kural ve değerlerdir. İki ana kategoriye ayrılırlar: 1. Yazılı Normlar: Resmi olarak kabul edilen ve yasal düzenlemelerle desteklenen normlardır. 2. Yazısız Normlar (Geleneksel Normlar): Yazılı belgelere dayanmayan ve nesilden nesile aktarılan normlardır. Diğer toplumsal norm türleri ise şunlardır: Ahlaki Normlar: Doğru ve dürüst olmak, yardımseverlik gibi toplumun genel kabul ettiği değerlerdir. Görgü ve Nezaket Kuralları: Toplum içinde saygılı bir biçimde yaşamak için gerekli olan davranış normlarıdır. Dinî Kurallar: Bir dinin inanç sistemine bağlı olarak bireyin ibadetlerini ve ahlaki değerlerini şekillendiren kurallardır.

Riya, Arapça kökenli bir kelime olup, "göründüğü gibi olmama, ikiyüzlülük" anlamına gelir. Riya örnekleri: 1. İbadetlerin gösteriş için yapılması: Mal, mevki, saygı, şöhret kazanmak için yapılan ibadetler riya kabul edilir. 2. Gıybetin ardından helalleşmemek: Gıybet eden (birinin aleyhinde konuşan) kimsenin, gıybet ettiği kimseyle "pişmanlık duymadan" helalleşmesi riya olarak değerlendirilir. 3. Toplumda saygınlık kazanmak için dindarlık süsü vermek: Ahiret endişesi taşıdığını göstermek için yüzüne kederli bir görüntü vermek, oruçlu olduğu bilinsin diye sesi kısılmış bir hal takınmak gibi davranışlar riya örneklerindendir.

Bir insan fedakar davranabilir çünkü bu davranışın arkasında çeşitli psikolojik güdüler yatar: 1. Merhametli Empati: Başkalarının acılarına karşı hassasiyet ve empati, fedakarlığı teşvik eder. 2. İyi Hissetme: Fedakarlık, beyindeki zevk merkezlerini harekete geçirerek mutluluk duygularını tetikler. 3. Genetik İçgüdüler: İnsanların genetik olarak akraba oldukları başkalarına yardım etme eğilimi doğuştan gelebilir. 4. Kültürel Normlar: Fedakarlık, çevreden, yetiştirilme tarzından ve kültürel normlardan öğrenilebilir. 5. Bencillik ve Suçluluk Duygusundan Kaçınma: Fedakarlık yaparak iyi ve ahlaklı olduğunu düşünme isteği.

Fyodor Dostoyevski, eserlerinde insanın karmaşık duygusal ve ahlaki dünyasını anlamamıza yardımcı olur. İnsana anlatmak istedikleri arasında şunlar da yer alır: İnsanın suç ve ceza arasındaki ilişkisi ve vicdanın rolü. Toplumun marjinal kesimlerine odaklanma. Din ve inanç konuları. Varoluşsal temalar.