Erdem

Platon'a göre erdemli vatandaş, erdemli bir birey olarak tanımlanır ve bu, bilgelik, cesaret ve ölçülülük gibi erdemleri bünyesinde barındıran kişidir. Bilgelik, yöneticiler sınıfında bulunur ve devletin yönetiminde önemli bir rol oynar. Cesaret, bekçi sınıfında, yani askerlerde bulunur ve toplumun güvenliğini sağlar. Ölçülülük ise işçi sınıfında, yani çiftçiler ve zanaatkarlarda bulunur ve üretimde bulunarak devletin maddi ihtiyaçlarını karşılar. Platon'a göre, erdemli bir vatandaş, sadece bireysel olarak değil, kamusal olarak da değerlidir ve toplumda istikrara ve başarıya ulaşmak için bireysel ahlak ön koşuldur.

"İfet" kelimesinin amacı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, "iffet" kavramının bazı amaçları şunlardır: Kötü iş ve sözden uzaklaşma. Şehvet duygusunu dinî emirlerin çerçevesinde muhafaza etme. Namuslu, şerefli ve ahlaklı olma. Toplumun emniyet mekanizmasını sağlama ve ailenin direğini oluşturma. Hakka saygı, emre itaat ve ahde vefa göstergesi olma. İffet, İslam ahlakına göre yaşamayı ve ahlaki kirlenmeden uzak durmayı ifade eder.

Erdem ve güç arasındaki ilişki şu şekilde açıklanabilir: Erdem, gücün bir türüdür. Erdem, gücün nesnel bir özelliği değildir. Erdem ve güç, karakter güçlerinin bir parçasıdır. Erdem, eğitim ve pratikle kazanılan bir karakter niteliğidir. Nietzsche, geleneksel erdem anlayışlarını eleştirerek bireysel güç istenci, yaratıcılık ve kendini aşma gibi değerleri yüceltmiştir.

Erdem epistemolojisi, bilgi edinme sürecinde kişinin entelektüel erdemlerini merkeze alan bir yaklaşımdır. Temel özellikleri: Kişi odaklılık: Bilgi, kişinin yetenekleri, kapasitesi ve temel güçlerine bağlıdır. Entelektüel erdemler: Bunlar, doğruluğu tespit ve tasdik etme hususunda kişiyi iyi yapan eğilimlerdir. Temelcilik ve bağdaşımcılığa eleştiri: Bu yaklaşım, temelcilik ve bağdaşımcılığın eksikliklerini gidermeyi amaçlar. Normatif bir disiplin olarak epistemoloji: Epistemolojinin normatif bir disiplin olduğunu savunur. Temsilcileri: Ernest Sosa; Linda Zagzebski; John Greco.

Erdemli bir hayat yaşamak, ahlaklı olmak, doğruluk, yardımseverlik gibi erdemlere sahip olmak ve bu erdemleri günlük hayatta uygulamak anlamına gelir. Erdemli bir hayatın bazı özellikleri: Adalet ve dürüstlük: Her zaman adaletten yana olmak ve doğruluktan şaşmamak. Yardımseverlik: İhtiyaç sahiplerine yardımda bulunmak, canlılara zarar vermemek. Öz denetim: Hırs ve öfkeye yenik düşmemek, kötü davranışlardan kaçınmak. Paylaşım: Kazancın fazlasını ihtiyaç sahipleri ile paylaşmak. Toplumsal sorumluluk: Küçük çıkar hesaplarına ve kötülüklere takılmadan, onurlu bir şekilde yaşamak. Erdemli bir hayat, hem bireysel mutluluğu hem de toplumsal istikrarı destekler.

Sokrates'e göre bilgi, felsefi olmalı ve erdem zemininde insana hizmet etmelidir. Sokrates'in bilgi anlayışından bazı noktalar: Doğuştan gelen bilgiler: Bilgi, insanda doğuştan vardır ve ortaya çıkarılması gerekir. Hatırlama: Bilgi, bir anımsama becerisidir. Evrensellik: Doğru olan bir şey, herkes için doğru olmalıdır; adalet, güzellik, iyilik gibi kavramlar kişisel tercihlere göre değişmez, evrensel gerçeklerdir. Sorgulama: Bilgi, sorgulama ve eleştiriden sonra ortaya çıkar. Öz bilgi: Bilgi, insanın kendi içine dönerek ulaştığı öz bilgidir. Sokrates'in ünlü sözü "Tek bildiğim, hiçbir şey bilmediğimdir" (scio me nihil scire), gerçeğe giden yolda ilk adımın bilgisizliği kabul etmek olduğunu ifade eder.

Farabi'ye göre erdemli şehir, "El Medinetü’l Fazıla" (Fazilet Şehri veya Erdemli Şehir) olarak adlandırılır ve şu özelliklere sahiptir: Yönetici: Erdemli şehrin yöneticisi, politik güce ve felsefi bilgeliğe sahip bir liderdir. Toplum: Bu şehirde toplum üyeleri birbirine yardım eder. Amaç: Mutluluğa ulaşmak için kurulan her şehir erdemli şehirdir. Karşıtları: Farabi, erdemli olmayan şehirleri cahil, fasık, değişebilen ve sapkın olarak sınıflandırır.

Çaba gösterme felsefesi, doğru bilgiye ulaşma ve bilgeliği elde etme çabası olarak tanımlanabilir. Bu felsefe, insanın kendisini, yaşamını, toplumu ve evreni anlama, açıklama ve yorumlama çabasını içerir. Ayrıca, Budizm'de de çaba gösterme kavramı önemlidir.

Stoacılara göre mutluluk ve cinsellik arasındaki ilişki şu şekilde özetlenebilir: Dışsal şeylerin değeri: Stoacılar, sağlık, zenginlik ve zevk gibi dışsal şeylerin kendi başlarına iyi veya kötü olmadıklarını, ancak "erdemin üzerinde hareket edeceği malzeme" olarak değer taşıdıklarını öğretirler. Erdemin önemi: Onlara göre, mutluluk için tek iyi olan erdemdir ve bir bilge, talihsizliklere karşı duygusal olarak dirençli olur. Cinsellik görüşü: Erken dönem Stoacılar, cinselliği erdemi geliştirmek için bir araç olarak görmüşlerdir; ancak daha sonraki Stoacılar, cinselliği tutkuyla eşitlemiş ve öz denetimi korumak için sınırlandırılması gerektiğini savunmuşlardır. Dolayısıyla, Stoacı felsefede mutluluk, dışsal unsurlara değil, bireyin kendi kontrolü altındaki şeylere odaklanarak ve erdemi uygulayarak elde edilir.

Kinikler, aşağıdaki düşünceleri savunur: Erdem ve kendi kendine yetebilme: Mutluluk, ancak erdemle ve dünyevi hazları yadsıyarak elde edilebilir. Doğal ve sade yaşam: İnsan, doğa ile uyumlu bir şekilde, sade bir yaşam sürmelidir. Toplumsallığın reddi: Toplumsallık, büyük ölçüde gereksiz ve yozlaştırıcı nitelikler arz eder. Akıl ve özgürlük: Akıl, en yüksek erdemdir ve erdemli insan, özgürdür. Dünya yurttaşlığı: İnsan, evrensel bir dünya devletinin (kosmopolis) yurttaşıdır. Reddedilen değerler: Kinikler, insan eliyle oluşmuş, doğal olmayan bütün kurumları, gelenekleri ve değerleri reddederler. Din eleştirisi: Yunan dinini ve pantheonunu reddederler. Kinikler, bu düşüncelerini kendi yaşantılarıyla göstermeye çalışmışlardır.

Erdemlikten başka zenginlik olarak şunlar sayılabilir: Gönül zenginliği. İlim ve olgunluk. Kanaat. Manevi zenginlik. Ayrıca, her bir güç ve zenginliğin beraberinde bir sorumluluk getirdiği ve bu sorumlulukları doğru bir şekilde yerine getirmek gerektiği unutulmamalıdır.

Aristoteles'in Nikomakhos'a Etik adlı eseri, iyi bir yaşamın nasıl mümkün olabileceğini araştırır. Eserde ele alınan bazı konular şunlardır: Mutluluk. Erdem. Akıl. Toplumsal yaşam. Eğitim. Nikomakhos'a Etik, aynı zamanda siyasetle dolaylı yoldan ilgilenen ve politika için bir ön hazırlık aşaması oluşturan bir eser olarak da kabul edilir.

Aristoteles'in altın orta ilkesi, aşırılık ve yetersizlik arasında bir denge kurmayı ifade eder. Altın orta ilkesinin bazı özellikleri: Erdemler iki uç nokta arasında yer alır. Doğru kararlar almak için öğrenme süreci önemlidir. Toplumda da denge sağlanmalıdır. Aristoteles, altın orta ilkesini "Nikomakhos'a Etik" adlı eserinde detaylı bir şekilde ele almıştır.

Aristoteles'in ahlak anlayışı, "mutluluk ahlakı" olarak bilinir. Aristoteles'in ahlak anlayışında iki tür erdem vardır: 1. Karakter erdemleri: Alışkanlık yoluyla edinilen erdemlerdir. 2. Düşünce erdemleri: Eğitimle kazanılan erdemlerdir. Erdem, iki aşırı uç arasındaki orta noktayı bulmaktır.

Hrisippos'un mutluluk anlayışı şu şekilde özetlenebilir: Yaşamın amacı: Hrisippos, yaşamdaki tek amacın mutluluk olduğunu savunur. Doğaya uygun yaşam: Mutluluk, doğanın kendi koyduğu kurallara uyarak elde edilebilir. Kişisel tepki: Dışsal nedenler farklı yönlerde harekete geçirici olsa da, kişinin mutluluğu kendi doğasına bağlıdır. Erdem ve özgürlük: Etik, evrenin doğasını anlamaya bağlıdır ve mutluluk, asi tutkuları ortadan kaldırarak elde edilen bir ruh huzuru ile ilişkilidir. Kayıtsızlıklar: Ahlaki açıdan kayıtsız olan şeyler arasında sağlık, zenginlik ve şeref bulunur; bilge kişi, bu tür şeylere ihtiyaç duymadan mutlu olabilir.

Aristoteles'in "Mükemmellik bir eylem değil, bir alışkanlıktır" sözüyle erdemli bir karakterin ancak tutarlı ve sürekli eylemlerle geliştirilebileceği anlatılmak istenir. Ona göre, bir şeyi mükemmel yapan, onu sürekli tekrarlamaktır. Ancak, bu sözün Aristoteles'e ait olduğu iddiası doğru değildir.

Türkiye'de Erdem ismini taşıyan yaklaşık 68.267 kişi bulunmaktadır. Bu sayı, farklı kaynaklara göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, 2018 yılı verilerine göre bu sayı 67.066 olarak belirtilmiştir. İllere göre dağılım şu şekildedir: - İstanbul: 16.186 - Ankara: 4.924 - İzmir: 4.110 Bu bilgiler, resmi devlet kuruluşu verilerine dayanmaktadır ve zaman içinde değişiklik gösterebilir.

Jean Valjean, Victor Hugo'nun "Sefiller" romanında merhametin dönüştürücü gücünü ve adalet sisteminin katılığını temsil eder. Valjean, bir somun ekmek çaldığı için 19 yıl kürek cezasına çarptırılan eski bir mahkumdur. Ancak, Müfettiş Javert gibi karakterler, yasayı mutlak bir ahlak olarak gören ve esneklik göstermeyen bir adalet anlayışını simgeler. Valjean'ın hikayesi, suçun genellikle toplumsal koşullardan kaynaklandığını ve cezalandırmanın rehabilitasyondan çok bireyi daha da çökerttiğini gösterir.

En önemli erdem konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Aristoteles'e göre en önemli erdem yüce gönüllülüktür. Platon'a göre adalet, tüm erdemlerin en yücesi ve en önemlisidir. Erdemlerin önemi, kişisel ve toplumsal değerlere göre değişebilir.

Platon'a göre insan, ideal bir toplumda, hakikat, erdem ve adalet prensiplerine uygun bir yaşam sürmelidir. Platon'un ideal toplum yapısı şu şekilde olmalıdır: İşçi sınıfı. Koruyucu sınıf. Filozof sınıfı. Platon'a göre iyi yaşam, erdemli bir yaşam sürmekle mümkündür.