Din

Mısır tanrılarının yasaklanma nedeni, IV. Amenhotep (daha sonra Akhenaton adını almıştır) döneminde gerçekleşen tek tanrılı dini reformdur. Akhenaton, geleneksel çok tanrılı Mısır dinini reddederek Aten adını verdiği tek bir tanrıya tapınma emri vermiş ve bu tanrının adını diğer tanrılardan öne çıkarmıştır. Milattan önce 1336 - 1327 yılları arasında yaşamış Tutankhamun döneminde ise diğer tanrılar geri getirilmiştir.

Mukadderatın sonunda ne olduğuna dair farklı görüşler bulunmaktadır. Neo-spiritüalizmde mukadderat, kişinin kendi iradesiyle yaptıklarının ilahi irade yasalarının gereklerine göre beliren sonuçlarıyla karşılaşması olarak açıklanır. İslam inancında ise mukadderat, Allah tarafından ezelde takdir edilmiş olayları ve alın yazısını ifade eder. Bu nedenle, mukadderatın sonunda ne olacağına dair kesin bir bilgi vermek mümkün değildir.

Mısır tanrıları, genellikle doğanın ve fenomenlerin simgesi olarak kabul edilirdi. Bazı Mısır tanrılarının temsil ettikleri kavramlar: Ra: Varoluşu, düzeni ve evreni yaratan kozmik ilahi varlık. Osiris: Yeraltı dünyasının hükümdarı. İsis: Güzellik, aşk ve sadakat tanrıçası. Nut: Gök ve yer tanrıçası. Thoth: Bilgelik, bilgi ve yazı tanrısı. Ptah: Yaratıcı zanaatkâr tanrı. Ma'at: Adalet, dürüstlük ve barış tanrıçası. Shu: Hava tanrısı. Hapi: Nil ve bereket tanrısı. Sobek: Timsahların efendisi ve Nil’in yaratıcısı. Mısır tanrıları, aynı zamanda insan varoluşunun anlamını ve evrenin yaratılışını da anlatır.

Ölüm sonrası deneyimler, farklı inançlara ve bilimsel araştırmalara göre çeşitli şekillerde yorumlanabilir. Dini inançlara göre, ölüm anında kötüler pişmanlık duyar çünkü gidecekleri yeri görürler. Bilimsel araştırmalara göre, ölüm anında beş farklı deneyim gözlemlenebilir: kalp masajını hissetmek; tedavi eden sağlık görevlilerinin sesini duymak; yoğun bakımda olduğunu fark etmek ve çevredekileri algılamak; hayatın film şeridi gibi gözlerinin önünden geçmesi; bir yere gittiğini sanmak. Ayrıca, ölüme yakın deneyimler (Near Death Experience) olarak adlandırılan fenomen, ölümden sonraki hayata dair bazı ipuçları sunar. Ölüm sonrası deneyimler, bilimsel olarak kesin olarak kanıtlanmamıştır ve kişisel yorumlara açıktır.

Ölüm sonrası deneyimler, farklı inançlara ve bilimsel araştırmalara göre çeşitli şekillerde yorumlanabilir. Dini inançlara göre, ölüm anında kötüler pişmanlık duyar çünkü gidecekleri yeri görürler. Bilimsel araştırmalara göre, ölüm anında beş farklı deneyim gözlemlenebilir: kalp masajını hissetmek; tedavi eden sağlık görevlilerinin sesini duymak; yoğun bakımda olduğunu fark etmek ve çevredekileri algılamak; hayatın film şeridi gibi gözlerinin önünden geçmesi; bir yere gittiğini sanmak. Ayrıca, ölüme yakın deneyimler (Near Death Experience) olarak adlandırılan fenomen, ölümden sonraki hayata dair bazı ipuçları sunar. Ölüm sonrası deneyimler, bilimsel olarak kesin olarak kanıtlanmamıştır ve kişisel yorumlara açıktır.

"My Name Is Khan" (Benim Adım Khan) filmi, 11 Eylül sonrası Amerika'sında Müslümanlara yönelik ön yargı ve ayrımcılığı ele alır. Filmin temel konuları arasında: Irkçılık ve terör; Göç ve zulüm; Aşk ve sosyal zorluklar; Asperger sendromu yer alır. Hikaye, Asperger sendromu hastası Rizvan Khan'ın, karısının oğlunun ölümünden sonra kendisini terörist sanmaması için Amerika Birleşik Devletleri başkanına ulaşma çabasını anlatır. Yönetmen Karan Johar, filmin sadece bir aşk hikayesi olarak değil, toplumsal bir mesaj veren yapım olarak da görülmesi gerektiğini belirtmiştir.

"Ölüm ve Ötesi" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli olayları ifade edebilir. Film: "Ölüm ve Ötesi" (Özgün adı: "El cadáver de Anna Fritz"), 2015 yapımı bir İspanya gerilim filmidir. Kitap: İmam-ı Gazali'nin "Ölüm ve Ötesi" adlı eseri, ölümü ve ölüm sonrasında yaşanacak olayları konu alır. Genel Anlamda: "Ölüm ve Ötesi" ifadesi, genellikle ölüm sonrası hayatı ve ahireti inkar eden inançları çürten delilleri içeren dini metinleri de kapsayabilir.

Atabetü'l-Hakayık, Edip Ahmet Yükneki tarafından 12. yüzyılda yazılmış, din ve ahlak konularını işleyen didaktik bir eserdir. Eserde, dünyayı, Allah'ı ve insanı anlamanın yolunun bilim olduğu vurgulanır. Eser, Karahanlı beylerinden Muhammed Dâd Sipehsalar'a hediye edilmiştir. Atabetü'l-Hakayık, 40 beyit ve 101 dörtlükten oluşur ve aruz ve hece ölçüsüyle yazılmıştır.

Natalie Portman, Yahudi dinine mensuptur. İsrail asıllı olan Portman, Kudüs'te doğmuş ve ailesi Amerikalı olmasına rağmen uzun süre Kutsal Topraklar'da yaşamıştır.

"Ölümle Yaşam Arasında" (The Life of David Gale), idam cezası karşıtı bir felsefe profesörü olan David Gale'in, yakın arkadaşı Constance Harraway'e tecavüz etmek ve öldürmekle suçlanması ve idam cezasına çarptırılmasını konu alır. Profesör, infazından önce üç gün boyunca bir gazeteciyle röportaj yaparak olayları anlatır. Film, idam cezasının adil olup olmadığı ve bazen masum insanları da etkileyebileceği sorusunu işler.

Ingmar Bergman, Protestan bir din adamının oğludur.

"Şeytanın Düşmanı" (The Pope's Exorcist), Vatikan'ın baş şeytan kovucusu olarak görev yapan rahip Gabriele Amorth'un hayatına odaklanıyor. Filmde, Amorth'un bir çocuğun iblis istilasına uğradığını keşfetmesi ve bu durumu çözmeye çalışırken Vatikan'ın gizli tutmaya çalıştığı asırlık bir komployu ortaya çıkarması anlatılıyor.

Gafleti yenmek için şu yöntemler önerilmektedir: Allah'ı hatırlamak: Dinin emirlerini gözeterek yapılan her iş, alışveriş, yiyip içme gibi eylemler gafletten kurtulmak ve Allah'ı hatırlamak anlamına gelir. Sohbetlere katılmak: Allah'ı, ahireti, ibadeti hatırlatan sohbetlere katılmak veya bunlardan bahseden eserleri okumak gafleti dağıtır. Zikir ve tefekkür: Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek ve şükretmek gibi eylemler zikir olarak kabul edilir ve gafletten uzaklaşmaya yardımcı olur. Dünyevi meşgalelerden uzak durmak: Ülfet, ünsiyet ve iman zayıflığı gibi gaflete yol açan durumlardan kaçınmak gerekir. Ölümü düşünmek: Ölümün her an gelebileceğini düşünmek ve sıhhatin, gençliğin ölüme engel olmadığını unutmamak gafletten uyanmaya yardımcı olabilir. Gafletten kurtulmak için en uygun yöntemi belirlemek ve istikrarlı bir şekilde uygulamak önemlidir.

Sosyal medya fenomeni Murat Övüç, dini değerleri aşağılama suçlamasıyla 5 Ocak 2025 tarihinde gözaltına alındı. Övüç, bir uçak seyahati sırasında türban takarak çektiği fotoğrafı "İstanbul geliyore" notu ile sosyal medyada paylaşmıştı.

Dâbbetü'l-arz, İslam eskatolojisinde ahir zamanda ortaya çıkacağına inanılan bir yaratıktır. Amaçları arasında: İnsanları ilahi ayetlere inanmamakla suçlamak; İnkâr edenlere kıyametin yaklaştığını haber vermek; Allah adına konuşan bir elçi olarak görev yapmak; İnkârcıların tanınmasını sağlamak (mü'minin yüzü nurlanır, kâfirin burnu mühürle damgalanır) yer alır. Dâbbetü'l-arzın ne olacağına dair yorumlar farklılık gösterir; bazı görüşlere göre bilgisayar, internet veya radyo-televizyon gibi yerden çıkan hammaddelerle yapılan bir araç olabilir.

Yunus Emre şiirlerinde genellikle tasavvuf, hoşgörü, edep, adalet, dürüstlük gibi toplumsal değerler ile Allah sevgisi, cennetin önemi, dünyanın geçiciliği gibi konuları işlemiştir. Şiirlerinde ayrıca sosyal olaylar ve mahalli hayatın izleri de görülebilir. Yunus Emre'nin şiirlerinde işlediği bazı konular: Peygamber sevgisi: "Ya Muhammed(as) canım arzular seni". Edeb: "İlim meclislerinde aradım, kıldım taleb, İlim geride kaldı illa edeb illa edeb". Tasavvuf: "Şeriat tarikat yoldur varana, Hakikat marifet ondan içeru". İyilik ve hoşgörü: "Yaradılanı hoş gör, Yaradan’dan ötürü". Vatan ve gurbet: "Vatan oldu diken gurbet gülistan".

Leonardo da Vinci'nin "Son Akşam Yemeği" tablosu, Hristiyan inanışına göre İsa'nın çarmıha gerilmeden önceki son akşam yemeğinde havarileriyle yediği yemeği ve İsa'nın "İçinizden biri bana ihanet edecek" dediği anı anlatır. Bu tabloda: Sadakat, şüphe, korku, öfke, inanç ve teslimiyet gibi kavramlar işlenmiştir. Her figür bir karaktere dönüşmüş, her hareket bir duygu patlamasının dışavurumu olmuştur. İsa, tablonun tam ortasında, üçlü pencerelerle çerçevelenmiş bir ışık halesi içinde oturmaktadır. İsa'nın arkasındaki pencereden içeri süzülen ışık, dikkati İsa'ya çeker. Cumhuriyet'in kuruluşunun 100. yıl dönümüne özel hazırlanan "Son Akşam Yemeği" filmi ise, 28 Ekim 1923 akşamı Çankaya Köşkü'nde verilen akşam yemeğini, yani Cumhuriyet'in ilanının bir gün öncesini konu alır.

Gıybet, bazı durumlarda caiz veya gerekli kabul edilir: Haksızlığa uğrayan bir kimse, hakkını alabileceğini veya zulmü engelleyebileceğini umduğu kişilere durumunu anlatabilir. Dine ve ahlaka aykırı bir davranış gören kişi, bu durumu düzeltmesi muhtemel olan kimselere aktarabilir. Dince yanlış davrandığına inanılan bir kişinin davranışını, dini bilen bir kişiye (örneğin bir müftüye) anlatarak doğru bilgi (fetva) alma teşebbüsünde bulunulabilir. Halkı korumak veya onlar için hayırlı olacağı kanaatiyle, bazı ayıplar ve günahlar açıklanabilir; bu, bazı durumlarda caiz değil, gerekli (farz) olabilir. Lakabıyla meşhur olmuş bir kişi, bu lakapla tanıtılabilir. Günahını alenen işleyen ve bundan utanmayan bir kişi kınanabilir. Bu durumlarda niyetin iyi olması ve başka yollarla ulaşımın mümkün olmaması gerekir.

Dogmatik, "deney bilgisini ve deneye dayanan kanıtları yadsıyarak, kanılarını inanç öğretilerinden çıkaran düşünce biçimi" anlamına gelir. Ayrıca, "felsefe ve din dogmalarının mantıksal ve sıralı bir yolla ortaya konuluşu" olarak da tanımlanabilir. Dogmatik kelimesi, aynı zamanda "dogmatizm" olarak bilinen, a priori ilkeler ve çeşitli öğretilerin asla değişmeyeceği kabul edilerek, bunların tartışma yahut araştırmaya ihtiyaç olmadığını savunan anlayışın da adıdır. Dogmatizmin Türkçedeki karşılığı bağnazlıktır.

Mantra, farklı dinlerde ve felsefi düşüncelerde çeşitli amaçlarla kullanılır: Meditasyon ve ruhsal gelişim: Mantralar, zihni sakinleştirmek, konsantrasyonu artırmak ve daha yüksek bir bilinç seviyesine ulaşmak için meditasyonda kullanılır. Ruhanî etkiler: Hinduizm, Budizm, Hristiyanlık ve diğer bazı dinlerde mantralar, ruhanî güçler ve etkilerle ilişkilendirilir. Pratik amaçlar: Mantralar, bolluk, tehlikeden korunma ve düşmanların yok edilmesi gibi pratik istekler için de kullanılabilir. Kişisel gelişim: Mantralar, olumlu düşünce ve duyguları telkin ederek kişisel motivasyonu artırmak için de kullanılabilir. Mantra kullanımı, din veya dil ile sınırlı değildir.