Farabi

Farabi'nin okunması önerilen bazı önemli kitapları şunlardır: 1. "İlimlerin Sayımı" (İhsa'ül-Ulûm): Bilim ve sanatın tüm dallarını içeren bir ansiklopedi. 2. "Faziletli Şehir Halkı" (El-Medinetü'l-Fazıla): Faziletli bir şehir halkının nasıl olması gerektiğini ele alır. 3. "Siyaset" (Kitab-el-Cem Beyne Re'yey el-Hakimeyn): Eflatun ile Aristoteles felsefesinin uzlaştırılması hakkında. 4. "Mantığa Giriş" (Kitab'ül-Müdhal fi'l-Mantık): Mantığa giriş kitabı. 5. "Harfler Kitabı" (Kitabu'l-Hurüf): Mantık ve linguistik konularına ayrılmış bir eser. Bu kitaplar, Farabi'nin felsefe, mantık, siyaset ve müzik alanlarındaki düşüncelerini kapsamlı bir şekilde yansıtmaktadır.

Farabi, İslam dünyasının önemli filozoflarından biri olarak kabul edilir çünkü: 1. Felsefi Katkıları: Aristo'nun eserlerini Arapça'ya çevirerek ve kendi felsefi eserlerini yazarak İslam felsefesine önemli katkılarda bulunmuştur. 2. Devlet Felsefesi: İdeal bir devletin bilge bir filozof-kral tarafından yönetilmesi gerektiğini savunmuş ve adaletin toplum için önemini vurgulamıştır. 3. Eğitim ve Bilgi: Bilginin toplum için vazgeçilmez olduğunu ve insanların bilgi ve erdemlerle donatılması gerektiğini belirtmiştir. 4. Felsefe ve Din Uyumu: Felsefe ve din arasında bir uyum olduğunu, her ikisinin de insanın en yüksek iyiye ulaşmasına hizmet ettiğini öne sürmüştür. 5. Ortaçağ Etkisi: Eserleri, Ortaçağ İslam felsefesi ve Ortaçağ Batı felsefesi üzerinde derin bir etkiye sahip olmuş ve modern felsefe üzerinde de önemli bir etki bırakmıştır.

Farabi, İslam felsefesi geleneğinde ikinci öğretmen olarak kabul edilir çünkü: 1. Aristoteles’in Felsefesine Katkıları: Farabi, Aristoteles’in eserlerini derinlemesine inceleyerek onları açıklamış ve geliştirmiştir. 2. Mantık Çalışmaları: Mantık alanında önemli eserler vermiş ve bu disiplini İslam dünyasında bir bilim dalı olarak yerleştirmiştir. 3. Felsefi Sistem Kurma: Metafizik, ahlak ve siyaset felsefesi gibi alanlarda kapsamlı görüşler geliştirerek felsefi bir sistem oluşturmuştur. 4. Bilimler Sınıflandırması: Bilimleri sistematik bir şekilde sınıflandıran ilk düşünürlerden biridir. 5. Doğu ve Batı Felsefesini Birleştirme Çabası: Yunan felsefesi ile İslam düşüncesini bir araya getirerek, felsefi düşünceyi İslam inancı ve değerleriyle uyumlu hale getirme çabası göstermiştir.

Farabi'nin en güzel sözlerinden biri olarak şu ifadeler öne çıkmaktadır: "Sevginin kurduğu devleti adalet devam ettirir".

"Her toplum kendi kaderini yaşar" sözü, Farabi'ye aittir.

Farabi'ye göre bilginin kaynakları şunlardır: 1. Duyu Organları: Bilginin ilk aşaması, duyuların nesnelerle etkileşimi sonucu oluşan algılardır. 2. Hayal Gücü: Duyuların algıladığı suretleri biriktirir ve tümeller haline getirir. 3. Akıl Yeteneği: Tümel bilgileri edinir ve kavramları oluşturur. 4. Faal Akıl: Metafizik bir varlık olarak, bilginin tamamlanması için akıl yetisine yardım eder. Ayrıca, Farabi sezgiyi de bilginin kaynakları arasına dahil eder.

Farabi'nin varlık hiyerarşisi şu şekildedir: 1. Tanrı: Varlığın en üst basamağında yer alır, en mükemmel varlıktır. 2. "Ayrık Akıllar" ve Gök Küreleri: Dokuz akıldan oluşur ve varlıklarını Tanrı'dan alırlar. 3. Faal Akıl: Tanrı ile ayaltı alem arasındaki aracı görevi görür. 4. Nefis: İnsan, hayvan ve bitkilerin eylemlerini yönlendiren manevi bir cevherdir. 5. Suret ve Cisim: Şekillendirici (etkin) ve şekillendirilen (edilgin) ilkelerdir, birbirlerinin varlığı için şarttır.

Fârâbî'nin "nâbit" kavramı, erdemli şehirde yaşayan ama erdemsiz insanları ifade eder. Fârâbî'ye göre, insanın gerçek mutluluğu elde edebilmesi için erdemli bir şehirde yaşaması gereklidir ve nâbit, bu şehrin varlığı için bir tehdittir. İbn Bâcce ise bu kavramı dönüştürerek, erdemsiz şehirdeki erdemli insan için kullanır.

Farabi'nin bilgi kuramı, bilgiyi üç ana başlık altında ele alır: duyu yetisi, akıl ve faal akıl. 1. Duyu Yetisi: Farabi'ye göre bilgi, öncelikle duyu yetisi vasıtasıyla elde edilir. 2. Akıl: İnsan aklı, bilgiyi iki şekilde edinir: ya duyu yetisinin işlediği verileri kullanarak ya da faal akıl vasıtasıyla. 3. Faal Akıl: Kesin bilgiye ulaşmanın ancak faal akılla mümkün olduğunu savunur.

Evet, Farabi'nin "Mutluluğu Kazanmak" adlı eserinin sesli kitabı bulunmaktadır. Bu sesli kitap, YouTube'da "İbn. Farabi | Mutluluğu Kazanmak | Sesli Kitap" oynatma listesinde yer almaktadır.

Farabi, ahlâkın kaynağının Tanrı olduğunu savunan filozoflardan biridir.

"Kitâbu'l-Hurûf" adlı eser, Farabi'ye aittir.

Muallim-i Sani, İslam felsefesinde "ikinci öğretmen" anlamına gelir ve bu unvan, Farabi için kullanılır.

"Kitabü’l Musiki el-Kebir", İslam filozofu Farabi tarafından yazılmış, müzik teorisine dair önemli bir eserdir. Bu kitapta, müziğin felsefi ve pratik yönleri, makamların tarifi, sınıflandırılması, türleri ve enstrümanların ortaya çıkışı gibi konular ele alınmaktadır.

Farabi'nin ideal devlet anlayışı, Platon'un siyaset felsefesine benzerlik gösterir.

Farabi'nin en önemli eserlerinden bazıları şunlardır: 1. "El-Medinetü'l-Fazıla" (Mükemmel Şehir). 2. "İhsa'ul-Ulûm" (Bilimlerin Sayımı). 3. "Kitabu'l-Huruf". 4. "Risale fi'l-Akıl" (Akıl ve Nefis). 5. "Kitab al-Musik al-Kabir" (Büyük Müzik Kitabı).

El-Medînetü’l-Fâzıla (İdeal Devlet) iki bölümden oluşmaktadır: 1. Varlık felsefesi. 2. Siyaset felsefesi.

Farabi'ye göre bilginin kaynakları şunlardır: 1. Mantık: Farabi, bilgi elde etmede ve bilgiyi test etmede mantığı önemli görür. 2. Duyu Verileri: Bilgi, duyuların nesneleri algılaması ile başlar ve bu algılar tikel bilgiler olarak kabul edilir. 3. Soyutlama: Akıl, duyu verilerini analiz ve sentez yaparak tümelin bilgisine ulaşır ve yeni bilgiler üretir. 4. Faal Akıl: Farabi'nin sistemine göre, insan aklının ötesinde yer alan ve onu koruyan bir "faal akıl" vardır; bu akıl, insana bilgi edinme sürecinde yardımcı olur. 5. Sezgi: Farabi, eşyanın hakikatinin sezgi yoluyla bilinebileceğini ifade eder.

Farabi'nin mutluluk felsefesini dikkate alarak siyaset felsefesinin özeti şu şekilde olabilir: Farabi'ye göre siyasetin amacı mutluluk ve iyi yaşamdır. Erdemli bir siyasal organizasyon, kozmolojik ilkeler uyarınca oluşur ve bu organizasyonun merkezinde, insanları mutluluk yoluna yönlendiren bir ilk başkan bulunur. Farabi'nin siyaset felsefesinde, şehir yetkin toplumsallaşmanın en küçük birimi olarak kabul edilir ve insanların birbirleriyle yardımlaşarak mutlu oldukları yer erdemli şehir olarak tanımlanır.

En büyük Fars bilim adamlarından biri olarak kabul edilen, matematik, astronomi ve coğrafya alanlarında önemli çalışmalar yapmış bilim insanı Harezmi'dir (780 - 850). Diğer önemli Fars bilim adamları arasında İbni Sina (980 - 1037) ve Farabi (872 - 950) de bulunmaktadır.