Aristoteles

Aristoteles'e göre erdem, bir insanın sahip olması gereken ahlaki mükemmelliktir. Erdem, sadece doğuştan gelen bir özellik değil, sonradan kazanılan bir alışkanlıktır. Aristoteles, erdemleri iki ana kategoriye ayırır: 1. Ahlaki erdemler: İradeli eylemlerle kazanılan ve karakterimizi oluşturan erdemlerdir (cesaret, adalet, ölçülülük ve bilgelik gibi). 2. Diyanoetik erdemler: Aklın kullanımıyla kazanılan ve düşünme yeteneğimizi geliştiren erdemlerdir (bilimsel bilgi, sanatsal beceri ve pratik bilgelik gibi).

Skolastisizmin temel ilkeleri şunlardır: 1. Akıl ve İnanç Uyumu: Skolastikler, akıl ve inancın tamamlayıcı olduğunu ve birlikte kullanılması gerektiğini savunmuşlardır. 2. Aristoteles Felsefesi: Aristoteles'in eserleri, skolastik düşüncenin merkezinde yer almış ve bu felsefenin bir bilgelik kaynağı olarak kabul edilmiştir. 3. Sistematik Düşünme: Teoloji ve felsefeye sistematik bir yaklaşım benimsemişler, Hıristiyan doktrinine dair kapsamlı bir anlayış geliştirmeye çalışmışlardır. 4. Analojilerin Kullanımı: Karmaşık teolojik kavramları daha tanıdık fikirlerle açıklamak için analojiler kullanmışlardır. 5. Yetki Kullanımı: Kilise Babaları ve diğer saygın ilahiyatçıların otoritesine dayanarak argümanlarını desteklemişlerdir. 6. Kutsal Törenlere Vurgu: Ruhsal gelişim ve kurtuluş için kutsal törenlerin önemine inanmışlardır.

Aristoteles'e göre retorik türleri üç ana kategoriye ayrılır: 1. Politik Retorik: Kişinin söylemleri ile davranışlarının uygunluğuna bakar ve toplumu ilgilendiren konular üzerine odaklanır. 2. Adli Retorik: Hukuki alanlarda kullanılır ve ikna kabiliyeti yasalar üzerinden yansıtılır. 3. Törensel Retorik: Erdem üstünlüğü ile sağlanır ve konuşmacı, onur ve ahlak üzerinden över.

Farabi, çeşitli felsefi ve bilimsel konularda önemli görüşleri savunmuştur: 1. Devlet Felsefesi: Farabi'ye göre, ideal bir devlet bilge bir filozof-kral tarafından yönetilmelidir ve bu devlet, toplumdaki tüm bireylerin iyi yaşamalarını sağlamak amacıyla adaletle yönetilmelidir. 2. Eğitim ve Bilgi: Eğitimin ve bilginin toplum için önemini vurgular, insanların bilgi ve erdemlerle donatılması gerektiğini savunur. 3. Felsefe ve Din: Felsefe ve din arasında bir uyum olduğunu savunur, gerçek din ve gerçek felsefenin aynı hedefe hizmet ettiğini düşünür. 4. Aristotelesçi Etki: Aristoteles'in eserlerini Arapça'ya çevirerek ve yorumlayarak İslam dünyasında Aristotelesçi felsefenin yayılmasına katkıda bulunmuştur. 5. Evrenin Yapısı: Evrenin sürekli hareket eden bir dönme dolap şeklinde tasavvur edilmesi gerektiğini, bu sistemde her varlığın bir yeri ve işlevi olduğunu savunur.

Ethos, pathos ve logos — Aristoteles tarafından iki bin yıldan fazla bir süre önce tanımlanan üç ikna tarzıdır. Anlamları: 1. Ethos (karakter). 2. Pathos (duygu). 3. Logos (mantık).

Aristoteles'e göre ereksel neden, bir maddenin biçim kazanmasında son olarak bulunan amaçtır. Bu bağlamda, taş ustasının mermeri bir mezar taşı haline getirme isteği, ereksel neden olarak değerlendirilir.

Tümdengelim yöntemine örnek olarak Aristoteles'in "kıyas" (tasım) yöntemi verilebilir. Bu yöntemde, kişi evrensel bir ilkeden (örneğin, "Tüm insanlar ölümlüdür") belirli bir duruma (örneğin, "Sokrates ölümlüdür") ulaşır. Örneğin: 1. Büyük önerme: Tüm insanlar ölümlüdür. 2. Küçük önerme: Sokrates insandır. 3. Sonuç: O halde, Sokrates ölümlüdür. Aristoteles'e göre, bu tür akıl yürütmeler zorunlu olarak geçerli çıkarımlardır ve bilimsel bilginin temelini oluşturur.

Felsefede erek, bir varlık ya da olayın gerçekleşmesini yönlendiren veya belirleyen nihai amaç ya da hedef anlamına gelir. Aristoteles'in varlık felsefesinde ise erek, bir maddenin biçim kazanmasında son olarak dikkate alınan amaçtır.

Aristoteles'in en önemli felsefeleri arasında şunlar öne çıkar: 1. Varlık Felsefesi ve Metafizik: Aristoteles, varlık ve gerçeklik kavramlarını merkeze alan bir metafizik geliştirmiştir. 2. Bilgi Teorisi: Aristoteles, bilginin duyular aracılığıyla dünyayı algılamamız ve ardından akıl yoluyla bu algılamaları anlamlandırmamız sonucunda elde edildiğini savunur. 3. Etik ve Erdem: Aristoteles'e göre insanın en yüksek amacı "eudaimonia" yani mutluluktur ve bu mutluluk, erdemli bir yaşam sürmek ve insanın potansiyelini en üst düzeyde gerçekleştirmesine bağlıdır. 4. Politika: Aristoteles'in politika felsefesi, toplumun doğası, devletin işleyişi ve insanın toplumsal yaşamı hakkında düşünceler içerir.

Bağıntılar mantığı, mantıkta iki şey arasındaki ilişkileri inceleyen bir kavramdır. Temel özellikleri şunlardır: - Özsel (içsel) ve arızi (dışsal) bağıntılar: Özsel bağıntılar, şeylerin doğasını doğrudan etkilerken, arızi bağıntılar etkilemez. - Yansıma, bakışım ve geçişlilik: Bağıntılar, yansıma (her iki şeyin de kendisiyle ilişkili olması), bakışım (iki yönlü ilişki) ve geçişlilik (bir ilişkiden diğerine geçiş) özelliklerine göre sınıflandırılır. Tarihsel gelişimi içinde, bağıntılar mantığı ilk kez Aristoteles'in Organon eserinde ele alınmış, daha sonra 17. yüzyılda Leibniz ve diğer mantıkçılar tarafından incelenmiştir.

Evet, Aristoteles ve Aristo aynı kişiyi ifade eder.

Tümellerin var olup olmadığı sorunu, Platon ve Aristoteles'in felsefelerinde ortaya atılmış ve bu tartışma daha sonra Ortaçağ filozofları arasında da devam etmiştir. Ortaçağ'da bu konuda tartışan filozoflar iki ana gruba ayrılır: 1. Gerçekçiler (Realistler): Tümellerin, tikellerden bağımsız olarak var olduğunu ve onların dışında veya üstünde bulunduğunu savunurlar. 2. Adcılar (Nominalistler): Tümellerin var olduğunu, ancak sadece isimden ibaret olduğunu ve tikellerin içinde yer aldığını öne sürerler. Ayrıca, Ockhamlı William gibi düşünürler de tümellerin varlığını reddederek, sadece tikellerin gerçek olduğunu savunmuşlardır.

Parmenides'in varlık anlayışı, Platon ve Aristoteles gibi filozofları etkilemiştir.

Felsefede a priori bilgi, deneyden önce olan anlamına gelir. Özellikleri: - Evrensel ve zorunlu olarak doğrudur. - Kesin bilgidir. - Örnekler arasında "Tüm cisimlerin bir kütlesi vardır" veya "Dünya yuvarlak bir gezegendir" gibi önermeler yer alır. Bu kavram, Antik Yunan felsefesinde Aristoteles tarafından ortaya atılmış ve Alman düşünür Immanuel Kant'ın sisteminde önem kazanmıştır.

Mimesis kavramının kurucusu olarak kabul edilen filozof, Aristoteles'tir.

Farabi, İslam felsefesi geleneğinde ikinci öğretmen olarak kabul edilir çünkü: 1. Aristoteles’in Felsefesine Katkıları: Farabi, Aristoteles’in eserlerini derinlemesine inceleyerek onları açıklamış ve geliştirmiştir. 2. Mantık Çalışmaları: Mantık alanında önemli eserler vermiş ve bu disiplini İslam dünyasında bir bilim dalı olarak yerleştirmiştir. 3. Felsefi Sistem Kurma: Metafizik, ahlak ve siyaset felsefesi gibi alanlarda kapsamlı görüşler geliştirerek felsefi bir sistem oluşturmuştur. 4. Bilimler Sınıflandırması: Bilimleri sistematik bir şekilde sınıflandıran ilk düşünürlerden biridir. 5. Doğu ve Batı Felsefesini Birleştirme Çabası: Yunan felsefesi ile İslam düşüncesini bir araya getirerek, felsefi düşünceyi İslam inancı ve değerleriyle uyumlu hale getirme çabası göstermiştir.

Atina Okulu, İtalyan ressam Raffaello Sanzio tarafından 1509-1511 yılları arasında yapılmış bir fresktir ve antik dönem felsefesinin ve biliminin derinliklerine inen bir anlatıma sahiptir. Tabloda, Platon ve Aristoteles gibi dönemin en büyük filozofları ve bilim insanları betimlenmiştir. Bu figürler, felsefenin iki temel düşüncesini temsil eder: - Platon, eliyle yukarıyı göstererek metafizik ve idealist düşünceyi simgeler. - Aristoteles, eliyle yeryüzünü işaret ederek mantık ve ampirizmi temsil eder. Ayrıca, freskte Sokrates, Pisagor, Herakleitos, Öklid ve Diyojen gibi diğer önemli düşünürler de yer alır. Genel olarak, Atina Okulu tablosu, Rönesans döneminin entelektüel ve sanatsal zirvesini simgeleyen bir başyapıt olarak, bilgi ve bilgeliğin tarihsel evrimini anlatır.

Hikayenin poetikası, Aristoteles'in "Poetika" eserinde anlattığı gibi, hikayenin sanatsal yönlerini ve işleyişini inceler. Bu bağlamda, hikayenin poetikası şu konuları kapsar: - Taklit ve Öğrenme: Hikayenin temelinin taklit etme ve insanların öğrendiklerini taklit yoluyla öğrenmeleri üzerine kurulması. - Olay Örgüsü: Hikayenin bir olay örgüsüne sahip olması, bu örgünün başlangıcı, ortası ve sonunun olması. - Birlik: Hikayenin tek bir kişiye bağlı olmaması, ancak birlik oluşturan bir eylemin taklidi olması. - Dil Kullanımı: Hikayede dilin kullanımı, açık ve yavanlıktan uzak olması. - Katharsis: Hikayenin, seyirciler üzerinde arınma etkisi yaratması.

Aristoteles'in 4 neden teorisi, bir şeyin varlık kazanmasını ve değişimini açıklamak için öne sürdüğü dört temel nedeni içerir. Bu nedenler şunlardır: 1. Maddi Neden (causa materialis). 2. Formel Neden (causa formalis). 3. Etken Neden (causa efficiens). 4. Ereksel Neden (causa finalis).

Ontoloji, varlığı bütünüyle inceleyen felsefe dalıdır. Temel kavramları arasında varlık, varoluş ve öz yer alır. Tarihsel olarak, ontolojinin kökleri Antik Yunan'a, özellikle Aristoteles'e kadar uzanır.