Leblebi

Lebeniyenin bazı faydaları: Sindirimi kolaylaştırır. Tokluk hissi verir. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Vitamin ve mineral deposudur. Enerji verir. Lebeniye, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaygın olarak tüketilen bir çorba olup, aynı zamanda Lübnan'da da bilinir.

Çorum leblebisinin meşhur olmasının bazı nedenleri: Üretim süreci: Leblebi, kuru nohudun dört kez kavrulup dinlendirilmesiyle elde edilir ve bu süreç yaklaşık bir buçuk ay sürer. Nohut seçimi: Özellikle "damla" cinsi nohut kullanılır; bu nohut türü kalın kabukludur ve kabuğunu kolayca atma özelliğine sahiptir. İklim koşulları: Çorum'un az nemli havası, akşam esen serin rüzgarları ve Karadeniz ile İç Anadolu iklimleri arasındaki dengeli yapısı, leblebinin kalitesini etkiler. Tarihsel süreklilik: Çorum leblebisi, yaklaşık 3 asırdır üretilmektedir; bu da geleneğin ve ustalığın devam etmesini sağlamıştır.

Leblebi, sağlık açısından birçok fayda sunar: Sindirim sistemine iyi gelir. Tokluk hissi sağlar. Kan şekerini dengeler. Kalp sağlığını korur. Kas gelişimini destekler. Enerji verir. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Anne sütünü artırır. Cilt sağlığına olumlu etkiler yapar. Leblebi tüketirken, özellikle aşırı miktarda tüketildiğinde mide ağrısı, kramp ve bağırsaklarda şişkinlik gibi sağlık sorunlarına yol açabileceği için dikkatli olunmalıdır.

Leblebi yapımında dikkat edilmesi gereken bazı püf noktalar: Nohut seçimi: Leblebi yapımında kullanılacak nohutların kaliteli olması önemlidir. Haşlama: Sert bir leblebi elde etmek için nohutlar haşlanmadan tavada kavrulabilir. Fırınlama: Haşlanmış nohutlar fırınlanırken, fırının kapağı her 5 dakikada bir açılmalı ve leblebiler bir spatula ile karıştırılmalıdır. Tatlandırma: Ocaktan almadan önce leblebilere tuz eklenebilir.

En faydalı leblebi türü, kişinin ihtiyaçlarına ve tercihlerine göre değişiklik gösterebilir. Sarı leblebi, lif içeriği bakımından daha zengindir ve bu nedenle sindirim sistemine daha fazla fayda sağlar. Beyaz leblebi ise antioksidanlar açısından zengindir ve hücresel sağlığı destekler. Her iki leblebi türü de benzer besin değerlerine sahiptir, ancak beyaz leblebi daha lifli olduğu için sindirim sistemi sorunları yaşayanlar tarafından tercih edilmesi önerilir. Sağlık konularında bir uzmana danışılması önerilir.

Leblebi ile yapılan bazı kurabiye tarifleri: Leblebili kurabiye. Leblebi tozlu kurabiye. Leblebi tozlu kıyır kurabiye. Ayrıca, Arda'nın Mutfağı'nda yer alan tarifte sarı leblebi kullanılarak yapılan leblebi tozlu kurabiye de bulunmaktadır. Leblebi tozunu kuru yemişçilerden veya online satış mağazalarından temin edebilirsiniz.

Sarı leblebinin bazı faydaları: Açlığı bastırır ve uzun süre tok kalmaya yardımcı olur. Kötü kolesterolü düşürür ve kalp sağlığını destekler. Sindirim sistemine iyi gelir, bağırsak hareketliliğini artırır ve kabızlığı önler. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve kansızlık gibi problemlerin çözülmesine yardımcı olur. Göz ve cilt sağlığına olumlu etkiler yapar, hücrelerin yenilenme hızını artırır. Anne sütünü artırıcı etkisi vardır, folik asit içerir. Kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur. Kemik ve diş sağlığını olumlu yönde etkiler, kalsiyum ve diğer mineraller içerir. Böbrek sağlığını destekler ve böbrek taşı gibi rahatsızlıkların etkilerini azaltır. Sarı leblebi aşırı tüketildiğinde mide ağrısı, kramp, bağırsaklarda şişkinlik ve gaz gibi sağlık sorunlarına yol açabilir.

En iyi Ağın Leblebisi olarak değerlendirilebilecek birkaç seçenek bulunmaktadır: Beyaz Leblebi: Ağın Leblebisi çeşitleri arasında popüler olan beyaz leblebi, küçük boyutu ve az yağlı olmasıyla öne çıkar. Öz Ağın Leblebisi: Odun ateşinde kavrulmuş, coğrafi işaret ile tescillenmiş bu leblebi, geleneksel ve doğal bir lezzet sunar. Toprak Doğal Ağın Leblebisi: Doğal yöntemlerle üretilmiş, çıtır ve lezzetli bir seçenektir. Ağın Leblebisi'nin en iyisi, kişisel tercihlere göre değişiklik gösterebilir.

Çorum'daki leblebi heykeli, 25 Kasım 2022 tarihinde Çorum Belediyesi tarafından İlim Yayma Cemiyeti kavşağına dikilmiştir. Ayrıca, 2019 yılında Leblebi Dünyası Kuruyemiş Fabrikası önüne de 2'şer metrelik 4 adet leblebi heykeli dikilmiştir.

Leblebi kahvesinin içinde ne olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, sütlü kahveli leblebi, leblebinin özel bir sütlü kahve aromalı kaplamayla kaplanmasıyla hazırlanır. Leblebi, nohutun kavrulmasıyla elde edilen, besleyici ve sağlıklı bir atıştırmalık türüdür. Leblebi tüketirken, özellikle aşırı yenildiğinde sindirim sorunları yaşanabileceği için kontrollü olunması önerilir.

Türkiye'de en iyi leblebinin nerede yetiştiğine dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Türkiye'de leblebi üretiminde öne çıkan bazı bölgeler şunlardır: Çorum: Leblebi üretiminde en ünlü yerlerden biridir. Denizli'nin Serinhisar ilçesi: Türkiye leblebi üretiminin yaklaşık %80'ini karşılar. Kütahya'nın Tavşanlı ilçesi: 2004 yılında coğrafi işaret tescilini almıştır. Ayrıca, leblebi üretiminde Erzincan ve Ağın (Elazığ) gibi bölgeler de bulunmaktadır.

Beyazlatılmış leblebinin aşırı tüketimi bazı zararlara yol açabilir: Şişkinlik ve gaz: Beyaz leblebi, bazı kişilerde şişkinlik ve gaz sancısına neden olabilir. Hazımsızlık: Hassas bünyeli kişilerde hazımsızlık görülebilir. Kabızlık: Aşırı miktarda tüketildiğinde kabızlık yapabilir. Alerjik reaksiyonlar: Nohut alerjisi olan bireylerde alerjik reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Yüksek kalori: Kalori alımı fazla olduğundan kilo kontrolüne dikkat edilmelidir. Genel olarak, beyaz leblebi sağlık açısından faydalı bir besin olsa da, porsiyon miktarına dikkat edilmelidir.

2022 yılında düzenlenen 37. Uluslararası Hitit Fuar ve Festivali kapsamındaki leblebi yarışmasında birinci olan Osman Bodur'un leblebisi, Çorum'un en iyi leblebisi olarak değerlendirilebilir. Aynı yarışmada ikinci Sefa Ahıska, üçüncü ise Ahıska Kuruyemiş olmuştur. Çorum'da en iyi leblebiyi kimin ürettiği konusunda kesin bir görüş birliği yoktur.

En iyi leblebinin hangi ilde olduğu konusunda kesin bir görüş yoktur, çünkü leblebi üretiminde öne çıkan birkaç il bulunmaktadır: Çorum: Çorum leblebisi, 2002 yılında coğrafi işaretle tescillenmiştir. Denizli (Serinhisar): Türkiye leblebi üretiminin yaklaşık %80'ini karşılar. Kütahya (Tavşanlı): 2004 yılında tescillenen Tavşanlı leblebisi, iri ve dolgun yapısıyla dikkat çeker. Her bir il, kendi yerel özelliklerine göre farklı leblebi çeşitleri üretmektedir.

Leblebi, tek başına kilo aldıran veya veren bir besin değildir. Sarı leblebi: Diyet lifi içerdiği için tokluk hissini artırır ve açlığı bastırır. Beyaz leblebi: Lif açısından zengindir ve bağırsakları rahatlatır. Her iki leblebi türü de porsiyon miktarına dikkat edilerek tüketilmelidir.

Leblebi çeşitlerinden bazıları şunlardır: beyaz leblebi; sarı leblebi; çıtır leblebi; soslu leblebi; şekerli leblebi; çikolatalı leblebi; susamlı leblebi; acı biberli leblebi; gevrek leblebi; sade leblebi. Ayrıca, leblebi; tarçınlı, limonlu, portakallı, muzlu, vişneli, çilekli, kivili, naneli, karanfilli, sakızlı ve baharatlı gibi farklı aromalarla da üretilebilir. Türkiye'de en çok tercih edilen leblebi çeşitleri ise sarı leblebi ve beyaz leblebidir. Leblebi çeşitleri, üretildiği bölgeye göre de değişiklik gösterebilir.

Ağın ve Elazığ leblebisi arasındaki bazı farklar: Üretim yöntemi: Ağın leblebisi, meşe odunu küllü suyun içinde haşlanmaya tabi tutulur ve Ağın yöresinde çıkarılan özel bir kumda tek seferde kavrulur. Sertlik ve aroma: Ağın leblebisi, beyaz leblebi ve sarı leblebinin ortası bir sertliğe ve kendine özgü bir tada sahiptir. Saklama süresi: Uygun koşullarda saklandığında Ağın leblebisi 6-8 ay boyunca tazeliğini korur. Coğrafi işaret: Ağın leblebisi, Elazığ'ın Ağın ilçesinde üretildiği için coğrafi işaret almıştır.

Çıtır leblebi, leblebinin çıtır bir doku kazanması için özel işlemlerden geçirilmesiyle üretilir. Çıtır leblebi yapım aşamaları: 1. Hazırlık: Nohutlar kurutulur. 2. Kavurma: Kuruyan nohutlar yüksek ısıda kavrularak çıtır hale getirilir. 3. Karışım: Çıtır leblebi için soya unu, tuz ve sudan oluşan bir karışım hazırlanır. 4. Son işlemler: Karışıma eklenen leblebiler yüksek ateşte kavrularak çıtır dokusu oluşturulur. 5. Dinlendirme ve son kavurma: Dinlendirmenin ardından son bir kavurma işlemiyle çıtır leblebi hazır hale gelir. Çıtır leblebinin dışı, soya unu, tuz ve su karışımıyla elde edilir.

Tiramisulu leblebinin içinde leblebi, şeker, çikolata ve kahve tozu bulunmaktadır. Kahve tozu, kakao, şeker, yağ, süt aroması, emülgatör (E322), peynir altı suyu tozu, çikolatalı aroma, süt tozu ve aroma içermektedir. Tiramisulu leblebi, geleneksel İtalyan tatlısı tiramisunun lezzetini, besin değeri yüksek leblebi ile birleştiren yenilikçi bir atıştırmalıktır.

1 avuç sarı leblebide (yaklaşık 30-40 gram) 4,25 gram protein bulunur. Bir avuç sarı leblebinin diğer besin değerleri şu şekildedir: 13 gram karbonhidrat; 1,5 gram yağ. Leblebi, yüksek protein ve lif içeriği sayesinde uzun süre tok tutar.