Kamulaştırma

Kamulaştırma bedeli, kamulaştırmanın yapıldığı tarihteki rayiç bedel üzerinden hesaplanır.

Kamulaştırma, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 46. maddesinde düzenlenmiştir.

Kamulaştırmasız el koyma, idarenin özel mülkiyete tabi bir taşınmaza, kamulaştırma usullerine aykırı olarak, kamulaştırma kararı olmadan ya da alınan karara uyulmadan el koymasıdır. Bu durumda, idare tarafından taşınmaz sahibine hiçbir bedel ödenmeden mülkiyet hakkı sınırlandırılır. İki farklı şekilde ortaya çıkabilir: 1. Fiili el koyma: İdarenin taşınmazı zilyetliğine geçirmesi suretiyle, herhangi bir hukuki işlem teslim edilmeksizin mülkiyet hakkını doğrudan ihlal etmesi. 2. Hukuki el koyma: İdarenin taşınmazı imar planı gibi düzenlemelerle kamusal alana dahil etmesi ve bu nedenle yapılaşmasına müsaade etmemesi.

Geçici Madde 9, farklı kanunlarda farklı davalara uygulanmaktadır: 1. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu: Bu maddeye göre, bu kanunun göreve ilişkin hükümleri, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış olan davalarda uygulanmaz ve bu davalar, açıldıkları tarihte yürürlükte bulunan kanun hükümlerine tabidir. 2. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu: 6552 sayılı kanunla yapılan değişikliklerle, bu kanunun Geçici Madde 9'u, kamulaştırma işlemleri nedeniyle açılan ve henüz kesinleşmemiş davalarda da uygulanır. 3. 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun: Bu kanunun Geçici Madde 9'u, belirli suçlar için infaz sürelerinde iyileştirme öngören düzenlemeler içermektedir.

Kamulaştırmada bedel artırım davası açmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Dava Dilekçesi Hazırlama: Kamulaştırma bedelinin neden yetersiz olduğunu ve taşınmazın gerçek değerini ayrıntılı bir şekilde açıklayan bir dava dilekçesi hazırlanmalıdır. 2. Yetkili Mahkemeye Başvuru: Dava, taşınmazın bulunduğu yerin Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açılır. 3. Delillerin Sunulması: Davacı, bilirkişi raporları, emsal satış fiyatları ve diğer delilleri mahkemeye sunmalıdır. 4. Zaman Aşımı Süresine Dikkat: Dava, kamulaştırma işleminin kesinleşmesinden itibaren 30 gün içinde açılmalıdır. Bu süreç, hukuki uzmanlık gerektiren karmaşık bir süreç olduğundan, bir avukattan destek almak faydalı olacaktır.

B ile ilgili hukuk terimleri arasında şunlar yer alabilir: 1. 31/B şerhi: 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 31. maddesinin B fıkrasında yer alan ve bir taşınmazın başkasına devir ve temlikini yasaklayan şerh. 2. Bileşik suç: Türk Ceza Kanunu'nun 42. maddesinde tanımlanan, bir suçun diğerinin unsurunu veya ağırlaştırıcı nedenini oluşturması dolayısıyla tek fiil sayılan suç. 3. Borçlar hukuku: Bireyler arasındaki borç ilişkilerini düzenleyen ve tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyen özel hukuk dalı.

Evet, kamulaştırma davasında cevap süresi uzatılabilir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 127. maddesine göre, davalı taraf, cevap dilekçesi verme süresi içerisinde talep ederse, bu süre bir defaya mahsus olmak üzere bir ayı geçmemek üzere uzatılabilir. Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar, taraflara derhal bildirilmelidir.

İstimlak faizi, kamulaştırma işleminde taşınmazın bedeli belirlenirken uygulanan bir faiz değildir. İstimlak bedeli, taşınmazın değerlendirilmesi ve pazarlıkla belirlenen tutar üzerinden peşin olarak ödenir. Ancak, Kamulaştırma Kanunu'nun 3. maddesine göre, büyük projelerde istimlak bedelinin en az 1/6'sı peşin ödenip, kalan tutar 5 yıllık vadeyle taksitler halinde de ödenebilir.

Kamulaştırma bedelini öğrenmek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Kamulaştırmayı Yapan İdareye Başvuru: Kamulaştırmayı gerçekleştiren kuruma (Karayolları Genel Müdürlüğü, DSİ, TOKİ, belediyeler vb.) dilekçe ile başvurarak kamulaştırma bedelini ve hangi taşınmazın kamulaştırıldığını öğrenebilirsiniz. 2. Tapu ve Kadastro Müdürlüğü: Tapu kaydında "kamulaştırma şerhi" varsa, taşınmazın kamulaştırıldığına dair bilgiye ulaşılabilir; ancak bedel bilgisi için genellikle idareye yönlendirme yapılır. 3. Mahkeme Dosyası: Kamulaştırma davası açılmışsa, e-Devlet üzerinden UYAP Vatandaş Portalı aracılığıyla dava detaylarına ve bedel miktarına ulaşabilirsiniz. 4. Avukat Desteği: Kamulaştırma hukuku alanında deneyimli bir avukattan yardım almak, sürecin daha sağlıklı ilerlemesini sağlayabilir.

Kamulaştırma cezası, kamulaştırma kararının tebliğinden itibaren 5 yıl içinde tamamlanmazsa karar hükümsüz hale gelir.

Kamulaştırmasız el atmada idarenin sorumluluğu, taşınmaz sahibine mülkiyet hakkını ihlal ettiği için tüm zararlarını tazmin etmektir. Bu sorumluluk iki şekilde ortaya çıkabilir: 1. Fiili el atma: İdare, özel mülkiyete tabi bir taşınmaza kamulaştırma yapmadan fiziksel olarak müdahale ederse, taşınmaz sahibi idareye karşı müdahalenin men’i, ecrimisil veya tazminat davası açabilir. 2. Hukuki el atma: İdare, taşınmaz üzerinde yaptığı imar planı değişiklikleri veya benzeri idari işlemlerle mülkiyet hakkını sınırlandırırsa, taşınmaz sahibi idari yargıda tazminat davası açabilir.

Pazarlık tutanağının imzalanması için belirlenen süre 15 gündür.

Yargıtay 4546 sayılı karar, iki farklı bağlamda değerlendirilebilir: 1. Enerji Nakil Hattı Kamulaştırması: 30 Eylül 2021 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı No: 4546, Ankara ili sınırları içerisinde tesis edilecek olan "Edige KÖK-Deliler Enerji Nakil Hattı"nın yapımı amacıyla bazı taşınmazların Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü tarafından acele kamulaştırılmasını içermektedir. 2. Ceza Davası Kararı: Yargıtay 4. Ceza Dairesi'nin 2018/213 Esas ve 2021/4546 Karar sayılı ilamı, tehdit suçuna ilişkin bir davada yerel mahkeme tarafından verilen mahkumiyet hükmünün bozulmasına ve dosyanın esas/hüküm mahkemesine gönderilmesine karar verilmesini içermektedir.

Hak sahipliği tespiti, afet sonrası ilanın yapıldığı günden itibaren iki aylık süre içinde yapılır.

Kentsel dönüşüm sürecinde 3'te 2 çoğunluk sağlanamazsa, binanın yıkılması ve yeniden değerlendirilmesi için Bakanlık, TOKİ veya belediyeler tarafından acele kamulaştırma yapılabilir.

Kamulaştırma parası doğrudan e-Devlet üzerinde görünmez, ancak kamulaştırma ile ilgili işlemler ve taşınmaz üzerindeki kamulaştırma şerhi gibi bilgiler e-Devlet üzerinden takip edilebilir. Ödeme bilgileri genellikle ilgili idare tarafından doğrudan taşınmaz sahibine bildirilir ve belirlenen banka hesabına yatırılır.

Anayasa Mahkemesi'nin kamulaştırma hak düşürücü süreyi iptal eden kararı, 10 Nisan 2003 tarihinde alınmıştır.

Kamulaştırmada bedel tespiti, genellikle uzman bir gayrimenkul değerleme uzmanı tarafından yapılır. Bu süreçte dikkate alınan bazı unsurlar şunlardır: 1. Arazinin özellikleri: Konumu, büyüklüğü, arazi kullanım durumu gibi faktörler. 2. Piyasa koşulları: Emlak piyasasındaki güncel fiyatlar ve talep durumu. 3. Benzer emlaklar: Yakın zamanda satılan benzer arazilerin fiyatları. Değerleme uzmanı, yaptığı analizler sonucunda bir rapor hazırlar ve bu rapor mahkemeye sunulur. Ayrıca, kamulaştırma bedelinin tespitinde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda belirtilen diğer hususlar da göz önüne alınır.

İdare, kamulaştırmada tescil davasını şu adımlarla açar: 1. Kamu Yararı Kararı: İlgili idare, taşınmazın kamu yararına kamulaştırılmasına karar verir. 2. Tapu ve Mal Sahibinin Belirlenmesi: Tapu kayıtları incelenerek taşınmazın malik(ler)i tespit edilir. 3. Uzlaşma Süreci: İdare, malikle pazarlık yaparak bedel konusunda anlaşma sağlamaya çalışır. 4. Bedel Tespiti: Anlaşma sağlanamazsa idare, bedelin tespiti için Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açar. 5. Mahkeme Kararı ve Tapuya Tescil: Mahkemece belirlenen bedel ödenerek taşınmaz tapuda kamu adına tescil edilir.

Uzlaşma toplantısına katılmayan taşınmaz sahibi, kamulaştırma bedelini alamaz. Kamulaştırma sürecinde uzlaşma, idarenin mahkemeye başvurmadan önce taşınmazın maliki ile anlaşma sağlama zorunluluğudur. Eğer malik, uzlaşma davetine olumlu yanıt vermezse veya görüşmelere katılmazsa, idare mahkemeye başvurarak kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmazın kendi adına tescili için dava açabilir.