ÇalışmaSüreleri

Yarım zamanlı çalışma, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun Ek 43. maddesine dayanan Devlet Memurlarının Yarım Zamanlı Çalışma Hakkının Kullanımına İlişkin Yönetmelik hükümlerine tabidir. Bu yönetmelik, 18 Temmuz 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

İşçinin en temel hakları arasında şunlar yer alır: Ücret alma hakkı. İş sağlığı ve güvenliği hakkı. Eşit muamele görme hakkı. Ara dinlenme hakkı. Yıllık ücretli izin hakkı. Hafta tatili ve genel tatillerde çalışmama hakkı.

Dominos pizza çalışanları, haftada 1 gün izin hakkına sahiptir. En yoğun dönem olan hafta sonu personeller izin kullanamaz.

Tır şoförlerinin yolda kaç gün kaldığı, çalışma ve dinlenme sürelerine bağlıdır. Uluslararası düzenlemelere göre: Tır şoförleri 24 saat içinde en fazla 9 saat araç kullanabilir. Bir hafta içinde 56 saat, iki hafta içinde ise 90 saat araç kullanma hakları vardır. Her 4,5 saatlik araç kullanımından sonra en az 45 dakika mola vermeleri zorunludur. Bu süreler, şoförlerin dinlenmiş ve güvenli bir şekilde araç kullanmalarını sağlamak amacıyla belirlenmiştir.

4857 sayılı İş Kanunu'na göre, günlük çalışma süresi 11 saati aşıyorsa, işçilere en az 1,5 saat ara dinlenmesi verilmelidir. Ara dinlenme süreleri, işin niteliğine ve iklim, mevsim gibi koşullara bağlı olarak sözleşmelerle değiştirilebilir, ancak bu süreler yasal olarak belirlenen en az sürelerden daha kısa olamaz.

PDKS (Personel Devam Kontrol Sistemi), çalışanların işe giriş çıkış saatlerini, çalışma sürelerini, vardiya düzenlerini ve izin durumlarını dijital olarak takip eder. PDKS'de tutulan bazı veriler: Giriş-çıkış saatleri. Mesai süreleri. Devamsızlık ve izin bilgileri. Vardiya bilgileri. Biyometrik veriler. Mola aralıkları. Bu veriler, puantaj hesaplamalarında kullanılır ve bordro sistemine entegre edilir.

On beş dakika ara dinlenme, günlük çalışma süresine göre hesaplanır ve şu şekilde uygulanır: Dört saat veya daha kısa süreli işlerde: Her işçi için en az 15 dakika ara dinlenmesi verilir. Dört saatten fazla ve yedi buçuk saatten az süreli işlerde: Ara dinlenmesi en az yarım saat olmalıdır. Bu süreler, iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile artırılabilir, ancak azaltılamaz. Hesaplama örneği: Günlük 5 saat çalışma süresi olan bir işçi için: 5 saat - 4 saat = 1 saat (7,5 saatin altında olduğu için) 1 saat x 0,5 saat (yarım saat) = 0,5 saat (30 dakika) ara dinlenmesi gerekir.

AGS hemşirelerinin çalışma saatleri, çalıştıkları kuruma ve bağlı oldukları kanuna göre değişiklik gösterebilir. 4857 Sayılı İş Kanunu'na tabi hemşireler: Haftalık çalışma süresi: En fazla 45 saat olabilir. Günlük çalışma süresi: 11 saati aşamaz. Gece vardiyası: Kadın çalışanlar için en fazla 7,5 saat olmalıdır. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi hemşireler: Haftalık çalışma süresi: 40 saat ile sınırlandırılmıştır. Ayrıca, 24 saat kesintisiz hizmet veren kurumlarda genellikle 3'lü vardiya sistemi uygulanır.

Hemşirelikte 12 saat çalışma zorunlu değildir, ancak çalışılan birimin yoğunluğuna göre nöbet süreleri değişebilir. Özel sektörde: Hemşireler genellikle 24 saat nöbet sonrası 48 saat dinlenme, 12 saat çalışma sonrası 24 saat dinlenme veya 08:00-16:00, 16:00-00:00, 00:00-08:00 şeklinde 3'lü vardiya sistemiyle çalışır. Kamu hastanelerinde: 24 saat kesintisiz hizmet veren birimlerde genellikle 3'lü vardiya sistemi uygulanır ve gece vardiyaları 12 saat sürebilir. İş Kanunu'na göre, günlük çalışma süresi 11 saati aşamaz.

12/24 çalışma sistemi, belirli koşullar altında yasaldır. İş Kanunu'na göre, gece vardiyalarında çalışanlar 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz. 6645 sayılı Torba Yasa ile getirilen istisna gereği, sağlık sektörü ve özel güvenlik gibi alanlarda çalışan personellerden yazılı onay alınması şartıyla 7,5 saatin üzerinde gece çalışması ve 24 saatte 2 posta ile vardiyalı çalışma yapılabilir. Ancak, çalışanların yıllık fazla çalışma süresi 270 saati aşamaz.

4857 sayılı İş Kanunu'na göre, yıllık izinde yol izni azami 4 gündür. Ancak, işçinin yıllık iznini geçirdiği mesafenin uzaklığına göre yol izni 4 günün altında da verilebilir. Yol izni, yıllık ücretli izin kullanan ve iznini iş yerinin bulunduğu yerden uzakta geçirecek olan çalışanlara verilir.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (KHK) Ek 13. maddesi, belirli bir sürede bitirilmesi gereken zorunlu ve istisnai işlerde, Cumhurbaşkanının kararı ile uygun görülen yerlerde çalışan 657 sayılı Kanuna tabi personele, ayda elli saati ve bir yılda altı ayı geçmemek üzere, yılı merkezi yönetim bütçe kanununda belirlenen fazla çalışma saat ücretinin beş katını aşmamak kaydıyla fazla çalışma ücreti ödenmesini düzenler. Bu ödeme, damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz.

Haftalık izin hakkı kazanmak için 6 gün çalışmak gereklidir. İş Kanunu'na göre, işçilerin hafta tatili, 7 günlük süre içinde kesintisiz en az 24 saattir. Ancak, turizm sektöründe çalışan işçiler için bu kural esnetilmiştir.

Kuryelikte mesai saatleri, çalışılan sektöre ve firmaya bağlı olarak değişiklik gösterir. Büyük kargo ve teslimat şirketlerinde kuryelerin standart çalışma saatleri genellikle sabah 9’dan akşam 6’ya kadardır. Yiyecek ve içecek teslimatı yapan hizmetlerde ise mesai saatleri, müşterilerin talep zamanlarına göre düzenlenir. Acil, nöbetçi, ekspres ve gece kurye hizmetlerinde ise mesai saatleri dışında da paket gönderimi sağlanabilir. Ayrıca, 2025 yılında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yapılan düzenlemeyle, kuryelerin çalışma saatlerinin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na bildirilmesi zorunluluğu getirilmiştir.

Az tehlikeli iş güvenliği uzmanının kaç yıl çalışabileceğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, iş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri, işyerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre değişiklik göstermektedir. Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde: Çalışan başına ayda en az 10 dakika. 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde, her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. İş güvenliği uzmanları, sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunar.

İş Kanunu'na göre, yıllık ücretli izin hakları maksimum 2 yıl devredilebilir. Kullanılmayan yıllık izinler, bir sonraki yıla devredilir ancak para olarak talep edilemez.

Türkiye'de ticari amaçla yük taşımacılığı yapan ve azami ağırlığı 3,5 tonu geçen araçların şoförleri ile ticari amaçla yolcu taşımacılığı yapan ve taşıma kapasitesi şoförü dahil 9 kişiyi geçen araçların şoförlerinin 24 saatlik herhangi bir süre içinde toplam olarak 9 saatten, devamlı olarak ise 4,5 saatten fazla araç sürmeleri yasaktır. Şoförler her 24 saat içerisinde 11 saat kesintisiz dinlenecektir. Haftalık çalışma süresi 56 saati aşmamalıdır ve ardından en az 24 saat dinlenme süresi verilmelidir. Şoförlerin çalışma süreleri, uluslararası düzenlemelere ve trafik mevzuatına göre belirlenmektedir.

Evet, fazla mesai ve fazla sürelerle çalışmada sınırlar vardır: Yıllık Fazla Mesai Sınırı: İş Kanunu'na göre, bir işçi yılda en fazla 270 saat fazla mesai yapabilir. Günlük Çalışma Süresi: Günlük çalışma süresi 11 saati aşamaz. Haftalık Çalışma Süresi: Haftalık normal çalışma süresi aksi belirtilmediği sürece 45 saattir. Fazla Sürelerle Çalışma Sınırı: Haftalık çalışma süresi sözleşmelerle 45 saatin altında belirlenirse, bu süreyi aşan ve 45 saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışma olarak kabul edilir. Ayrıca, sağlık kuralları gereği bazı işlerde fazla çalışma yapılamaz.

Hayır, yıllık izinde 1 gün bile yanmaz. İş akdi devam ettiği sürece işçinin yıllık izin hakkı saklı kalır ve kullanılmayan izinler yanmaz; bir sonraki yıl veya başka bir dönemde kullanılabilir. Ancak, memurlarda yalnızca son iki yılın kullanılmayan izin hakkı saklı kalır, daha eski yıllara ait izinler düşer.

Yıllık izinde bir gün bile çalışılması durumunda, işveren tarafından ödenen ücretler geri alınabilir. İş Kanunu'nun 58. maddesine göre, yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.