Tazminat

Sigorta şirketlerinin değer kaybında savunma stratejileri arasında şunlar yer alabilir: Değer kaybının reddedilmesi. Eksik tazminat ödemesi. Sigorta sözleşmesinin kapsamının dar yorumlanması. Sigorta şirketinin savunmalarına karşı, başvuruların usulüne uygun şekilde yürütülmesi ve olası anlaşmazlık hallerinde dosyanın Sigorta Tahkim Komisyonu'na veya mahkemeye taşınması gerekebilir.

Ankara Bölge Adliye Mahkemesi, 2025 yılında, uluslararası bir sigara şirketinin ürettiği sigarayı uzun yıllar kullanan ve kronik akciğer hastalığına yakalanarak vefat eden kişinin kızına 500 bin lira manevi tazminat ödenmesine karar vermiştir. Dava, avukat Senem Ülküm Yılmazel'in, babası Adnan Yılmazel'in ölümünden sigara şirketini sorumlu tutmasıyla başlamıştır. Mahkeme, sigara şirketinin üretim sürecindeki kusurlarına ve ürünün insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekmiş, ürünün bağımlılık yaratan kimyasallar içerdiğini ve ölümcül riskler taşıdığını vurgulamıştır.

Yolcu konumunda bulunan ve yaralanan bir kişi, her iki aracın sigorta poliçesine de başvuru yapabilir. Eğer kazada yaralanan yolcunun zararları, zorunlu trafik sigortası limitlerini aşıyorsa, kalan tazminat için kusurlu aracın sahibine veya işletmecisine başvurulabilir. Bu tür durumlarda, hukuki süreçlerin doğru bir şekilde yönetilmesi için uzman bir avukattan destek alınması önerilir.

Tazminat davalarında yetkili ve görevli mahkemeler, davanın türüne ve özelliklerine göre değişiklik gösterir: Genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Haksız fiil sebebiyle açılan davalar, haksız fiilin işlendiği yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi yetkilidir. Ticari bir işten kaynaklanan tazminat davaları, Asliye Ticaret Mahkemesinde görülür. İş kazalarından kaynaklanan tazminat davalarında, görevli mahkeme İş Mahkemesidir. Tazminat davalarında görevli mahkeme, genel olarak Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yargıtay ilgili hukuk dairesi, devlet aleyhine açılan tazminat davalarında görevlidir. Tazminat davası açarken, hangi mahkemenin görevli ve yetkili olduğunu doğru tespit etmek, sürecin daha hızlı ve olumlu sonuçlanmasına olanak tanır.

Mobbing tazminatında manevi tazminatın nasıl hesaplanacağına dair net bir tutar belirtmek mümkün değildir. Manevi tazminat miktarı, mahkeme tarafından olayın ağırlığına, süresine ve delillere göre belirlenir. Manevi tazminat hesaplanırken dikkate alınan bazı unsurlar: mobbinge maruz kalan kişinin yaşadığı manevi üzüntü; mobbing tazminatına konu eylemlerin ağırlığı ve kişilik haklarını ihlal boyutu; bilirkişi raporu; davacının talep ettiği tazminat miktarı. 2025 yılı itibarıyla, mobbing davasında 30.000 TL ile 300.000 TL arasında manevi tazminata hükmedilebileceği belirtilmektedir. Mobbing tazminatı konusunda bir avukata danışılması önerilir.

Hor kullanma tazminatının hesaplanmasında aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Zararın Tespiti: Zararın niteliği, miktarı ve kaynağı belirlenir. 2. Piyasa Değerinin Hesaplanması: Zarar gören eşyanın veya altyapı unsurlarının piyasa değeri esas alınır. 3. Yıpranma Payının Düşülmesi: Onarım maliyetleri hesaplanarak toplam tazminat miktarından kullanım süresine bağlı yıpranma payı düşülür. Örnek Hesaplama: - Zarar Gören Eşya: Jeneratör ve tesisat. - Piyasa Değeri: 339.183,92 TL. - Yıpranma Payı: Kullanım süresi ve durumuna göre belirlenir. Toplam Hor Kullanma Tazminatı: Piyasa değeri - Yıpranma payı = 339.183,92 TL - Yıpranma payı. Önemli Not: Tazminat miktarı belirlenirken kiraya verenin zenginleşmemesi prensibi gözetilir; kiracı, ancak verdiği zararı karşılayacak tutarı ödemelidir.

Ağır ceza mahkemesinde tazminat davası açmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Başvuru Süresi: Karar veya hükümlerin kesinleştiğinin ilgilisine tebliğinden itibaren 3 ay ve her hâlde karar veya hükümlerin kesinleşme tarihini izleyen 1 yıl içinde tazminat isteminde bulunulmalıdır. 2. Yetkili Mahkeme: Tazminat istemi, zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesinde açılır. 3. Dilekçe Hazırlığı: Dilekçede, kimlik ve adres bilgileri, zarara uğradığı işlem ve tarihleri, zararın nitelik ve niceliği açıkça belirtilmeli ve tazminata esas belge ve kanıtlar eklenmelidir. 4. Eksiklik Durumu: Mahkemece dilekçede eksiklik görülürse, 1 ay içinde tamamlanması için uyarı verilir. Örnek Dilekçe ve Gerekli Belgeler: Haksız tutuklamayı gösteren mahkeme kararı. Maddi ve manevi zararları destekleyen belgeler (gelir kaybına dair belgeler, psikolojik zararları gösteren raporlar). Önemli Notlar: 6384 sayılı Kanun kapsamında olan durumlarda Tazminat Komisyonu devreye girer. Dava açılırken, davacının haklılığını kanıtlayan belgeler ve deliller sunulmalıdır. Hukuki süreçte doğru bilgi ve destek almak için bir avukata başvurulması önerilir.

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu kişinin ölmesi ve bu kişinin hayatta iken destek verdiği kişilerin desteğinin kesilmesi durumunda, destekten yoksun kalma tazminatı davası açılabilir. Destekten yoksun kalma tazminatı, ölen kişinin desteğinden yoksun kalan kişilerin, bu desteklerinin ortadan kalkması nedeniyle uğradıkları zararın tazmin edilmesi için açılan bir davadır. Bu davayı, ölen kişinin eşi, çocukları, anne-babası veya ölen kişinin kendisine destekte bulunduğunu ispat edebilen herkes açabilir. Dava, işveren ve işveren vekili dışında yalnızca üçüncü kişiler aleyhine açılırsa, iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle açılan maddi ve manevi tazminat davalarında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleridir.

Haksız fiil zamanaşımı, Türk Borçlar Kanunu'nun 72. maddesine göre, fiilin ve failin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl, her hâlükârda fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıldır. Haksız fiilden kaynaklanan tazminat davalarında yetkili mahkemeler: Genel yetkili mahkeme: Davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Özel yetkiler: Haksız fiilin işlendiği yer, zararın meydana geldiği yer veya zararın meydana gelme ihtimalinin bulunduğu yer mahkemeleri de yetkilidir. Görevli mahkeme ise, tazminat talebinin iki şahıs arasında olması durumunda Asliye Hukuk Mahkemesidir.

İyi niyetli üçüncü kişi, belirli koşullar altında tazminat davası açabilir. Türk Medeni Kanunu'na göre, tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya başka bir ayni hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur. Tazminat davası açma hakkı, özellikle tapu sicilinin tutulmasından doğan zararlarda söz konusu olabilir. Ancak, üçüncü kişinin tazminat davası açabilmesi için iyiniyetli olduğunu kanıtlaması gerekir. Hukuki süreçlerin karmaşıklığı nedeniyle, bir avukattan profesyonel danışmanlık alınması önerilir.

Türk Borçlar Kanunu (TBK) madde 438 ve 439, hizmet sözleşmesinin feshi ve işçinin haksız fiilleri durumunda işverenin haklarını düzenler. TBK madde 438, işverenin, haklı sebep olmaksızın hizmet sözleşmesini derhal feshetmesi durumunda, işçinin belirli süreli sözleşmelerde sözleşme süresine, belirsiz süreli sözleşmelerde ise fesih bildirim süresine uyulmaması nedeniyle, bu sürelere uyulmuş olsaydı kazanabileceği miktarı tazminat olarak isteyebileceğini belirtir. TBK madde 439 ise, işçinin haklı sebep olmaksızın işe başlamaması veya işi aniden bırakması durumunda işverenin haklarını tanımlar: İşveren, işçinin aylık ücretinin dörtte birine eşit bir tazminat talep edebilir. Ayrıca, işverenin ek zararlarının giderilmesini isteme hakkı vardır. İşveren zarara uğramamışsa veya uğradığı zarar işçinin aylık ücretinin dörtte birinden az ise, hakim tazminatı indirebilir. Tazminat isteme hakkı takas yoluyla sona ermemişse, işverenin, işçinin işe başlamamasından veya işi bırakmasından başlayarak otuz gün içinde dava veya takip yoluyla bu hakkını kullanması gerekir; aksi takdirde tazminat hakkı düşer.

Sigorta şirketlerinin kaza dosyalarına itiraz etmesinin birkaç nedeni olabilir: Maddi hata: Şirketler, kusur değerlendirmesinde maddi hata yapıldığını düşünebilirler. Tutanakta eksik veya çelişkili bilgi: Kaza tespit tutanağında gerçeğe aykırı beyanlar, kusur dağılımında hata veya tutanak üzerinde çelişkili ya da eksik bilgi bulunması durumu. Farklı kusur oranları: Kazaya karışan araçların sigorta şirketleri arasında kusur oranları konusunda anlaşma sağlanamaması. Şirketler arası mutabakat ile sonuçlanan kusur oranlarına itiraz etmek isteyen sigortalılar, yeni ek belgeler ile birlikte 5 gün içerisinde sigorta şirketine başvurabilirler.

Fenerbahçe Spor Kulübü, 3 Temmuz 2011'deki şike soruşturmasıyla ilgili açtığı tazminat davalarında henüz bir sonuç alamamıştır. Fenerbahçe, Maliye Hazinesi ve İçişleri Bakanlığı'na karşı açtığı yaklaşık 1,8 milyar TL'lik tazminat davasında mahkeme, görevsizlik kararı vererek dosyayı Uyuşmazlık Mahkemesi'ne göndermiştir. Bu nedenle, Fenerbahçe'nin 3 Temmuz tazminatını aldığına dair bir bilgi bulunmamaktadır.

Kooperatif ortaklığından çıkarılan kişi, belirli koşullar altında tazminat alabilir. Çıkma tazminatının mümkün olması için, ana sözleşmede bu konuda bir hüküm bulunması gereklidir. Kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşüren bir çıkma durumunda, ortak muhik bir tazminat ödemeye mecbur edilebilir. Ortaklıktan çıkarılan kişi, çıkarma kararının tebliğinden itibaren üç ay içinde itiraz davası açabilir. Ayrılma tazminatı istenebilmesi, çıkmanın kooperatif mevcudiyetini tehlikeye düşürmemesi düşüncesine dayanır ve bu nedenle her durumda tazminat yükümlülüğü doğmayabilir.

Muvazaa tazminatını, miras bırakanın gerçek iradesini yansıtmayan ve muvazaalı olduğu tespit edilen işlemleri gerçekleştiren kişi veya kişiler öder. Muris muvazaası (mirastan mal kaçırma) durumunda, taşınmazın kötü niyetli üçüncü kişiye devredilmesi halinde tazminat, bu kişiden talep edilir. Ayrıca, muvazaa nedeniyle zarar gören mirasçılar, Türk Borçlar Kanunu'nun 19. maddesine dayanarak tazminat talebinde bulunabilirler.

İş mahkemesinde tazminat davasını kimin kazanacağı, davanın türüne ve sunulan delillere bağlıdır. İş Kazası Tazminat Davası: Bu davayı, iş kazası nedeniyle bedensel veya ruhsal zarar gören işçi ya da işçinin ölümünden dolayı desteğinden yoksun kalan yakınları kazanabilir. Kıdem ve İhbar Tazminatı Davası: Bu davaları, en az bir yıl aynı işverene bağlı çalışmış ve iş sözleşmesi kıdem tazminatı gerektiren nedenlerle sona eren işçiler kazanabilir. Ayrımcılık veya Sendikal Tazminat Davası: Bu davaları, işverenin ayrımcı veya sendikal nedenlerle iş sözleşmesini feshettiği ya da işçiye olumsuz davranışlarda bulunduğu durumlarda, ilgili işçi kazanabilir. Her davanın koşulları ve sonuçları farklılık gösterebilir. Bu nedenle, alanında uzman bir avukattan destek alınması önerilir.

Haksız fiil tazminat davasında sunulan bazı deliller: Fatura ve raporlar: Maddi zararları belgeleyen tıbbi faturalar, hasarlı mülkiyetin değeri veya gelir kaybı gibi belgeler. Kamera kayıtları: Olayın gerçekleştiğini gösteren kayıtlar. Tanık beyanları: Olayın tanıklarının ifadeleri. Doktor raporu: Zarar görenin sağlık durumunu ve tedavi sürecini gösteren belgeler. Olay yeri fotoğrafları: Zararın boyutunu ve olayın meydana geldiği yeri belgeleyen görseller. Davacı, mahkemeye sunduğu deliller ve tanıklar aracılığıyla, haksız fiil sonucu meydana gelen zararı kanıtlamalıdır. Hangi delillerin sunulması gerektiği, davanın koşullarına ve talep edilen tazminat türüne göre değişebilir.

"Vadesi gelmemiş dönem tazminatının GSS'ye tabi tutulması" ifadesi, muhtemelen iskonto ve tazminat hesaplaması ile ilgili bir konuyu ifade ediyor. İskonto, vadesi gelmemiş bir borcun, vadesinden önce ödenmiş olması halinde, alınan paranın vadeye kadar değerlendirme olanağı bulması nedeniyle borcun haksız iktisaba imkan vermeyecek oranda indirilmesi işlemidir. GSS (Genel Sağlık Sigortası) ise, Türkiye'de ikamet eden herkesin sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için zorunlu olarak uygulanan bir sigorta türüdür. Bu bağlamda, "vadesi gelmemiş dönem tazminatının GSS'ye tabi tutulması" ifadesi, rapor tanzim tarihine kadar hesaplanan beden gücü kaybı zararının, henüz ödenmediği için iskontoya tabi tutulamaması anlamına gelebilir.

Askeri okullardan ayrılanlar, sivil hayata dönmek zorunda kalırlar. Harp okullarından çıkarılan öğrenciler, subay veya astsubay yetiştiren başka bir yükseköğretim kurumuna alınmazlar ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nde istihdam edilemezler. Ancak, askeri okullardan atılan öğrencilerin kamuda istihdam olmasına özel bir neden olmadığı sürece yasal bir engel bulunmamaktadır.

Türk Medeni Kanunu (TMK) Madde 176, boşanma sonrası maddi tazminat ve nafaka düzenlemelerini kapsar. Madde 176'nın bazı önemli hükümleri: Tazminat ve nafakanın ödenme biçimi: Maddi tazminat ve yoksulluk nafakası, mahkeme kararıyla toptan veya irat (düzenli ödeme) biçiminde ödenebilir. Manevi tazminatın ödenme biçimi: Manevi tazminatın irat biçiminde ödenmesi mümkün değildir. Nafaka yükümlülüklerinin sona ermesi: İrat biçiminde ödenen nafaka, alacaklı tarafın yeniden evlenmesi, taraflardan birinin ölümü veya yoksulluğunun ortadan kalkması gibi durumlarda kendiliğinden sona erer. Nafaka miktarının değiştirilmesi: Tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde, nafaka miktarının artırılması veya azaltılmasına karar verilebilir. Gelecek yıllar için nafaka miktarı: Hakim, talep halinde, irat biçiminde ödenen nafakanın gelecek yıllarda ne miktarda ödeneceğini belirleyebilir.