SosyalHaklar

Yoklamada muaf tutulabilecek kişiler şunlardır: Sağlık sorunları olanlar: Göz hastalıkları, iç hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları ve ürogenital organ hastalıkları gibi ciddi sağlık problemleri bulunan kişiler. Ailevi durumu olanlar: Ailenin tek erkek çocuğu, kardeşi askerde olanlar veya anne-babası vefat etmiş ve bakmakla yükümlü olduğu kişi bulunanlar gibi belirli ailevi durumlar. Çifte vatandaşlar: Başka bir ülkede askerlik hizmetini yerine getirdiğini belgeleyenler. Eğitim durumu olanlar: Lisans, yüksek lisans ve doktora gibi farklı eğitim kademelerinde okuyan kişiler (bu durumda erteleme söz konusu olabilir). Yurt dışında sürekli ikamet edenler: Belirli bir süre yurt dışında ikamet eden ve çalışanlar (bu durumda dövizle askerlik hizmetinden yararlanılabilir). Muafiyet nedenleri, her somut olayın özelliğine göre değerlendirilir ve başvuru sahiplerinin durumlarını belgelendirmeleri gerekmektedir.

"Tel freik" ifadesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, bazı toplu taşıma araçlarında ücretsiz seyahat edebilecek kişiler şunlardır: 65 yaş ve üzeri Türk vatandaşları. %40 ve üzeri engelli raporu bulunan kişiler ve ağır engelli yolcular ile birlikte birden fazla olmamak üzere beraber yolculuk ettikleri refakatçileri. Şehitlerin eşleri, anne ve babaları ile evli olmayan 25 yaşını doldurmamış çocukları. Devlet sporcuları. Yükümlülük altındaki er ve erbaşlar, terhisine kadar askeri kimliklerini ibraz etmek koşuluyla.

"Ayrıcalıklar sunar" ifadesi, bir kişinin veya kurumun, başkalarına verilmeyen özel haklar, avantajlar veya imkanlar sağladığını ifade eder. Bu ayrıcalıklar, parasal olmayan faydalar (örneğin, sağlık sigortası, emeklilik planları, ücretli izinler) veya ek tazminatlar (ikramiye, komisyon) şeklinde olabilir.

Dukagjin Kanunu, 15. yüzyılda Kuzey Arnavutluk'taki kabile toplumlarının sosyal yapılarını ve davranışlarını düzenleyen bir hukuk sistemidir. Dukagjin Kanunu'nun bazı özellikleri: Kodifikasyon: Kanun, Lekë Dukagjini'ye atfedilir, ancak yazarlığının kesin kanıtı yoktur. Kapsam: Aile, toplum sorumlulukları, yönetim prensipleri, ceza hukuku ve kilise haklarını kapsayan 1263 madde içerir. Aile Yapısı: Kanuna göre aile, toplumun temel birimidir ve her evin bir reisi vardır. Evlilik: Tek kadınla evliliği kabul eder, çok eşlilik, kız kaçırma ve akraba evliliğini yasaklar. Ticaret: Alış verişi şartlı, şartsız, şahitlerin önünde veya kaporalı olarak tanımlar. Dukagjin Kanunu, 1601-1602 yıllarında düzenlenen Dukagjin Meclisi'nde de tartışılmıştır.

İsviçre'de evli olmanın bazı avantajları: Oturum ve çalışma izni: İsviçre vatandaşı ile evli olan bir yabancı, eşi ile birlikte İsviçre'de yaşayabilir ve çalışabilir. Vatandaşlık hakkı: İsviçre vatandaşı ile 6 yıl evli kalan bir yabancı, vatandaşlık başvurusunda bulunabilir. Aile birleşimi: Eşler, birbirlerinin ailelerini İsviçre'ye getirebilir. İsviçre'de evlilik için her iki tarafın da en az 18 yaşında olması ve yasal olarak ülkede bulunması gereklidir.

Cumhuriyet döneminde Türk kadınının sosyal ve siyasi hakları şunlardır: Sosyal haklar: Eğitim: Eğitimde cinsiyet eşitliği sağlanmış ve kız çocuklarının okula gitmesi teşvik edilmiştir. Çalışma hayatı: Kadınlar, iş dünyasında önemli pozisyonlarda yer almakta, yönetici ve girişimci olarak ekonomi hayatına yön vermektedir. Siyasi haklar: Seçme ve seçilme hakkı: 1930'da belediye seçimlerinde, 1934'te ise genel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Diğer haklar: 1933'te muhtarlık seçimlerine katılma hakkı, 1936'da İş Kanunu ile çalışma hayatına düzenleme getirilmiştir.

Pozitif statü hakları, bireylerin devletten olumlu bir davranış, hizmet, yardım ve katkı isteme imkânını tanıyan haklardır. Pozitif statü haklarına örnek olarak şunlar verilebilir: Çalışma hakkı; Sağlık hakkı; Konut hakkı; Sosyal güvenlik hakkı; Eğitim hakkı. Bu hakların çoğunluğu, 1982 Anayasası'nın "Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler" başlıklı bölümünde düzenlenmiştir.

Banka sandıklarına üye olabilecek kişiler, ilgili bankanın çalışanları ve onların hak sahipleridir. Bu sandıklar, bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuştur.

Memurların heyet raporu sınırı, bir yılda dilediği kadar olabilir. Ancak, tek hekim raporlarında farklı bir sınırlama bulunmaktadır: Memurlara tek hekim raporu ile bir defada en çok 10 gün rapor verilebilir. Raporda kontrol muayenesi öngörülmüş ise kontrol muayenesi sonrasında tek hekim tarafından en çok 10 gün daha rapor verilebilir. Kontrol muayenesi sonrası hastalığın devam etmesi sebebiyle verilecek hastalık raporlarının 10 günü aşması durumunda bu raporun sağlık kurulunca verilmesi zorunludur. Bir takvim yılı içinde tek hekim tarafından ayaktan tedavilerde verilecek istirahat sürelerinin toplamı 40 günü geçemez. Uzun süreli tedavi gerektiren durumlarda, heyet raporuna dayanan ve 18 aya kadar verilen ücretli sağlık izni kullanılabilir.

5335'e tabi olanlar, 5335 sayılı "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" kapsamında belirtilen koşulları taşıyan kişileri ifade eder. Bu kanun, özellikle emeklilik veya yaşlılık aylığı alan kişilerin belirli kurumlara atanmasını ve çalışmasını düzenler. 5335 sayılı kanuna tabi olan kişiler arasında: Cumhurbaşkanı tarafından atanan veya görevlendirilenler; Türkiye Büyük Millet Meclisince yapılan seçimler sonucunda görev verilenler; Yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine ve Sağlık Bakanlığının tabip ve uzman tabip kadrolarına yapılacak atamalar; Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar; Genel bütçeye dahil dairelerde, katma bütçeli idarelerde, döner sermayelerde, kefalet sandıklarında, sosyal güvenlik kurumlarında ve bütçeden yardım alan kuruluşlarda görev yapanlar bulunur. Ayrıca, bu kanun, diğer kanunların bu maddeye aykırı hükümlerini de geçersiz kılar.

Ankara'da EGO kartlarının ücretsiz olduğu yaş grupları şunlardır: 6 yaş ve altı çocuklar. 65 yaş ve üzeri kişiler. 62-64 yaş arası kişiler (belirli saatlerde). Ayrıca, polis, gaziler, şehit yakınları, engelli ve refakatçileri, sarı basın kartı olanlar gibi belirli meslek grupları ve durumlar için de ücretsiz EGO kartı hakkı bulunmaktadır.

Yüzde 70 ağır engelli raporu, engelli bireyin çeşitli haklardan yararlanmasını sağlar. Bu raporla birlikte elde edilen bazı avantajlar şunlardır: Sağlık hizmetlerinden ücretsiz veya indirimli yararlanma. Vergi indirimi veya muafiyeti. Toplu taşıma araçlarını ücretsiz veya indirimli kullanma. Sosyal haklardan faydalanma. Ayrıca, yüzde 70 engelli raporu olan bireyler, engelli aylığı, evde bakım yardımı gibi ödeneklere de başvurabilir.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 50. maddesi, çalışma hakkı ve ödevi ile çalışma şartları ve dinlenme hakkını kapsar. Bu maddeye göre: Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir. Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Küçükler ve kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar. Dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.

Esnek çalışma saatleri, işveren tarafından denetlenebilir. Esnek çalışma saatlerinde de çalışanlar, yasal sınırlar içinde kalmak kaydıyla aynı toplam süreyi çalışmakla yükümlüdür. Ayrıca, esnek çalışma saatlerinde net bir "giriş-çıkış" saati olmadığı için performansın değerlendirilmesi klasik yöntemlerle zorlaşabilir. Kamuda esnek çalışma modeli, özel sektöre kıyasla daha sınırlı ve merkezi kararlarla yürütülen bir sistemdir. Esnek çalışma saatleri ile ilgili detaylı yasal düzenlemeler, 4857 sayılı İş Kanunu'nda yer almaktadır.

İşçi Bayramı'nın (1 Mayıs) 1 gün tatil olmasının nedeni, 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen yasaya göre, 1 Mayıs'ın "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanması ve bu günün resmi tatil olarak belirlenmesidir. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun'a göre, resmi tatil günleri ve süreleri şu şekildedir: 1 Mayıs: Emek ve Dayanışma Günü, resmi tatildir. Bazı iş yerlerinde tatil kararı işveren inisiyatifiyle alınır, bu nedenle özel sektör çalışanları 1 Mayıs'ta işbaşı yapabilir.

Arkadaşlık hakları şunlardır: Oyun ve etkinliklere katılma hakkı. Kendini ifade etme hakkı. Adil muamele görme hakkı. Ayrıca, arkadaşlık ilişkilerinde şu haklar da önemlidir: Sır saklama. Ayıbı örtme. Dinleme. Destek olma. Grup kurallarına uyma.

Ekonomik ve sosyal haklar, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 16 Aralık 1966 tarihinde kabul edilen Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme ile tanınmıştır. Bu sözleşme, 3 Ocak 1976 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Öğrencilerin sahip olduğu bazı haklar: Eğitim kurumlarına kayıt olma hakkı. Sağlığın korunması hakkı. Eğitim ve öğretim etkinliklerinden yararlanma hakkı. İfade özgürlüğü. Güvenli bir ortamda yaşama hakkı. Kişisel bilgilerin gizliliği. Sürdürülebilir kampüs yaşamı. Eğitim hakkı. Bu haklar, öğrencilerin sorumluluklarını yerine getirmesi koşuluyla geçerlidir.

Kısa çalışma ödeneği, işyerindeki çalışma sürelerinin genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ya da zorlayıcı sebeplerle geçici olarak azaltılması veya durdurulması halinde, işçilere çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır. Ödenekten yararlanabilmek için bazı şartlar gereklidir: İşçinin, kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 60 gün hizmet akdine tabi olması. Son 3 yılda en az 450 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olması. İşverenin, uygun görülen kısa çalışma başvurusu yapmış olması. Kısa çalışma ödeneği, işçinin son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ı oranında ödenir.

Kademeli emeklilik dernekleri, 8 Eylül 1999 sonrası SGK girişi olan ve emeklilikte akranlarından 17-20 yıl farka maruz kalan çalışanların haklarını savunmak amacıyla kurulmuştur. Bu derneklerin bazı faaliyetleri: Mağduriyetin duyurulması: Dernekler, sosyal medya ve çeşitli etkinlikler aracılığıyla mağduriyetlerini kamuoyuna duyurur. Siyasilerle görüşmeler: Kademeli emeklilik için çözüm önerileri sunmak amacıyla siyasi parti temsilcileri ve milletvekilleriyle görüşürler. Yasal çalışmalar: Emeklilik sisteminin adil hale getirilmesi için yasal düzenlemeler ve reformlar talep ederler. Bu kapsamda, Emeklilikte Adalet Derneği (EMADDER) ve Emeklilikte Tarihe Takılanlar Derneği (ETTDER) öne çıkmaktadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın açıklamasına göre, kısa vadede kademeli emeklilik uygulaması gündemde değildir.