Denetim

Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK), uygunluk değerlendirme faaliyetlerini akredite etme yetkisine sahip tek resmi kurumdur. TÜRKAK'ın başlıca görevleri şunlardır: Denetim: Ülkemizde faaliyet gösteren laboratuvarlar, belgelendirme kuruluşları gibi kurumların, uluslararası kabul gören standartlara uygun olup olmadığını denetler. Akreditasyon: Denetleme sonucunda uygun bulunan kuruluşlara akreditasyon belgesi verir. Uluslararası İşbirliği: Uluslararası akreditasyon kuruluşlarıyla işbirliği yaparak, Türk ürün ve hizmetlerinin dünya pazarlarına açılmasına katkı sağlar. Eğitim ve Yayın: Görev alanına giren konularda eğitim verir, araştırma ve yayın yapar.

TÜV ve TÜVTÜRK aynı kuruluşlardır. TÜVTÜRK, "Teknik Denetim Kurumu" anlamına gelen TÜV'ün Türkiye'deki temsilcisidir.

Kırmızı et sektörü, gıda güvenliğinin sağlanması ve yasa dışı faaliyetlerin önlenmesi amacıyla denetlenmektedir. Bu denetimlerin bazı nedenleri: Hayvan hastalıklarının kontrolü: Şap ve brusella gibi hastalıkların kontrolü ve yayılımının engellenmesi. Kayıt dışı üretim: Kontrol dışı kesimlerin ve kayıt dışı işletmelerin tespit edilmesi. Yem bitkileri üretimi: Kaliteli ve yeterli yem bitkisi üretiminin sağlanması. Fiyat istikrarı: Et fiyatlarının spekülatif artışlarının önlenmesi ve tüketicilerin korunması.

SEC (Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu), aşağıdaki şirketleri denetler: 1. Halka Açık Şirketler: SEC, halka açık şirketlerin finansal raporlama standartlarına uymasını zorunlu kılar. 2. Borsalar: New York Borsası (NYSE) ve NASDAQ gibi borsaların faaliyetlerini düzenler. 3. Yatırım Fonları: Yatırım fonlarının faaliyetlerini denetler. 4. Broker ve Dealer Firmaları: Finansal aracılık yapan şirketlerin düzenlemelere uygun çalışmasını sağlar. 5. Kripto Para Şirketleri: Son yıllarda SEC, dijital varlıklar ve kripto para projelerini de incelemeye almıştır.

Stokçuluk ve fahiş fiyata karşı alınan önlemler şunlardır: 1. Denetimlerin Artırılması: Ticaret Bakanlığı, fahiş fiyat ve stokçulukla ilgili denetimleri yoğunlaştırdı. 2. Şikayet Kanallarının Genişletilmesi: Tüketiciler, Alo 175 Hattı, e-Devlet, il ticaret müdürlükleri ve CİMER gibi kanallardan şikayetlerini iletebiliyor. 3. Cezaların Yükseltilmesi: Fahiş fiyat cezasının üst sınırı 1 milyon liraya, stokçuluk cezasının üst sınırı ise 12 milyon liraya çıkarıldı. 4. İş Yerlerinin Kapatılması: Üç kez stokçuluk yapan işletmelere 6 güne kadar kapatma cezası uygulanabilecek. 5. Piyasa Düzenlemeleri: Rekabetin korunması ve ürün güvenliğinin sağlanmasına yönelik ek düzenlemeler yapıldı.

Ticaret Bakanlığı, asgari ücret artışından sonra fiyat artışlarını denetlemek için çeşitli yöntemler uygulamaktadır: 1. Denetim Ekipleri: Ticaret Bakanlığı'na bağlı İç Ticaret Genel Müdürlüğü ve Tüketici Korunması ve Piyasa Genel Müdürlüğü ekipleri, sahada yoğun bir şekilde denetim çalışması yürütmektedir. 2. İl Müdürlükleri: İl Ticaret Müdürlükleri, İl Tarım Müdürlükleri ve İlçe Tarım Müdürlükleri de denetimlere katılmaktadır. 3. Ürün İncelemesi: Temel gıda ürünleri başta olmak üzere birçok ürünün fiyatı incelenmekte, fahiş fiyat artışı tespit edilen işletmelere idari para cezası uygulanmaktadır. 4. Şikayet Alımı: Vatandaşların tamahkarlık ve açgözlülük yapan işletmelerle ilgili şikayetleri de değerlendirilmektedir.

Gıda denetimi, gıda ürünlerinin üretim, işleme, taşıma, depolama ve satış aşamalarını kapsayan bir süreçtir ve şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Standartların Belirlenmesi: Gıda üretim yerleri ve çalışanların uyması gereken kurallar ile gıdaların sahip olması gereken kalite ölçütleri yasa, tüzük ve yönetmeliklerle belirlenir. 2. Eksiklik ve Bozuklukların Saptanması: Denetçi, belirlenen standartlara göre gıda işletmelerinde ve ürünlerinde herhangi bir eksiklik veya bozukluk olup olmadığını kontrol eder. 3. Nedenin Tespiti: Bozukluk veya eksiklik varsa, denetçi bu durumun hangi üretim aşamasından kaynaklandığını araştırır. 4. Eğitim ve Danışmanlık: Denetçi, üreticiyi eğitir, ona destek verir ve sorunun çözümü için gereken eylemleri birlikte yapar. 5. Numune Alma ve Analiz: Gerektiğinde gıda örnekleri alınır ve laboratuvarda analiz edilir. 6. Sonuçların Bildirilmesi: Denetim ve analiz sonuçları gıda işletmesine bildirilir ve bu sonuçlara göre yapılması gerekenler konusunda öneriler sunulur. Gıda denetimleri, devlet kurumları, yerel yönetimler, bağımsız denetim firmaları ve uluslararası kuruluşlar tarafından yapılabilir.

Evet, asgari ücrete zam sonrası denetimler arttı. Ticaret Bakanlığı, asgari ücret zammını fırsat bilerek fiyat artışına giden işletmelere karşı denetimlerini sıklaştırdı. Bu kapsamda: Kasım ayında yapılan denetimlerde 19 milyon 616 bin 776 lira idari para cezası uygulandı. 25-31 Aralık 2024 tarihleri arasında gerçekleştirilen denetimlerde yaklaşık 23,7 milyon TL idari para cezası kesildi. 26 Aralık 2024 tarihinde, asgari ücret artışı sonrası haksız fiyat artışı kapsamında ülke genelinde kapsamlı denetimler yapıldı.

Mutabakat işlemini aşağıdaki kişiler ve birimler gerçekleştirir: 1. Muhasebe Departmanı: Mutabakat sürecinin temel taşıdır ve tüm mali kayıtları kontrol eder. 2. Finans Yöneticileri: İşletmenin genel finansal sağlığını korur ve mutabakat işlemlerinin düzgün ilerlemesine katkı sağlar. 3. Denetçiler: İç ve dış denetçiler, mutabakat süreçlerini bağımsız bir gözle değerlendirerek işletmenin mali kayıtlarının güvenilirliğini sağlar. 4. Vergi Uzmanları: Vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesini sağlar ve vergi uyumunu kontrol eder. 5. Satın Alma ve Satış Departmanları: Alış ve satış işlemlerini yönetir, fatura bilgilerini kontrol eder ve mutabakat yapar. 6. Stok ve Depo Yöneticileri: Stok hareketlerinin ve depo yönetiminin doğruluğunu sağlar.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), aşağıdaki durumlarda inceleme başlatır: 1. Olağandışı fiyat ve miktar hareketleri: Sermaye piyasasının güven, açıklık ve istikrar içinde çalışmasını bozacak nitelikteki eylem ve işlemler tespit edildiğinde. 2. Yanıltıcı haberler: Kasten ve yanıltıcı haberler yapanlar ve yayanlar hakkında hukuki işlem başlatıldığında. 3. Piyasa bozucu hareketler: Aracı kurumların piyasa bozucu hareketlerine karşı denetim mekanizmasının işlediği durumlarda. İncelemeler, SPK uzmanları tarafından çeşitli denetim teknikleri kullanılarak gerçekleştirilir ve gerekli yaptırımlar uygulanır.

Kayıt dışılığın önlenmesi için et sektöründe şu adımlar atılabilir: 1. Yapay Zeka Kullanımı: Vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacıyla yapay zeka imkanlarından yararlanılarak sahte belge kullanımı ve kayıt dışı işlemler tespit edilebilir. 2. Risk Analizi ve Denetimler: Risk Analizi Değerlendirme ve Araştırma (RADAR) Sistemi, mali ve ekonomik verilerin entegrasyonu ile sektörel ve mükellef bazlı risk senaryolarını değerlendirerek denetimlerin etkinliğini artırır. 3. Veri Analizine Dayalı Denetimler: Veri analizine dayalı risk odaklı denetim faaliyetleri artırılarak kayıt dışı istihdam ve ücretle mücadele edilir. 4. Gönüllü Uyum Teşvik: Vergi denetimi algısının mükelleflere yerleşmesi ve vergiye gönüllü uyumu teşvik etmek için fiili saha vergi denetimleri artırılır. 5. Yasal Düzenlemeler: Mevzuatın netleştirilmesi ve etkili bir denetim ve ceza sisteminin geliştirilmesi kayıt dışılığın önüne geçebilmek için önemlidir.

Bolu'daki yetki tartışması, 78 kişinin hayatını kaybettiği Grand Kartal Otel yangınından sonra ortaya çıktı. Tartışmanın merkezinde, otel ve işletmelerde yangın denetimlerine ait sorumluluğun hangi kurumlara ait olduğu konusu yer alıyordu. Mevzuata göre, büyükşehir statüsünde olmayan şehirlerde, belediye itfaiyesinden gelen yangın raporuna göre İl Özel İdareleri de işletme izni verebiliyor. Bu bağlamda, Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, tesisin belediyenin yetki sınırları dışında yer aldığını ve ruhsatlandırma ile denetim yetkisinin bakanlığa ait olduğunu savundu.

Kastamonu'da gıda denetimleri, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilir.

Sayıştay'ın görevleri şunlardır: 1. Kamu idarelerinin mali faaliyetlerini denetlemek: Gelir, gider ve malların kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığını incelemek. 2. Hesap verme sorumluluğu çerçevesinde rapor sunmak: Denetim sonuçlarını Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne doğru, yeterli ve zamanında bildirmek. 3. Sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak: Kamu zararına yol açan hususları tespit edip hükme bağlamak. 4. İnceleme ve denetleme işleri yapmak: Kanunlarla verilen diğer inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yerine getirmek.

Sayıştay, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından denetlenir.

Gıda Dedektifi olarak adlandırılan kişiler, genellikle gıda güvenliği denetçisi olarak görev yaparlar. Bu denetçilerin bazı görevleri şunlardır: Gıda güvenliğini sağlamak: Gıdaların hazırlama ve saklama sırasında güvenlik uygulamalarını izlemek. Sağlık kurallarına uyumu kontrol etmek: Kayıtları gözden geçirerek sağlık kurallarına ve yönetmeliklere uygunluğu belirlemek. Tehlikeleri tespit etmek: Restoranlar, bakkallar, okullar, hastaneler gibi yerlerde gıda güvenliği tehlikelerini belirlemek. Araştırma yapmak: Ortaya çıkan gıda güvenliği sorunları hakkında araştırma yaparak en iyi uygulamaları geliştirmek. Eğitim vermek: Tüketicilere ve işletmelere gıda güvenliği hakkında bilgi vermek. Analiz yapmak: Gıda numunelerinin analizlerini yaparak potansiyel kontaminasyonu tespit etmek. Önerilerde bulunmak: Denetimler sırasında gözlemlere dayalı olarak gıda güvenliği süreçlerini iyileştirmek için değişiklikler önermek.

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK), Türkiye'de aşağıdaki görevleri yerine getiren bir kurumdur: 1. Denetim Standartlarının Belirlenmesi: Uluslararası standartlara uyumlu bağımsız denetim standartlarını oluşturur ve yayınlar. 2. Eğitim ve Sertifikasyon: Bağımsız denetçilerin mesleki yeterliliklerini artırmak için eğitim programları ve sertifikasyon süreçleri düzenler. 3. Finansal Raporlama: Türkiye Finansal Raporlama Standartları'nı (TFRS) oluşturur ve uygulanmasını sağlar. 4. Denetimlerin Denetimi: Denetim firmalarını ve bağımsız denetçileri yetkilendirir, faaliyetlerini düzenli olarak denetler ve kalite kontrol incelemeleri yapar. 5. Kamuya Açık Şirketlerin Denetimi: Kamuya açık şirketlerin finansal raporlarını denetler ve bu firmaların denetim süreçlerini izler.

Et sektörü, yapay zeka destekli araçlarla sürekli olarak denetlenmektedir. Ayrıca, Vergi Denetim Kurulu tarafından kırmızı et sektöründeki kayıt dışılığı önlemek amacıyla kapsamlı incelemeler ve fiili sayımlar da yapılmaktadır.

Sağlık Bakanlığı denetimini Denetim Hizmetleri Başkanlığı ve İl Denetim Birimleri yapar. Denetim Hizmetleri Başkanlığı, Bakanlık teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşların denetimini gerçekleştirir. İl Denetim Birimleri, il sağlık müdürlükleri bünyesinde kurulur ve sağlık tesislerinin mevzuata uygunluğunu denetler.

Sağlık hizmetleri denetimini Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Denetim ve Değerlendirme Daire Başkanlığı ve il sağlık müdürlükleri yapar. Ayrıca, konusunda uzman komisyonlar da denetimlerde görev alabilir.