ÖğretimProgramları

Fen Bilimleri Öğretim Programı'nın temel ilkeleri şunlardır: Öğrenciyi merkeze alan bütüncül eğitim yaklaşımı: Eğitsel süreçleri genişletir ve derinleştirir, bireysel sorumluluğu destekler, sosyal-duygusal becerileri geliştirir. Disiplinler arası ve disiplinler üstü fen öğretimi: Öğrencilerin farklı disiplinlerde sahip oldukları bilgi ve becerileri kullanmalarını sağlar. Sürdürülebilirliği temel alan fen öğretimi: Kaynakları verimli kullanan, doğaya duyarlı bireyler yetiştirmeyi hedefler. Bilimsel sorgulama ve mühendislik tasarım temelli öğrenme: Probleme dayalı, proje tabanlı, buluş yoluyla ve araştırma-incelemeye dayalı öğretim stratejileri kullanılır. Üst düzey düşünme becerilerinin geliştirilmesi: Akıl yürütme, analiz etme, eleştirel düşünme, yorumlama ve tahmin etme gibi beceriler geliştirilir. Ölçme ve değerlendirme yaklaşımı: Bilimsel okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesini hedefler. Önceki öğrenmelerin dikkate alınması: Öğrencilerin önceki bilgileri hatırlanır ve öğrenme-öğretme uygulamaları buna göre düzenlenir. Öğrenme-öğretme sürecinin başında ön değerlendirme yapılması: Öğrencilerin ön bilgileriyle yeni öğrenmeleri arasında bağlantı kurulur.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında gerekli bazı belgeler: Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programı. 5. sınıf yıllık ve günlük planların Maarif Model şablonuna uygun olması. Okul, ilçe, il zümrelerinin gündem maddelerinde Maarif Model'e değinilmiş olması. 5. sınıfların aylık olarak raporlanması. Ders kitaplarındaki karekod etkinliklerinin ölçekleri. Okul Temelli Planlama kapsamında sene boyunca en az 5 ders dışı etkinlik yapılması. Ders kitaplarındaki performans görevlerine ait örnekler. Şube Öğretmenler Kurulu ve Veli Toplantı Tutanakları'nda Maarif Model'e değinilmiş olması. Ders defterlerinin Maarif Model'e uygun doldurulması. Ders kitabı etkinliklerinin öğrenciler tarafından yapılmış olması. Maarif Model ve ders kitapları ile ilgili anket, görüş ve önerilerin TTKB sistemine işlenmiş olması. Bu belgeler, okul idareleri tarafından teftiş amacıyla istenebilir.

TYMM ortak metin, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nin (TYMM) bir parçası olan ve 26 dersin güncellenmiş öğretim programlarını içeren metindir. Bu metin, 26 Nisan 2024 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı tarafından kamuoyuyla paylaşılmıştır. Ortak metin, aşağıdaki bileşenleri içerir: Beceriler çerçevesi. Erdem-değer-eylem çerçevesi. Bütüncül eğitim yaklaşımı. TYMM ortak metni, gelen görüş ve öneriler doğrultusunda güncellenmiştir.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nin (TYMM) öğretim programlarına olumlu etkilerinden bazıları şunlardır: Bütüncül eğitim yaklaşımı: TYMM, bireyin zihinsel, sosyal, duygusal, fiziksel ve ahlaki gelişimini destekleyerek çok yönlü bir eğitim sunar. Sosyal duygusal öğrenme (SDÖ) becerilerinin entegrasyonu: Öğretim programlarında SDÖ becerilerine yer verilerek öğrencilerin sosyal ve duygusal gelişimleri desteklenir. Beceri odaklı öğretim: Model, kazanımların sadeleştirilmesi ve derslerin kapsamının hafifletilmesiyle daha beceri temelli bir eğitim anlayışı getirir. Sistem okuryazarlığı: Finansal, bilgi, teknoloji gibi farklı okuryazarlık türlerini eğitim sistemine dahil eder. Ancak, bazı eleştirmenler bu değişikliklerin uygulamada zorluklar yaratabileceğini ve öğretmenlerin yeterli eğitime sahip olmadığını belirtmektedir.

Matematik öğretim programları, 9 Eylül 2024 tarihinden itibaren kademeli olarak uygulanmak üzere değiştirilmiştir. Bu değişikliklerle birlikte, matematik derslerinde günlük hayat becerilerine ağırlık verilmiş, ders içeriklerinde sadeleştirme yapılmış ve algoritma-bilişim odaklı bir eğitim anlayışı benimsenmiştir.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programları, 2024-2025 eğitim öğretim yılında okul öncesi, ilkokul 1, ortaokul 5, ortaöğretim hazırlık ve 9. sınıf düzeylerinde uygulanacaktır. Bazı öğretim programları: Okul Öncesi: Temel Eğitim. İlkokul: Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri, Hayat Bilgisi, İnsan Hakları, Vatandaşlık ve Demokrasi. Ortaokul: Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi. Orta Öğretim: Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Türk Dili ve Edebiyatı, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Coğrafya, Felsefe, Tarih, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük. Bu model, öğrencilere daha bütüncül bir eğitim deneyimi sunmayı amaçlamaktadır.

Öğretim programları hakkında bazı görüş ve öneriler: Paydaş katılımı: Öğretim programları, konu alanı uzmanları, eğitim bilimciler, öğretmenler, veliler ve öğrencilerin de içinde bulunduğu tüm paydaşların görüşleriyle bilimsel ölçütler çerçevesinde hazırlanmalıdır. İhtiyaç analizi: Program geliştirme sürecinde ulusal boyutta ihtiyaç analizi yapılmalı, anket, görüşme, gözlem gibi tekniklerle veri toplanmalıdır. Sistematik geri bildirim: Askı süreci en az üç ay devam etmeli, gelen eleştiri ve öneriler dikkate alınarak programlara yansıtılmalıdır. Fiziksel altyapı: Okulların, yeni öğretim programlarının gerektirdiği şekilde düzenlenmesi, uygulamaya yönelik laboratuvarlar ve deneyim alanları oluşturulması gerekmektedir. Hizmet içi eğitim: Öğretmenlere, yeni öğretim programlarıyla ilgili nitelikli hizmet içi eğitimler sunulmalıdır. Değerlerin entegrasyonu: Öğretim programlarında değerlerin daha görünür kılınması, duyuşsal ve beceri boyutlarının da ele alınması gerekmektedir.

Özelleştirilmiş öğretim programları, özellikle zorlayıcı yaşam olayları yaşayan öğrenciler için okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde uygulanır. 2024-2025 eğitim öğretim yılında, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında hazırlanan yeni müfredat, kademeli olarak uygulanmaya başlanmıştır.

Öğretim program türleri şunlardır: Eğitim Programı: Okul içinde ve dışında planlı etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme-öğretme yaşantılarının tümüdür. Öğretim Programı: Eğitim programı içinde yer alan, öğrenme-öğretme etkinliklerinin planlanması ve uygulanmasını kapsayan programdır. Ders Programı: Öğretim programı içinde var olan bir derste, o ders süresi içinde bireye kazandırılacakları gösteren, en ayrıntılı programdır. Müfredat Programı: 1950’li yıllara kadar kullanılan, daha sonra yerini eğitim programına bırakan program türüdür. Ayrıca, Posner'a göre öğretim program türleri şu şekilde sınıflandırılır: Resmi (Yazılı) Program: Otoritelerce belirlenen ve onaylanarak yazılı hale getirilen programdır. Uygulanan (Gerçekleşen) Program: Resmi programın öğretmen tarafından ders içinde işlenmesi ve gözlenebilen somut halidir. İhmal Edilen (Öğretisiz) Program: Resmi programın çeşitli nedenlerle öğretilmeyen kısmıdır. Örtük (Gizil) Program: Resmi programda yer almayan, yazılı olmayan ve açık olmayan programdır. Ekstra (Fazladan) Program: Okulun dışında yapılması planlanmış her türlü deneyim ve etkinliği kapsayan programdır.

Öğretim programındaki öğrenme kanıtları şunlardır: Öğrenci portfolyoları, ödevler, projeler, performans görevleri, sunumlar, kontrol listeleri, sınavlar, gözlem ve görüşme formları, öğrenci anketleri, rol yapma, grup çalışması, ölçekler, mezun anketleri, sınıf içi tartışmalar, öz/akran/grup değerlendirmeleri, yansıtma yazıları. Kavram haritası ve kavram ağı gibi kavram öğretim teknikleri. Bu kanıtlar, öğrencilerin öğretim programlarında tanımlanan bilgi ve becerilerdeki yetkinliklerinin, eğilim ve değerlerdeki gelişimlerinin değerlendirilmesi ve uygun öğretim yöntemlerinin belirlenmesi için kullanılır.

Maarif modeli çalışma programı oluşturmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. İhtiyaç Analizi: Mevcut öğretim programlarına yönelik sorunlar ve ihtiyaçlar tespit edilir. 2. Hedeflerin Belirlenmesi: Öğretim programının amaçları ve öğrenci profilleri tanımlanır. 3. Bütüncül Yaklaşım: Öğretim programları, sistem düşüncesi etrafında şekillendirilir ve okuryazarlık becerileri gibi unsurlar eklenir. 4. Disiplinler Arası İlişkiler: Öğretim programları, disiplin odaklı bilgi aktarımının ötesine geçerek bütüncül bir bakış açısı sunacak şekilde düzenlenir. 5. Farklılaştırma ve Kişiselleştirme: Öğrenme farklılıkları dikkate alınarak program dışı etkinlikler ve zenginleştirme faaliyetleri eklenir. 6. Değerlendirme ve Geri Bildirim: Öğrenme kanıtları ve süreç temelli yaklaşımlar ön plana alınarak öğrencilerin öğrenme hedeflerine ulaşma düzeyleri değerlendirilir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nde, öğretmenlerin yerel unsurları ve kültürel bağlamı öğrenme süreçlerine dahil etmeleri de hedeflenmektedir. Daha fazla bilgi için T.C. Millî Eğitim Bakanlığı'nın Öğretmen Bilişim Ağı (ÖBA) üzerinden sunulan "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Tanıtımı Semineri"ne başvurulabilir.

Öğretim programlarının özelliğine göre ders araç ve gerecini hizmet birimleri veya yayınevleri hazırlar. Hizmet birimleri, örgün ve yaygın eğitim kurumlarının ders kitapları ile diğer eğitim araç-gereçlerini hazırlayan, hazırlatan ya da satın alınması öngörülen eğitim araç ve gereçlerini sağlayan Bakanlık birimleridir. Yayınevleri, ders kitabı hazırlayan hizmet birimleridir.

MEB anahtar yetkinliklerinin ne zaman uygulanacağına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ) kapsamında belirlenen anahtar yetkinliklerin, öğretim programlarına 2017 yılında taslak programlarla yansıtıldığı bilinmektedir. Anahtar yetkinliklerin, tüm derslerin kazanımları arasında yer alması hedeflenmektedir. Daha güncel bilgiler için Milli Eğitim Bakanlığı'nın resmi duyurularını takip etmek en doğru yaklaşım olacaktır.

Arapça dersi, aşağıdaki öğretim programlarında yer almaktadır: İlkokul Arapça Dersi (2-4. Sınıflar) Öğretim Programı. Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Arapça Dersi (5-8. Sınıflar) Öğretim Programı. Anadolu İmam Hatip Lisesi Arapça Dersi (9 ve 10. Sınıflar) Öğretim Programı. Ayrıca, 6, 7 ve 8. sınıflarda Arapça dersi seçmeli olarak alındığında, program haftada 1 ders saati olacak şekilde yapılandırılmaktadır.

Biyoloji dersi maarif modeli, 2024-2025 öğretim yılında uygulamaya konulan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında geliştirilen ortaöğretim biyoloji dersi öğretim programını ifade eder. Bu model, biyoloji dersinin öğretiminde şu yaklaşımları benimser: Bütüncül eğitim yaklaşımı: Öğrenciyi zihinsel, sosyal, duygusal, duyusal, fiziksel ve ahlaki açıdan bir bütün olarak görür. Süreç odaklı ölçme değerlendirme: Sonuç yerine süreç odaklı bir değerlendirme anlayışı benimsenmiştir. Farklılaştırılmış öğretim: Öğrencilerin ilgi, yetenek ve ihtiyaçlarını göz önünde bulunduran esnek bir yaklaşım uygulanır. Öğrenci odaklı model: Deney, gözlem ve yaparak öğrenme modeli esas alınmıştır. Modelde, biyoloji biliminin gelişimine katkı sağlamış önemli şahsiyetlere yer verilir ve okul bahçeleri, parklar, doğal ortamlar gibi yerler öğrenme alanı olarak kullanılır.

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı'nda öğrenciyi merkeze alan bütüncül eğitim yaklaşımı benimsenmiştir. Bu yaklaşım, aşağıdaki unsurları içerir: Sürdürülebilirlik odaklılık. 21. yüzyıl becerileri. Disiplinler arası yaklaşım. Süreç odaklı değerlendirme.

Zümre yıl ortası değerlendirme raporu, zümre öğretmenler kurulu toplantılarında alınan kararların, yapılan faaliyetlerin ve karşılaşılan sorunların değerlendirildiği bir rapordur. Ayrıca, yeni müfredat kapsamında, zümre başkanlarının öğretim programlarının uygulanmasına ilişkin görüşlerini içeren bir değerlendirme raporu hazırlanması da gerekmektedir. Örnek zümre değerlendirme raporlarına şu sitelerden ulaşılabilir: sosyalciniz.net; mesuthayat.com; netbilgim.com.

Öğretim programlarının amaçları, okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim seviyelerinde birbirini tamamlayıcı bir şekilde şu hedeflere ulaşmaya yöneliktir: Okul öncesi eğitimi tamamlayan öğrenciler için, bireysel gelişim süreçleri göz önünde bulundurularak bedensel, zihinsel ve duygusal alanlarda sağlıklı şekilde gelişimlerini desteklemek. İlkokulu tamamlayan öğrenciler için, gelişim düzeyine ve bireyselliğine uygun olarak ahlaki bütünlük ve öz farkındalık çerçevesinde, öz güven ve öz disipline sahip, temel düzeyde sözel, sayısal ve bilimsel akıl yürütme ile sosyal becerileri ve estetik duyarlılığı kazanmış bireyler olmalarını sağlamak. Ortaokulu tamamlayan öğrenciler için, ilkokulda kazandıkları yetkinlikleri geliştirmek suretiyle millî ve manevi değerleri benimsemiş, haklarını kullanan ve sorumluluklarını yerine getiren, temel düzey beceri ve yetkinlikleri kazanmış bireyler olmalarını sağlamak. Liseyi tamamlayan öğrenciler için, ilkokul ve ortaokulda kazandıkları yetkinlikleri geliştirmek suretiyle millî ve manevi değerleri hayat tarzına dönüştürmüş, üretken ve aktif vatandaşlar olarak yurdun iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunan, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bir mesleğe, yükseköğretime ve hayata hazır bireyler olmalarını sağlamak. Ayrıca, öğretim programlarının amaçları arasında eleştirel düşünen, problem çözen, karar veren, mesuliyet ve ülkü sahibi nesiller yetiştirmek de yer alır.

Türkçe öğretim programı, üç ana öğrenme alanı altında düzenlenir: 1. Sözlü İletişim. 2. Okuma. 3. Yazma. Bu alanlar, öğrencilerin dil becerilerini geliştirmenin yanı sıra üst düzey bilişsel becerilerini de artırmayı hedefler. Ayrıca, tematik yaklaşım esas alınarak hazırlanan programda, her sınıf düzeyinde 8 tema işlenir.

1. dönem zümre toplantısında yapılanlardan bazıları şunlardır: bir önceki toplantıda alınan kararların değerlendirilmesi; eğitim ve öğretimin planlanması; zümre ve alanlar arası iş birliğinin yapılması; öğrenci başarısının artırılması için alınacak tedbirlerin görüşülmesi; öğretim programlarında belirlenen ortak hedeflere ulaşılması; öğrenme güçlüğü çeken öğrencilerle ilgili gerekli önlemlerin alınması; ders araç-gereç ihtiyaçlarının belirlenmesi; sınavların planlanması; proje konuları ile performans çalışmalarının belirlenmesi; öğrenci öğrenmesine ilişkin verilerin analiz edilmesi. Zümre toplantılarının gündemi, öğretim yılına ve döneme göre değişebilir.