Ayrımcılık

Politik doğrucular, ırk, cinsiyet, cinsel yönelim veya yetenek gibi belirli sosyal özelliklerle tanımlanan grupları rencide etmekten veya ötekileştirmekten kaçınmak için özenle kullanılan ifade, düşünce ve uygulamaları savunur. Bu kavram, açık hakaretlerden kaçınmanın ötesinde, önyargılı olumsuz stereotipleri güçlendiren terimlerden kaçınmayı da içerir. Politik doğruculuk, aynı zamanda toplumlarda sayıca az olanların, güçsüz olanların haklarının sivil toplum tarafından, vatandaşlar tarafından dil alanında korunmasını hedefler. Ancak, politik doğruculuk, ifade özgürlüğünü bastıran ve önemli sosyal konularda kamusal tartışmayı kısıtlayan bir sansür biçimi olarak da eleştirilir.

Ayrım yapmanın yanlış olmasının bazı nedenleri: İslam dinine göre: Çocuklar arasında ayrım yapmak, Allah'ın kurallarına aykırı gelir. Psikolojik etkiler: Ayrım, özgüven problemleri, değersizlik hissi ve ikili ilişkilerde sorunlara yol açabilir. Toplumsal etkiler: Toplumsal gruplar arasında farklılıklar ve ayrışmalar yaratabilir, bu da toplumsal uyumu olumsuz etkileyebilir. Adalet eksikliği: Ayrım genellikle adaletsiz veya haksız bir muameleyi ifade eder ve bu durum sosyal adaletsizliklere yol açabilir. Ayrıca, ayırım kavramı, sosyal bilimlerde bireylerin veya grupların belirli özelliklere göre sınıflandırılmasını ifade eder ve bu tür sınıflandırmalar genellikle cinsiyet, yaş, etnik köken gibi sosyal kategorilere dayanır.

Evet, bekar olarak ev tutmak yasaldır. Türkiye'de, 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu'na göre, medeni hal temelinde ayrımcılık yapmak yasaktır. Yasal başvuru yolları: Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'na (TİHEK) başvuru: Ayrımcılık iddiası durumunda TİHEK'e detaylı bir dilekçe ve kanıtlarla başvurulabilir. Manevi tazminat davası: TİHEK tarafından ayrımcılık yapıldığına dair bir karar alınması durumunda, mağdur manevi tazminat davası açabilir.

Damgalayıcı koşul, bir bireyin toplum tarafından belirli özellikleri nedeniyle olumsuz şekilde etiketlenmesi, dışlanması veya değersizleştirilmesi sürecidir. Damgalayıcı koşullar şu şekilde sınıflandırılabilir: Toplumsal damgalama. İçselleştirilmiş damgalama. Yapısal damgalama. Damgalama, bireylerin ve toplulukların zihinsel ve fiziksel sağlığı üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratabilir.

Ageism (yaş ayrımcılığı), insanların sadece yaşlarından dolayı istihdam, sosyal ilişkiler ve hizmet alımında ayrımcı davranışlara maruz kalmasını ifade eden bir terimdir. Robert Butler tarafından 1969 yılında tanımlanan bu ayrımcılık türü, üç temel kategoride ele alınabilir: Yaşlı bireylere, yaşlanma sürecine ve yaşlılığa karşı oluşmuş önyargılı yaklaşımlar; Yaşlı bireylere karşı ayrımcı tavırlar; Yaşlı bireyler hakkındaki kalıplaşmış algıları destekleyen kurumsal uygulamalar ve politikalar. Ageism, sadece yaşlılara karşı değil, aynı zamanda gençlere ve çocuklara karşı da yapılabilir.

Damgalayıcı koşullara bazı örnekler: Toplumsal damgalama. İçselleştirilmiş damgalama. Yapısal damgalama. Algılanan damgalama. Ayrıca, kültür, cinsiyet, ırk, sosyoekonomik sınıf, yaş, cinsel yönelim, cinsellik, beden imajı, fiziksel engellilik, zeka veya bunların eksikliği ve sağlığıyla ilgili durumlar da damgalama konusu olabilir.

Evet, bekara oda verilebilir. Türkiye'de ev sahipleri ve emlakçılar, kiracıları cinsiyet, ırk, medeni durum gibi temellere dayanarak ayrımcılığa uğratamaz. 20 Nisan 2016'da yürürlüğe giren 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu'na göre, taşınır veya taşınmazların kiralanması sürecinde medeni hal temelinde ayrımcılık yapılması yasaktır. Eğer böyle bir durumla karşılaşılırsa, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'na (TİHEK) başvuru yapılabilir.

Kod 8 (Code 8) filmi, özel güçlere sahip insanların baskı gördüğü bir şehirde, hasta annesine yardım etmek için bir suçlu çetesine katılan bir gencin hikayesini anlatıyor. Film, 2016 yılında çekilen 10 dakikalık kısa bir filmin uzun metrajlı versiyonudur. Gelecek bir dünyayı konu alan filmde, dev polis dronelarının şehrin üzerinde uçtuğu ve görevli robotların suçluları hakladığı bir ortam tasvir edilmiştir.

Pozitif ayrımcılık, Türkiye'de 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile anayasaya girmiştir. 2010 yılında kabul edilen Anayasa'nın 10. maddesi şu şekildedir: > "Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür. Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz. Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olamaz. Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar."

ILO'nun "insana yakışır iş" ilkeleri şunlardır: Örgütlenme özgürlüğü ve toplu sözleşme hakkının güvence altına alınması. Zorla çalıştırma ve çocuk işçiliğinin önlenmesi. İstihdam ve meslekte ayrımcılığın yasaklanması. Sosyal diyalog mekanizmalarının geliştirilmesi. Adil ücret ve sosyal koruma sağlanması. İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınması. Bu ilkeler, bireylerin insan onuruna uygun çalışma koşullarına sahip olmalarını hedefler.

"Cam tavanlar" ifadesinin yasaklandığına dair bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, "cam tavan" metaforu, toplumda kadınların ve azınlık grubu oluşturan kişilerin, mevcut hiyerarşik düzende belli bir seviyenin üstüne yükselmelerine engel olan soyut ayrımcılığı ifade eder. Uçaklarda cam tavan bulunmamasının nedenleri ise şunlardır: Ağırlık ve yapısal dayanıklılık: Cam, uçak tavanları için uygun bir malzeme değildir çünkü basınca karşı direnci düşüktür ve uçağın ağırlığını artırabilir. Güvenlik riskleri: Cam tavanlar, güneş ışığına maruz kaldıklarında parlama ve yansıma yaparak pilot ve yolcuların görüşünü engelleyebilir. Aerodinamik etkiler: Cam tavanlar, uçağın aerodinamik özelliklerini olumsuz etkileyebilir. Kabin içi konfor: Cam tavanlar, güneş ışığı ve ısıyı içeriye ileterek kabin içinde istenmeyen sıcaklık artışlarına neden olabilir.

"Çabuk Çabuk - İstanbul'daki Afrikalılar" kitabı, İstanbul'da yaşayan Afrikalı göçmenlerin hayatlarını ve deneyimlerini konu alır. Kitapta, Afrikalıların tekstil atölyelerinde kayıtsız ve güvencesiz çalışma koşulları, bavul ticareti, restoran, kafe ve kuaför işletmeciliği gibi çeşitli mesleklerde çalışmaları ve toplum içindeki yerleri ele alınır. Kitabın amacı, Afrikalı göçmenler hakkında oluşturulmuş olumsuz algıları yıkmak ve onların topluma kattıkları olumlu yönleri göstermektir.

İnsan kaynaklarında sorulması yasak olan bazı sorular şunlardır: Yaş. Medeni durum ve aile planları. Dini inançlar. Siyasi görüşler. Sağlık durumu. Vatandaşlık. Tutuklanma kaydı. Engellilik durumu. Eski asker veya askeri kayıtlar. Sendika üyeliği. Bu tür sorular yerine, adayın işin gerekliliklerini yerine getirip getiremeyeceğine odaklanmak daha uygundur.

AİHS 14. madde ihlali, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde (AİHS) tanınan hak ve özgürlüklerden yararlanmanın, cinsiyet, ırk, renk, dil, din, siyasal veya diğer kanaatler, ulusal veya toplumsal köken, ulusal bir azınlığa aidiyet, servet, doğum gibi herhangi bir duruma dayalı olarak ayrımcılık gözetilmeksizin sağlanmaması durumunu ifade eder. AİHS 14. madde, Sözleşme ve protokollerinde yer alan temel hükümleri yalnızca tamamlar, yani bu madde, doğrudan ayrımcılık yasağı getirmez. AİHS 14. madde kapsamında doğrudan ayrımcılık, "belirlenebilir bir özellik veya statü temelinde, kıyaslanabilir veya göreceli olarak benzer durumdaki kişilere yönelik muamele farkı" olarak tanımlanır. Örnek olarak, küçük çocuğu olan hükümlü kadınlara, ilk çocuklarının doğumuna kadar hapis cezalarının infazının başlangıç tarihini erteletme olanağı sunulmaması, AİHS 14. madde ihlali olarak değerlendirilebilir. AİHS 14. madde ihlali durumunda, mağdur olan kişi, ulusal bir merci önünde etkili bir yola başvurma hakkına sahiptir.

Ainu halkının yok olmasının başlıca nedenleri şunlardır: Asimilasyon politikaları: 19. yüzyılda Japonya'nın Meiji Dönemi'nde Ainu halkı, "aborjin" ilan edilerek asimilasyon politikalarına maruz kalmıştır. Hastalıklar: Japon nüfusunun adaya getirdiği endemik hastalıklar, yerli Ainu halkı üzerinde ciddi etkiler yaratmıştır. Göç ve ayrımcılık: Ainular, baskı ve sindirme politikaları nedeniyle Japonya'nın kuzeyine göç etmek zorunda kalmış, bu da kültürel kimliklerini zayıflatmıştır. Dil kaybı: 1991 yılında yapılan bir araştırmaya göre, Ainu dilini Japonya'da akıcı bir şekilde konuşabilen sadece 15 kişi kalmıştır. 2008 yılında Japon hükümeti, Ainuları resmi olarak bir azınlık olarak tanımış ve haklarını koruyacak bir kanun çıkarmıştır.

FIFA 1. Kategori hakemi Gamze Durmuş Pakkan, hamile olduğu için Merkez Hakem Kurulu (MHK) tarafından FIFA listesinden çıkarıldı. MHK'nin bu kararının nedeni, hamilelik sürecinin kadro işgali sağladığı olarak belirtildi. UEFA, Pakkan'ın listeye geri alınması için MHK'ye başvurdu ancak bu başvuru reddedildi.

Onurlu Bir Adam (Men of Honor) filmi, 1950 ve 1960’lı yıllarda ABD Deniz Kuvvetleri’nde tehlikeli dalışlar yapan Carl Brashear’ın gerçek yaşam öyküsünü anlatıyor. Filmde anlatılan bazı konular şu şekildedir: Kentucky’li bir çiftçinin oğlu olan Carl, daha iyi bir hayat için evini terk eder. Deniz kuvvetlerine katıldıktan sonra Carl, dalış okuluna kabul edilmek için iki yıl boyunca mektup yazar. Carl’ın eğitim çavuşu Billy Sunday, Carl’ın azmini ve tutkusunu istemez. Sakatlandıktan yıllar sonra Carl ve Sunday, beklenmedik bir şekilde bir araya gelir. Sunday, Carl’a ordu bürokrasisini aşması, bacağını kaybetmenin eksikliğini gidermesi ve orduda bir tarih yazması için yardım eder. Emekli olduğunda Carl, Deniz Kuvvetleri’ndeki en yüksek rütbeyi, Usta Dalgıç ve Şef Dalgıç ünvanına sahip olmayı başarır. Ayrıca, Onurlu Bir Adam filmi, ırkçılığın, önyargının ve ayrımcılığın üstesinden gelme hikayesini de anlatır.

Çingenelerin göç etmelerinin bazı nedenleri: İşgal, savaş, tehcir ve sosyo-ekonomik problemler. Hindistan'daki düşük kast sistemi. Ekonomik fırsatlar ve siyasi çalkantılar. Çingenelerin Hindistan'dan üç aşamalı bir göç süreciyle ayrılıp, üç farklı rotayı takip ederek dünyanın birçok bölgesine yayıldıkları öne sürülmektedir. Çingenelerin göçü konusundaki tartışmalar güncelliğini korumaktadır ve göç zamanı konusunda 5. ile 11. yüzyıllar arasında farklı tarihler ileri sürülmektedir.

"Ginger Kids" adlı South Park 9. sezon 11. bölüm, Cartman'ın "Gingervitus" hastalığına yakalanmasının ardından diğer kızıl saçlı çocukları (ginger kids) bir araya getirerek onlara karşı ayrımcılık yapan çocuklara karşı bir isyan başlatmasını konu alır. Cartman, sınıfta kızıl saçlı çocuklar hakkında bir sunum yaptıktan sonra diğer öğrencileri onlara karşı ayrımcılığa teşvik eder.

Yapay zeka (YZ) sistemlerinde eşitlik sorunları, genellikle YZ algoritmalarının insan tarafından programlanması nedeniyle, programcıların bilinçaltı önyargılarını yansıtması şeklinde ortaya çıkar. Bazı eşitlik sorunları: İşe alım süreçlerinde ayrımcılık: YZ algoritmaları, belirli bir etnik gruba, cinsiyete veya yaşa karşı önyargılı olabilir ve bu önyargıyı karar verme sürecinde kullanabilir. Sağlık hizmetlerinde eşitsizlik: YZ modelleri, eğitildikleri verilerdeki eşitsizlikleri tekrar eder; örneğin, belirli demografik gruplara yönelik sağlık hizmetleri daha az doğru olabilir. Veri yanlılığı: Azınlık gruplarının verileri genellikle eğitim veri kümelerinde yeterince temsil edilmez, bu da modellerin adil olmamasına yol açar. Eşitlik sorunlarının çözümü için, YZ sistemlerinde kullanılan verilerin daha çeşitli ve adil olması, ayrıca algoritmaların şeffaf ve hesap verebilir olması gereklidir.