Zamanaşımı

Zamanaşımı, ilamın kesinleşmesinden değil, suçun işlendiği tarihten itibaren başlar.

Mal rejimi tasfiyesinde zamanaşımı süresi 10 yıldır. Bu süre, boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren işlemeye başlar.

Ziraat Bankası'nda zamanaşımına uğrayan hesaplar, 15 Haziran 2025 tarihine kadar başvuru yapılmadığı takdirde silinir.

Parayı geri isteme hakkı, farklı hukuki ilişkilere göre değişen zamanaşımı sürelerine tabidir: 1. Haksız fiilden doğan borç ilişkilerinde: Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. 2. Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkilerinde: İstem hakkı, hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. 3. Ödünç ilişkisinde: Ödünç alanın, ödünç konusunun teslimine ve ödünç verenin de bu şeyin teslim alınmasına ilişkin istemleri, diğer tarafın temerrüde düşmesinden başlayarak altı ayın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. 4. İcra takibinde: Borçlu olmadığı halde ödeme yapan kişi, bu ödemeyi geri almak için bir yıl içinde istirdat davası açabilir.

Evet, mülkiyet tespit davasında zamanaşımı vardır. Kadastro tespitine itiraz ve tapu iptali davalarında zamanaşımı süresi 10 yıldır.

Kapatılan banka hesabı, 10 yıl boyunca işlem yapılmadığı takdirde zamanaşımına uğrar ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredilir.

Yargılamanın yenilenmesinde zamanaşımı yoktur. Bu nedenle, yasal koşulların oluşması durumunda yenileme talebi her zaman öne sürülebilir.

TBK'nın 149 ve 154 maddeleri birlikte şu şekilde uygulanır: TBK'nın 149. maddesi, zamanaşımının başlangıcını düzenler ve alacağın muaccel olmasıyla zamanaşımının işlemeye başlayacağını belirtir. TBK'nın 154. maddesi ise zamanaşımının kesilmesini düzenler ve aşağıdaki durumlarda zamanaşımının kesileceğini öngörür: 1. Borçlu borcu ikrar etmişse, özellikle faiz ödemiş veya kısmen ifada bulunmuşsa ya da rehin vermiş veya kefil göstermişse. 2. Alacaklı, dava veya def'i yoluyla mahkemeye veya hakeme başvurmuşsa, icra takibinde bulunmuşsa ya da iflas masasına başvurmuşsa. Bu nedenle, zamanaşımı hem alacağın muaccel olmasıyla işlemeye başlar hem de belirli eylemler gerçekleştiğinde kesilir ve yeni bir zamanaşımı süresi işlemeye başlar.

Ziynet alacağı davasında zamanaşımı, boşanma davasının kesinleşme tarihinden itibaren başlar ve 10 yıldır.

Zamanaşımı, devir işlemi için doğrudan bir engel teşkil etmez. Ancak, zamanaşımı süresi dolduğunda, bir hakkın talep edilmesi veya bir borcun ifa edilmesi imkânı ortadan kalkar. Miras payının devri durumunda, zamanaşımı süresi önemlidir. Eğer mirasçı, miras payını üçüncü bir kişiye devrediyorsa, bu devir işleminin resmi yazılı şekilde yapılması gerekmektedir. Aksi halde, devir sözleşmesi geçersiz sayılır.

Hakaret davasında şikayetten vazgeçme, zamanaşımını keser. Türk Ceza Kanunu'nun 73. maddesine göre, kovuşturulması şikayete bağlı olan suçlarda, suçtan zarar gören kişinin vazgeçmesi davayı düşürür ve hükmün kesinleşmesinden sonraki vazgeçme cezanın infazına engel olmaz.

Vergi borcu, vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği takvim yılını takip eden yıl başından itibaren 5 yıl içinde tarh ve tebliğ edilmezse zamanaşımına uğrar.

Menfi tespit davasında zamanaşımı kanunda düzenlenmemiştir.

Tefecilik suçunda dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.

Mirasta denkleştirme davası için zamanaşımı süresi 10 yıldır.

Cezai şart zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren başlar.

Islahla artırılan kısım, zamanaşımına uğrar. Kısmi dava açılması durumunda, alacağın yalnızca dava konusu edilen kısmı için zamanaşımı kesilirken, dava dışı kalan bölüm için zamanaşımı işlemeye devam eder.

Islahta faiz zamanaşımı kesilmez, çünkü faiz, asıl alacağın bir bölümü olup, asıl alacaktan ayrı olarak dava veya takip konusu edilebilir. Dolayısıyla, asıl alacak için açılan davada faize ilişkin zamanaşımı süresi dolmamışsa, ıslah yoluyla faiz talebi artırıldığında da bu süre işlemeye devam eder.

İşe iade davası zamanaşımı, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren başlar. İşçi, fesih bildiriminin kendisine tebliğinden itibaren 1 ay içinde arabulucuya başvurmalıdır. Bu sürelerin kaçırılması durumunda dava hakkı sona erer.

41 düzeltmesi, yani 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 41. maddesi kapsamında yapılan düzeltmeler, kesinleşme tarihinden itibaren 10 yıl süren bir zamanaşımına tabidir.