KambiyoSenetleri

Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takipte şikayet süresi 5 gündür.

"Avalim" kelimesinin "aval" ile bir ilişkisi bulunamamıştır. Ancak, "aval" kelimesi, bir kambiyo taahhüdü olup, senet bedelinin kısmen ya da tamamen güvence altına alındığı bir tür kefaleti ifade eder. Aval, senet üzerinde veya alonj üzerinde, "aval içindir" veya buna benzer bir ibareyle belirtilir ve avalist (aval veren kişi) tarafından imzalanır.

Kambiyo senetlerinde borçlu olanlar, senedin türüne göre değişiklik gösterir: 1. Poliçe: Poliçede borçlu, senedi kabul eden muhatap veya senedi düzenleyen keşidecidir. 2. Bono: Bonoda borçlu, senedi düzenleyen keşidecidir. 3. Çek: Çekte ise asıl borçlu yoktur, ancak çeki imzalayan keşideci, cirantalar ve bunlara aval verenler borçlu sıfatını taşır.

Kambiyo senedi çeşitleri üç ana başlık altında toplanır: poliçe, bono ve çek. 1. Poliçe: Belirli bir tarihte ya da görüldüğünde ödeme yapmayı taahhüt eden bir kambiyo senedidir. 2. Bono: Borçlunun belirli bir tarihte belirtilen miktarı ödeyeceğini belirten ve genellikle finansal kurumlar tarafından kullanılan bir kambiyo senedidir. 3. Çek: Bankalar tarafından müşterilerine ödeme yapma amaçlı verilen talimatlardır.

Evet, vekâleten imza atan kişi kambiyo senetlerinden sorumlu olur. Türk Ticaret Kanunu'nun 678. maddesine göre, yetkisiz temsilci tarafından imzalanan kambiyo senedine, temsil olunan kişi icazet vermezse senet hükümsüz hale gelmez; senetten dolayı imza atan temsilci sorumlu olur.

Evet, düzenleme yerinin yazılmaması senedi geçersiz kılar. Türk Ticaret Kanunu'nun 776. ve 777. maddelerine göre, bonoda bulunması zorunlu unsurlardan biri de düzenleme yerinin belirtilmesidir.

Kambiyo senetlerine özgü haciz yolunda yenileme itirazı, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içinde yapılmalıdır.

Müracaat borçlusu, kambiyo senetlerinde, senedin ödenmemesi durumunda senet bedelinin tahsilinden sorumlu olur. Müracaat borçlusunun sorumlu olabilmesi için aşağıdaki şartların gerçekleşmesi gerekir: 1. Senedin ibrazı: Çeki veya senedi hamil, süresinde ve usulüne uygun olarak muhataba ibraz etmiş olmalıdır. 2. Ödememe durumu: Senet bedeli vadede ödenmemiş olmalıdır. 3. Protesto: Hamil, ödememe protestosu çekmiş olmalıdır (istisnai durumlar hariç). Bu şartlar sağlandığında, müracaat borçlusu, hamile karşı müteselsil borçlu sıfatıyla sorumlu tutulur ve tüm borçlular, hamil tarafından yalnız birine başvurulsa bile haklarını kaybederler.

Kambiyo senetlerinde komisyon, senet bedelinin binde 3'ü olarak hesaplanır.

Bonoya yazılması gereken şartlar, Türk Ticaret Kanunu'nun 776. maddesinde belirtilmiştir. Bu şartlar şunlardır: 1. "Bono" veya "Emre Yazılı Senet" ifadesi: Senet metninde bu ifadelerden biri geçmelidir. 2. Kayıtsız ve şartsız belirli bir bedelin ödenmesi vaadi: Ödeme hiçbir koşula bağlanmamalıdır. 3. Lehtarın (alacaklının) adı: Gerçek kişi ise adı ve soyadı, tüzel kişi ise unvanı yazılmalıdır. 4. Düzenleyenin (keşidecinin) imzası: El yazısı ile atılmalıdır. 5. Düzenleme tarihi: Gün, ay ve yıl şeklinde belirtilmelidir. Ayrıca, alternatif zorunlu unsurlar da vardır: - Düzenleme yeri: Açıkça belirtilmemişse, keşidecinin adının yanında yazan yer kabul edilir. - Ödeme yeri: Bonoda gösterilmemişse, senedin düzenlendiği yer ödeme yeri sayılır. Bu unsurların eksikliği, bononun geçerliliğini etkiler ve kambiyo senedi niteliğini kaybetmesine neden olabilir.

Ciro ve aval kavramları, özellikle kambiyo senetleri olan çek, poliçe ve bono gibi kıymetli evrak türlerinde sıkça kullanılan hukuki terimlerdir. Ciro, bir kambiyo senedindeki hakkın devrini sağlayan işlemdir. Aval ise senet borcuna üçüncü bir kişinin girmesi suretiyle sağlanan özel bir tür kişisel teminattır.

Kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip örnek 10, kambiyo senetlerine dayalı alacakların tahsilini sağlayan özel bir icra takip yöntemidir. Bu takip türünde, alacaklı tarafından icra dairesine yapılan başvuru sonucunda borçluya Örnek No: 10 ödeme emri gönderilir. Bu emirde şu hususlar yer alır: 1. Borçlunun ödeme süresi: Borçlu, kendisine tebliğ edilen ödeme emrinde belirtilen borç miktarını 10 gün içinde ödemek zorundadır. 2. İtiraz hakkı: Borçlu, ödeme emrine 5 gün içinde itiraz etmezse takip kesinleşir. 3. Haciz işlemi: Borçlu ödeme yapmazsa, alacaklı borçlunun malvarlığına haciz işlemi başlatabilir. Bu takip yöntemi, İcra ve İflas Kanunu'nun 167. maddesinde düzenlenmiştir.

Gerçek kesitte geçerli olan senetler, Türk Ticaret Kanunu'nun 776. maddesinde belirtilen zorunlu unsurları taşıyan senetlerdir. Bu unsurlar şunlardır: 1. "Bono" veya "emre yazılı senet" ibaresi. Senet metninde bu ifadelerden biri yer almalıdır. 2. Kayıtsız ve şartsız belirli bir bedeli ödeme vaadi. Bedel, kesin bir rakam şeklinde açıkça ifade edilmelidir. 3. Lehtarın adı ve soyadı veya ticaret unvanı. Lehine ödeme yapılacak kişinin adı yazılmalıdır. 4. Düzenleme tarihi. Senedin düzenlendiği tarih gün, ay ve yıl şeklinde belirtilmelidir. 5. Düzenleyenin imzası. İmza el yazısıyla atılmalıdır. Bu unsurların eksikliği, senedin geçerliliğini ortadan kaldırır ve kambiyo senedi vasfını kazanmasını engeller.

Kambiyo senetlerinde tanık delili, zamanaşımına uğramış senetlerin delil başlangıcı olarak kullanılması durumunda başvurulan bir ispat aracıdır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na göre tanık delili, davanın tarafı olmayan kişilerin, kendi duyu organları ile edindiği bilgileri mahkemeye aktarması anlamına gelir.

"Çekmelik" terimi, yemeni gibi giyeceklerde ayağın daha rahat girmesi için topuk üzerinde bulunan uzun çıkıntıyı ifade eder. "Çek" terimi ise, kambiyo senetlerinden biri olup, belirli bir bedelin ödenmesi için yapılan bir ödeme aracını ifade eder. Çeklerin çekilmesi için ise belirli süreler vardır: - Düzenlendiği yerde ödenecek çekler için ibraz süresi on gündür. - Düzenlendiği yerden başka bir yerde ödenecek çekler için ibraz süresi bir aydır. - Farklı kıtalarda düzenlenen çekler için ibraz süresi, düzenlenme ve ödeme yerlerinin aynı kıtada olması durumunda bir ay, ayrı kıtalarda olması durumunda ise üç aydır.

Menfi tespit davasında borçlu, kambiyo senetlerine (çek, bono, poliçe) karşı savunma yapabilir. Borçlu, bu senetlerle ilgili olarak aşağıdaki itirazları ileri sürebilir: Senedin baştan itibaren bedelsiz olması. Senedin sonradan oluşan bedelsizliği. Senedin hatır senedi olması. Senedin sahte olması. Ayrıca, borçlu menfi tespit davasını açarak, senedin hüküm ve kuvvetini ortadan kaldıracak veya azaltacak nitelikteki hukuki işlemleri de savunabilir.

İcra ve İflas Kanunu'nun (İİK) 170. maddesi, kambiyo senetlerine (çek, poliçe, emre muharrer senet) dayalı haciz yoluyla takiplerde borçlunun sahip olduğu itiraz haklarını düzenler. Bu maddeye göre: 1. Borçlu, kambiyo senedindeki imzanın kendisine ait olmadığı itirazını bir dilekçe ile icra mahkemesine bildirebilir. 2. İcra mahkemesi, duruşmadan önce yapacağı incelemede itirazı ciddi görürse, alacaklıya tebliğe gerek görmeden itirazla ilgili kararına kadar icra takibinin geçici olarak durdurulmasına karar verebilir. 3. İnceleme sonunda inkar edilen imzanın borçluya ait olmadığına kanaat getirilirse, icra mahkemesi itirazın kabulüne karar verir ve takip durur.

Kambiyo senetlerinde faiz oranı iki şekilde hesaplanır: anapara faizi ve temerrüt faizi. 1. Anapara Faizi: Senette belirtilen vadeye kadar işleyen faizdir. 2. Temerrüt Faizi: Ödeme vadesi geçtiğinde işlemeye başlayan gecikme faizidir. Ayrıca, ticari işlerde faiz oranı serbestçe belirlenebilir, ancak bu oran "ahlaka ve kamu düzenine aykırı olamaz".

Kambiyo senetlerinde zamanaşımı ilamsız takipte şu yollarla kesilir: 1. Dava açılması: Zamanaşımı süresi içinde alacaklı tarafından icra takibi veya dava açılması zamanaşımını keser. 2. Takip talebinde bulunulması: İcra müdürlüğüne yapılan takip talebi de zamanaşımını durdurur. 3. Davanın ihbarı: Zamanaşımı, davanın ilgili kişilere ihbar edilmesiyle de kesilir. 4. Alacağın iflas masasına bildirilmesi: Alacaklının alacağın iflas masasına bildirmesi durumunda da zamanaşımı kesilmiş olur. Zamanaşımı kesildiğinde, süre yeniden işlemeye başlar.

Kambiyoda süreler, özellikle çek ibraz süreleri, Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve 5941 sayılı Çek Kanunu'na göre hesaplanır. Örnek hesaplama: Ankara'da 01.03.2022'de düzenlenmiş bir çek, Ankara'nın Polatlı ilçesinde ödenecekse, ibraz süresi TTK'ya göre 10 gün olarak belirlenmiştir. Bu durumda, çek 11.03.2022 tarihinde ibraz edilmelidir. Diğer kambiyo senedi türleri için süreler: - Düzenlendiği yer dışında bir yerde ödenecekse: 1 ay. - Ödeneceği ülke dışında bir ülkede düzenlenmişse (aynı kıtada ise): 1 ay. - Ayrı kıtalarda ise: 3 ay. Süreler, çek üzerinde yazılı olan düzenlenme tarihi esas alınarak hesaplanır ve bu tarih itibarıyla işlemeye başlar.