Yargıtay

Yargıtay 16. Ceza Dairesi'nin 2015/7466 E. ve 2016/1025 K. sayılı kararı, terör örgütünün propagandasını yapma suçuyla ilgilidir. Bu kararda, sanıkların eylemlerinin cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemleri meşru gösterecek, övecek ya da teşvik edecek nitelikte olmadığı ve bu nedenle ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiği vurgulanmıştır.

CMK Madde 224 ve 225 ile ilgili Yargıtay kararlarına aşağıdaki örnekler verilebilir: 1. CMK Madde 224: - Yargıtay 5. Ceza Dairesi, 2012/621 Esas, 2012/769 Karar: CMK'nın 224. maddesine aykırı olarak karşı oy ve gerekçesinin duruşma tutanağında gösterilmemesi, hükmün bozulmasına neden olmuştur. - Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 2014/9-766 Esas, 2015/372 Karar: CMK'nın 224. maddesine göre karar ve hükümlerin oybirliği veya oyçokluğuyla verilmesi gerektiği, aksi takdirde usulüne uygun bir karar verilmediği için hükmün bozulmasına karar verilmiştir. 2. CMK Madde 225: - Yargıtay 3. Ceza Dairesi, 2009/27 Esas, 2009/13450 Karar: Mahkemenin ek iddianame talebinin, hakimin tarafsızlığıyla bağdaşmayacağı ve CMK'nın 225. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle bozulmuştur. - Yargıtay 5. Ceza Dairesi, 2009/12030 Esas, 2009/13303 Karar: İddianamede sadece resmi belgede sahtecilik suçuna yer verilmesi, nitelikli dolandırıcılığa teşebbüs suçundan kamu davası açıldığı anlamına gelmez ve bu nedenle CMK'nın 225. maddesine aykırıdır.

Tebliğname görüşünde bozma ifadesi, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan tebliğnamede, yerel mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ve temel usul veya maddi hukuka ilişkin hatalar içerdiği için bozulmasının talep edilmesi anlamına gelir.

İhbar tazminatı ile ilgili hukuk genel kurul kararı şu şekildedir: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun bir kararına göre, ihbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesini haklı bir sebep olmaksızın ve usulüne uygun bildirim süresi tanımadan fesheden tarafın, karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminattır. Ayrıca, aynı kararda belirtildiği üzere, fesih bildirimi, sözleşmeyi belirli bir sürenin geçmesiyle ya da derhal sona erdiren, karşı tarafa yöneltilmesi gerekli tek taraflı bir irade beyanıdır.

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi (22. HD), iş davalarında görevli olan bir dairedir.

Yargıtay'ın 20/09/2011 tarihli kararı, Türk Ceza Kanunu'nun 53/5. maddesinde düzenlenen hak yoksunluğunun, mahkûmiyetin kanuni ve doğal bir sonucu olmayıp aleyhe bozma yasağı kapsamında kaldığına hükmetmiştir.

Yargıtay ilamlarının çelişmesinin birkaç nedeni olabilir: 1. Farklı Yargı Kolları: Aynı olaya ilişkin kararlar, farklı yargı kollarında (adli, idari, askeri idari yargı) verildiğinde çelişki ortaya çıkabilir. 2. İçtihat Farklılıkları: Yüksek mahkemelerin daireleri arasında içtihat farklılıkları olabilir ve bu da benzer konularda zıt kararların verilmesine yol açabilir. 3. Yorum Hataları: Hukuk kurallarının yorumlanmasında veya delillerin değerlendirilmesinde yapılan hatalar, farklı sonuçlara ulaşılmasına neden olabilir. 4. Yapısal Mekanizmaların Eksikliği: Yargıtay'da çelişkili kararları giderecek etkili mekanizmaların bulunmaması da bir diğer faktördür.

Yargıtay, nafaka kararını değiştirmek için nafaka artırım veya azaltım davası açılmasını gerektirir. Bu dava, aşağıdaki durumlarda açılabilir: 1. Tarafların mali durumlarında değişiklik: İş kaybı, sağlık sorunları, kira ve temel giderlerin artması gibi nedenlerle nafakanın yetersiz kalması. 2. Hakkaniyet gereği: Enflasyon, hayat pahalılığı, eğitim ve sağlık harcamalarının artması nedeniyle mevcut nafaka miktarının yetersiz kalması. Dava sürecinde, mahkeme tarafların gelir ve gider durumunu değerlendirerek nafakanın artırılmasına veya mevcut miktarın korunmasına karar verir.

Yargıtay 2015/1986 E. ve 2016/7230 K. numaralı dosyalar, farklı davalara aittir. 1. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi'nin 2016/9124 ve 2016/7230 numaralı dosyaları, Türk Medeni Kanunu'nun 199. maddesi gereğince davalının tasarruf yetkisinin sınırlandırılması istemine ilişkindir. Bu dosyalar, görev alanı dışında olduğu için Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na gönderilmiştir. 2. Yargıtay 18. Ceza Dairesi'nin 2015/27550 E. ve 2016/7230 K. numaralı dosyası ise hakaret suçu ile ilgilidir ve bu dosya da 2016 yılında karara bağlanmıştır.

Pınar Gültekin davasında Yargıtay'ın kararı, sanık Cemal Metin Avcı'ya verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının bozulmasına yönelik itirazı oy çokluğuyla reddetti. Kararda, cinayetin "canavarca hisle" işlenmediği ve sanık lehine "haksız tahrik" indirimi uygulanması gerektiği görüşü benimsendi.

Emsale uygun karar, daha önce verilmiş bir mahkeme kararının, benzer bir hukuki uyuşmazlıkta uygulanabilme olasılığını ifade eder. Bu tür kararlar, yüksek yargı kararları (Yargıtay, Anayasa Mahkemesi vb.) tarafından verildiğinde, hukukun uygulanışı açısından yol gösterici olarak kabul edilir.

Yargıtay'ın ceza artırması durumunda, yerel mahkeme kararının aleyhinize bozulmasına ve daha fazla ceza almanıza karar verilir. Bu durumda, dosya yeniden incelenmek üzere yerel mahkemeye gönderilir ve yeni bir karar verilir.

Rehinle temin edilmiş alacak için önce rehne başvurma zorunluluğu, 20.01.2023 tarihinde Yargıtay Hukuk Büyük Genel Kurulu'nun aldığı karar ile kaldırılmıştır. Bu karara göre, rehinle teminat altına alınmış ve ayrıca kambiyo senedine de bağlanmış alacakların tahsili amacıyla, borçlu aleyhine tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla aynı anda hem rehnin paraya çevrilmesi yolu ile hem de kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapılamaz.

Yargıtay, muvazaa iddialarını değerlendirirken aşağıdaki delilleri kabul eder: 1. Tapu kaydı ve resmî satış sözleşmesi: Satış bedelinin düşük gösterilmesi veya hiç bedel ödenmemesi. 2. Tanık anlatımları: Devrin gerçekte yapılmadığına, bedel ödenmediğine veya eşin "boşanma açılacak, malları kaçır" beyanına ilişkin tanık beyanları. 3. Banka kayıtları: Satış bedelinin ödenip ödenmediği, para transferi yapılıp yapılmadığı. 4. Resmî mercilerden yazı cevapları: Devirden önce tarafların arasındaki ilişkileri, boşanma davası açılma tarihi, alacak riski gibi hususlar. 5. İç yazışmalar ve protokoller: Boşanma protokolleri, tarafların mal rejimi anlaşmaları veya SMS/e-posta vb. iletişim kayıtları. Bu delillerin eksiksiz ve doğru bir şekilde sunulması, hakkaniyetli bir yargılama için önemlidir.

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 21.3.1974 tarihli, E. 1974/1290, K. 1974/1291 sayılı kararı, izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) davasında hissedarın alış önceliği ve önalım hakkı ile ilgilidir. Karara göre, payını devreden paydaş, artık izale-i şuyu davasının tarafı olamaz.

Evet, eşin çalışmasını engellemek Yargıtay kararlarına göre boşanma sebebi olarak kabul edilmektedir. Yargıtay, ekonomik şiddet kapsamında eşin çalışmasını engellemeyi, evlilik birliğinin temelinden sarsılması olarak değerlendirmektedir.

Yargıtay'ın kiralanan meskenin işyeri olarak kullanılmasının akde aykırı olduğuna dair kararı şu şekildedir: Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'nin 2018/6432 E., 2018/11200 K. sayılı, 07.11.2018 tarihli kararında, kira sözleşmesindeki kullanım şekline aykırı kullanımın akde aykırılık teşkil ettiği belirtilmiştir. Ayrıca, Yargıtay'ın bir başka kararında da, konut olarak kiralanan yerin işyeri olarak kullanılmasının tahsis amacına uygun kullanma yükümlülüğüne aykırı olduğu ve bu durumun sözleşmeye aykırılık teşkil ettiği vurgulanmıştır.

İşçi alacaklarının belirsiz alacak davası kapsamında değerlendirilmesi konusunda Yargıtay'da iki farklı yaklaşım bulunmaktadır: 1. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi: İşçilik alacaklarının belirsiz alacak davasına konu edilebilmesi için somut olayın özelliğine göre değerlendirme yapılması gerektiğini savunur. 2. Yargıtay 22. Hukuk Dairesi: Davacının objektif olarak hesaplanabilmesi mümkün olan işçilik alacaklarının belirsiz alacak davası olarak talep edilmesi durumunda, dava açma hazırlığı döneminde gerekli belgelere ulaşılamaması ve alacağın miktarının belirlenmesinin karşı tarafın elinde bulunan bilgi ve belgelerin sunulmasına bağlı olması halinde belirsiz alacak davası açılabileceğini kabul eder. 07.07.2020 tarihinde Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun kararıyla 22. Hukuk Dairesi kapatılmış ve dosyalar 9. Hukuk Dairesi'ne devredilmiştir.

Yargıtay kararları, Türkiye'de emsal niteliği taşıyan en yüksek mahkeme kararları arasında yer alır.

Yargıtay'ın 2300 sayılı kararı farklı davalara ilişkin olabilir. İşte bazı örnekler: 1. 3. Hukuk Dairesi'nin 2015/17724 E. ve 2017/2300 K. sayılı kararı: Asliye Hukuk Mahkemesi'nin bir alacak davası temyiz kararının onanmasına dair bir karardır. 2. Hukuk Genel Kurulu'nun 2014/2121 E. ve 2016/2300 K. sayılı kararı: Kira hukuku ile ilgili bir davadır ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373. maddesinin 5. fıkrasının uygulanmasını içerir. 3. 1. Hukuk Dairesi'nin 2022/4594 E. ve 2023/2300 K. sayılı kararı: Tescil davası ile ilgili bir karardır.