AnayasaMahkemesi

CHP (Cumhuriyet Halk Partisi), Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) istisnasının iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvuruda bulunmuştur.

CHP'nin ÖTV itirazının ne zaman sonuçlanacağına dair kesin bir tarih bulunmamaktadır. Ancak, 20 Şubat 2025 tarihinde CHP'nin, engellilerin araç alımında ÖTV istisnasını daraltan düzenlemenin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvurduğu bilinmektedir.

Demokratik Sol Parti (DSP), iki farklı nedenle kapanmıştır: 1. 2009 yılında Anayasa Mahkemesi'nin kararı: Anayasa Mahkemesi, DSP'nin laikliğe aykırı eylemlerde bulunduğuna ve Türkiye Cumhuriyeti'nin varlık nedenine karşı faaliyetler yürüttüğüne hükmederek partinin kapatılmasına karar vermiştir. 2. 2010 yılında iç gelişmeler: DSP, 12 Haziran 2010 tarihinde yapılan kurucular kurulu toplantısında feshedilmesine karar verilmiştir.

Genç Parti, iki farklı nedenden dolayı kapatılmıştır: 1. Esnaf ve Çiftçi Partisi: Bu parti, zorunlu organlarını oluşturamadığı ve ilk büyük kongresini süresinde yapamadığı için Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmıştır. 2. Türkiye Gençlik Partisi: Bu parti de aynı gerekçelerle, yani büyük kongresini iki kere üst üste yapmaması nedeniyle Anayasa Mahkemesi tarafından dağılmış ve hukuki varlığı sona erdirilmiştir.

Bireysel başvuru sonucunu öğrenmek için iki farklı yöntem bulunmaktadır: 1. e-Devlet Sistemi: Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvurunun durumunu e-Devlet üzerinden takip etmek mümkündür. Bunun için: - e-Devlet'te Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü sayfasına giriş yapılmalıdır. - "Vatandaşlık Başvuru Sorgulama" sekmesine tıklanmalıdır. - Başvuru numarası ve doğum tarihi bilgileri girilerek sorgulama yapılabilir. 2. Anayasa Mahkemesi Resmi Web Sitesi: Bireysel başvuru sonucunu Anayasa Mahkemesinin resmi web sitesinden de öğrenmek mümkündür. Bunun için: - Anayasa Mahkemesi Başkanlığı'nın "Bireysel Başvuru Sorgulama" hizmetine giriş yapılmalıdır. - Gerekli bilgiler doldurularak başvuru sonucu görüntülenebilir.

Anayasa Mahkemesi'nde makul sürede yargılanma hakkı ihlali nedeniyle hesaplanan tazminat, her dosyanın kendi koşullarına göre belirlenir. Hesaplamada dikkate alınan bazı kriterler: - Davanın karmaşıklığı; - Yargılamanın kaç dereceli olduğu; - Tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu; - Yargılamanın süresi. Tazminat başvurusu için gerekli adımlar: 1. Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru formu doldurmak. 2. Başvurunun kabul edilebilir bulunması. 3. Kararın tebliğinden sonra Hazine ve Maliye Bakanlığı'na başvurmak.

Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Görev Alanı: - Yargıtay, alt mahkemeler tarafından verilen kararların hukuka uygunluğunu denetleyen en yüksek temyiz mahkemesidir. - Anayasa Mahkemesi, yasaların ve anayasanın hükümlerinin Anayasa’ya uygun olup olmadığını denetler; ayrıca bireysel başvuruları karara bağlar. 2. Yetki: - Yargıtay, ceza, hukuk, ticaret gibi çeşitli alanlarda temyiz incelemesi yapar ve kararları bağlayıcıdır. - Anayasa Mahkemesi, yasama, yürütme ve yargı organlarını bağlayan kesin kararlar alır. 3. Yapı: - Yargıtay, başkan ve üyelerden oluşur; üyeler Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından atanır. - Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanı, TBMM ve Yargıtay tarafından atanan başkan ve üyelerden oluşur.

Anayasa Mahkemesi (AYM) üyeleri, iki farklı yöntemle seçilir: 1. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından seçim: TBMM, iki üyeyi Sayıştay Genel Kurulunun kendi başkan ve üyeleri arasından, her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden; bir üyeyi ise baro başkanlarının serbest avukatlar arasından gösterecekleri üç aday içinden yapacağı gizli oylamayla seçer. 2. Cumhurbaşkanı tarafından seçim: Cumhurbaşkanı, üç üyeyi Yargıtay, iki üyeyi Danıştay genel kurullarınca kendi başkan ve üyeleri arasından her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden; en az ikisi hukukçu olmak üzere üç üyeyi Yükseköğretim Kurulunun kendi üyesi olmayan yükseköğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri arasından göstereceği üçer aday içinden seçer.

Anayasa Mahkemesi (AYM) başvurusunun ne kadar süreceği belirsizdir, çünkü bu süre birçok faktöre bağlıdır. Genel olarak, AYM başvuruları geliş sırasına göre incelenir. AYM'nin bireysel başvurulara ilişkin içtüzüğü ve yargılama usulleri, sürecin daha hızlı veya daha yavaş ilerlemesine neden olabilir.

Zühtü Arslan'dan önce Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç idi.

Sayıştay Başkanı Odysseas Michaelides, Güney Kıbrıs'ta Yüksek Anayasa Mahkemesi'nin kararıyla görevden alındı. Mahkeme, Michaelides'in davranışlarının uygunsuz olduğunu ve Sayıştay Başkanlığı'nın gerektirdiği davranış standartlarına uymadığını belirtti. Ayrıca, Sayıştay'ın denetim raporlarında usulsüzlük ve yolsuzlukları ortaya çıkarması nedeniyle, bazı başkan yardımcılarının da görevden alındığı örnekler bulunmaktadır.

Cumhurbaşkanı, iki farklı halde yargılanabilir: 1. Göreviyle ilgili suçlar: Cumhurbaşkanı, Anayasa ve diğer kanunlarda belirtilen görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesi tarafından yargılanır. 2. Kişisel suçlar: Cumhurbaşkanı, kişisel suçlarından dolayı genel mahkemelerde yargılanır.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın başvurusu üzerine, Anayasa Mahkemesi tarafından üç siyasi parti kapatılmıştır: 1. Uyanış Partisi. 2. Türkiye Yaşam Partisi. 3. Yeni Yol Partisi.

Anayasa Mahkemesine engelli raporu ile doğrudan itiraz yapılamaz. Engelli raporlarına itiraz süreci şu şekilde işler: 1. İl Sağlık Müdürlüğüne Başvuru: Engelli raporunun alındığı sağlık kuruluşuna veya Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) itiraz başvurusu yapılır. 2. Yeniden Değerlendirme: İtiraz, ilgili sağlık kuruluşunun engelli sağlık kurulunca yeniden değerlendirilir. 3. İkinci Rapor: İtiraz sonucu alınan ikinci rapor, bakımını üstlenen kişi veya hizmet veren kuruluş tarafından kabul edilirse kullanılır. 4. Hakem Hastanesi Kararı: Hakem hastanesinde yapılan değerlendirme nihai kararı verir ve bu karar kesindir. Eğer hakem hastanesi kararına da itiraz edilirse, idari mahkemelere başvurulabilir.

Anayasa Mahkemesi (AYM), çevre ile ilgili aldığı bazı kararlar şunlardır: 1. 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin İptali: AYM, 10 Temmuz 2018'de yayımlanan 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 37 hükmünü iptal etti. 2. Kıyı Alanları ve Mülkiyet Hakkı: AYM, kıyı alanlarının kullanış amaçlarına göre derinliği ve kişilerin bu yerlerden yararlanma imkân ve şartlarının kanunla düzenlenmesi gerektiğini vurguladı. 3. Hayvan Hakları Kanunu: AYM, Hayvanları Koruma Kanunu'nun iptali için yapılan başvuruyu reddetti.

Evet, Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) birden fazla başvuru yapılabilir. Ancak, daha önce yapılan bir başvurunun AYM tarafından incelenmesi sonucunda beklenen sonuç alınamazsa ve hak kaybı devam ederse, yeni bir başvuru yolu açılabilir.

Ek ödemelerin iptal edilmesinin birkaç nedeni vardır: 1. Anayasa Mahkemesi Kararı: 27 Ekim 2023 tarihinde Anayasa Mahkemesi, 209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun'un 5. maddesindeki "disiplin durumu" ibaresini iptal etti. 2. Mahsuplaşmanın Kaldırılması: Danıştay, ek ödemelerin dağıtılmasına ilişkin usul ve esasların yönetmelikle düzenlenemeyeceğini belirterek, merkezi yönetim bütçesinden yapılan ek ödeme tutarının, aynı aya ilişkin temel ek ödeme tutarından düşülmesini iptal etti. Bu kararlar, ek ödeme düzenlemelerinin yeniden gözden geçirilmesine ve yeni yasal düzenlemelerin yapılmasına yol açtı.

Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un bazı hükümlerinin iptaline ve yürürlüklerinin durdurulmasına Anayasa Mahkemesi tarafından karar verilmiştir. İptal edilen hükümler arasında, üstün başarılı subay ve astsubayların bir üst rütbeye yükseltilmesine ilişkin yetkinin ilgili kuvvet komutanından alınıp Milli Savunma Bakanı ve İçişleri Bakanına verilmesi, askeri öğrencilerin eğitim hakkını kısıtlayan düzenlemeler ve uzman erbaşların görevde başarısız olma hallerinin muğlak biçimde belirlenmesi gibi konular yer almaktadır.

Evet, göreve iade edilen bir memur manevi tazminat davası açabilir. Anayasa Mahkemesi'nin 3 Haziran 2022 tarihli kararına göre, OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu veya mahkeme kararıyla görevine iade edilen memurlar, hem maddi hem de manevi tazminat davası açma hakkına sahiptir. Manevi tazminat, memurun uğradığı itibar kaybı, yaşadığı stres ve psikolojik yıpranma gibi mağduriyetler için talep edilir.

Çevre hakkı, doğrudan bireysel başvuru konusu yapılamamaktadır çünkü Türk hukukunda bireysel başvuru, sadece Anayasa ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ortak koruma alanında bulunan haklar için kabul edilmektedir. Ancak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarına paralel olarak Anayasa Mahkemesi, çevreye ilişkin meselelerden kaynaklı başvuruları, Sözleşme'de korunan başka temel haklar kapsamına sokarak değerlendirmektedir.