SosyalSigorta

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında TÜBİTAK bursiyerleri, 1/3/2016 tarihinden itibaren kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projelerde görevli olan ve iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yönünden sigortalı sayılan kişilerdir. Bu bursiyerlerin sigortalılığı, Kanunun 7. maddesinin birinci fıkrası (a) bendi kapsamında, bursiyer olarak göreve başladıkları tarih itibariyle başlatılır. TÜBİTAK projeleri kapsamında bursiyer olarak çalışabilecek kişiler arasında, herhangi bir kurumda çalışanlar hariç, proje kapsamında görev yapanlar bulunur.

1996 yılında sigortalı olan ve en az %40 engelli raporu bulunan bir kişi, 01.10.2008 tarihinden önce sigortalı olduğu için aşağıdaki şartlardan birini tamamlayarak emekli olabilir: 1. derece engel ( %80 ve üzeri): 15 yıl sigortalılık süresi. 3600 prim günü. 2. derece engel ( %60 - %79): 15 yıl sigortalılık süresi. 3680 prim günü. 3750 prim günü. 3. derece engel ( %40 - %59): 15 yıl sigortalılık süresi. 3920 prim günü. Engelli bireylerin emeklilik için Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) başvurmaları gerekmektedir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 29. maddesi, güncelleme katsayısını ve yaşlılık aylığının hesaplanmasını düzenler. Güncelleme katsayısı, sigortalıların her yılın Kasım ayına ait yasal süre içinde verilen belgelerindeki prim tahakkukları üzerinden bulunacak ortalama prime esas günlük kazancın, bir önceki yılın aynı ayına ait ortalama prime esas günlük kazanca göre değişim oranı ile Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranının toplamının yarısına (1) tam sayısının ilave edilmesiyle elde edilen değeri ifade eder. Yaşlılık aylığının hesaplanması ise, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, itibari hizmet süresi ile fiili hizmet süresi zammı hariç toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın otuz katı olarak belirlenir.

Evet, sigortalılık süresi ve yaş şartı aynı anda aranır emeklilik için. Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre, belirli bir tarihten önce sigortalı olanların emekli olabilmeleri için hem prim gün sayısını ve sigortalılık süresini doldurmaları hem de kanunda belirtilen yaş sınırını geçmiş olmaları gerekmektedir.

Maluliyete itiraz kontrol kaydı, maluliyet tespitine itiraz edildiğinde Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu tarafından yapılan incelemenin kaydını ifade eder. İtiraz süreci şu şekilde işler: 1. İtiraz Dilekçesi: İlgili kuruma bir itiraz dilekçesi gönderilir ve itirazın nedenleri açıkça belirtilir. 2. Ek Belgeler: İtiraz dilekçesiyle birlikte, mevcut maluliyet raporu ve rapora itirazın gerekçesini destekleyecek sağlık raporları gibi ek belgeler sunulur. 3. Değerlendirme: İtiraz başvurusu, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu tarafından incelenir ve genellikle birkaç hafta süren bu süreçte başvuru sahibinin durumu yeniden değerlendirilir. 4. Son Karar: İnceleme sonunda, başvuru sahibine yeni bir maluliyet raporu sunulur.

SSKD (Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu), 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

1479 ve 2926 sayılı Bağ-Kur kanunları arasındaki temel farklar şunlardır: Kapsam: 1479 sayılı kanun, esnaf ve zanaatkarlar ile diğer bağımsız çalışanları kapsar. 2926 sayılı kanun ise tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanları kapsar. Başvuru ve Tescil: 2926 sayılı kanuna tabi olanlar, tarım sigortası yaptırmalı ve beyannamelerini muhtar, ziraat odası veya ilgili tarım kooperatiflerine onaylatmalıdır. 1479 sayılı kanuna tabi olanlar, beyannamelerini vergi dairesi, ticaret sicil müdürlükleri ve bağlı olunan odaya doldurtup onaylatmalıdır. Emeklilik Şartları: 1479 sayılı kanuna göre kadınlar 7200, erkekler 9000 gün prim ödemek zorundadır. 2926 sayılı kanuna göre ise prim ödeme süreleri farklılık gösterir. Tarihsel Gelişim: 2926 sayılı kanun, 17.10.1983 tarihinde yürürlüğe girmiş ve kademeli olarak uygulanarak 1994 yılında tamamlanmıştır. 1479 sayılı kanun ise 02.09.1971 tarihinde kurulmuş ve sigortalılıkla ilgili hükümleri 01.10.1972 tarihinde uygulamaya konulmuştur.

Sigorta öncesi borçlanmalar, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na tabidir.

2008 emeklilik yasası, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı çalışmaya başlayan kadın ve erkekleri kapsamaktadır. Bu tarihler arasında sigortalı olan kadınlar, 58 yaşında ve 7000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmaları şartıyla emekli olabilirler. Ayrıca, 30 Nisan 2008 sonrasında işe başlayanlar için emeklilik yaşı, tamamlanan prim günlerine göre değişiklik göstermektedir.

Kısa dönem sigorta yapılamamasının iki ana nedeni vardır: 1. Yasal Düzenlemeler: 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre, kısa çalışma süreleri borçlanma yapılabilecek süreler arasında yer almamaktadır. Bu nedenle, kısa çalışma döneminde yatırılmayan primlerin borçlanılması mümkün değildir. 2. Sigorta Türleri: Zorunlu trafik sigortası gibi sigortalar genellikle yıllık olarak düzenlenir ve kısa süreli seçenekler sadece geçici plakalı araçlar için geçerlidir. Dolayısıyla, kişisel araçlar için kısa dönem sigorta yaptırmak mümkün değildir.

7438 sayılı kanun, 3 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan ve "Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"dur. Bu kanun ile Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) sorununun çözümü yasal bir zemine oturtulmuş ve 9 Eylül 1999 tarihinden önce ilk defa sigortalı sayılanların emekliliğe hak kazanması için aranan şartlar yeniden düzenlenmiştir. 7438 sayılı kanunun tam metnine aşağıdaki sitelerden ulaşılabilir: resmigazete.gov.tr; lexpera.com.tr.

Kollektif şirket ortakları, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre sigortalı sayılmaktadır. Dolayısıyla, kollektif şirketler sigorta yaptırabilirler. Sigorta başlangıç ve bitiş bildirimleri, vergi dairelerince ve sigortalılarca belirli sürelerde Kuruma yapılmalıdır.

2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu ve 5434 sayılı Kanun kapsamındaki tarım sigortası arasındaki temel farklar şunlardır: Emeklilik Şartları: 2925 sayılı kanuna tabi olanlar, bu kanunda belirtilen emeklilik şartlarına; 5434 sayılı kanuna tabi olanlar ise 4/c (Bağ-Kur) sigortalıları için belirlenen emeklilik şartlarına tabi olurlar. Sigortalılık Kapsamı: 2925 sayılı kanun, süreksiz olarak tarım işlerinde hizmet akdiyle çalışanları kapsar. Prim Oranları ve Gün Sayıları: 2925 sayılı kanuna tabi sigortalılardan alınan prim oranı %32,5'tir ve prim gün sayısı primi ödenmiş her ay için 15, bir tam yıl için 180 gün olarak değerlendirilir. 5434 sayılı kanun kapsamındaki sigortalılık hakkında ise belgelerde bilgi bulunmamaktadır. Bu bilgiler, genel hatları itibarıyla iki kanun kapsamındaki tarım sigortalarını özetlemektedir. Detaylı bilgi için ilgili kanunların yönetmelikleri ve mevzuatına başvurulması önerilir.

7000 günle kıdem tazminatı almak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. SGK'dan yazı almak: İşten ayrılma öncesinde, "kıdem tazminatı alabilir" yazısını SGK'dan almak gereklidir. 2. İşverene bildirim: Bu yazı ile birlikte işverene, yaş dışındaki emeklilik koşullarının yerine getirildiğine dair bildirim yapılmalıdır. 3. İş akdinin feshi: SGK'dan alınan yazı olmadan iş akdi feshedilmemelidir; aksi takdirde tazminat hakkı kaybedilir. Kıdem tazminatı şartları, sigorta başlangıç tarihine göre değişiklik gösterir: 8 Eylül 1999 öncesi: 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günü. 8 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008: 25 yıl sigortalılık süresi veya sigorta süresine bakılmaksızın 7000 prim günü. 1 Mayıs 2008 sonrası: 4600 ile 5400 arasında değişen prim günü.

Sosyal Sigortalar Kurumu'nda (SGK) çalışanlar, 4A, 4B ve 4C sigorta sistemlerine göre farklı statülerde yer alır: 1. 4A Sigortası: Özel bir iş yerinde sözleşmeli olarak çalışan kişileri kapsar. 2. 4B Sigortası: Serbest çalışanlar, esnaflar ve bağımsız çalışan kişileri kapsar. 3. 4C Sigortası: Kamu sektöründe çalışan ancak belirli bir statüye sahip olan kişileri, yani devlet memurlarını kapsar.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 91. maddesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, bu kanunun 9. maddesi hakkında bilgi verilebilir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 9. maddesi, kısa ve uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılığın sona erme hallerini düzenler. Bu maddeye göre, sigortalılık; 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılarda hizmet akdinin sona erdiği tarihte, 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılarda; gelir vergisi mükellefi olanlar için mükellefiyetlerini gerektiren faaliyetlerine son verdikleri tarihte, gelir vergisinden muaf olanlar için ise esnaf ve sanatkâr sicili kaydının silindiği veya ilgili kanunda belirtilen tarihte sona erer.

Genel sağlık sigortası (GSS) ve sosyal sigortalar arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Kapsam ve Amaç: - Sosyal sigortalar, iş kazası, hastalık, malullük, ölüm ve emeklilik gibi çeşitli risklere karşı koruma sağlar. - GSS, bireylerin sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesini sağlamak amacıyla geliştirilmiş bir sigortadır ve tüm vatandaşları kapsar. 2. Sigortalı Olma Durumu: - Sosyal sigortalar, sadece sigortalı çalışanlar için geçerlidir. - GSS, sigortalı olmayan bireyler de dahil olmak üzere tüm vatandaşları kapsar ve isteğe bağlı olarak prim ödenerek sisteme dahil olunabilir. 3. Sağlanan Faydalar: - Sosyal sigortalar, emeklilik maaşı, malullük durumunda gelir desteği, tedavi ve gelir kaybı desteği gibi uzun vadeli güvenceler sunar. - GSS, acil sağlık hizmetlerine hızlı erişim sağlar ve sağlık hizmetlerine ilişkin giderleri karşılar, ancak diğer sosyal güvenlik ihtiyaçlarını karşılamaz. 4. Prim Ödemeleri: - Sosyal sigortalar için primler, sigortalı çalışanlar tarafından iş yerlerinden düzenli olarak ödenir. - GSS primleri, sigortalı çalışanlar ve sigortasız bireyler arasında farklılık gösterir ve devlet tarafından belirlenen oranlarda sübvanse edilebilir.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 31 Mayıs 2006 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilmiştir.

5754 sayılı kanun, "Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"dur. Bu kanun, 8 Mayıs 2008 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. Bazı değişiklikleri: Emzirme ödeneğine hak kazanabilmek için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün prim ödenmiş olması şartı getirilmiştir. Yaşlılık aylığı bağlanma şartları değiştirilmiştir. Hak sahiplerinin aylıklarının hesabına esas tutar, belirli bir orana sabitlenmiştir.

15 yaşında sigortalı olmak mümkündür, ancak belirli koşullar altında. Çocuk işçiler. Ergin kılınmış kişiler. Genel olarak, sigorta girişi için reşit olma yaşı olan 18'e ulaşmak gereklidir, çünkü reşit olmayan kişilerle sigorta sözleşmesi yapılamaz.