Sokrates

Sokrates'in kaç yıl ömrü kaldığına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Sokrates M.Ö. 470 yılında doğmuş ve M.Ö. 399 yılında ölmüştür. Bu durumda, Sokrates'in yaşam süresi yaklaşık 80 yıldır.

Sokrates, hem tümdengelim (dedüksiyon) hem de tümevarım (endüksiyon) yöntemlerini kullanmıştır. Tümdengelim (dedüksiyon). Tümevarım (endüksiyon). Dolayısıyla, Sokrates'in felsefi yöntemi tümdengelimsel ve tümevarımsal özellikler taşır.

Sokrates, Platon ve Aristoteles'e göre filozofların nasıl olduğuna dair bazı görüşler şöyledir: Sokrates. Platon. Aristoteles. Bu filozofların görüşleri, Batı felsefesinin temellerini oluşturmuş ve bilim, siyaset, etik gibi birçok alanı etkilemiştir.

Platon'un hocası Sokrates, MÖ 399 yılında ölmüştür.

Sokrates (1971) filmi, ünlü Yunan filozof Sokrates'in yaşamından son beş yılı anlatmaktadır. Filmin bazı konuları: Sokrates'in bilgiyi arayış serüveni; Atina'nın radikal-sağcı cunta yönetimi altında olması; Sokrates'in Meletus ile olan çatışması; Sokrates'in eşi Xanthippe ve çocuklarıyla olan ilişkisi. Ayrıca, Sokrates (1970) adlı, Roberto Rossellini'nin yönettiği, Sokrates'in hayatını ve felsefesini ele alan bir biyografi filmi de bulunmaktadır. Dr. Sokrates (1935) adlı film ise, Dr. Sokrates'in yaralı bir gangsteri tedavi etme zorunluluğunu konu alır.

Platon'un Menon diyaloğu, Sokrates ile Thessaly’den gelen bir ziyaretçi olan Meno’nun, erdemin (aretē) doğası üzerine tartışmasını konu edinir. Diyalogda ele alınan temel konular şunlardır: Erdemin öğretilip öğretilemeyeceği. Erdemin tanımı. Erdemin tek bir şey mi yoksa çoklu mu olduğu. Öğrenme süreci. Anamnesis (hatırlama) teorisi. Ayrıca, diyalogda Meno Paradoksu olarak bilinen bir sorun da ele alınır; bu paradoks, bilinmeyen bir şeyin nasıl araştırılabileceğini sorgular.

Sokrates'in "Sorgulanmamış hayat, yaşanmaya değmez" sözü, insanların düşüncelerini, inançlarını, değerlerini ve eylemlerini sürekli sorgulamalarının zorunlu olduğunu ifade eder. Bu söz aynı zamanda iktidarın, toplumun ve normatif yapının tamamına yöneltilmiş bir meydan okumadır. Örnek olarak, işinden memnuniyetsizlik duyan biri düşünülebilir.

"Ahlak komşunla ilgili değildir" diyen filozof Alain'dir. Alain, "Ahlak seninle ilgili olandır, komşunla ilgili olan değil" sözüyle bu görüşü ifade etmiştir.

Sokratik yöntem, Sokrates'in felsefesinin merkezinde yer alır ve onun öğretim anlayışının ana çatısını oluşturur. Sokratik yöntemin bazı unsurları: Yanlış savları ayıklama. Doğruyu anımsama. Tanrısal denetim. Sokrates felsefesi ise, epistemoloji, metafizik ve ahlak gibi alanlarda sorular sormayı içerir. Sokrates, felsefenin ve hayatın en gerçek kavramını tanımlamış ve sorgulamanın önemini vurgulayarak, insanları eleştirel düşünmeye teşvik etmiştir.

Maiotik yöntem, Sokrates'e aittir. Bu yöntem, bilginin insan zihninde doğuştan var olduğu ve uygun sorularla bu bilginin açığa çıkarılabileceği fikrine dayanır.

Sokrates'i anlamak için okunması önerilen temel kaynaklar arasında Platon'un diyalogları ve Ksenophon'un anıları yer alır. Platon'un diyalogları arasında önerilen okuma sırası: 1. Sokrates'in Savunması. 2. Kriton. 3. Symposium (Şölen). 4. Meno. 5. Theaetetus. 6. Euthyphro. Ksenophon'un eserleri arasında önerilen okuma: 1. Memorabilia. Sokrates'in felsefesini daha kapsamlı bir şekilde anlamak için diyaloglar arası bağlantı kurmak, not alarak okumak ve günümüzle bağlantı kurmak önerilir.

Sokrates'in "Sorgulanmamış bir hayat yaşamaya değmez" sözü, varoluşumuzu salt yaratıkların üzerine çıkarmak için düşünce yetimizi kullanmanın önemini vurgular. Bu söz, şu anlamlara da gelebilir: Bilgi ve ahlak ilişkisi. İç huzura ulaşma. Kendini tanıma. Sokrates, bu sözüyle her bireyin toplum ve kendisi hakkında hakikati aramakla yükümlü olduğunu ifade eder.

Platon'un "Devlet" adlı kitabının uzun özeti şu şekildedir: Giriş. Adalet üzerine tartışmalar. Devlet teorisine giriş. İdeal devlette adalet. İdeal devletin radikal sonuçları. Platon, "Devlet" adlı eserinde ideal devletin nasıl olacağını belirtmiştir: 1. Çalışanlar. 2. Bekçiler. 3. Yöneticiler. İşçi sınıfı çalışıp üretimde bulunarak devletin maddi ihtiyaçlarını karşılar. Bu toplumda her sınıfın bir erdemi vardır: İşçi sınıfının erdemi kanaatkâr olmak; Bekçi sınıfının erdemi cesaret; Yöneticilerin erdemi ise bilgeliktir. Ayrıca bu toplumda kadın-erkek eşitliği mevcuttur.

Sokrates'in düşünce sistemi ile modern felsefe arasındaki ilişki şu şekilde özetlenebilir: Soyut düşünme: Sokrates, düşünceyi soyut düzleme taşıyarak evrensel tanımlar aramayı ve kavramları anlamlandırmayı sağlamıştır. Eleştirel düşünme: Sokratik yöntem, eleştirel düşüncenin temellerini atmış ve modern felsefenin yanı sıra hukuk sistemlerinin ve etik tartışmaların temel taşlarını oluşturmuştur. Etik anlayış: Sokrates'in erdem ve bilgi arasındaki bağlantıyı kuran etik anlayışı, modern etik teorilerinin şekillenmesine katkı sağlamıştır. Şüphecilik: Sokrates'in şüpheci yaklaşımı, doğru gibi görünen ancak gerçek anlamda doğruluktan yoksun olan bilgileri ortadan kaldırmaya çalışır. Toplumsal etki: Sokrates'in sorgulayıcı yaklaşımı, Rönesans felsefesine ilham vermiş ve modern bilimin temellerinin atılmasına zemin hazırlamıştır. Bugün bile, Sokrates'in soyut düşünme mirası, eleştirel düşünme eğitiminin ve demokratik tartışma kültürünün özünde yer almaktadır.

Filozofların en büyük eserleri arasında şunlar öne çıkmaktadır: 1. Sokrates: "Sokratik Yöntem" olarak bilinen sorgulama ve diyalog tekniği. 2. Aristoteles: Mantık, etik, politika, metafizik ve biyoloji üzerine geniş kapsamlı eserleri. 3. Immanuel Kant: "Saf Aklın Eleştirisi" ve "Pratik Aklın Eleştirisi" gibi ahlaki değerler ve bilginin kaynağı üzerine eserleri. 4. Friedrich Nietzsche: "Böyle Buyurdu Zerdüşt" ve "İyinin ve Kötünün Ötesinde" gibi nihilizm ve "Übermensch" kavramları üzerine eserleri. 5. Jean-Jacques Rousseau: "Toplumsal Sözleşme" adlı eseri, toplumun temelleri ve doğal durum üzerine düşünceleri. Bu eserler, felsefi düşüncenin gelişimine önemli katkılar sağlamış ve günümüzde de etkisini sürdürmektedir.

Sokrates, M.Ö. 469 ve 399 yılları arasında yaşamış Yunan filozofudur. Felsefenin kurucusu olarak kabul edilmez, ancak felsefenin ve özellikle de Batı felsefesinin önemli kurucularından biri olarak görülür.

Sokrates'in üç altın kuralı, "Üçlü Filtre Testi" olarak bilinir ve şu şekildedir: 1. Doğruluk Filtresi: Söylenecek şeyin tam anlamıyla doğru olduğundan emin olunmalıdır. 2. İyilik Filtresi: Bilgi, duygu dünyasında iyi şeylere sebep olacak nitelikte olmalıdır. 3. Yararlılık Filtresi: Bilgi, işe yarayacak ve yaşamı kolaylaştıracak bir bilgi olmalıdır.

Sokrates'in son sözü, ölüm cezasına çarptırıldığında söylediği şu sözlerdir: "Şimdi ben ölmeye, siz yaşamaya gidiyorsunuz. Hangimiz daha iyi bir seçim yaptı? Bunu yalnızca Tanrı bilir".

Menon diyaloğunda Sokrates'in yöntemi, Sokratik yöntem olarak adlandırılır ve üç aşamadan oluşur: 1. Soru sorma: Sokrates, karşısındaki kişiye sorular sorarak onun neyi bilip neyi bilmediğini araştırır. 2. İroni (alay): Sokrates, karşısındakinin bilgisizliğini ve yanlışlarını alaycı bir şekilde ortaya koyar. 3. Fikir doğurtma (anımsama): Sokrates, bu aşamada karşısındakine yeni bilgiler vererek ve sorular sorarak onun bu bilgileri hatırlamasını sağlar.

Sokrates'in bildiği bir şey olduğuna dair kesin bir görüş yoktur, çünkü yazılı eserleri bulunmamaktadır. Ancak, Sokrates'in "tek bildiğim şey hiçbir şey bilmediğimdir" sözü, onun bilgi ve cehalet konusundaki yaklaşımını özetler.