Sokrates

Sokrates, M.Ö. 469 yılında doğmuş ve M.Ö. 399 yılında ölmüştür. Dolayısıyla, 30 yıl ömrü kalmıştır.

Sokrates'in örneği, tümdengelim yöntemine örnektir. Tümdengelim, genel önermelerden veya ilkelerden özel olarak çıkarımlarda bulunma yöntemidir.

Sokrates, Platon ve Aristoteles, Batı felsefesinin en büyük filozofları olarak kabul edilir. Sokrates ve Platon'un Aristoteles'e göre nasıl bir filozof olduğu şu şekilde özetlenebilir: - Sokrates, ahlak felsefesinin kurucusu olarak görülür ve insanların kendi bilgilerini ve inançlarını sorgulamaları gerektiğini savunmuştur. - Platon, idealizm felsefesinin kurucusu olarak bilinir ve maddi dünyanın yalnızca ideaların yansıması olduğunu, asıl gerçekliğin ise İdealar Dünyası'nda bulunduğunu öne sürmüştür.

Platon'un hocası Sokrates, M.Ö. 399 yılında öldü.

"Sokrates" filmi, antik çağın en olaylı filozoflarından biri olan Sokrates'in yaşamından son beş yılı konu almaktadır. Filmde, Sokrates'in düşünceleri, politik uğraşları ve özellikle ölümüne yol açacak olan yargılanması detaylı bir şekilde anlatılmaktadır.

Menon Diyaloğu, Platon tarafından yazılmış ve Sokrates ile Menon arasındaki bir sohbeti konu alır. Diyalogun özeti: 1. Menon, Sokrates'e erdemin öğretilebilir bir şey olup olmadığını sorar. 2. Sokrates, erdemin ne olduğunu bilmeden nasıl elde edileceğini bilmenin mümkün olmadığını söyler. 3. Menon, Gorgias'ın ona erdemi öğrettiğini iddia eder, ancak Sokrates bu iddiayı reddeder ve Menon'un erdemin ne olduğunu bilemeyeceğini yineler. 4. Bu noktadan sonra diyalog, ünlü Menon Paradoksu'na götürür. 5. Sokrates, bu paradoksu Hatırlama Teorisi ile açıklamaya çalışır ve bilginin dış dünyada değil, insanın içinde, bilincinde bulunduğunu öne sürer. Sonuç olarak, diyalog, erdemin hatırlama yoluyla edinilen bir bilgi olduğu fikrini savunur.

Sokrates'in "Sorgulanmayan hayat yaşanmaya değmez" sözü, insanın yaşamını, inançlarını ve değerlerini sorgulamasının önemini vurgular. Bu söz, derinlemesine sorgulama ve düşünme olmadan yaşamın yüzeysel ve eksik kalacağını ifade eder.

"Ahlak komşunla ilgili değildir" diyen filozof Alain'dir. Alain, "Ahlak seninle ilgili olandır, komşunla ilgili olan değil" sözüyle bu görüşü ifade etmiştir.

Maiotik yöntem, Sokrates'e aittir.

Sokrates'in eserlerini okuma sırası genellikle şu şekilde önerilir: 1. Euthyphron: Sokrates'in mahkeme öncesi diyaloglarını içerir. 2. Sokrates'in Savunması: Sokrates'in mahkemede yaptığı savunmayı konu alır. 3. Kriton: Sokrates'in idam cezası kesinleştikten sonra öğrencisi Kriton ile olan diyaloğunu anlatır. 4. Phaidon: Sokrates'in son saatlerini ve ölüm ile ruhun ölümsüzlüğü üzerine düşüncelerini içerir. Bu sıralama, Sokrates'in felsefi gelişimini ve hayatını kronolojik olarak takip etmek için genel bir yol sunar.

Sokratik yöntem ve Sokrates felsefesi yakından ilişkilidir çünkü Sokratik yöntem, Sokrates'in felsefi düşüncelerini öğretme ve tartışma şeklidir. Sokratik yöntem, soru-cevap yoluyla karşıt görüşleri tartışmayı içerir ve insanların bilgileri sorgulamalarını, mantıksal sonuçlar çıkarmalarını ve kendi değerlerini keşfetmelerini sağlar. Sokrates felsefesi ise ahlak, erdem, bilgi teorisi gibi konulara odaklanır ve Sokrates'in en bilinen sözleri arasında "bildiğim tek şey, hiçbir şey bilmediğimdir" yer alır.

Platon'un "Devlet" kitabının uzun özeti şu şekilde olabilir: "Devlet" kitabı, toplam beş kitaptan oluşan hacimli bir eserdir. Birinci kitapta, Sokrates, Glaukon ile birlikte Atina'dan Pire'ye, Bendis şölenine katılmak üzere yola çıkar. İkinci kitapta, Sokrates, Polemarkhos'un evinde onun yaşlı babası Kephalos ile sohbet eder. Üçüncü kitapta, Sokrates, bir önceki kitapta devletin savaşla yüzleşmesi gerektiğini ve dolayısıyla savaşçı ve asker ihtiyacını tartıştıktan sonra, bu kişileri yabancı güçlere karşı savaşmak üzere eğitilecek bekçiler olarak adlandırır. Dördüncü kitapta, Sokrates, devletin kim tarafından yönetilmesi gerektiğini konuşur. Beşinci kitapta, Sokrates, hem toplumsal yapı hem de aile kavramı üzerine konuşur.

Sokrates'in düşünce sistemi ile modern felsefe arasındaki ilişki şu şekilde özetlenebilir: 1. Sokratik Yöntem: Sokrates'in sorgulama tekniği olan Sokratik Yöntem, günümüzde eleştirel düşüncenin ve eğitim felsefesinin temelini oluşturmaktadır. 2. Etik Anlayışı: Sokrates'in etik felsefesi, modern etik teorilerinin şekillenmesine katkı sağlamıştır. 3. Felsefi Miras: Sokrates'in fikirleri, öğrencisi Platon aracılığıyla sistematik hale getirilmiş ve modern felsefenin başlangıç noktası olarak kabul edilmiştir. 4. Hukuk ve Adalet: Sokrates'in adalet üzerine yaptığı tartışmalar, siyaset felsefesinin temel meselelerinden biri olmuş ve modern hukuk sistemlerinde yankı bulmuştur.

Filozofların en büyük eserleri arasında şunlar öne çıkmaktadır: 1. Sokrates: "Sokratik Yöntem" olarak bilinen sorgulama ve diyalog tekniği. 2. Aristoteles: Mantık, etik, politika, metafizik ve biyoloji üzerine geniş kapsamlı eserleri. 3. Immanuel Kant: "Saf Aklın Eleştirisi" ve "Pratik Aklın Eleştirisi" gibi ahlaki değerler ve bilginin kaynağı üzerine eserleri. 4. Friedrich Nietzsche: "Böyle Buyurdu Zerdüşt" ve "İyinin ve Kötünün Ötesinde" gibi nihilizm ve "Übermensch" kavramları üzerine eserleri. 5. Jean-Jacques Rousseau: "Toplumsal Sözleşme" adlı eseri, toplumun temelleri ve doğal durum üzerine düşünceleri. Bu eserler, felsefi düşüncenin gelişimine önemli katkılar sağlamış ve günümüzde de etkisini sürdürmektedir.

Sokrates'in üç altın kuralı, "Üçlü Filtre Testi" olarak bilinir ve şu şekildedir: 1. Doğruluk Filtresi: Söylenecek şeyin tam anlamıyla doğru olduğundan emin olunmalıdır. 2. İyilik Filtresi: Bilgi, duygu dünyasında iyi şeylere sebep olacak nitelikte olmalıdır. 3. Yararlılık Filtresi: Bilgi, işe yarayacak ve yaşamı kolaylaştıracak bir bilgi olmalıdır.

Sokrates, M.Ö. 469 ve 399 yılları arasında yaşamış Yunan filozofudur. Felsefenin kurucusu olarak kabul edilmez, ancak felsefenin ve özellikle de Batı felsefesinin önemli kurucularından biri olarak görülür.

Sokrates'in son sözü, ölüm cezasına çarptırıldığında söylediği şu sözlerdir: "Şimdi ben ölmeye, siz yaşamaya gidiyorsunuz. Hangimiz daha iyi bir seçim yaptı? Bunu yalnızca Tanrı bilir".

Sokrates'in bildiği bir şey olduğuna dair kesin bir görüş yoktur, çünkü yazılı eserleri bulunmamaktadır. Ancak, Sokrates'in "tek bildiğim şey hiçbir şey bilmediğimdir" sözü, onun bilgi ve cehalet konusundaki yaklaşımını özetler.

Menon diyaloğunda Sokrates'in yöntemi, Sokratik yöntem olarak adlandırılır ve üç aşamadan oluşur: 1. Soru sorma: Sokrates, karşısındaki kişiye sorular sorarak onun neyi bilip neyi bilmediğini araştırır. 2. İroni (alay): Sokrates, karşısındakinin bilgisizliğini ve yanlışlarını alaycı bir şekilde ortaya koyar. 3. Fikir doğurtma (anımsama): Sokrates, bu aşamada karşısındakine yeni bilgiler vererek ve sorular sorarak onun bu bilgileri hatırlamasını sağlar.

Platon'un diyaloglarına başlamak için "Sokrates'in Savunması" adlı eser uygun bir seçim olabilir.