Haklar

Gözaltında tutulan kişiye tanınan bazı haklar şunlardır: Susma hakkı. Avukat ve müdafi bulundurma hakkı. Yakınlarına haber verme hakkı. Sağlık kontrolü hakkı. İşkence veya kötü muameleye karşı korunma hakkı. Tercüman isteme hakkı (yabancı uyruklu kişiler için). Bu haklar mutlak ve vazgeçilmezdir.

6. sınıf düzeyinde hak ve sorumluluk kavramları şu şekilde açıklanabilir: Hak. Özgürlük. Sorumluluk. 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde ele alınan bazı hak ve sorumluluklar şunlardır: yaşam hakkı; kişinin dokunulmazlığı hakkı; sağlık hakkı; eğitim görme ve öğrenim hakkı; konut dokunulmazlığı hakkı; toplantı düzenleme hakkı; çalışma hakkı; haberleşme özgürlüğü; özel yaşamın gizliliği; yerleşme ve seyahat özgürlüğü; seçme ve seçilme hakkı; tüketici hakları; dilekçe hakkı; bilgi edinme hakkı; din ve vicdan özgürlüğü hakkı; düşünceyi ifade etme özgürlüğü ve hakkı. Hak ve sorumluluklar, Anayasamız ile güvence altına alınmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bireye yapılan hak ihlallerinden biri değildir? A) Aşırı hız B) Şerit ihlali C) Geçiş önceliğine uyulmaması D) Engelliler için ayrılmış yere park edilmemesi. Doğru cevap: D) Engelliler için ayrılmış yere park edilmemesi Trafikte bireye yapılan hak ihlalleri arasında aşırı hız, şerit ihlali ve geçiş önceliğine uyulmaması yer alırken, engelliler için ayrılmış yere park edilmemesi bu ihlaller arasında sayılmaz.

İfade hürriyetinin sınırlandığı bazı haklar şunlardır: Kişilik hakları. Ulusal güvenlik. Kamu düzeni. Halk sağlığı ve huzuru. Suçların önlenmesi. Devlet sırrı. Başkalarının şöhret veya hakları. Özel ve aile hayatı. Meslek sırları.

İstirdat, verilen bir şeyin geri alınması anlamına gelen Arapça kökenli bir kelimedir. İstirdat davası, borçlu olmadığı halde cebri icra tehdidi altında ödeme yapmak zorunda kalan kişilerin, ödedikleri parayı geri alabilmek için açtıkları bir davadır. Bu dava, İcra ve İflas Kanunu'nun 72/6-8. maddelerinde düzenlenmiştir. Davanın açılabilmesi için bazı şartlar gereklidir: Borçlu olunmayan bir paranın ödenmesi. Ödemenin iadesi mümkün bir alacak sebebiyle yapılmış olması. Ödemenin icra takibinden sonra yapılmış olması. Ödemenin icra takibi kesinleştikten ve cebri icra tehdidi altında yapılmış olması. Davanın, borcun tamamının ödendiği tarihten itibaren bir yıl içinde açılmış olması. İstirdat davası, Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülür.

Engelli bireylerin eğitim hakkını kullanması için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Rehberlik ve Araştırma Merkezine (RAM) Başvuru: Engelli bireyler veya aileleri, ikamet edilen ilçede bulunan MEB’e bağlı Rehberlik Araştırma Merkezi'ne (RAM) başvuruda bulunarak bireyin eğitsel tanılamasının yapılmasını sağlamalıdır. 2. Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu: RAM'da oluşturulan Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu, bireyin eğitsel değerlendirmesi ve tanılamasını yapar. 3. Uygun Eğitim Ortamına Yönlendirme: Kurulun hazırladığı rapor doğrultusunda birey, uygun eğitim ortamına ve özel eğitim hizmetine yönlendirilir. 4. Eğitim Hakkı Kullanımı: Engelli bireyler, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi eğitim kurumlarında veya özel eğitim kurumlarında eğitim-öğretimden yararlanabilirler. Ayrıca, engelli çocukların genel eğitim sisteminden etkili biçimde yararlanabilmeleri için makul uyumlaştırmaların yapılması ve gerekli destek hizmetlerinin sağlanması yasal zorunluluktur.

İş yerinde bakmakla yükümlü olunan kişiler, sigortalı çalışanın, emeklinin veya memurun bakmakla yükümlü olduğu kişilerdir. Bu kişiler şunlardır: Eş. 18 yaşından küçük çocuklar. 20 yaşını tamamlamamış ve lise öğrenimine devam eden çocuklar. 25 yaşını tamamlamamış ve üniversite eğitimine devam eden çocuklar. Engelli olma durumu belgelenmek şartıyla engelli olan çocuklar. Sosyal güvenceye sahip olmayan anne ve baba. Bakmakla yükümlü olunan kişilerin, sigortalı olarak çalışmıyor olması, kendi sigortaları nedeniyle gelir veya aylık almıyor olması ve isteğe bağlı sigorta primi ödemiyor olması gerekmektedir.

Türkiye Beyazay Derneği'nin amacı, engellilerin eğitim, sosyal, kültürel, ekonomik, hukuki, mesleki vb. hak ve menfaatlerini koruyup geliştirmek ve istihdamı, sosyal hayata uyumlarını sağlamaktır. Dernek, bu amacı gerçekleştirmek için şu çalışmaları yürütmektedir: Eğitim çalışmaları. Bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları. Destek hizmetleri. Uluslararası çalışmalar. Sosyal etkinlikler.

Limited Şirket Ortaklarının Hak ve Yükümlülükleri: Haklar: Kar Payı Hakkı: Şirket kâr elde ettiğinde, ortaklar bu kâra paylarına göre katılır. Yeni Pay Alma Hakkı: Ortaklar, yeni pay çıkarma durumunda sermayeleri oranında yeni pay alma hakkına sahiptir. Oy Hakkı: Oy hakkı, sermaye payı oranına göre belirlenir ve genel kurul kararlarına katılma hakkı sağlar. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı: Ortaklar, şirketin defter ve belgelerini inceleme, mali durum hakkında bilgi alma hakkına sahiptir. Şirketten Çıkma Hakkı: Esas sözleşmede öngörülen şartlara göre ortak şirketten çıkabilir. Yükümlülükler: Sermaye Koyma Yükümlülüğü: Ortaklar, esas sözleşmede taahhüt ettikleri sermayeyi belirlenen sürede şirkete koymak zorundadır. Ek Ödeme ve Yan Edim Yükümlülüğü: Şirket sözleşmesinde öngörülen durumlarda ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmelidirler. Rekabet Yasağı: Ortaklar, şirket faaliyet konusu ile rekabet edemezler. Sır Saklama Yükümlülüğü: Ortaklar, şirketin ticari sırlarını saklamakla yükümlüdür.

Sosyal bilgiler dersi için önemli notlar, genellikle şu konuları kapsar: Olay ve olgu ayrımı: Olay, ortaya çıkan veya oluşan durum; olgu ise doğruluğu kanıtlanabilir bilgidir. Çok boyutluluk: Bir olayın birden fazla nedeni ve sonucunun olması. Hak, özgürlük ve sorumluluk: Yaşama hakkı, kişi dokunulmazlığı, düşünce ve kanaat özgürlüğü gibi temel haklar; seçme, seçilme ve vergi verme gibi vatandaş sorumlulukları. Sosyal bilimler: Tarih, coğrafya, psikoloji, sosyoloji gibi sosyal bilim dallarının neler olduğu ve sosyal bilgilerin bu bilim dallarıyla ilişkisi. Empati: Kendini başkasının yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışmak. İletişim: Sözlü, yazılı ve diğer iletişim türleri. Bu konular, sosyal bilgiler dersinin temel kavramlarını ve kazanımlarını oluşturur.

"Kaç gün izin hakkım kaldı?" sorusuna yanıt bulunamadı. Ancak, yıllık izin hakkı ve süreleri hakkında bilgi verilebilir. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre, yıllık izin hakkı ve süreleri çalışanın kıdemine göre değişir: 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) hizmet süresi olan işçiler için yıllık izin süresi 14 gündür. 5 yıldan 15 yıla kadar hizmet süresi olan işçiler için yıllık izin süresi 20 gündür. 15 yıl ve üzeri hizmet süresi olan işçilerin yıllık izin süresi 26 gündür. 18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük işçiler için yıllık izin süresi hizmet süresine bakılmaksızın en az 20 gündür. Yıllık izin süreleri, iş veya toplu sözleşmelerle artırılabilir ancak azaltılamaz.

Hak, sorumluluk ve özgürlüklerin temelinde insanların doğuştan sahip olduğu ve insanca yaşayabilmesi için gerekli olan temel haklar vardır. Temel haklar şu şekilde sınıflandırılabilir: Kişi hakları. Sosyal ve ekonomik haklar. Siyasi haklar. Bu haklar, ulusal ve uluslararası belgelerle (örneğin, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi) güvence altına alınmıştır.

Hizmet akdinde (iş sözleşmesinde) yer alan bazı haklar: Ücret hakkı. İş sağlığı ve güvenliği. İzin hakları. Bildirim süreleri. Kıdem tazminatı. Ayrıca, yazılı iş sözleşmesi olmadan çalışan işçiler de yasal haklarını mahkeme yoluyla her zaman talep edebilirler.

Sığınmacı, ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri nedeniyle zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan ya da söz konusu korku nedeniyle yararlanmak istemeyen kişidir. Sığınmacı terimi genellikle, mülteci statüsü almaya yönelik başvurularının hükümet ya da Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) tarafından karara bağlanmasını bekleyen kişiler için kullanılır. Türkiye’de Avrupa dışından gelenler mülteci olarak kabul edilmez ve sığınmacı terimi hukuk sisteminde yer almaz.

İngiltere'nin yerli halkı Keltlerdir. İngiltere'nin ilk yerli halkının özel hakları ile ilgili bilgi bulunamamıştır. Ancak, Birleşmiş Milletler tarafından 2007 yılında kabul edilen Yerli Halkların Hakları Bildirgesi (UNDRIP), yerli halkların kültürel kimliklerini, topraklarını, kaynaklarını, geleneksel yaşam biçimlerini ve kendi kendilerini yönetme haklarını güvence altına almayı amaçlar. Bu bildirge, yerli halkların tarih boyunca maruz kaldığı ayrımcılık, sömürgeleştirme, topraklarından zorla çıkarılma ve kültürel asimilasyon gibi haksızlıkların önlenmesi ve giderilmesi için uluslararası toplumun ortak bir taahhüdünü ifade eder.

Yıllık rapor hakkı, her yıl 1 Ocak ile 31 Aralık tarihleri arasını kapsar. Önceki yıldan tamamlanmamış olan 40 günlük rapor hakları, yeni yıla devretmez. Rapor hakkının sıfırlandığı tarih, yeni yılın ilk günü olan 1 Ocak'tır.

Bireysel ve toplumsal özgürlük arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Bireysel özgürlük, bireylerin kendi seçimlerini yapabilme hakkı ve bu seçimlerin toplum tarafından kabulü ile şekillenir. Toplumsal özgürlük, bireylerin kendilerini ifade edebilme ve haklarını savunabilme anlamına gelir. Özgürlük, hem bireysel hem de toplumsal düzlemde bir inşa sürecidir ve herkesin bu sürece katkı sağlaması gereklidir.

Hukukun temel amacı şunlardır: Adaletin sağlanması. Toplum düzeninin sağlanması. Hukuki güvenliğin tesis edilmesi. Eşitliğin sağlanması. Özgürlüğün korunması. Kamu yararı ve refahının sağlanması. Barışın ve uyumun sağlanması. Ekonomik ve sosyal dengelerin korunması. Hak ve ödev dengesinin kurulması. Modernleşme ve evrenselleşmeye katkı.

4/B sözleşmeli personelin kadroya geçmesi durumunda sahip olacağı bazı haklar şunlardır: Mali ve sosyal haklar: Kadroya geçen personel, göreve başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren yeni statüsüne göre mali ve sosyal haklara sahip olur. Unvan değişikliği: Sözleşmeli personel, unvan değişikliği sınavlarına girerek farklı bir pozisyona geçiş yapabilir. Yıllık izin: Hizmet süresi 1-10 yıl arası olanlar 20 gün, 10 yıl üzeri olanlar ise 30 gün yıllık izin kullanabilir. Kurumlar arası geçiş: Kadroya geçen personel, 4 yıllık sürenin sonunda kurumlar arası geçiş hakkı kazanır. Kadroya geçiş şartları arasında en az 3 yıl kesintisiz sözleşmeli olarak çalışmış olmak ve disiplin cezası almamış olmak gibi koşullar bulunmaktadır. Kadroya geçişle ilgili detaylar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve ilgili yönetmeliklere göre değişiklik gösterebilir.

Sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı, 1982 Anayasası'nın 56. maddesinde yer alan ve herkesin sahip olduğu bir haktır. Bu hakkın kapsamı şu şekilde açıklanabilir: Temel ihtiyaçların karşılanması. Koruma-kullanma dengesi. Sürdürülebilir çevre. Ayrıca, çevre hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde düzenlenmediği için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarında, Sözleşme’nin 8. maddesi olan özel yaşam ve aile yaşamına saygı hakkı ile yaşam hakkını düzenleyen 2. maddesi aracılığıyla dolaylı olarak korunmaktadır.