Felsefe

Kıbrıslı Zenon'un felsefesi, Stoa Okulu'nun kurucusu olarak, ahlakı felsefenin merkezine alan pratik bir felsefe olarak özetlenebilir. Temel ilkeleri: - Gerçeklik maddidir: Evren, pasif bir maddeden ibaret değildir, aktif bir güç tarafından düzenlenir. - Tanrı her şeydir: Tanrı, bireyleri birleştiren ve doğanın içindeki akıl olan bir güçtür. - İnsan, tanrısal akıldan pay alır: Bu akıl, insanın ruhunu ve en iyi ifadesini akılda ve akıllılıkta bulmasını sağlar. Felsefeyi üç bölüme ayırmıştır: mantık, fizik (kâinattaki varlıkların hakikati) ve erdemli yaşamın ilkelerini öğreten ahlak.

"Nama" kelimesi farklı bağlamlarda çeşitli anlamlara sahiptir: 1. Jainizm'de: Nama, bir tür karman olup, embodied ruhun adını ve bireyselliğini belirleyen bir kavramdır. 2. Hinduizm'de: Nama, özellikle Krishna'nın kutsal adını ifade eder ve devotional uygulamalarda önemli bir rol oynar. 3. Budizm'de: Nama, bilinç ve mental durumları temsil eder, insan varoluşunu anlamada zihin ve algı arasındaki ilişkiyi inceler. 4. Genel Kullanım: Nama ayrıca, isim, unvan gibi anlamlara da gelir ve çeşitli dillerde bu şekilde kullanılır. Diğer alanlarda ise nama, bitki cinsi, gen, departman mağazası gibi farklı bağlamlarda da yer alır.

Cevher ve madde kavramları farklı anlamlara sahiptir. Cevher, genellikle metaller olmak üzere bir veya daha fazla değerli minerali içeren, ekonomik değeri olan ve çıkarılıp işlenebilen doğal bir kaya veya tortudur. Madde ise, değişen yüklemleri destekleyen değişmeyen gerçeklik; kendi içinde var olan ve öznede bulunmayan bir varlık olarak tanımlanır.

Ulus Baker, Spinozacılık akımına mensuptur.

Eleştirel teori, çeşitli alanlarda farklı şekillerde tanımlansa da genel olarak toplumun tüm yapı taşlarını analiz ederek otoritenin baskısına karşı koymayı savunur. Temel ilkeleri arasında şunlar yer alır: - İdeolojinin eleştirisi: Asimetrik iktidar ilişkilerini gizlemeye çalışan ideolojilerin eleştirilmesi. - Toplumsal çıkarların ifadesi: Toplumsal çıkarların, çatışma ve çelişkilerin düşüncede nasıl ifade edildiğinin incelenmesi. - Bilginin öznelliği: Bilginin, onu üreten gözlemcilerin sosyal ilgi alanlarına yansıyan şeylerden oluşması ve bu nedenle önyargılı olması. - Modernleşmenin eleştirisi: Modernleşme ile gelen iş bölümünün bütünlüğe önem vermesi gerektiği düşüncesi. Eleştirel teori, Frankfurt Okulu ile ilişkilendirilir ve bu okulun kurucuları arasında Max Horkheimer, Theodor W. Adorno ve Jürgen Habermas bulunur.

Deist terimi, yaradancı anlamına gelen deizm inancını benimseyen kişileri ifade eder. Deizm, sadece tek bir tanrının varlığına inanan, ancak tüm dinleri reddeden bir felsefi akımdır.

Eleyici Materyalizm'e göre mantık doğruları, bilimsel terimlerle açıklanamayacak, tanımı ve kapsamı belirsiz olan kavramlar arasında yer alır.

Sağduyu kelimesi, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından "doğru, akla uygun yargılar verme yeteneği" olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca, sağduyu felsefe alanında "doğru ile yanlışı birbirinden ayırma ve doğru yargılama gücü" anlamında da kullanılır.

Bilim Devrimi'nin öncüsü olarak kabul edilen kişi, İngiliz filozof ve bilim insanı Francis Bacon'dır. Bacon, deneysel verilerin toplanması, mantık kullanılarak değerlendirilmesi ve diğer bilim insanlarının incelemesine sunulması gibi sistematik bir yaklaşımı savunmuştur.

Özcü kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Felsefe terimi olarak özcü, özün varoluştan önce geldiğini ve daha temel nitelik taşıdığını savunan felsefe akımını ifade eder. 2. Genel anlam olarak özcü, bir gruba ait belirli özelliklerin evrensel ve her tür bağlamdan bağımsız olarak var olduğunu savunan kişi veya yaklaşımı tanımlar.

Lao-Tzu, Tao Te Ching'i, insanları evrenin yaratıcı ve bağlayıcı gücü olan Tao ile uyum içinde yaşamaya teşvik etmek için yazdı. Ona göre, Tao'ya uygun bir yaşam, mutluluk ve iç huzuru getirir; buna karşılık, Tao'ya karşı koymak sadece hayal kırıklığı, mutsuzluk ve öfke yaratır. Ayrıca, Lao-Tzu'nun, eserde yer alan düşüncelerini daha geniş kitlelere ulaştırmak ve belki de onları etkilemek amacıyla kitabı yazdığı da düşünülebilir.

İndeterminizm, hadiselerin sebepsiz meydana gelebileceğini ve dünyada mutlak bir başlangıç veya hür bir iradenin yeri olamayacağını kabul eden determinizmin karşıtı olan görüştür. Bu görüşe göre, insan ahlaki eylemlerinde tamamen özgürdür ve kendi kararlarını kendi belirler.

Fenomen kelimesi, olay veya görüngü anlamına gelir. Diğer anlamlar: - Felsefe: Immanuel Kant'a göre, fenomeni, eşyanın veya varlığın zihnimizde işlenip geçtikten sonraki hali olarak tanımlar. - Sosyal medya: Günümüzde, sosyal medya platformlarında geniş bir kitleye hitap eden kişiler için kullanılır. - Popüler kültür: Kısa sürede geniş kitlelerin dikkatini çeken olaylar, kişiler veya hareketler için kullanılır.

Derin düşünce felsefesi, konuları yüzeydeki ilk izlenimlerin ötesine geçerek daha ayrıntılı ve kapsamlı bir şekilde inceleme sürecini ifade eder. Felsefenin temel özellikleri arasında eleştirel düşünme, rasyonalite ve sistematik düşünme yer alır. Önemli derin düşünce filozofları arasında Platon, Aristoteles, Descartes, Kant ve Nietzsche bulunur.

Platon'un felsefesi, Batı düşüncesinin temellerini atan ve derin izler bırakan önemli bir felsefi sistemdir. Başlıca felsefi görüşleri şunlardır: 1. İdealar Teorisi: Platon'a göre, duyusal dünyada gördüğümüz her şey değişen ve geçici nesnelerden oluşur, ancak bu nesnelerin gerçek ve değişmez özleri İdealar dünyasında bulunur. 2. Mağara Alegorisi: "Devlet" adlı eserinde sunduğu bu alegori, insanların duyusal dünyada gördüklerinin, gerçekliğin yalnızca gölgeleri olduğunu anlatır. 3. Erdem ve Bilgi: Platon, bilginin ve erdemin ayrılmaz bir bütün olduğunu savunur; gerçek bilgiye ulaşan kişi aynı zamanda erdemli olur. 4. Devlet ve Adalet: İdeal devlet yapısını ve adalet kavramını tartışır; ona göre, adalet her bireyin kendi yeteneklerine uygun bir şekilde görev yapmasıyla sağlanır. 5. Ruh Üçlemesi: İnsan ruhunu akıl, ruh ve iştah olmak üzere üç ana bileşene ayırır ve bu bileşenlerin dengede olması bireyin erdemli ve uyumlu bir yaşam sürmesini sağlar.

Farabi'nin önemli sözleri, İslam felsefesi ve insanın ruhsal gelişimi üzerine derin bir anlayış getirmesinden kaynaklanmaktadır. İşte bazı öne çıkan sözleri: 1. "Gerçek bilgi ve erdem, insanı en yüce hayata ulaştırır". Bu söz, bireyin sürekli öğrenme ve kendini geliştirme çabasının önemini vurgular. 2. "İyi olan her şey, insanın doğasına uygundur; kötü olan her şey ise, doğal değildir". Etik değerlendirmelerimizi ve doğru seçimler yapmamız gerektiğini hatırlatır. 3. "Toplumun refahı, bireylerin iyiliği ile doğrudan ilişkilidir". Bireysel davranışlarımızın toplumsal etkisine dikkat çeker. 4. "İyi bir iletişim, düşünceleri ve duyguları anlamanın anahtarıdır". Sağlıklı ilişkilerin temelini oluşturan anlayış ve empatiyi ön plana çıkarır. 5. "Mutluluk, kişinin hedeflerine ulaşmasıyla mümkündür". Hedef belirlemenin ve bunlara ulaşmanın yaşamımızdaki yerine dikkat çeker. Ayrıca, Farabi'nin "Erdemlerin en büyüğü bilimdir" sözü de, bilginin insan hayatındaki önemini vurgulayan önemli bir ifadesidir.

Kutadgu Bilig'in ana fikri, iyi yöneticiler bulma ve devlet yönetimini bu işi yapabilecek nitelikteki insanların eline bırakma mesajı üzerine kuruludur. Eserde ayrıca şu konular da işlenmektedir: - Bilginin önemi: Bilgiye sahip olanların devleti daha iyi yöneteceği vurgulanır. - Adalet: Devletin adaletle yönetilmesi ve halkın refahının sağlanması gerektiği belirtilir. - Danışma: Yöneticilerin karar alırken danışmanın önemini vurgular. - Yönetici-yönetilen ilişkileri: Yöneticilerin halka karşı sorumlulukları ve halkın hakları sıralanır.

Moore, iki farklı kişiyle ilgili olabilir: 1. Gordon Moore: Intel'in kurucularından biri olan Gordon Moore, 1965 yılında Moore Yasası olarak bilinen gözlemi ortaya atmıştır. 2. George Edward Moore: Yirminci yüzyılın başlarında etkili bir İngiliz filozof olan George Edward Moore, sağduyulu realizm ve etik alanlarında önemli katkılarda bulunmuştur.

Modern ve postmodern arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Bilgi ve Gerçeklik Anlayışı: Modernizm, bilginin nesnel ve evrensel olduğunu savunurken, postmodernizm bilginin bağlamsal ve göreceli olduğunu öne sürer. 2. Sanat ve Estetik Yaklaşımlar: Modernizm, özgünlük ve bireysel yaratıcılığı vurgularken, postmodernizm pastiş, ironi ve parodiyi ön plana çıkarır. 3. Toplumsal ve Tarih Anlayışı: Modernizm, tarihi ilerlemeci bir süreç olarak görürken, postmodernizm tek bir ilerleme çizgisinin olmadığını ve farklı anlatıların bir arada var olduğunu savunur. 4. Felsefi Yaklaşım: Modernizm, yapısalcı ve düzenli yaklaşımlar benimserken, postmodernizm yapısökümcü bir anlayışa sahiptir ve kesin anlamın olmadığını iddia eder. 5. Toplumsal Eleştiri: Modernizm, toplumsal sorunları eleştiren bir yaklaşıma sahipken, postmodernizm bu eleştiriyi ironi ve mizah aracılığıyla gerçekleştirir.

Modern ve postmodern arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Bilgi ve Gerçeklik Anlayışı: Modernizm, bilginin nesnel ve evrensel olduğunu savunurken, postmodernizm bilginin bağlamsal ve göreceli olduğunu öne sürer. 2. Sanat ve Estetik Yaklaşımlar: Modernizm, özgünlük ve bireysel yaratıcılığı vurgularken, postmodernizm pastiş, ironi ve parodiyi ön plana çıkarır. 3. Toplumsal ve Tarih Anlayışı: Modernizm, tarihi ilerlemeci bir süreç olarak görürken, postmodernizm tek bir ilerleme çizgisinin olmadığını ve farklı anlatıların bir arada var olduğunu savunur. 4. Felsefi Yaklaşım: Modernizm, yapısalcı ve düzenli yaklaşımlar benimserken, postmodernizm yapısökümcü bir anlayışa sahiptir ve kesin anlamın olmadığını iddia eder. 5. Toplumsal Eleştiri: Modernizm, toplumsal sorunları eleştiren bir yaklaşıma sahipken, postmodernizm bu eleştiriyi ironi ve mizah aracılığıyla gerçekleştirir.