Modernizm

Bahtiyar Vahabzade, modernist akımın etkisinde kalmış bir şair olarak kabul edilir.

Selim İleri, modernist edebi akıma mensuptur.

Selim İleri, modernist edebi akıma mensuptur.

Ulysses romanı, James Joyce tarafından yazılmış olup, Homeros'un Odysseia destanına modern bir bakış açısı sunarak bir günü, Dublin sokaklarında geçen bir serüvene dönüştürür. Eserin anlatmak istedikleri: Kimlik ve Yabancılaşma: Karakterlerin kimliklerini sorgulamaları ve toplumsal yabancılaşmaları. Zaman ve Bellek: Zamanın doğrusal ilerleyişini ve belleğin kırılgan yapısını ele alması. Dilin Gücü: Dilin sınırlarını zorlayarak, farklı anlatım teknikleri kullanması. Erotizm ve Cinsellik: Karakterlerin arzu ve cinsellik üzerindeki düşüncelerini derinlemesine işlemesi. Toplumsal Eleştiri: Dublin toplumu ve İrlanda'nın siyasi yapısı üzerine eleştiriler getirmesi.

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Ne İçindeyim Zamanın" şiiri, belirli bir akıma dahil edilmekten ziyade, geleneğe bağlı ve felsefi yönü ağır basan modernist bir şiir olarak değerlendirilmektedir. Tanpınar, şiirlerinde zaman, bilinçaltı, rüya ve doğa gibi kavramları işlemiş, bu bağlamda Bergson'un zaman kuramından etkilenmiştir. Ayrıca, Tanpınar'ın eserleri genel olarak Cumhuriyet Dönemi'nin saf şiir anlayışını yansıtır.

Anton Çehov, dünya edebiyatına modern kısa öykücülük ve tiyatro yazarlığında önemli katkılarda bulunduğu için önemlidir. Çehov'un eserlerinin öne çıkan özellikleri şunlardır: - Edebi tarzı: İnsan psikolojisine, gündelik hayatın detaylarına ve karakterlerin iç dünyasına odaklanarak klasik anlatım tekniklerinden uzaklaşmıştır. - Yenilikçi yaklaşımı: Olay örgüsüne dayalı kısa hikâyelerden uzaklaşıp, karakterlerin içsel dünyasını merkeze alan öyküler yazmıştır. - "Çehov'un Tüfeği" tekniği: Bir hikâyede ya da oyunda yer alan her detayın ilerleyen bölümlerde bir şekilde işlev kazanması gerektiğini savunmuştur. - Tiyatro oyunları: Geleneksel dramatik yapıyı bozarak, olay örgüsü yerine karakterlerin ruhsal durumlarını ve gündelik yaşamın içindeki çatışmaları ön plana çıkarmıştır. Çehov'un eserleri, 20. yüzyıl modernizmi ve gerçekçilik akımı üzerinde büyük bir etkiye sahip olmuş ve günümüzde hâlâ birçok yazar ve yönetmen tarafından ilham kaynağı olarak görülmektedir.

Atomium, 1958 yılında Brüksel'de düzenlenen Expo 58 fuarı için inşa edilmiştir. Yapının inşa edilme amacı, maddenin yapısını ve atom enerjisinin barışçıl kullanımını sembolize etmektir. Başlangıçta sadece 6 ay durması planlanan Atomium, büyük beğeni alması üzerine kaldırılmamış ve günümüze kadar hizmet vermeye devam etmiştir.

Marcel Proust, modernizm akımının en önemli temsilcilerinden biridir.

Fernando Pessoa, Portekiz edebiyatının önemli bir figürü olarak kabul edilir ve modernist çalışmalarıyla Avrupa edebiyatına büyük katkı sağlamıştır. Önemli olmasının bazı nedenleri: - Heteronimler: Pessoa, farklı kişilikleri temsil eden ve her biri kendine özgü edebi tarz, estetik ve felsefeye sahip heteronimler yaratmasıyla yenilikçidir. - Dil ve form deneyleri: Serbest nazım, prose şiiri ve diğer alışılmadık formları kullanarak dil ve formda sınırlar zorlamıştır. - Etkileyici eserler: İlk şiirlerini İngilizce yazmış, daha sonra Portekizce olarak "Mensagem" (Mesaj) gibi önemli eserler üretmiştir. - Kültürel etki: Ölümünden sonra eserleri geniş çapta tanınmış ve Portekiz'de ve dünya çapında edebiyat, müzik ve popüler kültür üzerinde kalıcı bir etki bırakmıştır.

“Gül Yetiştiren Adam” hikayesi, Rasim Özdenören tarafından kaleme alınmış olup, iki farklı olayı ele alarak bir araya getirir. Birinci olay, Kurtuluş Savaşı yıllarında mücadele etmiş ve arkadaşlarının ölümüne tanıklık etmiş yaşlı bir adamın, bu sürecin ardından yaşadığı hayal kırıklıklarını ve vicdan azabını anlatır. İkinci olay, modern çağda ahlaki düzenin ve kültürel değerlerin yozlaşmasını, özünü kaybetmiş bir karakter olan Sitare üzerinden işler. Özetle, hikaye gelenek-modernizm çatışması ve toplumsal dejenerasyon temalarını işler.

Modern ve postmodern arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Bilgi ve Gerçeklik Anlayışı: Modernizm, bilginin nesnel ve evrensel olduğunu savunurken, postmodernizm bilginin bağlamsal ve göreceli olduğunu öne sürer. 2. Sanat ve Estetik Yaklaşımlar: Modernizm, özgünlük ve bireysel yaratıcılığı vurgularken, postmodernizm pastiş, ironi ve parodiyi ön plana çıkarır. 3. Toplumsal ve Tarih Anlayışı: Modernizm, tarihi ilerlemeci bir süreç olarak görürken, postmodernizm tek bir ilerleme çizgisinin olmadığını ve farklı anlatıların bir arada var olduğunu savunur. 4. Felsefi Yaklaşım: Modernizm, yapısalcı ve düzenli yaklaşımlar benimserken, postmodernizm yapısökümcü bir anlayışa sahiptir ve kesin anlamın olmadığını iddia eder. 5. Toplumsal Eleştiri: Modernizm, toplumsal sorunları eleştiren bir yaklaşıma sahipken, postmodernizm bu eleştiriyi ironi ve mizah aracılığıyla gerçekleştirir.

Fernando Pessoa, modernist edebiyat akımının önemli temsilcilerinden biridir.

William Walton, modernizm edebi akımına aittir.

Yusuf Atılgan, modernizm akımına mensuptur.

James Joyce, 20. yüzyılın en önemli ve etkili yazarlarından biri olarak kabul edilen İrlandalı bir yazardır. Kişiliği ve hayatı hakkında bazı bilgiler: - Doğum ve ölüm tarihleri: 2 Şubat 1882 - 13 Ocak 1941. - Eğitim hayatı: Cizvit okullarında ve Dublin Üniversitesi Koleji'nde eğitim gördü. - Paris ve Trieste yılları: 1902'de Paris'e yerleşti, ancak bir yıl sonra annesinin rahatsızlığı nedeniyle İrlanda'ya geri döndü. - Aile hayatı: 1931 yılında 49 yaşında evlendi. - Edebi çalışmaları: Ulysses, Dublinliler, Sanatçının Gençlik Portresi ve Finnegans Wake gibi önemli eserler yazdı. Edebiyattaki yenilikleri: Joyce, dil kullanımı ve anlatım teknikleriyle modernist akımın öncüsü oldu, iç monolog ve serbest dolaylı anlatım gibi yöntemleri kullandı.

“Ülkemin Açmayan Çiçekleri” romanı, Ahmed Günbay Yıldız tarafından yazılmıştır. Eserde anlatılan konu kısaca şöyledir: Kahramanımız Esra, modernizmin yıpratıcılığına karşı direnen ve kendisini kimsesiz, sokak çocuklarına adamış bir kişidir. Esra, aynı zamanda sıkıntılarıyla, sevinçleriyle ve sürprizlerle dolu hayatıyla bir okuma seyri yaşatır.

Abdülhak Şinasi Hisar, herhangi bir edebî akıma mensup olmaktan ziyade, gelenekçi çizginin yanı sıra empresyonizm (izlenimcilik) ve ekspresyonizm (dışavurumculuk) gibi Batı kaynaklı akımlardan yararlanmıştır. Eserlerinde, bir akıma bağlı kalmak yerine, metinlerini bir türden ziyade edebiyata ait kılmayı tercih etmiştir. Ayrıca, 1940’larda postmodern bir yaklaşımla türlerin belirsizliği ve geçerliliğini yitirdiği düşüncesine dikkat çekmiş ve bu yaklaşımı eserlerinde uygulamıştır.

Postmodernizm, modernizmin kısıtlamalarına ve kesin anlam arayışına tepki olarak 20. yüzyılın ortalarında ortaya çıktı. Postmodernizmin ortaya çıkışının bazı nedenleri: II. Dünya Savaşı sonrası toplumsal değişimler: Savaş sonrası Batı toplumlarında artan kültürel değişimler ve teknolojik gelişmeler. Medya çağının yükselişi: Medyanın ve popüler kültürün sanat üzerindeki etkisinin artması. Modernizmin vaatlerini gerçekleştirememesi: Modernizmin ilerlemeci ve evrensel yaklaşımlarının beklenen sonuçları verememesi. Yeni felsefi yaklaşımlar: Friedrich Nietzsche ve Heidegger gibi düşünürlerin çalışmaları, postmodernizmin teorik temelini oluşturdu.

Zaha Hadid, 2004 yılında Pritzker Mimarlık Ödülü'nü, modernizme olan bağlılığı ve mevcut tipolojiden uzaklaşarak binaların geometrisini kaydırması nedeniyle aldı. Ayrıca, Hadid'in teorik ve akademik çalışmalarının yanı sıra uygulamacı bir mimar olması da jürinin tercihinde etkili oldu.

Deniz Feneri romanı, Virginia Woolf tarafından 1927 yılında yazılmış ve modernist edebiyatın başyapıtlarından biri olarak kabul edilmiştir. Romanın anlatmak istedikleri: 1. Zaman ve Geçicilik: Zamanın yıkıcı gücü ve yaşamın geçiciliği romanın merkezinde yer alır. 2. Aile Dinamikleri: Ramsay ailesi üzerinden, sevgi, gerilim ve çatışmaların olduğu bir mikrokosmos olarak aile ilişkileri ele alınır. 3. Sanat ve Yaratıcılık: Lily Briscoe'nun sanatı, bireyin kendini ifade etme ve anlam arayışını simgeler. 4. İnsan İlişkileri ve Yalnızlık: İnsan ilişkilerinin karmaşıklığı ve karakterlerin içsel dünyalarındaki yalnızlıkları vurgulanır. Woolf, romanda bilinç akışı tekniğini kullanarak karakterlerin iç dünyalarına derinlemesine nüfuz eder ve onların düşüncelerini, duygularını ve deneyimlerini anlatır.