Etik

Bilimsel etik ve araştırma yöntemleri arasındaki ilişki, bilimsel araştırmaların güvenilir, geçerli ve dürüst bir şekilde yürütülmesini sağlamak için etik kuralların yöntem bilgisine entegre edilmesiyle kurulur. Bilimsel etik, araştırmalar sırasında uyulması gereken ahlaki ve toplumsal değerleri içerir ve bu kurallar, çalışmaların toplum ve katılımcılar üzerindeki etkilerini göz önünde bulundurur. Bu iki unsurun birleşimi, bilimsel çalışmaların hem bilimsel topluluğun hem de genel toplumun güvenini kazanmasını sağlar.

Adam Fawer'ın "Mobius" kitabı, ana eksenini zaman yolculuğu, pişmanlık ve kader üçgenine oturtur. Kitabın konusu: Başkahraman Caleb, yaptığı bir hata sonucu her şeyini kaybeder. Andy ve Rowan'ın geliştirdiği "Temporal Distorsiyon Portalı" adlı cihaz, Caleb'e hatalarını düzeltme fırsatı sunar. Caleb, geçmişe giderek ailesini ve kariyerini kurtarmak için çeşitli girişimlerde bulunur, ancak her müdahalesi yeni sorunlar yaratır ve bir paradoksun içinde sıkışıp kalır. Kitap, zamanın doğasını, kaderin işleyişini ve bireylerin özgür iradesinin sınırlarını sorgular.

Jacques Derrida, yapısöküm teorisi ile tanınan bir filozoftur ve aşağıdaki görüşleri savunur: 1. Dil ve Metinlerin Esnekliği: Derrida, dilin ve metinlerin sabit anlamlara sahip olmadığını, her bir metnin birden fazla anlama gelebileceğini savunur. 2. Metinlerarasılık: Bir metnin anlamının, diğer metinlerle olan ilişkileriyle şekillendiğini ve bu nedenle tekil bir anlama sahip olamayacağını vurgular. 3. Etik Anlayışı: Etiğin, öznenin "öteki" ile olan ilişkisine dayandığını ve bu karşılaşmanın açıklanamaz bir sorumluluk duygusu doğurduğunu savunur. 4. Batı Metafiziğinin Eleştirisi: Batı felsefesinin temel varsayımlarını sorgulayarak, mevcudiyet metafiziğine karşı çıkar ve yazı ile konuşmanın eşitliğini öne sürer. Derrida'nın felsefesi, edebiyat, etik, hukuk ve siyaset gibi birçok alanı etkilemiştir.

Girişimcinin bu durumu, adil olma etik ilkesi kapsamında değerlendirilmelidir.

TEİD'in (Etik ve İtibar Derneği) amacı, iş etiği ilkelerinin Türkiye'de faaliyet gösteren tüm şirketlerin yazılı kültürünün temel taşı haline gelmesini sağlamaktır. Bu kapsamda, TEİD'in diğer amaçları şunlardır: - Üyelerine iş etiği politikası oluşturma ve uygulamada yardım ve rehberlik etmek; - Şirket etik değerlerinin, şirketin tüm idari ve ticari fonksiyonları tarafından benimsenmesini ve bir iş yapma biçimi haline getirilmesini sağlamak; - Yolsuzluk ve bütünlük riskleri konusunda farkındalık yaratmak ve bu risklerle mücadele için araçlar geliştirmek.

Etik kurul başvuru formu, kaynakça ve ekler hariç ortalama 5-6 sayfa olmalıdır.

Etik ikilem ve zorlayıcı etik kavramları farklı anlamlar taşır: 1. Etik İkilem: İki veya daha fazla yarışan değerin çatışma halinde olmasıdır. 2. Zorlayıcı Etik: Etik kuralların çiğnenmesi veya mesleki eylemi düzenleyen standart kuralların ihlali anlamına gelir.

Gazetecilikte temel kavramlar şunlardır: 1. Doğruluk ve Tarafsızlık: Medyanın sunduğu bilgilerin doğru, güvenilir ve olgusal olması. 2. Bağımsızlık: Gazetecilerin herhangi bir siyasi, ekonomik veya toplumsal baskıdan bağımsız hareket etmesi. 3. Halka Hesap Verebilirlik: Medya organlarının verdiği haberlerin sorumluluğunu taşıması ve şeffaf olması. 4. Özel Hayata Saygı: Kişisel mahremiyeti ihlal etmeden bilgi sağlanması. 5. Adalet ve Eşitlik: Toplumun her kesiminin haberlere eşit ve adil bir şekilde erişimi olması. 6. Çeşitlilik ve Çok Seslilik: Farklı görüşlerin, ideolojilerin ve kültürlerin temsil edilmesi. Ayrıca, gazetecilikte diğer önemli kavramlar arasında haber, editör, köşe yazarı, foto muhabiri gibi unvanlar ve iş tanımları da yer alır.

Altın orta, Aristoteles'in etik kuramıdır. Aristoteles'e göre erdem, iki uç nokta arasında bir dengedir; aşırılık ve yetersizlik arasında uygun olan orta yoldur.

Etik kurul deney onayı, bilimsel araştırmaların etik kurallara uygunluğunu ve yasallığını doğrulamak amacıyla alınan bir izindir. Bu onay, insan veya hayvanlar üzerinde yapılan deneyler gibi belirli projeler için zorunludur ve genellikle üniversiteler veya araştırma kurumları bünyesindeki etik kurul konseyleri tarafından verilir. Etik kurul onayı almak için, araştırmacılar projelerini tanıtan yazılar, araştırma yöntemi için kullanılacak anket veya mülakat soruları ve onam formları gibi belgeleri sunmalıdır.

Çalışma etiği, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi (ATA AÖF) bağlamında, iş sağlığı ve güvenliği alanında çalışanların mesleki etik kurallara uygun davranmalarını ifade eder. Bu kapsamda, çalışma etiği şu ilkeleri içerir: - Ahlaki değerler: İş güvenliği alanında ahlaki ilkelere bağlı kalmak. - Toplumsal sorumluluk: Çalışanların ve toplumun refahını gözetmek. - Adalet ve eşitlik: Sosyal adalet ve eşit fırsatların sağlanması. - Gizlilik ve sorumluluk: Yapılan işin gizliliğine riayet etmek ve mesleki sorumluluğu üstlenmek.

Phil 101 dersi, genellikle felsefeye giriş niteliğinde olup, aşağıdaki konuları kapsar: 1. Mantık: Dil, doğruluk, argüman, sonuç, kanıt ve karşı örnek gibi temel mantık kavramları. 2. Etik ve Siyasi Sorular: Öldürmenin haklı olup olmadığı, hayvanlara karşı ahlaki yükümlülükler, adaletsiz yasalara uyma zorunluluğu gibi konular. 3. Bilgi ve Gerçeklik: Bilginin doğası, tüm inançların eşitliği, insan özgürlüğü, zihin ve madde arasındaki ilişki gibi sorular. 4. Sembolik ve Pratik Mantık: Argümantasyonun yapısını anlamak için sıradan dilin sembolik notasyona çevrilmesi.

Yamas ve Niyamas, antik yogik felsefe olan Patanjali'nin Yoga Sutraları'nda yer alan etik ilkelerdir. Yamas, beş ilke olup, diğerleriyle ve dış dünyayla olan etkileşimlerimizi düzenler: 1. Ahimsa (Şiddetsizlik): Düşüncelerde, sözlerde ve eylemlerde zarar vermemeyi içerir. 2. Satya (Doğruluk): Dürüstlük ve samimiyeti vurgular. 3. Asteya (Çalmamak): Başkalarının malını veya zamanını çalmamayı ifade eder. 4. Brahmacharya (Ölçülü Davranma): Cinsel enerjinin bilinçli kullanımını ve genel olarak enerjinin korunmasını içerir. 5. Aparigraha (Doyumsuzluk): Aşırılıktan kaçınmayı ve sahip olunanla yetinmeyi teşvik eder. Niyamas ise beş kişisel gözlem ve disiplindir, kendimizi nasıl davranmamız gerektiğini belirtir: 1. Saucha (Temizlik): Beden, zihin ve çevrede temizliği sağlamak. 2. Santosha (Memnuniyet): Mevcut durumdan memnuniyet ve gratitude. 3. Tapas (Öz Disiplin): Azim, kararlılık ve öz denetim yoluyla kendini geliştirmek. 4. Svadhyaya (Öz Gözlem): Kendini inceleme, öz-refleksiyon ve kişisel gelişim için içsel çalışma. 5. Ishvara Pranidhana (Daha Yüksek Bir Güce Teslim Olma): İlahi bir ilkeye veya evrensel bilince güvenmek.

Felsefi düşüncenin temel kavramları genellikle altı ana kategoriye ayrılır: 1. Epistemoloji (Bilgi Felsefesi). 2. Ontoloji (Varlık Felsefesi). 3. Etik (Ahlak Felsefesi). 4. Metafizik. 5. Rasyonalizm ve Empirizm. 6. Diyalektik.

Klinik Araştırmalar Derneği çeşitli görevler üstlenir: 1. Bilimsel Etkinlikler: Kongre, kurs, sempozyum, çalıştay gibi bilimsel toplantılar düzenler ve bilimsel araştırmaları destekler. 2. Eğitim ve Burslar: Mesleki gelişim için eğitim programları düzenler, öğrencilere ve araştırmacılara burs verir. 3. Uluslararası İşbirliği: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Avrupa İlaç Ajansı (EMA) gibi uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapar. 4. Etik ve Mevzuat: Klinik araştırmaların etik ve yasal kurallara uygun şekilde yürütülmesini sağlar. 5. Tıbbi Gelişmeler: Yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine katkıda bulunur ve yenilikçi yaklaşımları teşvik eder.

Gazetecilere yapılan şikayetler, iki farklı mekanizma tarafından değerlendirilir: 1. Basın Konseyi: Türkiye'de bağımsız bir özdenetim kuruluşu olan Basın Konseyi, gazetecilerle ilgili şikayetleri Basın Meslek İlkeleri çerçevesinde değerlendirerek kamuoyuna duyurur. 2. Gazetecilerin Meslek Örgütleri: Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Sendikası gibi meslek örgütleri de gazetecilerin etik kurallara uyup uymadığını denetler ve gerekli durumlarda müdahale eder.

EKYS (Eğitim Kurumlarına Yönetici Seçme Sınavı) kapsamında "Eğitim ve Öğretimde Etik" ders notları şu konuları içermektedir: 1. Etik Temel Kavramlar: Etik, etik karar verme, etik eğitimi ve etik sapma gibi kavramlar. 2. Öğretmenlik Meslek Etiği İlkeleri: Profesyonellik, hizmette sorumluluk, adalet, eşitlik, sağlıklı ve güvenli ortam sağlama, yolsuzluk yapmama, dürüstlük ve güven gibi ilkeler. 3. Etik İhlali ve Etik İkilem: Mesleki davranışları düzenleyen kuralların çiğnenmesi ve etik ilkelerin uygulanması sırasında ortaya çıkan anlaşmazlıklar. 4. Etik Liderlik: Etik değerlerin kurumsallaştırılması, etik eğitimler düzenlenmesi ve etik kararların alınması süreçleri. 5. Etik Dışı Davranışlar: Ayrımcılık, yıldırma ve sömürü gibi etik dışı davranışlar.

Immanuel Kant'ın felsefesi çeşitli konuları kapsar ve temel olarak insan özerkliği ve aklın sınırları üzerine odaklanır. Ana anlatımları: 1. Metafizik: Kant, metafiziği akıl yoluyla sorgulanan bir alan olarak ele alır ve a priori bilgilerle mümkün olduğunu savunur. 2. Etik: Kant'a göre, ahlaki davranışlar evrensel ve koşulsuz bir yasaya, yani kategorik imperatife dayanmalıdır. 3. Teorik ve Pratik Felsefe: Kant, teorik felsefede anlayışın kategorileri ve formlarıyla doğayı yapılandırırken, pratik felsefede ahlaki yasalarla bir ahlaki dünya veya alemler alemi fikrini inşa eder. 4. Transandantal İdealizm: Bilginin dünyayı tam olarak değil, insan zihninin algılama biçimini yansıttığını ileri sürer.

İnsan zekasının savaş stratejisi üzerindeki etkisi iki ana yönde ortaya çıkar: 1. Karar Alma Süreci: İnsan faktörü, karmaşık durumlar ve etik karar verme gerektiren senaryolarda kritik öneme sahiptir. 2. Sorumluluk ve Kontrol: Savaşlarda otonom sistemlerin kullanımı, insan hayatını tehlikeye atma ve yanlış kararlar alma gibi etik sorunları beraberinde getirir.

İş yerinde ifşa ifadesi, gizli bir bilgiyi veya belgeyi başkalarıyla paylaşma anlamına gelir. Bu terim ayrıca, bir çalışanın işvereninin etik dışı faaliyetlerini, bu faaliyetleri düzeltmek için yetkili mercilere bildirmesi anlamında da kullanılır.