Etik

"The Good or the Bastard" (2024) Kore dizisi, yolsuzluğa bulaşmış bir savcı olan Seo Dong Jae'nin hayatını merkezine alıyor. Dong Jae, bir liseli kızın cinayet davasını üstlendikten sonra, adalet arayışı ile kendi çıkarları arasında gidip gelen bir mücadeleye giriyor.

Doktorlar, Hipokrat'a yemin ederler çünkü Hipokrat Yemini, tıbbın etik kurallarını belirleyen ve hekimlerin mesleki hayatlarına başlarken bağlılıklarını ifade ettikleri bir metindir. Bu yemin, Antik Yunan'daki yozlaşmış doktorluk uygulamalarını düzeltmek amacıyla, modern tıbbın kurucusu olarak kabul edilen Hipokrat tarafından yaklaşık 2500 yıl önce yazılmıştır.

Sokal vakası, akademik yayıncılık ve bilimsel metodoloji açısından önemli bir olaydır çünkü: 1. Bilimsel Aldatmanın Ortaya Çıkarılması: Alan Sokal'ın, postmodern kültüre araştırmaların yayımlandığı bir dergiye gönderdiği ve aslında hiçbir şey anlatmayan makalesi, derginin editoryal süreçlerini ve akademik peer review mekanizmasını sorgulamayı amaçlamıştır. 2. Postmodern Felsefenin Eleştirisi: Sokal'ın şakası, postmodern felsefenin doğa bilimlerine ve bilimsel araştırmalara yaklaşımını eleştirmiş ve bu tür yaklaşımların bilimsel gerçekliği nasıl çarpıtabileceğini ortaya koymuştur. 3. Bilimsel Etik Tartışmaları: Olay, bilimsel etik ve aldatma konuları üzerinde geniş çaplı bir tartışmayı tetiklemiş, bilimsel çalışmalarda dürüstlüğün ve şeffaflığın önemini vurgulamıştır.

"Black Mirror: Black Museum" bölümü, üç gevşek bağlantılı hikayeyi anlatan bir antoloji yapısı sunar. Bölümün anlattığı konular şunlardır: 1. Doktorun Deneyimi: Rolo Haynes, bir doktoru hastalarının acılarını tam olarak hissetmek için bir prosedür uygulamaya ikna eder. 2. Annenin Bilinci: Rolo, trajik bir şekilde komaya giren bir annenin bilincini, oğlunun partneri olan adamın beynine aktarmayı teklif eder. 3. Babanın Hologramı: Bölümün en çarpıcı hikayesi, Rolo'nun idam mahkûmu Clayton Leigh'in bilincini bir holograma dönüştürmesi ve bu hologramı, beyaz üstünlükçülerin ve ırkçıların işkence etmesi için bir cazibe merkezi haline getirmesidir.

İç denetimde tarafsızlık ilkesi, iç denetçilerin görevlerini yerine getirirken kişisel çıkarların veya başkalarının etkisi altında kalmaksızın, incelenmekte olan faaliyet veya süreçle bağlantılı bütün hususları dikkate alması anlamına gelir. Bu ilke, iç denetçilerin görüşlerini, değerlendirmelerini ve tavsiyelerini nesnel delillere dayanarak oluşturmalarını gerektirir.

Bilimsel araştırmalarda yapılmaması gerekenler şunlardır: 1. İntihal: Başkalarının fikirlerini, kelimelerini veya çalışmalarını özgün bir eser gibi sunmak. 2. Sahtecilik (Uydurmacılık): Kendi ürettiğiniz verileri gerçekmiş gibi sunmak, deney sonuçlarını uydurup rapor etmek. 3. Saptırma (Aldatmaca): Bilgileri veya sonuçları gerçekte bulunduklarından farklı bir şekilde sunmak. 4. Disiplinsiz Araştırma: Dikkatsiz, aceleci ve özensiz bir şekilde araştırma yapmak, kasıtlı olmayan hatalar ortaya çıkarmak. 5. Haksız Yazarlık: Emek vermeden sürece dahil olmak, başkalarının adını yayına katmak. Ayrıca, verilerin çarpıtılması, kapsam dışı bırakılması ve kaynakların doğru şekilde belirtilmemesi de etik dışı davranışlar arasında yer alır.

Etik ve kamu yönetimi arasındaki ilişki, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde etik değerlerin önemini vurgular. Kamu yönetiminde etik, yönetim anlayışının kural odaklı olmaktan değerler ve sonuç odaklı olmaya yönelmesini sağlar. Etik değerlerin kamu yönetimine katkıları şunlardır: - Toplumsal güvenin kazanılması ve korunması. - Kamu kaynaklarının verimli ve etkin kullanılması. - Yolsuzluk ve yozlaşmanın önlenmesi. - Kamu hizmetlerinin maliyetinin düşürülmesi ve kalitesinin artırılması.

Yapay zeka (YZ) haberciliği şu şekillerde etkileyecek: 1. Haber Toplama ve Analiz: YZ sistemleri, internetten ve sosyal medyadan gelen büyük miktarda veriyi tarayarak potansiyel haberleri otomatik olarak tespit edebilir ve haber metinlerini analiz ederek önemli trendleri ortaya çıkarabilir. 2. İçerik Üretimi: YZ, otomatik haber yazımı ve içerik üretimi gibi işlevlerde rol alarak gazetecilere daha derinlemesine araştırma yapma ve daha nitelikli içerikler üretme imkanı sunar. 3. Kişiselleştirme: YZ, haberleri kişiselleştirerek ve farklı platformlara uyarlayarak okuyuculara daha iyi bir deneyim sunar. 4. Riskler ve Etik Sorunlar: YZ'nin önyargılı veya yanlış bilgiler üretebilmesi, dezenformasyon riskini artırması ve şeffaflık sorunları gibi bazı riskleri de beraberinde getirir.

Ön lisans öğrencilerinin etik algıları, çeşitli temel değerler ve davranışlar etrafında şekillenir: 1. Akademik Dürüstlük: Öğrenciler, derslerde kopya çekmeme, başkalarına yardım etmeme ve kendi çalışmalarını özgün olarak sunma konusunda hassastır. 2. Sosyal Sorumluluk: Etik davranışlar, öğrencilere saygı, nezaket ve ayrımcılık yapmama gibi değerleri içerir. 3. Danışmanlık Etik İlkeleri: Öğretim elemanlarının, danışmanlık sürecinde öğrencilere adil ve şeffaf davranması beklenir. 4. Mesleki Etik: Öğrenciler, meslek etiği derslerinde, etik dışı davranışların (rüşvet gibi) kabul edilemez olduğunu ve etik ilkelere uymanın mesleğin saygınlığını artıracağını anlarlar. Bu algılar, eğitim programları ve etik dersleriyle daha da pekiştirilir.

İnsan haysiyeti ve insan onuru kavramları eş anlamlıdır. Onur, bir bireyin kendisi veya başkaları için sahip olduğu değere saygı ve farkındalık olarak tanımlanır.

İoanna Kuçuradi, Türkiye'nin önde gelen filozof ve öğretim üyelerinden biridir. Başlıca iş alanları: - İnsan hakları ve etik konularında çalışmalar yapmak. - Felsefe eğitimi vermek ve felsefe bölümlerinin başkanlığını yürütmek (örneğin, Hacettepe Üniversitesi Felsefe Bölümü). - Uluslararası felsefe kuruluşlarında görev almak; 1988-1998 yılları arasında Uluslararası Felsefe Kuruluşları Federasyonu'nun genel sekreterliği ve 2003'ten itibaren onursal başkanlığı gibi. - Koç Üniversitesi mütevelli heyeti üyeliği yapmak.

Hemşirelikte etik kurul, sağlık kuruluşlarında etik sorunların çözümü ve etik kararların alınması için oluşturulan bir danışmanlık organıdır. Bu kurullar, genellikle farklı disiplinlerden temsilcilerin katılımıyla oluşur ve görevleri arasında: Etik ikilemlerin giderilmesi: Hastane çalışanları ve hastalar arasındaki etik çatışmaların çözülmesi. Eğitim: Hastane personeline etik konular hakkında eğitim verilmesi. Politika üretimi: Etik konularda geçerli politikaların oluşturulması. Anlaşmazlıkların çözümü: Personel, aile ve hasta arasında bakım kararları ile ilgili anlaşmazlıklarda öneride bulunma ve gerektiğinde çözme.

Yapay Zeka ile ilgili sunum konuları geniş bir yelpazeyi kapsar ve aşağıdaki başlıklar öne çıkar: 1. Sağlık Hizmetleri: Tıbbi teşhis, tedavi önerisi ve sağlık yönetimi. 2. Finans: Dolandırıcılık tespiti, kredi notu puanlaması ve algoritmik ticaret. 3. Eğitim: Kişiselleştirilmiş öğrenme, öğrenci performans analizi. 4. Otomotiv: Sürücüsüz araçlar, trafik yönetimi ve araç bakım. 5. Siber Güvenlik: Yapay zekanın siber güvenlik tehditlerini tespit etme ve hafifletme rolü. 6. Yapay Zekanın Etik Boyutu: AI sistemlerinin etik hususları ve sorumlu gelişimi. 7. Derin Öğrenme Mimarileri: Evrişimli sinir ağları ve tekrarlayan sinir ağları. 8. Yapay Zeka Destekli Asistanlar: Sanal kişisel asistanlar ve duygu tanıma. Bu konular, yapay zekanın günlük yaşam ve çeşitli sektörlerdeki uygulamalarını kapsar.

Etik ilkeleri şu şekilde açıklanabilir: 1. Dürüstlük: Mesleki ve iş ilişkilerinde doğru, açık, güvenilir olmak. 2. Tarafsızlık: Mesleki kararlarda önyargılardan, çıkar çatışmalarından ve dış etkilerden bağımsız kalmak. 3. Mesleki Yeterlilik ve Özen: Mesleki bilgi ve beceriyi güncel tutmak, teknik standartlara uygun çalışmak ve özen göstermek. 4. Gizlilik: Mesleki faaliyetler sırasında elde edilen bilgileri saklı tutmak, üçüncü kişilerle paylaşmamak. 5. Mesleki Davranış: İlgili mevzuata uymak, mesleğin itibarını zedeleyecek tutumlardan kaçınmak.

Whistleblowing, aşağıdaki hallerde ihbar olarak kabul edilir: 1. Toplumun sağlığı veya güvenliğini bozan durumlar. 2. Etik kurallarına, terbiyeye, ahlaki değerlere, yasalara ve yasal düzenlemelere aykırı haller. 3. Devlet politikasına aykırı davranışlar. 4. Cinsiyet, milliyet, din ve ırk konusunda ayrımcılık yapılması. Ayrıca, yanlış uygulamaların ifşa edilmesi de whistleblowing kapsamına girer ve bu, organizasyon içindeki veya dışındaki yetkili mercilere yapılabilir.

Kruvasan ve çikolatanın yasaklanma nedenleri genellikle sağlık ve etik gerekçelere dayanır: 1. Sağlık Nedenleri: Yüksek şeker içeriği ve katkı maddeleri nedeniyle aşırı tüketim, obezite, diyabet ve kalp hastalıkları gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, bazı ülkelerde bu tür ürünlerin satışı kısıtlanmıştır. 2. Etik Nedenler: Kakao üretiminde çocuk işçiliği ve zorla çalıştırma gibi insan hakları ihlalleri, bazı çikolata markalarının üretim süreçlerinde karşılaşılan sorunlardır. Bu durum, kimyasal içerikleriyle birlikte çikolata üretiminin kısmen yasaklanmasına yol açmıştır. 3. Okul Kantinleri: Milli Eğitim Bakanlığı, okullarda satışı yapılacak gıda ve içeceklerin kriterlerini belirleyerek, kızartma, cips, çikolata gibi ürünlerin satışını yasaklamıştır. Bu, çocukların sağlıklı beslenmesini teşvik etmek amacıyla yapılmıştır.

Evet, bildiri için etik kurul izni gereklidir. İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, klinik veya biyomedikal çalışmalarda etik kurul onayı almak zorunludur.

Etik kurul düzeltmesi yapmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Revize Edilen Kısımların İşaretlenmesi: Düzeltme yapılan tüm dosyalarda revize edilen kısımlar sarı renk ile işaretlenmelidir. 2. Evrakların Taratılması: Tüm değişiklik yapılan evraklar, "Değişiklik Başvuru Dilekçesi" ve "Değişiklik Başvuru Formu" da dahil olmak üzere, taratılarak etik kurulun resmi e-posta adresine gönderilmelidir. 3. Fiziki Dosya Teslimi: Düzeltilmiş evrakların işaretsiz güncel hali ana dosyaya eklenmelidir. 4. Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) Kullanımı: Düzeltme kararı verilen başvurularda, istenen düzeltmeler yapıldıktan sonra tüm belgelerle birlikte sisteme yeni başvuru olarak Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) üzerinden yüklenmelidir.

Yaftalamak kötüdür çünkü: 1. Haksız yere damgalama anlamına gelir ve bir kişinin itibarını zedeler. 2. Sosyal ilişkileri bozar ve güvensizlik yaratır. 3. Yasal sonuçları olabilir. 4. Etik açıdan kabul edilemez bir davranıştır.

Yapay zeka olumsuz tespit raporu, yapay zekanın kullanımı sırasında ortaya çıkabilecek olumsuz yönleri ve riskleri değerlendiren bir rapordur. Bu raporda genellikle şu konular ele alınır: 1. İş Gücü Kaybı ve Otomasyon: Yapay zeka ve otomasyon, bazı sektörlerde insan gücüne olan ihtiyacı azaltarak iş kaybına yol açabilir. 2. Gizlilik ve Veri Güvenliği Riskleri: Yapay zeka, büyük miktarda veriyle çalıştığı için gizlilik ihlalleri ve siber saldırılara karşı savunmasız kalabilir. 3. Etik ve Adalet Sorunları: Yapay zeka sistemleri, eğitildikleri verilerden öğrenerek önyargılar içerebilir ve bu da yanlış sonuçlara yol açabilir. 4. Bağımlılık ve Kontrol Kaybı: Yapay zeka teknolojilerinin giderek daha fazla alanda kullanılması, insanların bu teknolojilere aşırı bağımlı hale gelmesine ve kontrol kaybını hissetmesine neden olabilir. 5. Yanlış Bilgi ve Manipülasyon Riski: Yapay zeka, doğru ve güvenilir bilgi sağlama potansiyeline sahip olsa da, yanlış bilgi yaymak için de kullanılabilir.