Tarafsızlık

Etkili habercilik, bilgiyi hem anlaşılır hem de akılda kalıcı hale getirmek için hikâye anlatımının gücünden yararlanan bir iletişim biçimidir. Etkili haberciliğin bazı unsurları: Dramatik yapı: Giriş, gelişme ve sonuç üçlüsü, okuyucunun zihninde net bir çerçeve oluşturur. İnsan hikâyeleri: Karakter odaklı anlatım, soyut konuları somutlaştırarak izleyiciyle duygusal bağ kurmayı sağlar. Aktif cümle yapıları: Dinamizmi artırır ve izleyicinin dikkatini canlı tutar. Duyusal detaylar: Ses, görüntü ve koku gibi unsurlar, izleyiciyi olayın içine çeker. Merak unsuru: Dikkat çekici sorular, izleyiciyi sonuna kadar motive eder. Görsel destek: B-roll çekimler, röportaj detayları ve infografikler anlatımı güçlendirir. Habercilik, toplumu bilgilendirme misyonunu üstlenen ve kamu yararına hizmet eden bir faaliyettir.

Fer’i müdahil, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, tahkikat sona erinceye kadar davada yer alır. Fer’i müdalilin bazı işlevleri: Usul işlemleri yapma: Fer’i müdahil, lehine katıldığı tarafın yararına olan iddia veya savunma vasıtalarını ileri sürebilir ve onun işlem ve açıklamalarına aykırı olmayan her türlü usul işlemini yapabilir. Delil sunma: Yanında davaya katıldığı kişinin ulaşamadığı delilleri mahkemeye sunabilir. Davayı takip etme: Fer’i müdahil, davayı katıldığı noktadan itibaren takip edebilir, ondan önce yapılmış işlemlere müdahale edemez. Fer’i müdahil, dava sonucunda hakkında hüküm verilmez; sadece, lehine katıldığı tarafla birlikte temyiz yoluna başvurabilir.

Tarihçinin tarafsız olmasının bazı nedenleri: Objektiflik. Güvenilirlik. Hemşerilik. Kültür ve inançlar. Ancak, tarihçinin tarafsız olmasının zor ve neredeyse imkânsız olduğu görüşleri de bulunmaktadır.

Hukukta "ihsas etmek", "kapalıca anlatmak" veya "hissettirmek" anlamına gelir. İhsas-ı rey ise "oyunu / tarafını belli etmek" olarak tanımlanan hukuki bir terimdir.

Yansızlık kelimesi, iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Yansız olma durumu, bitaraflık, tarafsızlık, nötralizm. 2. Asit veya alkali niteliği yok olma, etkisiz hâle gelme, nötralizm (fizik ve kimya terimi).

İç denetimde tarafsızlık ilkesi, iç denetçilerin görevlerini, çalışmalarının ürününe inanarak ve kalitesinden ödün vermeksizin yapmalarına olanak tanıyan yansız bir zihinsel tutumdur. Bu ilke, iç denetçilerin denetim konusundaki yargılarını başkalarınınkine bağlı kılmamalarını gerektirir. İç Denetçiler Enstitüsü'nün 1120 no'lu Nitelik Standardına göre, iç denetçiler; tarafsız ve önyargısız olmalı ve çıkar çatışmalarından kaçınmalıdır. İç denetimde tarafsızlık, aşağıdaki şekillerde sağlanabilir: Önceki danışmanlık faaliyetlerinin dikkate alınması. Denetim görevlendirmelerinde dikkat.

Etik ilkeleri dürüstlük, tarafsızlık, mesleki yeterlilik ve özen, gizlilik ve mesleki davranış şu şekilde açıklanabilir: Dürüstlük. Tarafsızlık. Mesleki yeterlilik ve özen. Gizlilik. Mesleki davranış.

Sürekli tarafsız olan bazı devletler: Avusturya. İsviçre. Vatikan. Malta. Kosta Rika. İrlanda. Moldova. Türkmenistan.

Hakimin tarafsızlığını etkileyen faktörler şunlardır: Sübjektif (öznel) tarafsızlık: Hakimin bireysel olarak mevcut davada tarafsız olmaması. Objektif (nesnel) tarafsızlık: Mahkemenin kurum olarak taraflara eşit mesafede bulunmaması ve tarafsız bir görünüm vermemesi. Dış ve iç etkiler: Hakimin, dava ile ilgili görüş beyan etmesi, taraflardan birine karşı önyargılı olması, menfaatlerini gözetecek şekilde davranması. Kişisel ilişkiler: Hakimin, davanın taraflarından biriyle evli, nişanlı veya akrabalık ilişkisi içinde olması. Hakimin tarafsızlığını sağlamak amacıyla, hakimin reddi ve yasaklılığı, hakimlerin sorumluluğu ve tarafların aleni surette yargılanma hakkı düzenlenmiştir.

Kosta Rika'da ordunun bulunmamasının sebebi, 1948 yılında gerçekleşen iç savaşın ardından, dönemin Devlet Başkanı José Figueres Ferrer'in, ülkenin sosyal ve ekonomik kalkınmasını iyileştirmek için ekonomik kaynakları tahsis etmek amacıyla aldığı orduyu lağvetme kararıdır. 1 Aralık 1948 tarihinde gerçekleştirilen ve sembolik olarak kabul edilen bir eylemle, Kosta Rika Ulusal Müzesi'nin şu an bulunduğu eski Bellavista Kışlası'nda ordu dağıtılmış, kışlanın batı duvarındaki bir mazgallı siper çekiçle yıkılarak kararın kamuoyuna duyurusu yapılmıştır. Kosta Rika, 1947'de imzalanan Amerika Ülkeleri Karşılıklı Yardım Antlaşması sayesinde, herhangi bir saldırı durumunda 21 ülkenin askeri gücünün ülkeye gönderilebileceği bir sisteme sahiptir.

"Adalet kör değildir" atasözü, adaletin er ya da geç doğruyu bulacağını, zengin fakir ya da güçlü zayıf fark etmeksizin, tarafsız bir şekilde herkese hak ettiği karşılığı vereceğini anlatır.

Yansız söylem, kişisel görüş veya önyargılardan arınmış, objektif ve gerçeklere dayalı bir ifade biçimidir. Yansız bir söylemde: Kanıtlara dayalı iddialar kullanılır. Kişisel görüşler veya önyargılar ifade edilmez. Farklı bakış açıları adil bir şekilde sunulur. Gerçekler çarpıtılmaz. Söylem açık ve anlaşılabilirdir. Yansız söylem, kamu tartışmalarında, bilimsel çalışmalarda, habercilikte ve akademik yazılarda esastır.

Hakimin tarafsızlığından şüpheyi gerektiren önemli bir nedenin bulunması, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 36. maddesinde şu durumlar olarak belirtilmiştir: Hâkimin, davada iki taraftan birine öğüt vermiş ya da yol göstermiş olması. Hâkimin, davada iki taraftan birine veya üçüncü kişiye kanunen gerekmediği hâlde görüşünü açıklamış olması. Hâkimin, davada tanık veya bilirkişi olarak dinlenmiş veya hâkim ya da hakem sıfatıyla hareket etmiş olması; uyuşmazlıkta arabuluculuk veya uzlaştırmacılık yapmış bulunması. Davanın, hâkimin dördüncü derece dâhil yansoy hısımlarına ait olması. Hâkim ile davanın, iki taraftan birisi arasında davası veya aralarında bir düşmanlık bulunması. Ayrıca, hâkimin bireysel, ahlaki, felsefi ve ideolojik yönelimlerinin ve çevresel etmenlerin karar verme sürecinde etkide bulunduğuna dair makul ve ciddi bir şüphe de tarafsızlığı şüpheye düşürebilir. Hâkimin tarafsızlığından şüphe duyulduğunda, taraflardan biri hâkimi reddedebileceği gibi hâkim de bizzat çekilebilir.

Savcının dosyadan çekilme nedenleri arasında, tarafsızlık ilkesini sağlamak zorunluluğu yer alır. Savcıların dosyadan çekilme kararı alabilmeleri için, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun ilgili maddelerinde belirtilen şartları yerine getirmeleri gerekmektedir. Ayrıca, savcının dosyadan çekilme kararı vermesini gerektirebilecek bazı durumlar şunlardır: Suç şüphesi: Savcının, kendisi veya yakınları hakkında suç şüphesi bulunması. Önceden soruşturma veya yargılama: Savcının, daha önce aynı işte soruşturmaya katılmış veya yargılama yapmış olması. Savcının dosyadan çekilmesi kararı, genellikle ilgili merci tarafından verilir.

Hayır, bilimsel topluluklar belli bir düşünce veya bakış açısına adanarak çalışma yürütemezler. Bilimsel toplulukların çalışmalarında uymaları gereken bazı temel normlar vardır: Tarafsızlık: Bilim insanları, yansız ve yeni fikirlere açık olmalı, belirli bir düşünce veya bakış açısına tamamen adanmamalıdır. Örgütlü Şüphecilik: Bilim insanları, yeni bilgi ve kanıtları sorgulamalı, eleştirmeden kabul etmemeli ve her bir çalışmayı enine boyuna incelemelidir. Bu nedenle, bilimsel toplulukların belirli bir düşünce veya bakış açısına adanarak çalışma yürütmeleri, bilimsel veri oluşturma süreçlerini olumsuz etkiler ve bilimsel topluluğun normlarına aykırı olur.

Hakimin tarafsızlığına halel gelmesi, hakimin görevini yaparken taraflardan birini kayırması, çıkar gözetmesi, duygularına kapılması, kişisel görüşlerinin ve önyargılarının etkisi altında kalması anlamına gelir. Hakimin tarafsızlığının zedelenebileceği durumlar şunlardır: Sübjektif (öznel) tarafsızlık: Hakimin birey olarak mevcut davada tarafsızlığının şüpheli olması. Objektif (nesnel) tarafsızlık: Mahkemenin oluşum şekli, hakimlerin sahip olduğu güvenceler ve hakimin dava konusu olayın soruşturma ve kovuşturma aşamasında savcı olarak görev yapıp yapmadığı gibi bazı hususların tarafsızlığı zedeleyebilmesi. Hakimin tarafsızlığından şüphe edilen hallerde, hakim davadan çekinebilir veya reddedilebilir.

Hakemlerin tarafsız olması, adil bir yargılama yapılabilmesi ve tahkim yargılamasına güven duyulabilmesi için gereklidir. Tarafsızlığın önemi: Taraflara eşit mesafe: Hakem, taraflardan birine kayırmada bulunmamalı veya uyuşmazlığın esasına ilişkin önceden bir yargıya varmamalıdır. Bağımsız karar: Hakem, karar verirken hiçbir otoriteye bağlı olmadan, vicdani kanaatine göre hareket etmelidir. Güvenin sağlanması: Tarafsızlık, tahkime olan güvenin devam etmesine katkı sağlar. Hakemlerin tarafsızlığı, sadece yargılama başlamadan önce değil, yargılama sırasında da korunmalıdır.

Objective kelimesi İngilizce'de şu anlamlara gelir: İsim olarak: amaç, hedef, gaye; mercek; nesne. Sıfat olarak: tarafsız, nesnel, objektif; sadece gerçeklerden etkilenen.

Türkiye, İkinci Dünya Savaşı'nda herhangi bir cephede savaşmamıştır. Türkiye, savaşın başında Almanya ile bir dostluk ve saldırmazlık antlaşması yapmış, ardından tarafsızlığını ilan etmiştir.

İstatistikte en doğru tahmin edici, kullanılan yöntem ve duruma göre değişiklik gösterebilir. Bazı doğru tahmin ediciler: Yansız tahmin edici. Tutarlı tahmin edici. En çok olabilirlik tahmin edicisi. Robust tahmin ediciler, veri kümesinde sapan değerlerin etkisini azaltmak için kullanılır ve klasik yöntemlere alternatif olarak tercih edilebilir. Doğru tahmin edicinin belirlenmesi için spesifik durum ve gereksinimlerin dikkate alınması gereklidir.